Houd een evenwichtige kijk op het gebruik van alcohol

„Wijn is een spotter, bedwelmende drank is onstuimig, en iedereen die daardoor afdwaalt, is niet wijs.” — SPREUKEN 20:1.

1. Hoe uitte de psalmist zijn dankbaarheid voor enkele van Jehovah’s goede gaven?

„ELKE goede gave en elk volmaakt geschenk komt van boven, want het daalt neer van de Vader der hemelse lichten”, schreef de discipel Jakobus (Jakobus 1:17). Uit dankbaarheid voor Gods talrijke goede gaven zong de psalmist: „Hij laat het groene gras ontspruiten voor de dieren, en de plantengroei ten dienste van de mensheid, om voedsel uit de aarde te doen voortkomen, en wijn, die het hart van de sterfelijke mens verheugt, om het gezicht van olie te doen glanzen, en brood, dat zelfs het hart van de sterfelijke mens verkwikt” (Psalm 104:14, 15). Net als de plantengroei, brood en olie, zijn wijn en andere alcoholische dranken  goede gaven van God. Hoe moeten we ze gebruiken?

2. Welke vragen over het gebruik van alcohol gaan we bespreken?

² Een gave waarvan we kunnen genieten, is alleen goed als er een juist gebruik van gemaakt wordt. Honing bijvoorbeeld „is goed”, maar „het eten van te veel honing is niet goed” (Spreuken 24:13; 25:27). Hoewel het drinken van „wat wijn” aangenaam kan zijn, is drankmisbruik een ernstig probleem (1 Timotheüs 5:23). „Wijn is een spotter,” waarschuwt de bijbel, „bedwelmende drank is onstuimig, en iedereen die daardoor afdwaalt, is niet wijs” (Spreuken 20:1). Wat wordt er echter bedoeld met ’afdwalen’ door alcohol *? Hoeveel is te veel? Wat is in dit verband een evenwichtige kijk?

Hoe ’dwaalt iemand af’ door alcohol?

3, 4. (a) Waaruit blijkt dat zich bedrinken iets is wat in de bijbel wordt veroordeeld? (b) Wat zijn enkele symptomen van dronkenschap?

³ In het oude Israël moest een zoon die een berouwloze veelvraat en een dronkaard was, gestenigd worden (Deuteronomium 21:18-21). De apostel Paulus gaf christenen de dringende raad „niet langer in het gezelschap te verkeren van iemand, een broeder genoemd, die een hoereerder of een hebzuchtig persoon of een afgodendienaar of een beschimper of een dronkaard of een afperser is, en met zo iemand zelfs niet te eten”. Het is duidelijk dat zich bedrinken iets is wat in de Schrift wordt veroordeeld. — 1 Korinthiërs 5:11; 6:9, 10.

⁴ De bijbel beschrijft de symptomen van dronkenschap als volgt: „Kijk niet naar wijn wanneer hij een rode kleur vertoont, wanneer hij in de beker fonkelt, wanneer hij vlot naar binnen glijdt. Op het laatst bijt hij net als een slang, en hij scheidt gif af net als een adder. Uw eigen ogen zullen vreemde dingen zien, en uw eigen hart zal verkeerde dingen spreken” (Spreuken 23:31-33). Overmatig drinken bijt als een giftige slang; het leidt tot ziekte, verwardheid en zelfs bewusteloosheid. Het kan zijn dat een dronkaard „vreemde dingen” ziet doordat hij hallucineert of fantaseert. Hij kan zichzelf minder in de hand hebben en verkeerde gedachten en verlangens uiten die hij normaal onderdrukt.

