Een praktische remedie voor verlichting van stress
Een praktische remedie voor verlichting van stress
„Komt tot mij, allen die zwoegt en zwaar beladen zijt, en ik zal u verkwikken.” — MATTHEÜS 11:28.
1, 2. (a) Wat bevat de bijbel hetgeen ertoe bijdraagt dat overmatige stress wordt verminderd? (b) Hoe doeltreffend waren de onderwijzingen van Jezus?
U ZULT het er waarschijnlijk mee eens zijn dat te veel stress schadelijk is; het put iemand uit. De bijbel zet uiteen dat de hele menselijke schepping zo onder lasten gebukt gaat dat velen er vol verlangen naar uitzien van de stress van het huidige leven bevrijd te worden (Romeinen 8:20-22). Maar uit de Schrift blijkt ook hoe wij thans reeds aanzienlijke verlichting van narigheid kunnen ontvangen en wel door de raad en het voorbeeld op te volgen van een jonge man die tweeduizend jaar geleden leefde. Hij was timmerman maar hij was meer in mensen geïnteresseerd. Hij sprak tot het hart van mensen, bekommerde zich om hun behoeften door de zwakken bij te staan en de terneergeslagenen te troosten. Meer nog, hij hielp velen om zich geestelijk te ontplooien. Aldus vonden zij verlichting van overmatige stress, net als u dit kunt. — Lukas 4:16-21; 19:47, 48; Johannes 7:46.
2 Deze man, Jezus van Nazareth, werd niet geleid door de hoogontwikkelde geleerdheid die sommigen in het oude Rome, Athene of Alexandrië zochten. Toch zijn zijn onderwijzingen alom bekend. Ze hadden een thema: de regering door middel waarvan God onze aarde met succes zal besturen. Jezus zette ook de fundamentele beginselen voor het leven uiteen — beginselen die in deze tijd echt waardevol zijn. Zij die leren en toepassen wat Jezus heeft onderwezen, verheugen zich in onmiddellijke voordelen, verlichting van overmatige stress inbegrepen. Zou u dat niet willen?
3. Welke grootse uitnodiging deed Jezus toekomen?
3 Misschien hebt u twijfels. ’Kan iemand die zo lang geleden leefde een belangrijke invloed op mijn huidige leven uitoefenen?’ Welnu, luister naar Jezus’ uitnodigende woorden: „Komt tot mij, allen die zwoegt en zwaar beladen zijt, en ik zal u verkwikken. Neemt mijn juk op u en leert van mij, want ik ben zachtaardig en ootmoedig van hart, en gij zult verkwikking vinden voor uw ziel. Want mijn juk is weldadig en mijn vracht is licht” (Mattheüs 11:28-30). Wat bedoelde hij? Laten wij deze woorden eens wat uitvoeriger bekijken en zien hoe ze ons kunnen helpen verlichting van drukkende stress te vinden.
4. Tot wie sprak Jezus, en waarom hebben zijn toehoorders het misschien moeilijk gevonden te doen wat er van hen gevraagd werd?
4 Jezus sprak tot velen die er oprecht naar streefden naar de Wet te leven maar die „zwaar beladen” waren omdat de joodse leiders religie tot een last maakten (Mattheüs 23:4). Zij concentreerden zich op eindeloze regels voor bijna alle aspecten van het leven. Zou u het niet stresserend vinden om steeds te moeten horen „gij moogt niet” dit of dat doen? In tegenstelling daarmee wilde Jezus met zijn uitnodiging mensen, wanneer zij naar hem luisterden, naar waarheid, naar rechtvaardigheid en naar een beter leven leiden. Ja, wilden mensen de ware God leren kennen, dan moesten zij onder andere aandacht schenken aan Jezus Christus, want in hem konden — en kunnen — zij zien wat voor iemand Jehovah is. Jezus zei: „Wie mij heeft gezien, heeft ook de Vader gezien.” — Johannes 14:9.
Is uw leven te stresserend?
