Volg Jehovah na bij het opvoeden van uw kinderen
Volg Jehovah na bij het opvoeden van uw kinderen
„Corrigeren alle ouders hun kinderen niet?” — HEBREEËN 12:7, Contemporary English Version.
1, 2. Waarom is het voor ouders moeilijk hun kinderen in deze tijd groot te brengen?
EEN enquête die enkele jaren geleden in Japan werd gehouden, onthulde dat ongeveer de helft van de geïnterviewde volwassenen van mening was dat ouders en kinderen te weinig met elkaar communiceerden en dat ouders hun kinderen te veel verwenden. In een andere enquête in dat land gaf bijna een vierde van degenen die reageerden toe dat zij niet wisten hoe zij met kinderen moesten omgaan. Deze tendens is niet uniek voor de Oriënt. „Veel Canadese ouders gaven toe dat zij niet goed wisten hoe zij goede ouders konden zijn”, berichtte The Toronto Star. Overal vinden ouders het moeilijk hun kinderen groot te brengen.
2 Waarom hebben ouders er moeite mee hun kinderen op te voeden? Een belangrijke reden is dat wij in „de laatste dagen” leven, in ’kritieke tijden, die moeilijk zijn door te komen’ (2 Timotheüs 3:1). Bovendien ’is de neiging van ’s mensen hart slecht van zijn jeugd af’, zegt de bijbel (Genesis 8:21). En jongeren zijn bijzonder kwetsbaar voor de aanvallen van Satan, die het als „een brullende leeuw” op de onervarenen voorzien heeft (1 Petrus 5:8). Christelijke ouders, die zich ten doel stellen hun kinderen „in het strenge onderricht en de ernstige vermaning van Jehovah” groot te brengen, zien zich beslist voor veel hindernissen geplaatst (Efeziërs 6:4). Hoe kunnen ouders hun kinderen helpen tot rijpe aanbidders van Jehovah op te groeien, in staat om „zowel goed als kwaad” te onderscheiden? — Hebreeën 5:14.
3. Waarom is de opvoeding en leiding van de zijde van de ouders uitermate belangrijk om kinderen met succes groot te brengen?
3 „Dwaasheid is aan het hart van een knaap gebonden”, merkte de wijze koning Salomo op (Spreuken 13:1; 22:15). Om die dwaasheid uit hun hart te verwijderen, hebben jongeren liefdevolle correctie van hun ouders nodig. Maar jongeren juichen zo’n correctie niet altijd toe. In feite zijn zij vaak gebelgd over raad, ongeacht door wie die gegeven wordt. Ouders moeten daarom leren ’een knaap op te leiden overeenkomstig de weg voor hem’ (Spreuken 22:6). Wanneer kinderen zulk streng onderricht aanvaarden, kan het leven voor hen betekenen (Spreuken 4:13). Wat is het uitermate belangrijk dat ouders weten wat er bij het opleiden van hun kinderen betrokken is!
Streng onderricht — Wat het betekent
4. Wat is de voornaamste betekenis van „streng onderricht” zoals die uitdrukking in de bijbel wordt gebruikt?
4 Uit vrees beschuldigd te worden van mishandeling — fysiek, verbaal of emotioneel — schrikken sommige ouders ervoor terug hun kinderen te corrigeren. Wij hoeven een dergelijke angst niet te hebben. De uitdrukking „streng onderricht” zoals die in de bijbel wordt gebruikt, heeft geen betrekking op enige vorm van mishandeling of wreedheid. Het Griekse woord voor „streng onderricht” houdt voornamelijk verband met onderwijs, opleiding, correctie en soms met vastberaden maar liefdevolle tuchtiging.
5. Waarom is het nuttig te beschouwen hoe Jehovah met zijn volk handelt?
5 In het toedienen van dat strenge onderricht geeft Jehovah God een volmaakt voorbeeld. De apostel Paulus vergeleek Jehovah met een menselijke vader en schreef: „Corrigeren alle ouders hun kinderen niet? . . . Onze menselijke vaders corrigeren ons voor korte tijd, en zij doen dit zoals het hun goed lijkt. Maar God corrigeert ons om ons eigen bestwil, want hij wil dat wij heilig zijn” (Hebreeën 12:7-10, Contemporary English Version). Ja, Jehovah dient zijn dienstknechten streng onderricht toe opdat zij heilig, of zuiver, mogen zijn. Wij kunnen beslist veel leren over het streng onderrichten van kinderen door te beschouwen hoe Jehovah zijn dienstknechten heeft opgeleid. — Deuteronomium 32:4; Mattheüs 7:11; Efeziërs 5:1.
