Ouders, bescherm dat kostbare erfdeel
Ouders, bescherm dat kostbare erfdeel
’Wijsheid is tot bescherming. Ze houdt haar bezitters in het leven.’ — Prediker 7:12.
1. Waarom moeten ouders hun kinderen als een geschenk bezien?
OUDERS zetten een nieuw levend wezentje op de wereld dat lichaamskenmerken en karaktertrekken heeft die overeenkomen met die van henzelf. De bijbel noemt zulke kleintjes „een erfdeel van Jehovah” (Psalm 127:3). Omdat Jehovah de echte Levengever is, vertrouwt hij ouders in feite iets toe wat eigenlijk van hem is (Psalm 36:9). Ouders, hoe vinden jullie het om zo’n kostbaar geschenk van God te ontvangen?
2. Hoe reageerde Manoah toen hij hoorde dat hij vader zou worden?
2 Zo’n geschenk moet uiteraard nederig en dankbaar in ontvangst genomen worden. Ruim drieduizend jaar geleden reageerde de Israëliet Manoah op die manier toen zijn vrouw van een engel te horen kreeg dat ze een kind zou krijgen. Op het horen van het goede nieuws bad Manoah: „Neem mij niet kwalijk, Jehovah. Laat alstublieft de man van de ware God die gij zojuist gezonden hebt, nog eens bij ons komen en ons onderrichten wat wij met het kind dat geboren zal worden, dienen te doen” (Rechters 13:8). Wat kunnen ouders van Manoah’s voorbeeld leren?
Waarom we nu Gods hulp nodig hebben
3. Waarom is Gods hulp bij het grootbrengen van kinderen vooral nu nodig?
3 Ouders hebben nu meer dan ooit Jehovah’s hulp nodig bij het grootbrengen van hun kinderen. De reden? Satan de Duivel en zijn engelen zijn uit de hemel naar de aarde neergeslingerd. „Wee de aarde”, waarschuwt de bijbel, „want de Duivel is tot u neergedaald, en hij heeft grote toorn, daar hij weet dat hij slechts een korte tijdsperiode heeft” (Openbaring 12:7-9, 12). „Als een brullende leeuw”, zo legt de bijbel uit, is Satan „op zoek om iemand te verslinden” (1 Petrus 5:8). Leeuwen zoeken meestal hun prooi onder de kwetsbaarste dieren, vaak de jongen. Christelijke ouders doen er dan ook verstandig aan om naar Jehovah op te zien voor leiding bij het beschermen van hun kinderen. Hoeveel moeite doen we op dat punt?
4. (a) Hoe zullen ouders reageren als ze horen dat er een leeuw in de buurt rondloopt? (b) Wat hebben kinderen als bescherming nodig?
4 Als we wisten dat er in de buurt een leeuw losliep, zou de bescherming van onze kinderen beslist onze grootste zorg zijn. Satan is zo’n roofdier. Hij probeert Gods volk te verderven, zodat ze onwaardig zijn Gods goedkeuring te ontvangen (Job 2:1-7; 1 Johannes 5:19). Kinderen zijn een makkelijk doelwit. Om de strikken van de Duivel te vermijden, moeten kinderen Jehovah leren kennen en gehoorzamen. Daarvoor is bijbelkennis onmisbaar. „Dit betekent eeuwig leven,” zei Jezus, „dat zij voortdurend kennis in zich opnemen van u, de enige ware God, en van hem die gij hebt uitgezonden, Jezus Christus” (Johannes 17:3). Daarnaast hebben jongeren wijsheid nodig — het vermogen om dat wat ze leren te begrijpen en in praktijk te brengen. Omdat „de wíȷ́sheid haar bezitters in het leven houdt”, moeten ouders de waarheid in het hart van hun kinderen prenten (Prediker 7:12). Hoe zouden ouders dat kunnen doen?
5. (a) Hoe kan kinderen wijsheid worden bijgebracht? (b) Hoe beschrijft Spreuken de waarde van wijsheid?