5, 6. Hoe laten werkomstandigheden en lonen uit de tijd van Jezus zich vergelijken met die in onze tijd?
5 Misschien stelt u belang in deze aangelegenheid omdat uw baan of gezinssituatie zwaar op u drukt. Of het kan zijn dat andere verantwoordelijkheden u schijnen te overweldigen. Indien dat zo is, dan bent u als de oprechte mensen met wie Jezus in contact kwam en die hij hielp. Beschouw bijvoorbeeld eens het probleem om in het levensonderhoud te voorzien. Velen worstelen daar thans mee, en dat was ook in Jezus’ tijd het geval.
6 Destijds zwoegde een arbeider twaalf uur per dag, zes dagen per week, en kreeg daarvoor gewoonlijk slechts één denarius per dag (Mattheüs 20:2-10). Hoe laat dat zich vergelijken met uw loon of dat van uw vrienden? Het kan moeilijk zijn het in de oudheid uitbetaalde loon met dat van deze tijd te vergelijken. Eén manier om dit te doen is de koopkracht, wat er met geld te koop is, te beschouwen. Een geleerde zegt dat een brood waarin ongeveer een liter tarwebloem verwerkt was ongeveer een uurloon bedroeg. Een andere geleerde zegt dat een beker goede wijn ongeveer twee uurloon kostte. Uit zulke bijzonderheden kunt u opmaken dat mensen in die tijd lang en hard zwoegden om in leven te blijven. Zij hadden behoefte aan verlichting en verkwikking, net als wij. Als u werk hebt, voelt u zich misschien onder druk gezet om meer productie te leveren. Vaak kunnen wij geen tijd vinden om weldoordachte beslissingen te nemen. Wellicht geeft u toe dat u naar verlichting snakt.
7. Wat was de reactie op Jezus’ boodschap?
7 Het is duidelijk dat Jezus’ uitnodiging aan allen die ’zwoegden en zwaar beladen’ waren, voor veel toehoorders destijds hoogst aantrekkelijk geweest moet zijn (Mattheüs 4:25; Markus 3:7, 8). En bedenk dat Jezus er de belofte aan toevoegde: „Ik zal u verkwikken.” Diezelfde belofte is thans nog van kracht. Ze kan voor ons gelden als wij ’zwoegen en zwaar beladen’ zijn. En ze kan gelden voor onze dierbaren, die zich waarschijnlijk in een soortgelijke situatie bevinden.
8. Hoe dragen het grootbrengen van kinderen en ouderdom bij tot stress?
8 Er zijn andere dingen die zwaar op mensen drukken. Het grootbrengen van kinderen is een enorme uitdaging. Zelfs kind zijn kan een uitdaging vormen. Een toenemend aantal personen van alle leeftijden wordt met mentale en fysieke gezondheidsproblemen geconfronteerd. En hoewel mensen misschien langer leven, hebben de ouderen met specifieke problemen te kampen en dat ondanks de vorderingen op medisch gebied. — Prediker 12:1.
Onder het juk
9, 10. Waarvan was het juk in oude tijden een symbool, en waarom nodigde Jezus mensen uit om zijn juk op zich te nemen?
9 Hebt u opgemerkt dat Jezus in de uit Mattheüs 11:28, 29 aangehaalde woorden zei: „Neemt mijn juk op u en leert van mij”? Destijds kan de gewone man zich gevoeld hebben alsof hij onder een juk werkte. Van oudsher is het juk een symbool van slavernij of dienstbaarheid geweest (Genesis 27:40; Leviticus 26:13; Deuteronomium 28:48). Veel van de dagloners met wie Jezus in contact kwam, werkten met een echt juk op hun schouders en droegen zware lasten. Afhankelijk van de wijze waarop een juk was vervaardigd, kon het tamelijk gerieflijk op de nek en schouders rusten of kon het ertegen schuren. Als timmerman heeft Jezus misschien jukken gemaakt, en wist hij hoe hij een juk zo moest maken dat het „weldadig” was. Wellicht bekleedde hij de plaatsen waar het juk op de nek en schouders rustte met leer of stof om het zo gerieflijk mogelijk te maken.