Liefde — De motiverende kracht
6. Waarom kan het voor ouders moeilijk zijn Jehovah’s liefde na te volgen?
6 „God is liefde”, zegt de apostel Johannes. Daarom is het motief dat ten grondslag ligt aan de door Jehovah verschafte opleiding altijd liefde (1 Johannes 4:8; Spreuken 3:11, 12). Betekent dit dat ouders die een natuurlijke genegenheid voor hun kinderen hebben het gemakkelijk vinden Jehovah in dit opzicht na te volgen? Dat hoeft niet zo te zijn. Gods liefde is op beginselen gebaseerde liefde. Een kenner van de Griekse taal zet uiteen dat deze liefde „niet altijd op één lijn staat met de natuurlijke neigingen”. God laat zich niet door sentimentaliteit verblinden. Hij neemt altijd in aanmerking wat het beste is voor zijn dienstknechten. — Jesaja 30:20; 48:17.
7, 8. (a) Welk voorbeeld van op beginselen gebaseerde liefde heeft Jehovah gegeven in zijn bemoeienis met zijn volk? (b) Hoe kunnen ouders Jehovah navolgen wanneer zij hun kinderen helpen om het vermogen te ontwikkelen zich aan bijbelse beginselen te houden?
7 Beschouw eens de liefde die Jehovah toonde in zijn bemoeienissen met de Israëlieten. Mozes gebruikte een schitterende analogie om Jehovah’s liefde voor de jonge natie Israël te beschrijven. Wij lezen: „Net zoals een arend zijn nest opwekt, boven zijn jongen blijft zweven, zijn vleugels spreidt, ze opneemt, ze draagt op zijn wieken, zo bleef Jehovah alleen [Jakob] leiden” (Deuteronomium 32:9, 11, 12). Om haar jongen te leren vliegen, ’wekt de moederarend haar nest op’, waarbij ze met haar vleugels slaat om haar jongen tot vliegen aan te zetten. Wanneer een jonge vogel uiteindelijk een duikvlucht maakt uit het nest, dat zich vaak op een steile rots bevindt, ’zweeft de moeder boven’ het jong. Als de jonge vogel de grond dreigt te raken, schiet de moeder omlaag tot onder hem en draagt hem ’op haar wieken’. Op soortgelijke wijze heeft Jehovah liefdevol voor de pasgeboren natie Israël gezorgd. Hij gaf het volk de Mozaïsche wet (Psalm 78:5-7). Vervolgens waakte God zorgvuldig over de natie, gereed om te hulp te komen wanneer zijn volk in moeilijkheden verkeerde.
8 Hoe kunnen christelijke ouders Jehovah’s liefde navolgen? Ten eerste moeten zij hun kinderen de beginselen en maatstaven uit Gods Woord bijbrengen (Deuteronomium 6:4-9). Het doel is, de kinderen te leren beslissingen te nemen in overeenstemming met bijbelse beginselen. Hierbij zweven liefdevolle ouders, figuurlijk gesproken, boven hun kinderen en zien hoe zij de geleerde beginselen toepassen. Terwijl de kinderen ouder worden en geleidelijk grotere vrijheid krijgen, zijn de zorgzame ouders gereed ’omlaag te schieten’ en ’hun jongen op hun wieken te dragen’ telkens wanneer er gevaar dreigt. Wat voor gevaar?
