Het lijkt nog maar zo kort geleden dat u uw baby in uw armen hield. En nu hebt u een jonge tiener in huis — nog steeds een kind, maar een die op de rand van de puberteit staat.

Hoe kunt u uw zoon of dochter helpen bij deze verwarrende en soms zelfs traumatische overgang naar de volwassenheid?

De puberteit houdt zich niet aan een tijdschema. Sommige kinderen beginnen op hun achtste al te puberen en andere pas halverwege hun tienertijd. Het boek Letting Go With Love and Confidence zegt: ‘De leeftijd waarop de puberteit begint en eindigt, varieert enorm.’

De puberteit kan een jongere onzeker maken. Een puber kan heel gevoelig zijn voor wat anderen van hem denken. Jared * zegt: ‘Ik werd me erg bewust van hoe ik eruitzag en wat ik deed. Als ik bij andere mensen was, vroeg ik me altijd af of ze me raar vonden.’ Het zelfvertrouwen kan een nog grotere deuk oplopen als een tiener last krijgt van acne. Kellie (17) zegt: ‘Het leek wel of mijn gezicht aangevallen werd! Ik weet nog dat ik veel huilde en mezelf lelijk vond.’

Een jongere die zich vroeg ontwikkelt, komt voor extra uitdagingen te staan. Dat is vooral zo bij meisjes, die misschien geplaagd worden als ze borsten of andere vrouwelijke vormen krijgen. Het boek A Parent’s Guide to the Teen Years zegt: ‘Ze lopen ook het risico aandacht te krijgen van oudere jongens die vaak al seksueel actief zijn.’

Een puber is nog geen volwassene. Spreuken 22:15 zegt: ‘Kinderen doen snel domme dingen’ (Bijbel in Gewone Taal). De puberteit verandert daar niets aan. Een jongere lijkt misschien volwassen, maar dat ‘zegt niets over zijn vermogen om goede beslissingen te nemen, zich verantwoordelijk te gedragen en zelfbeheersing of een andere vorm van volwassen gedrag te tonen’ (You and Your Adolescent).

Praat over de puberteit voordat die begint. Vertel uw kind wat hij kan verwachten, vooral als het om menstruatie (bij meisjes) en nachtelijke zaadlozingen (bij jongens) gaat. In tegenstelling tot de geleidelijke veranderingen tijdens de puberteit zijn dit plotselinge veranderingen die verwarrend en zelfs eng kunnen zijn. Wees positief bij het bespreken van dit soort onderwerpen door bijvoorbeeld te zeggen dat de puberteit het begin is van een metamorfose die eindigt in volwassenheid. (Bijbels principe: Psalm 139:14.)

Pak het grondig aan. John zegt: ‘Toen mijn ouders met me over de puberteit praatten, draaiden ze er een beetje omheen. Ik wou dat ze wat duidelijker waren geweest.’ Bij Alana (17) ging het ook zo: ‘Mijn moeder legde me uit wat er lichamelijk aan de hand was, maar ik wou dat ze me had geleerd hoe ik beter met mijn emoties kan omgaan.’ Het is dus belangrijk met uw kind over alle aspecten van de puberteit te praten, hoe ongemakkelijk het misschien ook is. (Bijbels principe: Handelingen 20:20.)

Stel vragen om een gesprek op gang te brengen. Praat, om het ijs te breken, over wat andere pubers meemaken. U kunt uw dochter bijvoorbeeld vragen: ‘Praten je klasgenootjes al over ongesteld zijn? Worden meisjes die zich vroeg ontwikkelen, gepest?’ U zou uw zoon kunnen vragen: ‘Worden klasgenootjes die lichamelijk nog niet zo ontwikkeld zijn als anderen, gepest?’ Als een jongere vertelt hoe anderen de puberteit ervaren, zal hij het misschien makkelijker vinden over zijn eigen gevoelens te praten. Als uw tiener dit doet, volg dan de Bijbelse raad: ‘Wees vlug om te horen, langzaam om te spreken’ (Jakobus 1:19).

Help uw tiener ‘praktische wijsheid en denkvermogen’ te ontwikkelen (Spreuken 3:21). De puberteit draait niet alleen maar om lichamelijke en emotionele veranderingen. In deze fase leert uw tiener ook te redeneren, wat hem zal helpen als volwassene goede keuzes te maken. Grijp deze gelegenheid aan om uw kind goede normen en waarden mee te geven. (Bijbels principe: Hebreeën 5:14.)

Geef het niet op. Veel jongeren lijken misschien niet met hun ouders over de puberteit te willen praten, maar vergis u niet. Het boek You and Your Adolescent zegt: ‘Een tiener die doet alsof hij u niet hoort, die verveeld of ongeïnteresseerd lijkt of die het maar een vies onderwerp vindt, zou weleens alles kunnen onthouden.’