10 Toen Jezus zei: „Neemt mijn juk op u”, kan hij zichzelf hebben vergeleken met iemand die vakkundig gemaakte jukken verschafte die „weldadig” voor de nek en schouders van een werkman zouden zijn. Derhalve voegde Jezus eraan toe: „Mijn vracht is licht.” Dit betekende dat het jukhout niet onaangenaam was in het gebruik, en dat het werk ook niet zwaar was. Het is waar dat Jezus met de uitnodiging aan zijn toehoorders om zijn juk op zich te nemen geen onmiddellijke verlichting beloofde van alle benarde omstandigheden die toen bestonden. Niettemin zou de verandering in zienswijze die hij voorstelde voor aanzienlijke verkwikking zorgen. Veranderingen in hun levensstijl en manier van doen zouden hun ook verlichting schenken. Wat nog belangrijker is: een duidelijke en deugdelijke hoop zou hen helpen het leven minder stresserend te vinden.
U kunt verkwikking vinden
11. Waarom opperde Jezus niet eenvoudig om jukken in te ruilen?
11 Let wel, Jezus zei niet dat mensen het ene juk voor het andere zouden inruilen. Rome zou nog steeds heerschappij over het land uitoefenen, net als hedendaagse regeringen dat doen in landen waar christenen wonen. De eerste-eeuwse Romeinse belasting zou niet verdwijnen. Gezondheidsproblemen en financiële moeilijkheden zouden blijven. Onvolmaaktheid en zonde zouden invloed op mensen blijven uitoefenen. Toch zouden zij door Jezus’ onderwijs te aanvaarden verkwikking kunnen vinden, net als wij.
12, 13. Wat zou, zoals Jezus beklemtoonde, verkwikking brengen, en hoe reageerden sommigen daarop?
12 Jezus’ illustratie van het juk vond een belangrijke toepassing in het maken van discipelen. Het lijdt geen twijfel dat Jezus’ voornaamste activiteit bestond in het onderwijzen van anderen, waarbij hij de nadruk legde op Gods koninkrijk (Mattheüs 4:23). Toen hij dus zei: „Neemt mijn juk op u”, zou dat beslist hebben ingehouden dat men hem in diezelfde activiteit moest volgen. Uit het evangelieverslag blijkt dat Jezus oprechte mannen ertoe bracht van beroep te veranderen, terwijl toch voor velen hun beroep een heel belangrijke aangelegenheid was. Denk aan zijn oproep tot Petrus, Andreas, Jakobus en Johannes: „Komt achter mij en ik zal u tot vissers van mensen maken” (Markus 1:16-20). Hij toonde deze vissers hoe voldoening gevend het zou zijn als zij onder zijn leiding en met zijn hulp het werk zouden doen dat hij op de eerste plaats in zijn leven stelde.
13 Sommige van zijn joodse toehoorders begrepen Jezus’ onderwijs en pasten het toe. Stelt u zich eens voor wat daar aan de zee voorviel, zoals wij dat in Lukas 5:1-11 lezen. Vier vissers hadden de hele nacht gezwoegd maar hadden niets gevangen. Plotseling waren hun netten gevuld! Dit was geen toeval; het geschiedde door Jezus’ ingrijpen. Toen zij naar de oever keken, zagen zij een menigte mensen die intens geïnteresseerd was in Jezus’ onderwijzingen. Hierdoor werden deze vier vissers geholpen te begrijpen wat Jezus tot hen zei: „Voortaan zult gij mensen levend vangen.” Wat was hun reactie? „Zij [brachten] de boten terug aan land en lieten alles in de steek en volgden hem.”
14. (a) Hoe kunnen wij in deze tijd verkwikking vinden? (b) Welk verkwikkende goede nieuws werd door Jezus verkondigd?