9. Op welk gevaar moeten liefdevolle ouders in het bijzonder bedacht zijn? Illustreer dit.
9 Jehovah God waarschuwde de Israëlieten voor de gevolgen van slechte omgang (Numeri 25:1-18; Ezra 10:10-14). Zich in slecht gezelschap begeven is ook een veel voorkomend gevaar in deze tijd (1 Korinthiërs 15:33). Christelijke ouders doen er goed aan Jehovah in dit opzicht na te volgen. Een vijftienjarig meisje, genaamd Lisa, kreeg belangstelling voor een jongen die de moraal en de geestelijke waarden van het gezin niet deelde. „Mijn ouders merkten onmiddellijk een verandering in mijn houding op en toonden zich bezorgd”, vertelt Lisa. „Soms corrigeerden ze mij, en op andere tijden moedigden ze mij liefdevol aan.” Zij gingen er met Lisa voor zitten en luisterden geduldig, waardoor zij haar hielpen om te gaan met het probleem dat er volgens hen aan ten grondslag lag — het verlangen door haar leeftijdgenoten geaccepteerd te worden.
Houd de communicatie open
10. Op welke manieren gaf Jehovah een voortreffelijk voorbeeld in zijn communicatie met de Israëlieten?
10 Om kinderen met succes op te leiden, moeten ouders ernaar streven de communicatie met hen open te houden. Hoewel Jehovah zich er volledig van bewust is wat er in ons hart leeft, moedigt hij ons aan met hem te communiceren (1 Kronieken 28:9). Nadat Jehovah de Israëlieten de Wet had gegeven, gaf hij de levieten de toewijzing hen te onderrichten, en hij zond zijn profeten om met hen te redeneren en hen te corrigeren. Hij toonde zich ook bereid naar hun gebeden te luisteren. — 2 Kronieken 17:7-9; Psalm 65:2; Jesaja 1:1-3, 18-20; Jeremia 25:4; Galaten 3:22-24.
11. (a) Hoe kunnen ouders een goede communicatie met hun kinderen bevorderen? (b) Waarom is het voor ouders belangrijk goede luisteraars te zijn wanneer zij met hun kinderen communiceren?
11 Hoe kunnen ouders Jehovah navolgen wanneer zij met hun kinderen communiceren? Eerst en vooral moeten zij tijd voor hen inruimen. Ouders doen er ook goed aan onnadenkende, kleinerende opmerkingen te vermijden, zoals: „Is dat alles? Ik dacht dat je iets belangrijks had”; „Dat is dom”; „Tja, wat kun je verwachten? Je bent ook nog maar een kind” (Spreuken 12:18). Om kinderen aan te moedigen zich te uiten, trachten verstandige ouders goede luisteraars te zijn. Ouders die hun kinderen negeren wanneer zij nog jong zijn, bemerken misschien dat de kinderen, wanneer zij ouder zijn, hen negeren. Jehovah is altijd bereid geweest naar zijn dienstknechten te luisteren. Hij leent het oor aan degenen die zich nederig in gebed tot hem wenden. — Psalm 91:15; Jeremia 29:12; Lukas 11:9-13.
12. Welke hoedanigheden van de zijde van ouders kunnen het voor kinderen gemakkelijker maken hen te benaderen?
12 Beschouw ook eens hoe bepaalde aspecten van Gods persoonlijkheid het voor zijn dienstknechten gemakkelijk hebben gemaakt hem vrijelijk in gebed te naderen. Koning David van het oude Israël bijvoorbeeld beging een ernstige zonde door een overspelige verhouding met Bathseba te hebben. Aangezien David een onvolmaakt mens was, beging hij andere ernstige zonden in zijn leven. Toch bleef hij nooit in gebreke tot Jehovah te naderen en zijn vergeving en terechtwijzing te zoeken. Ongetwijfeld maakten Gods liefderijke goedheid en barmhartigheid het gemakkelijker voor David om tot Jehovah terug te keren (Psalm 103:8). Door zulke godvruchtige hoedanigheden als mededogen en barmhartigheid tentoon te spreiden, kunnen ouders ertoe bijdragen de communicatie open te houden, zelfs wanneer kinderen een fout begaan. — Psalm 103:13; Maleachi 3:17.
Wees redelijk
13. Wat houdt het in redelijk te zijn?
13 Wanneer ouders naar hun kinderen luisteren, moeten zij redelijk zijn en „de wijsheid van boven” weerspiegelen (Jakobus 3:17). „Laat uw redelijkheid aan alle mensen bekend worden”, schreef de apostel Paulus (Filippenzen 4:5). Wat houdt het in redelijk te zijn? Eén definitie van het Griekse woord dat met „redelijk” is vertaald, is „niet op de letter van de wet staan”. Hoe kunnen ouders de hand houden aan vastomlijnde morele en geestelijke maatstaven en toch redelijk zijn?