5. Waarom is het schadelijk zich aan alcohol te buiten te gaan?

⁵ Stel nu dat iemand alcohol gebruikt maar er wel voor zorgt niet zo veel te drinken dat hij zichtbaar dronken is. Sommige mensen vertonen zelfs na het drinken van een aantal glazen nog heel weinig tekenen van dronkenschap. Mocht zo iemand denken dat die gewoonte onschadelijk is, dan houdt hij zichzelf voor de gek (Jeremia 17:9). Het kan zijn dat hij geleidelijk, langzaam maar zeker, afhankelijk wordt van alcohol en ’verslaafd raakt aan veel wijn’ (Titus 2:3). Over het proces dat zich voltrekt als iemand alcoholist wordt, zegt de schrijfster Caroline Knapp: „Het is een proces dat zich langzaam, geleidelijk, verraderlijk en geniepig voltrekt.” Zich aan alcohol te buiten gaan is beslist een dodelijke valstrik!

6. Waarom moeten overmatig eten en overmatig drinken vermeden worden?

⁶ Sta ook eens stil bij Jezus’ waarschuwing: „Schenkt . . . aandacht aan uzelf, dat uw hart nooit bezwaard wordt met overmatig eten en overmatig drinken en zorgen des levens, en die  dag plotseling, in een ogenblik, over u komt als een strik. Want hij zal komen over allen die op de gehele aardoppervlakte wonen” (Lukas 21:34, 35). Iemand hoeft niet eerst zo veel te drinken dat hij dronken is om zowel lichamelijk als geestelijk slaperig en lui te worden. Stel dat Jehovah’s dag hem in zo’n toestand overvalt, wat dan?

Waar drankmisbruik toe kan leiden

7. Waarom is drankmisbruik onverenigbaar met de richtlijn in 2 Korinthiërs 7:1?

⁷ Door onmatig alcoholgebruik stelt iemand zich bloot aan veel gevaren, zowel lichamelijke als geestelijke. Tot de ziekten die door drankmisbruik veroorzaakt worden, behoren levercirrose, alcoholische hepatitis en zenuwstoornissen als delirium tremens. Langdurig drankmisbruik kan ook leiden tot kanker, diabetes en sommige hart- en maagkwalen. Drankmisbruik is duidelijk niet verenigbaar met de bijbelse richtlijn: „Laten wij ons reinigen van elke verontreiniging van vlees en geest, en in de vrees voor God heiligheid vervolmaken.” — 2 Korinthiërs 7:1.

8. Waartoe kan drankmisbruik volgens Spreuken 23:20, 21 leiden?

⁸ Drankmisbruik kan ook verkwisting van het inkomen betekenen, het verlies van een baan zelfs. Koning Salomo van het oude Israël waarschuwde: „Kom niet terecht onder hen die zich bedrinken aan wijn, onder hen die vraatzuchtige vleeseters zijn.” Waarom niet? Hij legde uit: „Een dronkaard en een veelvraat zullen tot armoede vervallen, en slaperigheid zal iemand met louter lompen bekleden.” — Spreuken 23:20, 21.

9. Waarom is het verstandig dat iemand geen alcohol gebruikt als hij nog moet rijden?

⁹ The Encyclopedia of Alcoholism wijst op nog een gevaar: „Onderzoeken hebben uitgewezen dat alcohol de rijvaardigheid negatief beïnvloedt, reactietijd, coördinatie, oplettendheid, visueel bewustzijn en beoordelingsvermogen inbegrepen.” De gevolgen van rijden onder invloed zijn rampzalig. In de Verenigde Staten alleen al komen jaarlijks tienduizenden mensen om het leven en raken honderdduizenden gewond bij door alcohol veroorzaakte verkeersongelukken. Vooral jongeren lopen dit gevaar doordat ze minder ervaring hebben met autorijden en met drinken. Kan iemand die diverse glazen op heeft achter het stuur gaan zitten en dan ook nog beweren respect te hebben voor het leven als een geschenk van Jehovah God? (Psalm 36:9) Met het oog op de heiligheid van het leven is het het beste als iemand helemaal geen alcohol gebruikt als hij of zij nog moet rijden.