14 In wezen kunt u op soortgelijke wijze reageren. Het werk dat erin bestaat de bijbelse waarheid aan mensen te onderwijzen, vindt nog steeds voortgang. Ongeveer zes miljoen Getuigen van Jehovah wereldwijd hebben Jezus’ uitnodiging aanvaard om ’zijn juk op zich te nemen’; zij zijn „vissers van mensen” geworden (Mattheüs 4:19). Sommigen maken het tot hun beroep; anderen doen zoveel mogelijk op deeltijdbasis. Allen vinden dit verkwikkend, dus wordt hun leven minder gestrest. Het betekent dat zij doen wat hun vreugde schenkt, zij vertellen anderen goed nieuws — „het goede nieuws van het koninkrijk” (Mattheüs 4:23). Het is altijd aangenaam om over goed nieuws te praten, maar vooral over dit goede nieuws. De bijbel bevat het fundamentele materiaal dat wij nodig hebben om velen ervan te overtuigen dat zij met minder stress door het leven kunnen. — 2 Timotheüs 3:16, 17.
15. Hoe kunt u profijt trekken van Jezus’ onderwijzingen omtrent het leven?
15 Tot op zekere hoogte hebben zelfs mensen die er nog maar net mee begonnen zijn kennis te verwerven omtrent Gods koninkrijk voordeel getrokken van Jezus’ onderwijs over de wijze waarop zij dienen te leven. Velen kunnen naar waarheid zeggen dat Jezus’ onderwijs hen heeft verkwikt en hen geholpen heeft hun leven compleet te veranderen. U kunt dat voor uzelf vaststellen door enkele levensbeginselen te onderzoeken die in de verslagen van Jezus’ leven en bediening staan uiteengezet, vooral in de door Mattheüs, Markus en Lukas opgetekende Evangeliën.
De weg tot verkwikking
16, 17. (a) Waar kunt u enkele van Jezus’ voornaamste onderwijzingen vinden? (b) Wat is er nodig om verkwikking te vinden in het toepassen van Jezus’ onderwijzingen?
16 In de lente van 31 G.T. hield Jezus een toespraak die tot op deze tijd wereldberoemd is. Ze wordt gewoonlijk de Bergrede genoemd en staat opgetekend in Mattheüs hoofdstuk 5 tot 7 en Lukas hoofdstuk 6. Daarin worden veel van zijn onderwijzingen samengevat. U kunt andere onderwijzingen van Jezus elders in de Evangeliën vinden. Veel van wat hij zei, behoeft geen verdere uitleg, hoewel het een uitdaging kan vormen het in praktijk te brengen. Waarom zou u die hoofdstukken niet zorgvuldig en aandachtig lezen? Laat de kracht van zijn opvattingen invloed op uw denken en geesteshouding uitoefenen.
17 Kennelijk kunnen Jezus’ onderwijzingen op verschillende manieren worden gerangschikt. Laten wij de voornaamste onderwijzingen eens zodanig verdelen dat er één is voor elke dag van de maand, met als doel ze in uw leven te gaan toepassen. Hoe? Welnu, lees ze niet slechts vluchtig door. Denk aan de rijke regeerder die aan Jezus Christus vroeg: „Wat moet ik doen om eeuwig leven te beërven?” Toen Jezus belangrijke vereisten uit Gods Wet herhaalde, antwoordde de man dat hij die reeds in acht nam. Toch besefte hij dat hij meer moest doen. Jezus vroeg hem zich krachtiger in te spannen goddelijke beginselen op praktische manieren toe te passen, om een actieve discipel te zijn. Blijkbaar was de man niet bereid zo ver te gaan (Lukas 18:18-23). Derhalve dient iemand die Jezus’ onderwijzingen in deze tijd wil leren kennen, te bedenken dat er een verschil bestaat tussen het instemmen met Jezus’ onderwijzingen en het bereidwillig aanvaarden ervan, waardoor stress wordt verminderd.
