Veranderde maatstaven, beschaamd vertrouwen

In de dagen van koning Hendrik I van Engeland (1100–1135) werd een yard gelijkgesteld aan „de afstand tussen de punt van de neus van de koning en de top van de duim van zijn uitgestrekte hand”. Hoe nauwkeurig waren de meetlatten van de onderdanen van koning Hendrik? Een audiëntie bij de monarch was waarschijnlijk de enige manier om zich hiervan te vergewissen.

MAATEENHEDEN worden nu nauwkeuriger gedefinieerd in termen van wettelijk vastgelegde standaarden of normen. Zo wordt de meter gedefinieerd als de afstand die het licht in 1/299.792.458ste seconde in een luchtledige ruimte aflegt. Om precies te zijn: dit licht heeft een vaste golflengte en wordt door een speciaal type laser uitgezonden. Personen, waar maar ook, die over de apparatuur beschikken waarmee de standaard gereproduceerd kan worden, kunnen controleren of hun lengte-eenheid overeenkomt met die van ieder ander.

Veranderingen in maateenheden, al zijn ze nog zo klein, kunnen onzekerheid veroorzaken, en er wordt veel moeite gedaan om de standaarden te beveiligen. In Engeland bijvoorbeeld is de standaard voor het meten van massa een cilinder van platina en iridium die één kilogram weegt. Deze cilinder wordt bewaard in het National Physical Laboratory. Door luchtvervuiling als gevolg van het verkeer en overkomende vliegtuigen wordt de standaardkilogram met de dag zwaarder. Deze metalen cilinder is echter een replica van het internationale prototype dat in een ondergronds gewelf van het Bureau International des Poids et Mesures te Sèvres (Frankrijk) onder drie glazen stolpen wordt bewaard. Maar zelfs het gewicht van dit voorwerp wisselt als gevolg van microscopische verontreiniging. Tot dusver hebben de metrologen in de wereld geen stabielere standaard uitgevonden.

Hoewel heel kleine veranderingen voor de doorsneemens irrelevant lijken, kan een complete verandering in normalisatie verwarring veroorzaken. In Groot-Brittannië veroorzaakte de omschakeling van het Angelsaksische eenhedenstelsel (ponden en onzen) naar het metrieke stelsel (kilogrammen en grammen) nogal wat wantrouwen — en terecht. Sommige gewetenloze winkeliers trokken voordeel van de algemene onbekendheid met het nieuwe stelsel door hun klanten af te zetten.

Gezinsnormen en morele maatstaven

Wat valt er te zeggen over de veranderingen in gezinsnormen en morele maatstaven? De uitwerking van zulke veranderingen kan veel schadelijker zijn. Recente berichten over de ontwrichting van het gezinsleven, vrij seksueel verkeer alsook algemeen voorkomend kindermisbruik vervullen velen met ontzetting en bevestigen dat we in een tijdperk van achteruitgaande maatstaven leven. Eenoudergezinnen, kinderen die door „ouders” van hetzelfde geslacht worden opgevoed en het weerzinwekkende seksuele misbruik van kinderen in tehuizen spruiten alle voort uit het feit dat mensen de aanvaarde maatstaven de rug toekeren. De mensen gedragen zich steeds meer als personen die „zichzelf liefhebben, . . . zonder natuurlijke genegenheid,  . . . zonder liefde voor het goede, . . . met meer liefde voor genoegens dan liefde voor God”, zoals de bijbel zo’n tweeduizend jaar geleden voorzei. — 2 Timotheüs 3:1-4.

De achteruitgang in morele maatstaven gaat hand in hand met een ongevoelige beschaming van vertrouwen. Onlangs kwamen schaamteloze vergrijpen tegen de hoge maatstaven van de medische wereld aan het licht in Hyde, een plaats in het noorden van Engeland, waar de inwoners vertrouwen stelden in hun „gerespecteerde en vertrouwde” huisarts. Maar hun vertrouwen werd jammerlijk beschaamd. Hoe? Rechtbankverslagen onthulden dat een arts in werkelijkheid de dood van minstens vijftien van zijn vrouwelijke patiënten had veroorzaakt. De politie moest zelfs meer dan 130 andere sterfgevallen waarbij de arts betrokken was, opnieuw onderzoeken. Hoe ernstig de beschaming van vertrouwen was, werd nog beklemtoond toen de arts schuldig werd verklaard en tot gevangenisstraf werd veroordeeld. Twee cipiers wier moeder wellicht door deze arts was vermoord, kregen andere taken, zodat ze de beruchte gevangene niet hoefden te bewaken. Geen wonder dat de schuldige arts in een verslag over de rechtszaak dat in The Daily Telegraph werd uitgebracht, de „Duivelsdokter” werd genoemd.

Op wie kunt u zich, gezien de veranderlijke en achteruitgaande maatstaven op zo veel terreinen van het leven, met vertrouwen verlaten? Waar treft u onveranderlijke maatstaven aan, gesteund door een autoriteit die de macht heeft er de hand aan te houden? Deze vragen zullen in het volgende artikel worden behandeld.