10. Hoe kan alcohol onze geest beïnvloeden, en waarom is dat gevaarlijk?

¹⁰ Onmatig drinken schaadt mensen niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk. „Wijn en zoete wijn zijn het die de goede beweegreden wegnemen”, zegt de bijbel (Hosea 4:11). Alcohol beïnvloedt onze geest. In een publicatie van het Amerikaanse Nationale Instituut tegen Drugsgebruik wordt uitgelegd: „Als iemand drank gebruikt, wordt de alcohol via het spijsverteringsstelsel in de bloedbaan opgenomen en snel naar de hersenen gevoerd, waar hij een vertragende uitwerking heeft op de gedeelten die het denken en de emoties beheersen. De persoon voelt zich minder geremd, vrijer.” In die toestand is de kans groter dat we ’afdwalen’, dat we ons vrijheden veroorloven en ons aan veel verleidingen blootstellen. — Spreuken 20:1.

11, 12. Tot welke geestelijke schade kan onmatig drankgebruik leiden?

 ¹¹ Bovendien gebiedt de bijbel: „Hetzij gij daarom eet of drinkt of iets anders doet, doet alle dingen tot Gods heerlijkheid” (1 Korinthiërs 10:31). Is het drinken van grote hoeveelheden alcohol ooit tot Gods heerlijkheid? Een christen zal beslist niet de reputatie willen hebben een zware drinker te zijn. Zo’n reputatie zou smaad op Jehovah’s naam brengen, geen heerlijkheid.

¹² En stel dat het onmatige drankgebruik van een christen een geloofsgenoot, een nieuwe discipel misschien, tot struikelen brengt (Romeinen 14:21). „Al wie een van deze kleinen die geloof in mij stellen, tot struikelen brengt,” waarschuwde Jezus, „het is nuttiger voor hem dat men hem een molensteen zoals door een ezel wordt rondgedraaid, om de hals hangt en hem in de wijde, open zee doet zinken” (Mattheüs 18:6). Onmatig drinken kan ook het verlies van voorrechten in de gemeente tot gevolg hebben (1 Timotheüs 3:1-3, 8). En daarbij komen nog de conflicten die zich in het gezin kunnen voordoen door drankmisbruik.

Vermijd de gevaren — Hoe?

13. Wat is cruciaal bij het vermijden van drankmisbruik?

¹³ Om de gevaren van drankmisbruik te vermijden, is het belangrijk te weten waar we de grens moeten trekken, niet tussen onmatigheid en dronkenschap, maar tussen matigheid en onmatigheid. Wie kan bepalen waar die grens voor ons persoonlijk ligt? Omdat er veel factoren bij betrokken zijn, laat zich niet in een starre regel vastleggen hoeveel glazen te veel is. Iedereen moet zelf zijn limiet kennen en binnen die limiet blijven. Wat zal ons helpen te bepalen hoeveel voor ons te veel is? Is er een beginsel dat als leidraad kan dienen?

14. Welk beginsel zal ons helpen de grens tussen matigheid en onmatigheid te trekken?

¹⁴ De bijbel zegt: „Beveilig praktische wijsheid en denkvermogen, en ze zullen leven voor uw ziel blijken te zijn en een bekoring voor uw hals” (Spreuken 3:21, 22). Het beginsel waardoor we ons moeten laten leiden is dan ook: elke hoeveelheid drank die ons oordeel vertroebelt en ons denkvermogen aantast, is te veel voor ons. Maar we moeten eerlijk tegenover onszelf zijn bij het vaststellen van die persoonlijke limiet!

15. Wanneer zou zelfs één glas er al een te veel kunnen zijn?

¹⁵ In sommige situaties kan zelfs één glas er al een te veel zijn. Met het oog op het gevaar voor de foetus kan een zwangere vrouw ervoor kiezen helemaal niet te drinken. En zou het niet vriendelijk zijn niets te drinken in het bijzijn van iemand die een alcoholprobleem heeft gehad of wiens geweten drinken afkeurt? Jehovah gebood degenen die priesterlijke taken in de tabernakel verrichtten: „Drink geen wijn of bedwelmende drank . . . wanneer gij de tent der samenkomst binnengaat, opdat gij niet sterft” (Leviticus 10:8, 9). Daarom moeten we vlak voordat we naar een christelijke vergadering gaan, wanneer we in de velddienst zijn en wanneer we ons van andere geestelijke verantwoordelijkheden kwijten, geen alcoholische dranken drinken. Bovendien moet in landen waar het gebruik van alcohol verboden is of slechts is toegestaan voor personen boven een bepaalde leeftijd, keurig de hand worden gehouden aan de wetten van het land. — Romeinen 13:1.