5 We kunnen — en moeten — onze kinderen uit Gods Woord voorlezen. Maar willen we hen helpen Jehovah lief te hebben en te gehoorzamen, dan is er meer nodig, namelijk dat ze het ook begrijpen. Ter illustratie: Een kind kan verteld worden dat het niet mag oversteken voordat het naar links en naar rechts gekeken heeft. Toch gehoorzamen sommige kinderen niet. Waarom niet? Misschien is hun niet vaak genoeg uitgelegd wat de gevolgen zijn als ze door een auto worden aangereden, of is het hun niet op een manier uitgelegd die hen van het gevaar doordrongen heeft. Ze zijn nog behept met de „dwaasheid” die tot een ongeluk kan leiden. Wijsheid bijbrengen is iets wat tijd en ook veel geduld kost. Maar wijsheid is zo waardevol! „Haar wegen zijn aangename wegen,” zegt de bijbel, „en al haar paden zijn vrede. Ze is een boom des levens voor wie haar aangrijpen, en zij die haar stevig vasthouden, zijn gelukkig te noemen.” — Spreuken 3:13-18; 22:15.
Onderwijs dat tot wijsheid leidt
6. (a) Waarom handelen kinderen vaak onverstandig? (b) Welk gevecht woedt er?
6 Vaak doen kinderen verkeerde dingen — niet omdat hun niet geleerd is wat goed is, maar omdat het onderwijs hun hart, hun binnenste, niet heeft bereikt. De Duivel vecht om het hart van jongeren. Hij manoeuvreert de dingen zo dat jongeren blootstaan aan de goddeloze invloeden van zijn wereld. Hij probeert ook misbruik te maken van hun overgeërfde zondige neiging om verkeerde dingen te doen (Genesis 8:21; Psalm 51:5). Ouders moeten beseffen dat er een echte oorlog wordt gevoerd om het hart van hun kinderen.
7. Waarom is het niet voldoende een kind te vertellen wat goed of fout is?
7 Ouders vertellen een kind meestal wat goed of fout is, in de veronderstelling dat ze hem nu een bepaald moreel beginsel hebben bijgebracht. Ze zeggen bijvoorbeeld tegen het kind dat het verkeerd is te liegen, te stelen of seks te hebben met iemand met wie je niet getrouwd bent. Maar het kind moet een sterkere motivatie hebben om te gehoorzamen dan slechts het feit dat zijn ouders het zeggen. Het gaat om Jehovah’s wetten. Het kind moet leren dat het verstandig is Gods geboden te gehoorzamen. — Spreuken 6:16-19; Hebreeën 13:4.
8. Wat voor onderwijs kan kinderen helpen verstandig te zijn?
8 De complexiteit van het heelal, de diversiteit van het leven, de verandering van de seizoenen — al die dingen kunnen een kind helpen in te zien dat er een alwijze Schepper bestaat (Romeinen 1:20; Hebreeën 3:4). Daarnaast moet het kind geleerd worden dat God van hem houdt en door middel van het offer van zijn Zoon een voorziening heeft getroffen om hem eeuwig leven te geven, en dat hij God blij kan maken door te doen wat Hij zegt. Dan is de kans groot dat het kind Jehovah zal willen dienen, ondanks pogingen van de Duivel om hem daarvan te weerhouden. — Spreuken 22:6; 27:11; Johannes 3:16.
9. (a) Wat is er nodig wil onderwijs levensreddend zijn? (b) Wat wordt vaders opgedragen, en wat houdt dat in?
9 Het soort onderwijs dat een kind beschermt en hem motiveert om het goede te doen, kost tijd, aandacht en planning. Ouders moeten er Gods leiding bij aanvaarden. De bijbel zegt: „Gij, vaders, . . . blijft [uw kinderen] in het strenge onderricht en de ernstige vermaning van Jehovah grootbrengen” (Efeziërs 6:4). Wat wil dat zeggen? Het oorspronkelijke Grieks voor „ernstige vermaning” betekent letterlijk „[het] inbrengen van gezindheid (denkwijze)”. Vaders krijgen dus eigenlijk de aansporing hun kinderen de gezindheid of denkwijze van Jehovah in te prenten. Wat een bescherming zal dat zijn voor de jongeren! Als kinderen Gods gedachten, zijn manier van denken, ingescherpt krijgen, worden ze beveiligd tegen het doen van verkeerde dingen.
Een door liefde ingegeven wens
10. Wat moeten we beslist weten, willen we een kind doeltreffend kunnen onderrichten?
10 Wil onze wens om ons kind goed groot te brengen, verwezenlijkt worden, dan moeten onze inspanningen worden ingegeven door liefde. Een belangrijke factor is goede communicatie. Tracht erachter te komen wat zich in het leven van het kind afspeelt en wat zijn of haar opvattingen zijn. Probeer hem of haar in een ontspannen sfeer tactvol aan het praten te krijgen. Soms zullen we geschokt zijn door wat hij of zij zegt. Zorg er vooral voor niet te sterk te reageren. Luister in plaats daarvan vol belangstelling.
