Is er leven na de dood?

„KAN een fysiek sterke man als hij sterft opnieuw leven?”, vroeg de patriarch Job zo’n 3500 jaar geleden (Job 14:14). Deze vraag houdt de mensheid al duizenden jaren bezig. Door de eeuwen heen hebben mensen in elke samenleving over dit onderwerp nagedacht en verschillende theorieën gelanceerd.

Veel naamchristenen geloven in de hemel en de hel. Hindoes daarentegen geloven in reïncarnatie. Over de mohammedaanse zienswijze zegt emir Muawiyah, assistent bij een islamitisch godsdienstig centrum: „We geloven dat er na de dood een oordeelsdag zal zijn waarop je voor God, Allah, verschijnt; het zal zijn alsof je een rechtszaal binnenstapt.” Volgens het islamitische geloof zal Allah dan ieders levenswandel beschouwen en hem of haar hetzij naar het paradijs of naar het hellevuur verwijzen.

Op Sri Lanka laten zowel boeddhisten als katholieken de deuren en ramen van hun huis wijd openstaan wanneer er in hun gezin iemand sterft. Er wordt een olielamp aangestoken en de kist wordt zo neergezet dat de voeten van de overledene in de richting van de voordeur wijzen. Ze geloven dat deze maatregelen het vertrek van de geest van de overledene uit het huis vergemakkelijken.

Volgens Ronald M. Berndt van de University of Western Australia geloven Australische aborigines dat „menselijke wezens geestelijk onverwoestbaar zijn”. Bepaalde Afrikaanse stammen geloven dat gewone mensen na de dood schimmen worden, terwijl prominente personen vooroudergeesten worden die als onzichtbare leiders van de gemeenschap moeten worden geëerd en aangeroepen.

In sommige landen zijn de opvattingen over de toestand van de doden een mengeling van plaatselijke traditie en naamchristendom. Onder veel katholieken en protestanten in West-Afrika is het bijvoorbeeld gebruikelijk om bij iemands dood de spiegels te bedekken opdat niemand er per ongeluk de geest van de dode in zou kunnen zien.

Er worden inderdaad zeer uiteenlopende antwoorden gegeven op de vraag: wat gebeurt er met ons wanneer we sterven? Toch overheerst één fundamenteel denkbeeld: iets in een mens is onsterfelijk en leeft na de dood voort. Sommige mensen geloven dat dit „iets” een geest is. In delen van Afrika en Azië en in de gebieden van de Grote Oceaan, zoals in Polynesië, Melanesië en Micronesië, geloven velen dat een geest — niet een ziel — onsterfelijk is. In sommige talen komt het woord „ziel” zelfs niet voor.

Bezit een levend mens een geest? Verlaat die geest het lichaam werkelijk bij de dood? Zo ja, wat gebeurt er dan mee? En welke hoop is er voor de doden? Dit zijn geen vragen die u naast u neer kunt leggen. Welke culturele of religieuze achtergrond u ook hebt, de dood is een realiteit die onder ogen gezien moet worden. De kwestie raakt u dus zeer persoonlijk. We moedigen u aan dieper op de zaak in te gaan.