Hoe neemt u verstandige beslissingen?

„EEN wijze zal luisteren en meer onderricht in zich opnemen”, zei Salomo, koning van het Israël uit de oudheid. De meesten van ons hebben weleens een onverstandige beslissing genomen omdat we gewoon niet naar de raad van anderen hadden geluisterd. — Spreuken 1:5.

Later werden die woorden van Salomo in de bijbel opgetekend, samen met verscheidene andere van de „drieduizend spreuken” waarvan hij de auteur was (1 Koningen 4:32). Hebben we er voordeel van als we zijn verstandige uitspraken kennen en er acht op slaan? Ja. Ze helpen ons ’wijsheid en streng onderricht te kennen, de woorden des verstands te onderscheiden en het strenge onderricht te ontvangen dat inzicht, rechtvaardigheid en recht en oprechtheid verleent’ (Spreuken 1:2, 3). Laten we eens vijf op de bijbel gebaseerde richtlijnen bespreken die ons bij het nemen van verstandige beslissingen kunnen helpen.

Beschouw de gevolgen op lange termijn

Sommige beslissingen zullen belangrijke gevolgen hebben. Probeer daarom van tevoren vast te stellen welke dit zullen zijn. Laat niet toe dat aantrekkelijke voordelen op korte termijn u verblinden voor eventueel onwenselijke gevolgen op lange termijn. „Schrander is degene die de rampspoed heeft gezien en zich vervolgens verbergt, maar de onervarenen zijn doorgelopen en moeten de straf ondergaan”, waarschuwt Spreuken 22:3.

Het kan nuttig zijn de gevolgen op korte en op lange termijn op papier te zetten. Op korte termijn kan het kiezen van een bepaalde baan een hoog salaris en prettig werk opleveren. Maar zouden de gevolgen op lange termijn een werkkring zonder toekomstmogelijkheden kunnen inhouden? Zou u voor die baan uiteindelijk naar elders moeten verhuizen, misschien ver van vrienden of familie vandaan? Zou u hierdoor in een verkeerd milieu terecht kunnen komen of zou uw werk zo oninteressant kunnen worden dat u zich hevig gefrustreerd zult voelen? Weeg de voor- en nadelen tegen elkaar af en beslis dan wat prioriteit verdient.

Neem er voldoende tijd voor

Overhaast genomen beslissingen kunnen gemakkelijk onverstandig blijken te zijn. Spreuken 21:5 waarschuwt: „De plannen van de vlijtige leiden waarlijk tot voordeel, maar ieder die haastig is, stuurt waarlijk aan op gebrek.” Zo moeten smoorverliefde tieners kalm aan doen en zich niet overhaast in een huwelijk storten. Anders zouden ze wel eens de waarheid kunnen ervaren van wat William Congreve, een Engelse toneelschrijver uit het begin van de achttiende eeuw, zei: „Wie overhaast trouwen, krijgen wellicht alle tijd om het te berouwen.”

Voldoende tijd voor een beslissing nemen, moet echter niet verward worden met een beslissing  uitstellen. Sommige beslissingen zijn zo belangrijk dat wijsheid voorschrijft dat ze zo snel als redelijkerwijs mogelijk is, genomen worden. Onnodig treuzelen kan zowel onszelf als anderen duur komen te staan. Een beslissing onnodig uitstellen, kan op zich een beslissing zijn — mogelijk een onverstandige beslissing.

Sta open voor raad

Omdat twee situaties nooit precies gelijk zijn, zullen twee mensen niet altijd een identieke beslissing nemen wanneer ze voor overeenkomende problemen staan. Toch is het nuttig te horen hoe anderen kwesties hebben aangepakt die een zekere gelijkenis met de onze vertonen. Vraag hun hoe ze hun beslissing achteraf bezien. Als het bijvoorbeeld om het kiezen van een beroep gaat, vraag dan aan degenen die al in dit beroep werkzaam zijn u beide kanten van het verhaal te vertellen. Wat hebben ze als de voordelen van hun keus ervaren en wat blijken de bezwaren of mogelijke gevaren te zijn?

„Plannen zijn tot mislukking gedoemd waar geen vertrouwelijk gesprek is,” zo worden we gewaarschuwd, „maar in de veelheid van raadgevers komt iets tot stand” (Spreuken 15:22). Wanneer we raad zoeken en van de ervaring van anderen leren, moeten we natuurlijk ten volle erkennen dat we persoonlijk de uiteindelijke beslissing moeten nemen en hier ook de verantwoordelijkheid voor moeten dragen. — Galaten 6:4, 5.