16. Hoe moeten we beslissen wat we zullen doen als ons een alcoholische drank wordt voorgezet?

 ¹⁶ Wanneer ons een alcoholische drank wordt aangeboden of voorgezet, is het eerste wat we ons moeten afvragen: moet ik eigenlijk wel drinken? Als we besluiten te drinken, is het goed onze persoonlijke limiet duidelijk voor ogen te houden, die limiet niet te overschrijden en ons niet door een royale gastheer tot andere gedachten te laten brengen. En pas op wanneer bij gelegenheden als trouwrecepties onbeperkt drank wordt geschonken. In veel landen is het kinderen wettelijk toegestaan alcohol te gebruiken. Het is de verantwoordelijkheid van de ouders om hun kinderen voor te lichten over het gebruik van alcohol en toezicht te houden op wat ze in dat verband doen. — Spreuken 22:6.

Het is geen verloren zaak

17. Wat kan ons helpen vast te stellen of we een drankprobleem hebben?

¹⁷ Is misbruik van wijn en sterkedrank voor ons persoonlijk een probleem? Vaststaat dat als drankmisbruik een geheime zonde wordt, we er vroeg of laat de wrange vruchten van zullen plukken. Laten we onszelf dus niet voor de gek houden maar ons kritisch afvragen: ’Drink ik vaker dan vroeger? Ben ik sterkere drank gaan gebruiken? Drink ik om mijn zorgen, stress of problemen te ontvluchten? Heeft een familielid of een vriend of vriendin zich bezorgd over mijn drinken uitgelaten? Heeft mijn drinken problemen veroorzaakt in het gezin? Vind ik het moeilijk het een week, een maand of een paar maanden zonder alcohol te stellen? Wil ik voor anderen niet weten hoeveel wijn of sterkedrank ik drink?’ En als het antwoord op sommige van deze vragen nu ja luidt? Wees dan niet als een man die ’in een spiegel naar zijn gezicht kijkt en prompt vergeet wat voor mens hij is’ (Jakobus 1:22-24). Neem stappen om het probleem te corrigeren. Wat kunnen we doen?

18, 19. Hoe kunnen we stoppen met onmatig drankgebruik?

¹⁸ De apostel Paulus vermaande christenen: „Bedrinkt u . . . niet aan wijn, waarin losbandigheid is, maar blijft vervuld worden met geest” (Efeziërs 5:18). We moeten vaststellen wat in ons geval een onmatige hoeveelheid alcohol is en ons een gepaste limiet stellen. Neem het vaste besluit die niet te overschrijden maar zelfbeheersing te oefenen (Galaten 5:22, 23). Gaan we om met mensen die er bij ons op aandringen ons te buiten te gaan? Dan moeten we op onze hoede zijn. „Hij die met wijzen wandelt, zal wijs worden,” zegt de bijbel, „maar wie zich met de verstandelozen inlaat, zal het slecht vergaan.” — Spreuken 13:20.

¹⁹ Drinken we om een bepaald probleem te ontvluchten, dan is het beter het probleem eerlijk onder de ogen te zien. Problemen kunnen aangepakt worden door de raad uit Gods Woord toe te passen (Psalm 119:105). Aarzel niet de hulp van een vertrouwde christelijke ouderling in te roepen. Maak een goed gebruik van de voorzieningen die Jehovah heeft getroffen tot opbouw van onze geestelijke gezindheid. Versterk de band met God. Bid geregeld tot hem — vooral in verband met zwakheden. Smeek God ’onze nieren en ons hart te louteren’ (Psalm 26:2). Laten we ons uiterste best doen om, zoals we in het vorige artikel hebben besproken, in rechtschapenheid te wandelen.

