Het nut van geestelijke waarden

„Iemand die enkel het zilver liefheeft, zal van zilver niet verzadigd worden, noch wie maar ook die rijkdom liefheeft, van inkomsten.” — Prediker 5:10.

OVERWERK kan stress veroorzaken, en stress kan tot gezondheidsproblemen leiden die soms de dood tot gevolg hebben. In veel landen worden gezinnen uiteengerukt door echtscheiding. Maar al te vaak is overmatige bezorgdheid om materiële dingen de oorzaak van zulke drama’s. Iemand die helemaal opgaat in het verkrijgen van bezittingen geniet niet van wat hij heeft, maar wil in plaats daarvan altijd meer hebben, ongeacht wat het zijn eigen gezondheid aandoet. In een zelfhulpboek staat: „Velen willen niet onderdoen voor de buren, ook niet als de buurman een workaholic is die al op zijn veertigste op een hartaanval afstevent.”

Het verlangen naar meer kan onverzadigbaar worden, waardoor het iemand elke vreugde ontneemt die hij anders misschien zou ervaren. Onze menselijke zwakheden op dit gebied worden vaak uitgebuit door een invloedrijke kracht: de reclame! Televisieprogramma’s staan bol van reclames die u ertoe proberen te brengen dingen te kopen die u waarschijnlijk niet nodig hebt en die u zich misschien niet eens kunt  veroorloven. Dit alles kan heel wat schade veroorzaken.

Onbeteugelde hebzucht kan een subtiel maar verwoestend effect op ons hebben, zowel in lichamelijk als in moreel opzicht. De wijze koning Salomo zei bijvoorbeeld: „Een kalm hart is het leven van het vleselijke organisme” (Spreuken 14:30). In tegenstelling daarmee kunnen overmatige inspanning, bezorgdheid, en de druk waarmee het vergaren van meer rijkdom gepaard gaat, funest zijn voor onze gezondheid en ons geluk. Ook de verhouding met anderen lijdt eronder als materiële doelen ons leven beheersen. En als iemands gezinsleven achteruitgaat en zijn sociale contacten minder worden, zal ook de kwaliteit van zijn leven in het algemeen achteruitgaan.

De meerwaarde van spiritualiteit

„Wordt niet langer naar dit samenstel van dingen gevormd”, zei de apostel Paulus eeuwen geleden (Romeinen 12:2). De wereld is erg gesteld op degenen die zich naar haar waarden schikken (Johannes 15:19). Ze probeert u over te halen een materialistische leefstijl aan te nemen door een beroep te doen op uw zintuigen: het gezicht, het gevoel, de smaak, de reuk en het gehoor. De nadruk wordt op „de begeerte der ogen” gelegd, zodat u en anderen materieel gewin zullen najagen. — 1 Johannes 2:15-17.

Toch zijn er dingen die meer waarde hebben dan geld, roem en materiële rijkdom. Eeuwen geleden vergaarde koning Salomo alles wat er in de wereld op materieel gebied te krijgen was. Hij bouwde huizen en had tuinen, boomgaarden, dienaren, vee, zangers en zangeressen, en veel goud en zilver. Salomo had veel meer bezittingen dan allen die er voor hem waren. Zeggen dat hij rijk was, is een understatement. Salomo had zo’n beetje alles wat hij zich kon wensen. Maar toen hij overdacht wat hij had bereikt, zei hij: „Alles was ijdelheid en een najagen van wind.” — Prediker 2:1-11.

Dankzij de superieure wijsheid die hij had gekregen, wist Salomo dat geestelijke waarden meer voldoening schenken. Hij schreef: „Het slot van de zaak, nu alles is gehoord, is: Vrees de ware God en onderhoud zijn geboden. Want dit is de gehele verplichting van de mens.” — Prediker 12:13.

Op de bladzijden van Gods Woord, de bijbel, kunnen we een schat vinden die veel meer waarde heeft dan goud of zilver (Spreuken 16:16). U kunt er diepe waarheden in ontdekken die als juweeltjes zijn. Zult u ernaar zoeken en graven? (Spreuken 2:1-6) Onze Schepper, de Bron van wat echt waardevol is, spoort u aan dit te doen, en hij wil u helpen. Hoe?

Jehovah verschaft juweeltjes van waarheid via zijn Woord, zijn geest en zijn organisatie (Psalm  1:1-3; Jesaja 48:17, 18; Mattheüs 24:45-47; 1 Korinthiërs 2:10). Door deze schitterende juweeltjes van onschatbare waarde te onderzoeken, zult u op grond van kennis de beste en lonendste leefwijze kunnen kiezen. En dat zal geen moeilijke keuze zijn want Jehovah, onze Schepper, weet wat we nodig hebben om echt gelukkig te zijn.

De bijbel houdt ons de hoogste waarden voor

De gezonde raad die we in de bijbel kunnen vinden, is praktisch en ongeëvenaard. Er worden morele normen in aanbevolen die onovertroffen zijn. De bijbelse raad is altijd nuttig; dat is door de eeuwen heen gebleken. Zo geeft de bijbel bijvoorbeeld de gezonde raad om hard te werken, eerlijk te zijn, geld verstandig te gebruiken en luiheid te vermijden. — Spreuken 6:6-8; 20:23; 31:16.