Sla acht op een goedgeoefend geweten

Het geweten kan ons helpen beslissingen te nemen die stroken met de fundamentele beginselen waarnaar we ons leven willen inrichten. Voor een christen betekent dit het geweten dusdanig te oefenen dat het overeenstemt met Gods gedachten (Romeinen 2:14, 15). Gods Woord zegt ons: „Sla in al uw wegen acht op hem, en híj zal uw paden recht maken” (Spreuken 3:6). Natuurlijk kunnen twee personen — elk met een goedgeoefend geweten — op sommige gebieden tot een verschillende conclusie komen en dienovereenkomstig een verschillende beslissing nemen.

Voor een goedgeoefend geweten is zo’n speling echter uitgesloten als het om een handelwijze gaat die rechtstreeks door Gods Woord wordt veroordeeld. Zo zal een geweten dat niet op grond van bijbelse beginselen is geoefend geen protest laten horen wanneer een man en een vrouw vóór het huwelijk willen nagaan of ze bij elkaar passen door gewoon te gaan samenwonen. Ze vinden dit misschien een verstandige beslissing, in de veronderstelling dat ze hierdoor niet overhaast een onverstandig huwelijk zullen aangaan. Hun geweten zal hen vermoedelijk niet veroordelen. Toch zal iedereen die Gods gedachten over seks en het huwelijk deelt, de beslissing nemen zo’n tijdelijke en immorele relatie af te wijzen. — 1 Korinthiërs 6:18; 7:1, 2; Hebreeën 13:4.

Hoe onze beslissingen anderen raken

Onze beslissingen zullen vaak anderen raken. Neem dus nooit opzettelijk een onverstandige — zelfs domme — beslissing waardoor kostbare banden met vrienden en familieleden of, bovenal, met God in gevaar worden gebracht. In Spreuken 10:1 wordt opgemerkt: „Een wijze zoon is hij die een vader verheugt, en een verstandeloze zoon is de droefheid van zijn moeder.”

Aan de andere kant is het goed te beseffen dat er soms tussen vriendschappen gekozen moet worden. Ter illustratie: Misschien moeten we de beslissing nemen om vroeger aanvaarde religieuze opvattingen waarvan we nu weten dat ze in strijd met de Schrift zijn, te verwerpen. Ook zouden we kunnen beslissen belangrijke persoonlijkheidsveranderingen aan te brengen omdat we ons  leven graag in overeenstemming willen brengen met de goddelijke richtlijnen die we nu hebben geaccepteerd. Onze beslissing is misschien niet naar de zin van sommige vrienden of familieleden, maar elke beslissing die God behaagt, is een verstandige beslissing.

Wees zo verstandig de belangrijkste beslissing te nemen

Zonder dat mensen in het algemeen dit beseffen, staat iedereen in deze tijd voor een beslissing waarbij leven en dood betrokken zijn. De Israëlieten in de oudheid die in 1473 v.G.T. bij de grens van het Beloofde Land gelegerd waren, stonden voor een soortgelijke situatie. Mozes, die als Gods woordvoerder optrad, zei tegen hen: „Ik [heb] u het leven en de dood . . . voorgelegd, de zegen en de vervloeking; en gij moet het leven kiezen, opdat gij moogt blijven leven, gij en uw nageslacht, door Jehovah, uw God, lief te hebben, door naar zijn stem te luisteren en door hem aan te hangen; want hij is uw leven en de lengte uwer dagen, opdat gij moogt wonen op de bodem die Jehovah uw voorvaders Abraham, Isaäk en Jakob onder ede beloofd heeft hun te geven.” — Deuteronomium 30:19, 20.

Bijbelse profetieën en de bijbelse chronologie geven te kennen dat we in „kritieke tijden” leven die „moeilijk zijn door te komen” en dat ’het toneel van deze wereld bezig is te veranderen’ (2 Timotheüs 3:1; 1 Korinthiërs 7:31). De voorzegde verandering zal haar hoogtepunt bereiken in de vernietiging van een failliet menselijk stelsel, dat door Gods nieuwe wereld van rechtvaardigheid vervangen zal worden.

We staan op de drempel van die nieuwe wereld. Zult u er binnengaan om u onder Gods koninkrijk in eeuwig leven op aarde te verheugen? Of zult u van de aarde verwijderd worden wanneer Satans stelsel wordt geëlimineerd? (Psalm 37:9-11; Spreuken 2:21, 22) De beslissing met betrekking tot de handelwijze die nu gevolgd moet worden, staat aan u, werkelijk een beslissing waarbij het om leven of dood gaat. Zou u graag hulp willen hebben bij het nemen van de juiste, de verstandige beslissing?

Kiezen we voor het leven, dan moeten we eerst Gods vereisten leren kennen. Vrijwel alle kerken zijn in gebreke gebleven deze vereisten nauwgezet bekend te maken. Hun leiders hebben mensen er vaak door misleiding toe gebracht leugens te geloven en dingen te doen die God mishagen. Ze hebben verzuimd uit te leggen dat het noodzakelijk is persoonlijk te besluiten God ’met geest en waarheid te aanbidden’ (Johannes 4:24). Vandaar dat de meeste mensen dit niet doen. Merk echter op wat Jezus zei: „Wie niet aan mijn zijde staat, is tegen mij, en wie niet met mij bijeenbrengt, verstrooit.” — Mattheüs 12:30.