20. Welke maatregelen moeten we misschien nemen als onmatigheid een probleem voor ons blijft?

²⁰ Maar als onmatigheid een probleem voor  ons blijft, ondanks alle moeite die we doen? Dan moeten we Jezus’ raad opvolgen: „Indien uw hand u ooit doet struikelen, hak ze af; het is beter voor u verminkt het leven binnen te gaan, dan met twee handen in Gehenna terecht te komen” (Markus 9:43). De oplossing is: drink helemaal niet. Tot dat besluit kwam een vrouw die we Irene zullen noemen. „Na bijna twee en een half jaar geen druppel gedronken te hebben,” vertelt ze, „is de gedachte toch weleens bij me opgekomen dat één glas misschien helemaal geen kwaad kan, alleen maar om te kijken of ik ertegen kan. Maar op het moment dat ik zo ga denken, leg ik de zaak onmiddellijk in gebed aan Jehovah voor. Ik ben vastbesloten tot aan het nieuwe samenstel van dingen geen alcohol meer te gebruiken — en misschien zelfs dan niet.” Geheelonthouding zou geen te hoge prijs zijn voor leven in Gods rechtvaardige nieuwe wereld. — 2 Petrus 3:13.

„Loopt zo dat gij hem moogt behalen”

21, 22. Welk obstakel kan verhinderen dat we in de wedloop voor het leven de finish bereiken, en hoe kunnen we dat vermijden?

²¹ De apostel Paulus vergeleek de levensloop van een christen met een wedloop, een wedstrijd. Hij schreef: „Weet gij niet dat de hardlopers in een wedloop allen hardlopen, maar dat slechts één de prijs ontvangt? Loopt zo dat gij hem moogt behalen. Bovendien oefent iedereen die aan een wedstrijd deelneemt, zelfbeheersing in alle dingen. Nu doen zij het natuurlijk om een vergankelijke kroon te verkrijgen, maar wij een onvergankelijke. Daarom is de wijze waarop ik hardloop, niet onzeker; de wijze waarop ik mijn slagen richt, is dusdanig dat ik niet in de lucht sla; maar ik beuk mijn lichaam en leid het als een slaaf, om niet, na tot anderen te hebben gepredikt, zelf op een of andere wijze afgekeurd te worden.” — 1 Korinthiërs 9:24-27.

²² Alleen degenen die de wedloop met succes volbrengen, kunnen de prijs ontvangen. In de wedloop voor het leven kan drankmisbruik verhinderen dat we de finish bereiken. We moeten zelfbeheersing oefenen. Willen we niet onzeker rennen, dan moeten we ons niet te buiten gaan aan een „overdaad van wijn” (1 Petrus 4:3). Integendeel, we moeten in alle dingen zelfbeheersing oefenen. Wanneer het om het gebruik van alcoholische dranken gaat, doen we er verstandig aan ’goddeloosheid en wereldse begeerten af te wijzen en te leven met gezond verstand, rechtvaardigheid en godvruchtige toewijding’. — Titus 2:12.

[Voetnoot]

Hoe was het ook weer?

• Wanneer is er sprake van drankmisbruik?

• Welke schade wordt door drankmisbruik aangericht?

• Hoe kunnen we de gevaren van drankmisbruik vermijden?

• Hoe kunnen we een drankprobleem aanpakken?

[Studievragen]

[Illustratie op blz. 19]

’Wijn verheugt het hart van de sterfelijke mens’

[Illustratie op blz. 20]

We moeten onze persoonlijke limiet kennen en daarbinnen blijven

[Illustratie op blz. 21]

Besluit vooraf waar de grens te trekken

[Illustratie op blz. 22]

Bid geregeld tot Jehovah in verband met zwakheden

[Illustratie op blz. 23]

Op ouders rust de verantwoordelijkheid hun kinderen over het gebruik van alcohol voor te lichten