11. Hoe kunnen ouders een kind Gods denkwijze inbrengen?
11 Het is heel goed mogelijk dat we ons kind uit de bijbel Gods wetten hebben voorgelezen die seksuele immoraliteit verbieden, misschien zelfs een aantal keren (1 Korinthiërs 6:18; Efeziërs 5:5). Dat kan hem ervan doordrongen hebben wat Jehovah behaagt en wat hem niet behaagt. Maar een kind Gods denkwijze inbrengen vergt meer. Kinderen hebben hulp nodig om over de waarde van Jehovah’s wetten te redeneren. Ze moeten ervan overtuigd raken dat zijn wetten billijk en goed zijn en dat het juist en liefdevol is ze te gehoorzamen. Alleen als we aan de hand van de Schrift met onze kinderen redeneren, zodat ze Gods zienswijze aanvaarden, kunnen we zeggen dat we hun zijn denkwijze hebben ingebracht.
12. Hoe kunnen ouders hun kind helpen de juiste kijk op seks te krijgen?
12 Als we over seks praten, zouden we kunnen vragen: ’Denk je dat iemand minder gelukkig is als hij zich houdt aan Jehovah’s wet die seks voor het huwelijk verbiedt?’ Moedig het kind aan zijn antwoord uit te leggen. Na een gesprek over Gods schitterende voorziening voor het voortbrengen van kinderen zouden we kunnen vragen: ’Denk je dat onze liefdevolle God wetten zou maken waardoor we niet van het leven kunnen genieten? Of denk je dat zijn wetten er zijn om ons gelukkig te maken en ons te beschermen?’ (Psalm 119:1, 2; Jesaja 48:17) Zie erachter te komen hoe het kind erover denkt. Vervolgens zouden we de aandacht kunnen vestigen op voorbeelden waarbij seksuele immoraliteit tot verdriet en narigheid heeft geleid (2 Samuël 13:1-33). Als we dusdanig met het kind redeneren dat hij Gods zienswijze begrijpt en aanvaardt, zijn we al een heel eind op weg om hem Gods denkwijze in te brengen. Maar er is nog iets wat we kunnen doen.
13. Vooral door wat te begrijpen kan een kind gemotiveerd worden Jehovah te gehoorzamen?
13 Het is verstandig een kind niet alleen te leren wat de gevolgen van ongehoorzaamheid aan Jehovah zijn, maar ook uit te leggen wat de manier waarop we leven Jehovah persoonlijk doet. Laat het kind aan de hand van de bijbel zien dat we Jehovah verdriet kunnen doen als we zijn wil niet doen (Psalm 78:41). We zouden kunnen vragen: ’Waarom wil je Jehovah geen verdriet doen?’ en kunnen uitleggen: ’Gods vijand Satan beweert dat we Jehovah uit zelfzucht dienen en niet omdat we hem liefhebben.’ Leg dan uit dat Job door zijn rechtschapenheid te bewaren Gods hart verheugde en zo een antwoord verschafte op Satans leugenachtige beschuldiging (Job 1:9-11; 27:5). Het kind moet begrijpen dat hij met zijn gedrag Jehovah verdrietig of blij kan maken (Spreuken 27:11). Deze en veel andere belangrijke lessen kunnen kinderen bijgebracht worden met behulp van het boek Lessen van de Grote Onderwijzer *.
Gunstige resultaten
14, 15. (a) Welke lessen in het Onderwijzer-boek hebben kinderen gemotiveerd? (b) Welke goede resultaten heb je zelf bereikt met het boek? (Zie ook het kader op blz. 18, 19.)
14 Een grootvader in Kroatië die het Onderwijzer-boek met zijn zevenjarige kleinzoon leest, schrijft dat de jongen hem het volgende vertelde: „Ik moest van Mama iets doen, maar ik had er geen zin in. Toen moest ik denken aan het hoofdstuk ’Gehoorzaamheid beschermt je’. En dus ben ik teruggegaan en heb ik gezegd dat ik gehoorzaam zou zijn.” Over het hoofdstuk „Waarom we niet mogen liegen” zei een echtpaar in Florida: „Er staan vragen in die kinderen uitnodigen hun gevoelens te uiten en fouten toe te geven die ze anders niet zouden toegeven.”
