De Dode-Zeerollen — Waarom dient u er belang in te stellen?

Voordat de Dode-Zeerollen werden ontdekt, dateerden de oudste handschriften van de Hebreeuwse Geschriften uit omstreeks de negende en tiende eeuw G.T. Kon men zich er werkelijk op verlaten dat deze handschriften een getrouwe weergave van Gods Woord vormden, gezien het feit dat het optekenen van de Hebreeuwse Geschriften ruim 1000 jaar voordien was voltooid? Professor Julio Trebolle Barrera, een lid van het internationale team van redacteuren van de Dode-Zeerollen, verklaart: „De Jesajarol [van Qumran] verschaft het onweerlegbare bewijs dat de overlevering van de tekst van de bijbel, waarmee joodse afschrijvers zich in de loop van een periode van meer dan 1000 jaar hebben beziggehouden, uitermate betrouwbaar en zorgvuldig is geweest.”

DE ROL waarop Barrera doelt, bevat het volledige boek Jesaja. Tot op heden zijn onder de meer dan 200 bijbelhandschriften die in Qumran zijn gevonden, gedeelten van elk boek van de Hebreeuwse Geschriften geïdentificeerd, op het boek Esther na. In tegenstelling tot de Jesajarol zijn de meeste bijbelboeken slechts met fragmenten vertegenwoordigd, en bij geen enkel boek gaat het om meer dan tien procent. De bijbelboeken die in Qumran de meeste populariteit genoten, waren Psalmen (36 afschriften), Deuteronomium (29 afschriften) en Jesaja (21 afschriften). Dit zijn ook de boeken die het vaakst in de christelijke Griekse Geschriften worden geciteerd.

Hoewel de rollen aantonen dat de bijbel geen fundamentele veranderingen heeft ondergaan, onthullen ze ook dat de joden in de periode van de tweede tempel tot op zekere hoogte gebruikmaakten van verschillende versies van de Hebreeuwse bijbeltekst, elke versie met haar eigen variaties. Niet alle rollen zijn in spelling of bewoordingen identiek aan de masoretische tekst. Sommige benaderen meer de Griekse Septuaginta. Vroeger meenden wetenschappers dat de afwijkingen in de Septuaginta het gevolg konden zijn van fouten of zelfs opzettelijk toegevoegde ideeën van de vertaler. Nu onthullen de rollen dat veel van deze verschillen in werkelijkheid toe te schrijven zijn aan variaties in de Hebreeuwse tekst. Dit verklaart misschien enkele gevallen waarin vroege christenen bij het citeren van teksten uit de Hebreeuwse Geschriften bewoordingen gebruikten die afwijken van de masoretische tekst. — Exodus 1:5; Handelingen 7:14.

Deze rijke vondst aan bijbelse rollen en fragmenten verschaft dus een uitstekende basis om de overlevering van de Hebreeuwse bijbeltekst te bestuderen. De Dode-Zeerollen hebben de waarde van zowel de Septuaginta als de Samaritaanse Pentateuch voor tekstvergelijking bevestigd. Ze voorzien bijbelvertalers van een extra bron om eventuele emendaties van de masoretische tekst in aanmerking te nemen. In een aantal gevallen bevestigen ze beslissingen door het vertaalcomité van de Nieuwe-Wereldbijbel om Jehovah’s naam te herstellen op plaatsen waar deze uit de masoretische tekst was verwijderd.

De rollen die de voorschriften en geloofsovertuigingen van de Qumransekte beschrijven, tonen heel duidelijk aan dat er in Jezus’ tijd niet slechts één vorm van judaïsme bestond. De Qumransekte had  tradities die verschilden van die van de Farizeeën en de Sadduceeën. Deze verschillen hebben er waarschijnlijk toe geleid dat de sekte zich in de woestijn heeft teruggetrokken. Ze beschouwden zichzelf ten onrechte als een vervulling van de profetie in Jesaja 40:3 over een stem in de wildernis die de weg voor Jehovah recht zou maken. Een aantal boekrolfragmenten heeft betrekking op de Messias, wiens komst volgens de auteurs ophanden was. Dit is bijzonder interessant wegens Lukas’ opmerking dat het volk „vol verwachting” naar de komst van de Messias uitzag. — Lukas 3:15.

De Dode-Zeerollen helpen ons enigermate een beter begrip te krijgen van de context van het leven dat de joden in de tijd van Jezus’ prediking leidden. Ze verschaffen inlichtingen die een vergelijkende studie van het oude Hebreeuws en de tekst van de bijbel mogelijk maken. De tekst van veel van de Dode-Zeerollen moet echter nog nader worden onderzocht. Vandaar dat er wellicht nog nieuwe inzichten verworven zullen worden. Ja, met het voortschrijden van de tijd in de 21ste eeuw blijft de grootste archeologische ontdekking van de 20ste eeuw zowel wetenschappers als bijbelonderzoekers fascineren.

[Illustratieverantwoording op blz. 7]

Qumran excavations: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.; manuscript: Courtesy of Shrine of the Book, Israel Museum, Jerusalem