18. Illustreer hoe u het bijgaande kader nuttig kunt gebruiken.
18 Kijk om richting te geven aan het onderzoeken en toepassen van Jezus’ onderwijzingen eens naar punt 1 in het bijgaande kader. Daar wordt verwezen naar Mattheüs 5:3-9. Eerlijk gezegd zou elk van ons er geruime tijd aan kunnen besteden over de wonderbaarlijke raad in die verzen na te denken. Maar welke gevolgtrekking maakt u omtrent uw instelling als u ze als geheel bekijkt? Als u echt de gevolgen van te veel stress in uw leven wilt overwinnen, wat zal dan effect sorteren? Welke uitwerking ten goede kan het op u hebben als u meer aandacht zou schenken aan geestelijke zaken zodat uw gedachten daar meer door in beslag worden genomen? Is er iets in uw leven waar u zich zorgen over maakt en waar u minder waarde aan moet hechten, zodat u meer aandacht aan geestelijke kwesties kunt schenken? Indien u dat doet, zal het u nu reeds gelukkiger maken.
19. Wat kunt u doen om nog meer inzicht en begrip te krijgen?
19 Er is nog iets wat u kunt doen. Waarom zou u die verzen niet bespreken met een andere dienstknecht van God, misschien uw huwelijkspartner, een nauwe bloedverwant of een vriend? (Spreuken 18:24; 20:5) Houd in gedachte dat de rijke regeerder iemand anders — Jezus — een vraag stelde over een belangrijke kwestie. Het antwoord had zijn kans op geluk en eeuwig leven kunnen vergroten. De medegelovige met wie u die verzen bespreekt, zal Jezus niet evenaren; toch zal de bespreking over Jezus’ onderwijzingen u beiden tot voordeel strekken. Probeer het binnenkort eens uit.
20, 21. Welk programma kunt u volgen om Jezus’ onderwijzingen te leren kennen, en hoe kunt u zich een beeld vormen van uw vooruitgang?
20 Kijk weer eens naar het bijgaande kader „Onderwijzingen om u te helpen”. Deze onderwijzingen zijn zodanig verdeeld dat wij ten minste één onderwijzing per dag kunnen beschouwen. U kunt eerst lezen wat Jezus in de aangehaalde verzen te zeggen had. Denk vervolgens over zijn woorden na. Overpeins hoe u ze in uw leven kunt toepassen. Als u denkt dat u dat reeds doet, overpeins dan wat u nog meer kunt doen om overeenkomstig dat goddelijk onderwijs te leven. Tracht in de loop van die dag dat goddelijk onderwijs toe te passen. Als u er moeite mee hebt het te begrijpen of te zien hoe u het kunt toepassen, besteed daar dan nog een dag aan. Maar u hoeft het niet volledig onder de knie te hebben voordat u verder gaat. De volgende dag kunt u een andere onderwijzing beschouwen. Aan het eind van de week kunt u nagaan in hoeverre u erin bent geslaagd u vier of vijf van Jezus’ onderwijzingen eigen te maken. Voeg er de tweede week, dag na dag, meer onderwijzingen aan toe. Als u ontdekt dat u in gebreke bent gebleven het een of andere punt van onderwijs toe te passen, raak dan niet ontmoedigd. Elke christen zal dat overkomen (2 Kronieken 6:36; Psalm 130:3; Prediker 7:20; Jakobus 3:8). Zet het toepassen van die onderwijzingen in de derde en de vierde week voort.
21 Na ongeveer een maand hebt u misschien alle 31 punten beschouwd. Of dat nu wel of niet zo is, hoe zult u zich als gevolg daarvan voelen? Zult u niet iets gelukkiger zijn, misschien meer ontspannen? Waarschijnlijk zult u zich, ook al maakt u maar weinig vorderingen, minder gestrest voelen, of u zult op zijn minst beter met stress omgaan, en u zult over een methode beschikken om door te gaan. Vergeet niet dat er veel andere schitterende punten uit Jezus’ onderwijzingen zijn die niet in de opsomming voorkomen. Waarom zou u niet enkele ervan opzoeken en proberen ze in praktijk te brengen? — Filippenzen 3:16.
