Uw recht om te geloven

U hebt waarschijnlijk veel waardering voor uw recht om te geloven wat u wilt geloven. Dat geldt voor vrijwel iedereen. Door gebruik te maken van dit recht, hebben de zes miljard aardbewoners een verbazingwekkende verscheidenheid van meningen of overtuigingen voortgebracht. Net als in het geval van de kleurschakeringen en de variaties in vorm, structuur, smaak, reuk en geluid die we in de schepping aantreffen, maken afwijkende overtuigingen het leven vaak interessant, opwindend en plezierig. Zo’n verscheidenheid kan werkelijk kleur aan het leven geven. — Psalm 104:24.

TOCH is voorzichtigheid geboden. Sommige overtuigingen zijn niet alleen afwijkend maar ook gevaarlijk. In het begin van de twintigste eeuw gingen sommige mensen bijvoorbeeld geloven dat joden en vrijmetselaars plannen beraamden om „de christelijke samenleving te ontwrichten en om onder hun gezamenlijke bestuur een wereldheerschappij op te richten”. Eén bron voor deze overtuiging was een anti-semitisch traktaat getiteld De protocollen van de wijzen van Sion. Volgens het traktaat hielden de plannen onder andere in buitensporig hoge belastingen in te voeren, de wapenproductie op te voeren en geweldige monopolies te creëren om ’de niet-joodse rijkdom in één klap te kunnen verwoesten’. Er zouden bovendien plannen bestaan om het onderwijssysteem te manipuleren teneinde ’niet-joden in niet-denkende dieren te veranderen’, en zelfs ondergrondse spoorwegen aan te leggen teneinde hoofdsteden met elkaar te verbinden, waardoor de joodse wijzen of oudsten ’alle eventuele tegenstanders volledig zouden kunnen elimineren’.

Dit waren natuurlijk leugens — ontworpen om anti-semitische gevoelens aan te wakkeren. ’Dit absurde verzinsel’, aldus Mark Jones van het British Museum, ’verbreidde zich vanuit Rusland’, waar het in 1903 voor het eerst in een krantenartikel verscheen. Op 8 mei 1920 bereikte het de Londense Times. Ruim een jaar later ontmaskerde The Times het document als een vervalsing. Intussen was de schade aangericht. ’Het is moeilijk’, aldus Jones, ’dit soort leugens de kop in te drukken.’ Hebben ze eenmaal ingang gevonden, dan produceren ze een aantal uiterst vijandige, giftige en gevaarlijke overtuigingen — vaak met rampspoedige gevolgen, zoals de geschiedenis van de twintigste eeuw heeft aangetoond. — Spreuken 6:16-19.

Overtuiging contra waarheid

Verkeerde overtuigingen kunnen zich natuurlijk ook zonder opzettelijke leugens ontwikkelen. Soms leggen we dingen alleen maar verkeerd uit. Hoeveel mensen hebben niet voortijdig het leven verloren doordat ze iets deden wat naar hun overtuiging juist was? Daar komt nog bij dat we iets vaak gewoon geloven omdat we het willen geloven. Volgens een zekere hoogleraar zijn zelfs wetenschappers ’vaak verliefd op hun eigen bouwsels’. Hun  overtuiging vertroebelt hun beoordelingsvermogen. Vervolgens kan het gebeuren dat ze een leven lang vergeefs bezig zijn om onjuiste overtuigingen overeind te houden. — Jeremia 17:9.

Soortgelijke dingen doen zich voor bij geloofsovertuigingen — die onderling vaak zeer tegenstrijdig zijn (1 Timotheüs 4:1; 2 Timotheüs 4:3, 4). Sommigen hebben een krachtig geloof in God. Anderen menen dat zulke personen hun geloof slechts ’ophangen aan irreële ideeën’. Sommigen houden vol dat de mens een onsterfelijke ziel heeft die de dood overleeft. Anderen zijn ervan overtuigd dat de mens bij zijn dood volledig en definitief ophoudt te bestaan. Het is duidelijk dat dergelijke tegenstrijdige geloofsovertuigingen niet allemaal waar kunnen zijn. Is het daarom niet verstandig u ervan te vergewissen of wat u gelooft werkelijk waar is en niet alleen maar wat u wilt geloven? (Spreuken 1:5) Hoe kunt u dat doen? Het volgende artikel zal hier nader op ingaan.

[Illustratie op blz. 3]

In 1921 gepubliceerd artikel waarin „De protocollen van de wijzen van Sion” werden ontmaskerd