In overeenstemming hiermee zei Jezus: „Vergaart u niet langer schatten op de aarde, waar mot en roest ze verteren en waar dieven inbreken en stelen. Vergaart u veeleer schatten in de hemel, waar noch mot noch roest ze verteren en waar dieven niet inbreken en stelen.” — Mattheüs 6:19, 20.

Die aansporing is tegenwoordig nog net zo toepasselijk als 2000 jaar geleden. In plaats van helemaal op te gaan in het najagen van materiële rijkdommen, kunnen we nu al profijt trekken van een superieure manier van leven. Het gaat erom geestelijke schatten te vergaren, die tot een leven van echt geluk en tevredenheid leiden. Hoe kunnen we dat doen? Door Gods Woord, de bijbel, te lezen en door toe te passen wat we eruit leren.

Leven naar geestelijke waarden is lonend

Als we naar geestelijke waarden leven, zullen we daar in lichamelijk, emotioneel en geestelijk opzicht baat bij hebben. Net als de ozonlaag hoog boven de aarde ons beschermt tegen schadelijke straling van de zon, zijn gezonde morele principes als een bescherming doordat ze laten zien wat de gevaarlijke gevolgen van materialisme zijn. De apostel Paulus schreef: „Zij . . . die besloten zijn rijk te worden, vallen in verzoeking en een strik en vele zinneloze en schadelijke begeerten, die de mensen in vernietiging en verderf storten. Want de liefde voor geld is een wortel van allerlei schadelijke dingen, en door hun streven op die liefde te richten, zijn sommigen van het geloof afgedwaald en hebben zich overal met vele pijnen doorboord.” — 1 Timotheüs 6:9, 10.

De liefde voor rijkdom verleidt mensen ertoe naar nog meer vermogen, aanzien en macht te streven. Heel vaak worden hiervoor sluwe en oneerlijke methoden gebruikt. Het najagen van materiële dingen kan iemand van zijn tijd, energie en mogelijkheden beroven, zelfs van zijn nachtrust (Prediker 5:12). Het verlangen naar meer zal beslist een belemmering zijn voor geestelijke vooruitgang. De grootste mens die ooit heeft geleefd, Jezus Christus, liet duidelijk zien wat beter is: „Gelukkig zijn zij die zich bewust zijn van hun geestelijke nood” (Mattheüs 5:3). Hij wist dat geestelijke rijkdommen tot blijvende zegeningen leiden en veel belangrijker zijn dan kortstondige materiële voordelen. — Lukas 12:13-31.

 Hoe werkt het in de praktijk?

„Mijn ouders deden echt hun best me ervan te overtuigen dat geestelijke waarden onpraktisch zijn”, herinnert Greg zich. „Maar door geestelijke doelen na te streven heb ik echte gemoedsrust gekregen, want ik heb geen last meer van de stress van het altijd maar meer willen hebben dan anderen.”

Geestelijke waarden dragen ook bij tot betere persoonlijke relaties. Echte vrienden voelen zich tot u aangetrokken om wie u bent, niet om wat u bezit. De bijbel zegt: „Wie omgaat met wijzen, wordt wijs” (Spreuken 13:20, Groot Nieuws Bijbel). Bovendien wordt een gezin niet gelukkig door materiële bezittingen, maar door liefde en wijsheid. — Efeziërs 5:22–6:4.

Een juiste waardebepaling krijgen we niet bij de geboorte mee. We moeten die van anderen of uit een hogere bron leren. Daarom kan bijbels onderwijs onze hele kijk op materiële dingen veranderen. „Ik werd geholpen mijn waardebepaling opnieuw onder de loep te nemen, en ik leerde tevreden te zijn met de noodzakelijke dingen”, zegt Don, die vroeger bankier was.

Streef blijvende geestelijke rijkdommen na

Bij spiritualiteit ligt de nadruk op langetermijnbeloningen, niet op kortetermijnbevrediging. Paulus schreef: „De dingen die men ziet [materieel], zijn tijdelijk, maar de dingen die men niet ziet [geestelijk], zijn eeuwig” (2 Korinthiërs 4:18). Het is waar dat kortstondige verlangens bevredigd kunnen worden door materiële dingen na te jagen, maar hebzucht biedt geen toekomstperspectief. Geestelijk waardevolle dingen zijn eeuwig. — Spreuken 11:4; 1 Korinthiërs 6:9, 10.

De bijbel veroordeelt de nadruk die in deze tijd zo duidelijk op materiële dingen wordt gelegd.  Daarin wordt ons geleerd dat we egoïstische begeerten kunnen bedwingen door de aandacht te richten op wat belangrijker is, de geestelijke rijkdommen (Filippenzen 1:10). Hebzucht wordt aan de kaak gesteld als zelfvergoding. Als we toepassen wat we uit Gods Woord leren, zullen we gelukkiger worden. Onze gedachten zullen niet meer op ontvangen gericht zijn, maar op geven. Wat is dit een belangrijke stimulans om hebzucht te vervangen door spiritualiteit!