22. Wat kan het resultaat zijn van het volgen van Jezus’ onderwijzingen, maar welk aspect verdient het ook bestudeerd te worden?
22 U kunt zien dat Jezus’ juk, hoewel niet gewichtloos, echt weldadig is. De vracht van zijn onderwijzingen en van zijn discipelschap is licht. Na meer dan zestig jaar persoonlijke ervaring stemde de apostel Johannes, Jezus’ geliefde vriend, hiermee in: „Dit betekent de liefde tot God, dat wij zijn geboden onderhouden; en toch zijn zijn geboden geen drukkende last” (1 Johannes 5:3). U kunt hetzelfde vertrouwen hebben. Hoe langer u Jezus’ onderwijzingen toepast, hoe meer u zult ontdekken dat wat het leven voor velen in deze tijd zo gestrest maakt u niet zo van slag hoeft te brengen. U zult zien dat u aanzienlijke verlichting hebt gevonden (Psalm 34:8). Toch is er nog een aspect van Jezus’ weldadige juk dat u moet beschouwen. Jezus zei ook dat hij „zachtaardig en ootmoedig van hart” was. Hoe strookt dat met het feit dat wij van Jezus leren en hem navolgen? In het volgende artikel zullen wij dit bespreken. — Mattheüs 11:29.
Hoe luidt uw antwoord?
• Waarom dienen wij naar Jezus op te zien wanneer wij verlichting van te veel stress zoeken?
• Waarvan was een juk een symbool, en waarom?
• Waarom nodigde Jezus mensen uit om zijn juk op zich te nemen?
• Hoe kan u geestelijke verkwikking ten deel vallen?
[Studievragen]
[Inzet op blz. 14]
De jaartekst van Jehovah’s Getuigen voor 2002 zal zijn: „Komt tot mij . . . en ik zal u verkwikken.” — Mattheüs 11:28.
[Kader/Illustratie op blz. 12, 13]
Onderwijzingen om u te helpen
Welke goede dingen kunt u in Mattheüs hoofdstuk 5 tot 7 vinden? Deze hoofdstukken bevatten onderwijzingen die door de Meesteronderwijzer, Jezus, op een Galilese heuvel werden gepresenteerd. Lees alstublieft de hieronder vermelde verzen uit uw eigen bijbel, en stel uzelf de daarmee verband houdende vragen.
1. 5:3-9 Wat vertelt mij dit over mijn algemene instelling? Hoe kan ik naar groter geluk toe werken? Hoe kan ik meer aandacht schenken aan mijn geestelijke behoeften?
2. 5:25, 26 Wat is beter dan de twistzieke geest waarvan velen blijk geven na te volgen? — Lukas 12:58, 59.
3. 5:27-30 Wat beklemtonen Jezus’ woorden met betrekking tot romantische fantasieën? Hoe zal, wanneer ik zulke dingen vermijd, dit bijdragen tot mijn geluk en vrede des geestes?
4. 5:38-42 Waarom dien ik te trachten de nadruk die de hedendaagse maatschappij op zeer assertief zijn legt, te vermijden?
5. 5:43-48 Hoe zal ik er baat bij vinden als ik metgezellen die ik misschien als vijanden heb beschouwd, beter leer kennen? Wat zal dit waarschijnlijk doen om spanning te verminderen of uit te bannen?
6. 6:14, 15 Als ik soms de neiging heb niet vergevensgezind te zijn, kan afgunst of wrevel daar dan de grondoorzaak van zijn? Hoe kan ik daar verandering in brengen?
7. 6:16-18 Ben ik geneigd mij meer om uiterlijkheden te bekommeren dan om wie ik van binnen ben? Waar dien ik mij meer bewust van te zijn?