14. Hoe toonde Jehovah redelijkheid in zijn bemoeienis met Lot?
14 Jehovah geeft een schitterend voorbeeld in redelijkheid (Psalm 10:17). Toen hij er bij Lot en zijn gezin op aandrong de ten ondergang gedoemde stad Sodom te verlaten, ’bleef Lot talmen’. Later, toen Jehovah’s engel hem vroeg naar het bergland te vluchten, zei Lot: „Ik ben niet in staat naar het bergland te ontkomen . . . Zie toch, deze stad [Zoar] is dichtbij om erheen te vluchten en ze is maar klein. Mag ik alstublieft daarheen ontkomen — is ze niet klein?” Hoe reageerde Jehovah hierop? Hij zei: „Zie, ook hierin betoon ik u werkelijk consideratie, door de stad waarvan gij gesproken hebt, niet ondersteboven te keren” (Genesis 19:16-21, 30). Jehovah was bereid Lots verzoek in te willigen. Ja, ouders moeten vasthouden aan de maatstaven die Jehovah God in zijn Woord, de bijbel, uiteenzet. Niettemin is het wanneer er geen bijbelse beginselen in het geding zijn, misschien mogelijk om aan de wensen van de kinderen tegemoet te komen.
15, 16. Welke les kunnen ouders trekken uit de illustratie in Jesaja 28:24, 25?
15 Redelijk zijn houdt in dat men het hart van de kinderen voorbereidt, zodat zij bereid zijn raad te aanvaarden. In figuurlijke zin vergeleek Jesaja Jehovah met een landbouwer en zei: „Is het de gehele dag dat de ploeger ploegt om te zaaien, dat hij zijn grond losmaakt en egt? Is het niet zo dat wanneer hij de oppervlakte ervan effen gemaakt heeft, hij dan zwarte komijn strooit en de komijn uitwerpt, en moet hij er geen tarwe, gierst en gerst in doen op de vastgestelde plaats, en spelt als zijn grens?” — Jesaja 28:24, 25.
16 Jehovah „ploegt om te zaaien” en ’maakt zijn grond los en egt’. Hij bereidt aldus het hart van zijn dienstknechten voordat hij hen streng onderricht. Hoe kunnen ouders het hart van hun kinderen ’beploegen’ wanneer zij hen corrigeren? Een vader volgde Jehovah na toen hij zijn vierjarige zoon corrigeerde. Toen die een buurjongen had geslagen, luisterde de vader eerst geduldig naar de redenen die zijn zoon ter rechtvaardiging daarvan aanvoerde. Vervolgens vertelde de vader, alsof hij het hart van de jongen ’beploegde’, een verhaal van een jongetje dat het hard te verduren had door een ander jongetje dat een echt vechtersbaasje was. Toen de jongen het verhaal hoorde, vond hij dat de vechtersbaas gestraft moest worden. Dit ’ploegen’ bereidde het hart van de jongen en maakte het hem gemakkelijker in te zien dat het slaan van de buurjongen op hetzelfde neerkwam en verkeerd was. — 2 Samuël 12:1-14.
17. Welke les in ouderlijke correctie wordt in Jesaja 28:26-29 verschaft?
17 Jesaja vergeleek Jehovah’s correctie verder met een andere landbouwmethode — dorsen. Een landbouwer bedient zich van verschillende dorswerktuigen naar gelang de hardheid van het kaf van het koren. Een stok wordt gebruikt voor tere zwarte komijn en een staf voor komijn, maar een dorsslede of wagenwiel wordt gebruikt voor granen met harder kaf. Toch zal hij de hardere granen niet treden totdat ze verbrijzeld zijn. Zo past ook Jehovah wanneer hij iets onwenselijks binnen zijn volk wil verwijderen, zijn behandeling aan de bestaande behoeften en omstandigheden aan. Hij gaat nooit willekeurig of hardvochtig te werk (Jesaja 28:26-29). Sommige kinderen reageren alleen al op een blik die hun ouders hun toewerpen, en meer is er niet nodig. Anderen hebben herhaalde vermaningen nodig, terwijl bij weer anderen wellicht een krachtiger overredingspoging moet worden gedaan. Redelijke ouders zullen naar gelang de behoeften van het afzonderlijke kind correctie toedienen.