Het is waar dat geld een zekere mate van bescherming kan bieden (Prediker 7:12). Maar de bijbel zegt heel realistisch: „Geld heeft vleugels, het verdwijnt voor je ogen als een arend die de lucht inschiet” (Spreuken 23:5, GNB). Mensen hebben al heel wat geofferd op het altaar van materialisme — hun gezondheid, hun gezin en zelfs een goed geweten — meestal met catastrofale gevolgen. Als we daarentegen spiritualiteit hebben, leidt dat tot de bevrediging van onze belangrijkste behoeften: de behoefte aan liefde, de behoefte aan een doel in het leven en de behoefte de liefdevolle God, Jehovah, te aanbidden. Het wijst ons ook de weg naar volmaakt, eeuwig leven in een paradijs op aarde, de hoop die God ons biedt.

Binnenkort zal het menselijke verlangen naar voorspoed volledig gerealiseerd worden in Gods nieuwe wereld (Psalm 145:16). In die tijd zal de hele aarde „vervuld zijn van de kennis van Jehovah” (Jesaja 11:9). Geestelijke waarden zullen het belangrijkste zijn. Materialisme en zijn littekens zullen helemaal verdwenen zijn (2 Petrus 3:13). Dan zullen de dingen die het leven zo veel waardevoller maken — een perfecte gezondheid, werk dat voldoening geeft, gezonde ontspanning, hechte gezinsbanden en een blijvende vriendschap met God — de mensheid voor eeuwig waar geluk brengen.

[Kader/Illustratie op blz. 6]

Gebruik uw geld verstandig!

Stel vast wat uw behoeften zijn. Jezus leerde ons bidden: „Geef ons ons brood voor de dag naar de dag het vereist” (Lukas 11:3). Laat de wensen van vandaag niet de behoeften van morgen worden. Bedenk dat uw leven niet afhangt van wat u bezit. — Lukas 12:16-21.

Stel een budget op. Koop niet impulsief. De bijbel zegt: „De plannen van de vlijtige leiden waarlijk tot voordeel, maar ieder die haastig is, stuurt waarlijk aan op gebrek” (Spreuken 21:5). Jezus gaf zijn luisteraars de raad om voor aanvang van een financieel project de kosten te berekenen. — Lukas 14:28-30.

Vermijd onnodige schulden. Probeer liever te sparen voor een aankoop dan iets op krediet te kopen. De spreuk zegt het zo: „Wie leent, is een knecht van de man die uitleent” (Spreuken 22:7). Door zelfbeheersing te oefenen en binnen uw budget te blijven, kunt u er zelfs in slagen grote aankopen te plannen.

Vermijd verspilling. Wees zuinig op uw bezittingen door ze goed te onderhouden; op die manier gaan ze veel langer mee. Jezus liet zien wat de juiste houding is door geen dingen te verspillen. — Johannes 6:10-13.

Geef de belangrijkste dingen prioriteit. Een verstandig persoon zal ’tijd uitkopen’ om belangrijker doelen na te streven. — Efeziërs 5:15, 16.

[Kader/Illustratie op blz. 7]

Door ondervinding wijs worden — Er is een betere manier

Persoonlijke ervaringen — zowel goede als slechte — kunnen ons waardevolle lessen leren. Maar is het waar dat ondervinding de beste leermeester is, zoals het gezegde luidt? Nee, er is een superieure bron van leiding. De psalmist noemde die bron toen hij in gebed zei: „Uw woord is een lamp voor mijn voet, en een licht op mijn pad.” — Psalm 119:105.

Waarom is wijs worden door goddelijk onderwijs veel beter dan wijs worden door ondervinding? In de eerste plaats kan het zowel kostbaar als pijnlijk zijn alleen door ondervinding wijs te worden, want dat gaat met vallen en opstaan. Het is ook onnodig. „O indien gij slechts werkelijk aandacht aan mijn geboden zoudt schenken!”, zei God tegen de Israëlieten uit de oudheid. „Dan zou uw vrede worden net als een rivier, en uw rechtvaardigheid als de golven der zee.” — Jesaja 48:18.

Een reden waarom Gods Woord als een bron van onderwijs uitblinkt, is dat het het oudste en nauwkeurigste verslag van menselijke ervaring bevat. Waarschijnlijk zult u beseffen dat pijnloos leren van de successen en fouten van anderen de voorkeur verdient boven het herhalen van hun fouten (1 Korinthiërs 10:6-11). Nog belangrijker is dat God ons in de bijbel voortreffelijke wetten en richtlijnen geeft die ongeëvenaard zijn wat betrouwbaarheid betreft. „De wet van Jehovah is volmaakt . . . De vermaning van Jehovah is betrouwbaar, de onervarene wijs makend” (Psalm 19:7). Leren van de wijsheid van onze liefdevolle Schepper is beslist de allerbeste manier.

[Illustraties op blz. 4]

De wereld wil dat u haar materialistische leefstijl overneemt

[Illustratie op blz. 5]

In de bijbel vinden we een schat die meer waarde heeft dan goud of zilver