Jehovah’s Getuigen willen mensen graag helpen meer kennis van Gods Woord te verkrijgen. Ze leiden geregelde bijbelbesprekingen met afzonderlijke personen of groepen op een tijd en plaats die deze mensen schikt. Degenen die van deze voorziening gebruik willen maken, kunnen contact opnemen met de plaatselijke Getuigen of naar de uitgevers van De Wachttoren schrijven.

Sommigen hebben natuurlijk al een zekere basiskennis van wat God verlangt. Ze zijn misschien zelfs al overtuigd van de waarheidsgetrouwheid en betrouwbaarheid van de bijbel. Toch hebben verschillenden van hen de beslissing om zich aan God op te dragen uitgesteld. Waarom? Hier kunnen verscheidene redenen voor zijn.

Beseffen ze misschien niet hoe belangrijk dit is? Jezus heeft duidelijk gezegd: „Niet een ieder die tot mij zegt: ’Heer, Heer’, zal het koninkrijk der hemelen binnengaan, maar hij die de wil doet van mijn Vader, die in de hemelen is” (Mattheüs 7:21). Bijbelkennis alleen is niet voldoende; er worden daden verlangd. De vroege christelijke gemeente heeft het voorbeeld gegeven. We lezen over sommigen in de eerste eeuw: „Toen zij Filippus geloofden, die het goede nieuws van het koninkrijk Gods en van de naam van Jezus Christus bekendmaakte, werden zij vervolgens gedoopt, zowel mannen als vrouwen” (Handelingen 2:41; 8:12). Als iemand Gods Woord dus van harte heeft aanvaard, gelooft wat erin staat en zijn leven in overeenstemming met Gods maatstaven heeft gebracht, wat weerhoudt hem er dan van zich als een symbool van zijn opdracht te laten dopen? (Handelingen 8:34-38) Wil die stap aanvaardbaar zijn in Gods ogen, dan moet deze natuurlijk gewillig en met een blij hart worden gedaan. — 2 Korinthiërs 9:7.

 Sommigen vinden misschien dat ze niet voldoende kennis hebben om hun leven aan God te kunnen opdragen. Maar iedereen die in het leven een nieuwe weg inslaat, heeft een beperkte mate van kennis. Welke vakman zal beweren dat hij aan het begin van zijn carrière wist wat hij nu weet? Voor de beslissing om God te dienen, is simpelweg een kennis van fundamentele bijbelse leringen en beginselen nodig, gecombineerd met een oprecht verlangen om dienovereenkomstig te leven.

Stellen sommigen hun beslissing uit omdat ze bang zijn er niet naar te kunnen leven? Bij veel menselijke overeenkomsten is een redelijke bezorgdheid dat een project zal mislukken, betrokken. Een man die besluit te trouwen en een gezin te stichten, kan zich min of meer onbekwaam voelen, maar het aangaan van een verbintenis geeft hem een stimulans om zijn uiterste best te doen. Evenzo zal een jongere die pas een rijbewijs heeft, misschien een beetje bang zijn dat hem een verkeersongeluk zal overkomen — vooral als hij zich bewust is van statistieken die aantonen dat jonge chauffeurs verhoudingsgewijs meer kans lopen een ongeluk te krijgen dan ouderen. Deze kennis kan echter nuttig zijn en hem helpen voorzichtiger te rijden. Het is beslist geen oplossing dan maar geen rijbewijs te halen!

Kies voor het leven!

De bijbel toont aan dat het huidige wereldomvattende politieke, economische en godsdienstige stelsel en degenen die het ondersteunen, binnenkort van de aarde zullen verdwijnen. Toch zullen personen die zo verstandig zijn geweest om voor het leven te kiezen en dienovereenkomstig te handelen, in leven blijven. Als de kern van een nieuwe wereldmaatschappij zullen ze er een aandeel aan hebben de aarde, overeenkomstig Gods oorspronkelijke bedoeling, in een paradijs te veranderen. Zou u niet graag onder Gods leiding aan dit vreugdevolle werk willen deelnemen?

Zo ja, bestudeer dan Gods Woord. Neem het besluit de goddelijke vereisten om God te behagen te leren kennen. Neem het besluit eraan te voldoen. Neem bovenal het besluit u aan uw beslissing te houden. Kortom, kies voor het leven!

[Illustraties op blz. 4]

Neem voldoende tijd voor belangrijke beslissingen

[Illustratie op blz. 5]

Sta open voor raad bij het kiezen van een carrière

[Illustraties op blz. 7]

Degenen die besluiten God nu te dienen, zullen meehelpen de aarde in een paradijs te veranderen