Maak gezinsbesprekingen aangenaam
18. Hoe kunnen ouders tijd inruimen voor een geregelde gezinsbijbelstudie?
18 Tot de beste manieren om uw kinderen te onderrichten, behoren een geregelde gezinsbijbelstudie en een dagelijkse bijbelbespreking. Een gezinsstudie is het doeltreffendst wanneer ze geregeld wordt gehouden. Als het aan het toeval of een spontane opwelling wordt overgelaten, zal het er in het gunstigste geval maar af en toe van komen. Ouders moeten dus ’tijd uitkopen’ voor de studie (Efeziërs 5:15-17). Een vaste tijd vinden die iedereen schikt, kan een uitdaging zijn. Een gezinshoofd bemerkte dat toen de kinderen ouder werden hun verschillende schema’s het moeilijker maakten om samen met het hele gezin te studeren. Toch was het gezin altijd bijeen op avonden dat er gemeentevergaderingen waren. De vader trof er derhalve regelingen voor de gezinsstudie op een van die avonden te houden. Dit bleek erg gunstig te zijn. Alle drie de kinderen zijn nu gedoopte dienstknechten van Jehovah.
19. Hoe kunnen ouders Jehovah navolgen wanneer zij een gezinsstudie leiden?
19 Het is echter niet genoeg om tijdens de studie alleen maar wat schriftuurlijk materiaal door te nemen. Jehovah onderwees de teruggekeerde Israëlieten via de priesters, die de Wet ’toelichtten en er betekenis in legden en het voorgelezene begrijpelijk maakten’ (Nehemia 8:8). Een vader die zijn zeven kinderen allemaal met succes heeft geholpen Jehovah lief te hebben, trok zich altijd vóór de gezinsstudie in zijn kamer terug teneinde zich voor te bereiden en het materiaal aan de behoeften van elk kind aan te passen. Hij maakte de studie aangenaam voor zijn kinderen. „De studie was altijd fijn”, herinnert een van zijn volwassen zoons zich. „Als we in de tuin met de bal aan het spelen waren en voor de gezinsstudie werden geroepen, deden we gelijk onze bal weg en holden naar binnen voor de studie. Het was een van de fijnste avonden van de week.”
20. Welk mogelijke probleem in het grootbrengen van kinderen moet nog beschouwd worden?
20 De psalmist verklaarde: „Ziet! Zonen zijn een erfdeel van Jehovah; de vrucht van de buik is een beloning” (Psalm 127:3). Onze kinderen opleiden vergt tijd en moeite, maar wanneer wij ons daarvan op juiste wijze kwijten, kan dit eeuwig leven voor onze kinderen betekenen. Wat een schitterende beloning zou dat zijn! Mogen wij daarom Jehovah ijverig navolgen bij het opvoeden van onze kinderen. Hoewel ouders de verantwoordelijkheid is toevertrouwd om kinderen „in het strenge onderricht en de ernstige vermaning van Jehovah groot [te] brengen”, is succes niet gegarandeerd (Efeziërs 6:4). Zelfs met de allerbeste zorg zou een kind opstandig kunnen worden en met het dienen van Jehovah kunnen ophouden. Wat dan? Dat is het onderwerp van het volgende artikel.
Wat zou u antwoorden?
• Hoe kunnen ouders Jehovah’s in Deuteronomium 32:11, 12 beschreven liefde navolgen?
• Wat hebt u geleerd van de manier waarop Jehovah met de Israëlieten communiceerde?
• Wat leren wij uit het feit dat Jehovah het oor leende aan Lots verzoek?
• Welke les in het corrigeren van kinderen hebt u uit Jesaja 28:24-29 geleerd?
[Studievragen]
[Illustratie op blz. 8, 9]
Mozes vergeleek Jehovah’s opleiding van zijn volk met de manier waarop een arend met haar jongen omgaat
[Illustraties op blz. 10]
Ouders dienen tijd voor hun kinderen in te ruimen
[Illustratie op blz. 12]
„Het was een van de fijnste avonden van de week”