8. 6:19-32 Wat zou het gevolg kunnen zijn als ik overmatig bezorgd word om geld en bezittingen? Door waarover na te denken, zal ik geholpen worden in dit opzicht evenwichtig te blijven?
9. 7:1-5 Hoe voel ik mij wanneer ik onder mensen verkeer die nogal kritisch zijn, snel met een oordeel klaarstaan en altijd aanmerkingen maken? Waarom is het belangrijk dat ik het vermijd zo te zijn?
10. 7:7-11 Als het goed is aan te houden wanneer ik verzoeken aan God doe, hoe staat het dan met andere facetten van het leven? — Lukas 11:5-13.
11. 7:12 Hoe vaak pas ik, hoewel ik de Gulden Regel ken, deze raad toe in de manier waarop ik anderen bejegen?
12. 7:24-27 Hoe kan ik, aangezien ik verantwoordelijk ben voor de wijze waarop ik mijn eigen leven leid, beter op de stormen van moeilijkheden en stortvloeden van problemen voorbereid zijn? Waarom dien ik daar nu over na te denken? — Lukas 6:46-49.
Verdere onderwijzingen die ik kan beschouwen:
13. 8:2, 3 Hoe kan ik, zoals Jezus vaak deed, mededogen weerspiegelen ten aanzien van de minder bevoorrechten?
14. 9:9-38 Welke rol speelt het betonen van barmhartigheid in mijn leven, en hoe kan ik daar nog meer blijk van geven?
15. 12:19 Probeer ik op grond van wat ik uit de profetie over Jezus heb geleerd twistgesprekken te vermijden?
16. 12:20, 21 Wat voor goeds kan ik doen door anderen niet, hetzij door mijn woorden of door mijn daden, te verbrijzelen?
17. 12:34-37 Waar spreek ik vaak over? Ik weet dat wanneer ik een sinaasappel uitpers er sinaasappelsap uitkomt, dus waarom is het goed dat ik aandacht schenk aan wat er in mijn hart leeft? — Markus 7:20-23.
18. 15:4-6 Wat begrijp ik uit Jezus’ commentaren omtrent de liefdevolle zorg voor ouderen?
19. 19:13-15 Waarvoor moet ik tijd inruimen?
20. 20:25-28 Waarom is het nutteloos om louter uit een soort geldingsdrang je macht uit te oefenen? Hoe kan ik Jezus in dit opzicht navolgen?
Verdere door Markus opgetekende gedachten:
21. 4:24, 25 Van welk belang is de wijze waarop ik anderen bejegen?
22. 9:50 Welke goede resultaten zullen er waarschijnlijk uit voortspruiten als de dingen die ik zeg en doe van goede smaak getuigen?
Ten slotte enkele door Lukas opgetekende onderwijzingen:
23. 8:11, 14 Als ik zorgen, rijkdom en genoegens de overhand laat hebben in mijn leven, waartoe kan dat dan leiden?
24. 9:1-6 Wat stelde Jezus op de eerste plaats, hoewel hij de macht had om de zieken te genezen?
25. 9:52-56 Neem ik snel aanstoot? Vermijd ik het wraakzuchtig te zijn?
26. 9:62 Hoe dien ik mijn verantwoordelijkheid te bezien om over Gods koninkrijk te spreken?
27. 10:29-37 Hoe kan ik mij een naaste betonen?
28. 11:33-36 Welke veranderingen zou ik kunnen aanbrengen zodat mijn leven eenvoudiger wordt?
29. 12:15 Wat is het verband tussen leven en bezittingen?
30. 14:28-30 Als ik de tijd neem om beslissingen zorgvuldig te overwegen, wat kan ik dan vermijden, en welk voordeel werpt dit af?
31. 16:10-12 Welke voordelen werpt een rechtschapen leven voor mij af?
[Illustraties op blz. 10]
Het levensreddende werk onder Jezus’ juk is verkwikkend