15 Het Onderwijzer-boek bevat ruim 230 illustraties en bij elk plaatje of groepje plaatjes staat een bijschrift of beschrijving. „Vaak blijft mijn zoontje naar een plaatje kijken en wil hij niet dat het blad wordt omgeslagen”, vertelde een dankbare moeder. „De plaatjes zijn niet alleen aantrekkelijk maar ze bevatten ook zelf een les of brengen kinderen ertoe vragen te stellen. Bij een plaatje waar een kind in een donkere kamer televisie zit te kijken, vroeg mijn zoontje: ’Mama, wat doet die jongen?’, op een toon waaruit bleek dat hij wist dat er iets mis was.” Het bijschrift bij het plaatje luidt: „Wie ziet alles wat we doen?”
Onmisbaar onderricht voor onze tijd
16. Wat moet kinderen in deze tijd beslist worden bijgebracht, en waarom?
16 Kinderen moeten weten wat een juist en wat een onjuist gebruik van hun geslachtsdelen is. Toch is het niet altijd makkelijk daarover te praten. Een columniste vertelde dat ze was opgegroeid in een tijd waarin het onbeschaafd werd gevonden als je woorden gebruikte die betrekking hadden op de geslachtsorganen. Over het voorlichten van haar kinderen schreef ze: „Ik zal mijn verlegenheid de baas moeten worden.” Het is echt geen bescherming voor een kind als ouders het onderwerp seks vermijden omdat ze zich opgelaten voelen. Kindermisbruikers profiteren van de onwetendheid van een kind. In Lessen van de Grote Onderwijzer wordt het onderwerp op een heldere, waardige manier behandeld. Als ouders hun kinderen over seks voorlichten, beroven ze hen niet van hun onschuld, terwijl dat wel kan gebeuren als ze hen niet voorlichten.
17. Hoe helpt het Onderwijzer-boek ouders hun kinderen seksuele voorlichting te geven?
17 In hoofdstuk 10, waar gesproken wordt over de goddeloze engelen die naar de aarde kwamen en kinderen verwekten, wordt aan het kind gevraagd: „Wat weet je over seksuele omgang, of geslachtsgemeenschap?” Het boek geeft een eenvoudig, waardig antwoord. Later legt hoofdstuk 32 uit wat kinderen tegen seksueel misbruik kan beschermen. Uit veel ingezonden brieven is gebleken dat zulke voorlichting buitengewoon belangrijk is. Een moeder schreef: „Toen mijn zoon Javan vorige week bij zijn kinderarts kwam, vroeg ze of we hem seksuele voorlichting hadden gegeven. Ze was zeer onder de indruk dat we dit gedaan hadden aan de hand van ons nieuwe boek.”
18. Hoe bespreekt het Onderwijzer-boek het betonen van eer aan nationale symbolen?
18 In een ander hoofdstuk wordt het bijbelverslag behandeld over de drie Hebreeuwse jongeren Sadrach, Mesach en Abednego, die weigerden te buigen voor een beeld dat de Babylonische staat voorstelde (Daniël 3:1-30). Sommigen zullen misschien geen verband leggen tussen eerbetoon aan een beeld en het groeten van de vlag, zoals dat in het Onderwijzer-boek gebeurt. Maar merk eens op wat de schrijver Edward Gaffney zei in een interview in het blad U.S. Catholic. Hij vertelde dat toen zijn dochtertje na haar eerste dag op een openbare school tegen hem zei dat ze een „nieuw gebed op school” had geleerd, hij haar vroeg het voor hem op te zeggen. „Ze legde haar hand op haar hart”, zei Gaffney, „en begon trots: ’Ik zweer trouw aan de vlag . . .’” Hij vervolgde: „Plotseling drong het tot me door. Jehovah’s Getuigen hadden gelijk. We hebben te maken met een aspect van nationale spiritualiteit dat op onze scholen in een heel vroeg stadium wordt bevorderd — een onvoorwaardelijke grenzeloze loyaliteit.”
Alleszins de moeite waard
19. Hoe wordt het onderrichten van kinderen beloond?
19 Het onderrichten van onze kinderen is werkelijk alleszins de moeite waard. Een moeder in Kansas (VS) was diep ontroerd toen ze een brief van haar zoon ontving waarin hij schreef: „Ik vind dat ik geboft heb met een opvoeding waardoor ik iemand met een redelijke emotionele gezondheid en evenwichtigheid ben geworden. U en Pa verdienen beslist alle lof” (Spreuken 31:28). Lessen van de Grote Onderwijzer kan nog veel meer ouders helpen bij het onderrichten van hun kinderen, om zo dat kostbare erfdeel te beschermen.
20. Wat moeten ouders altijd in gedachte houden, en welke uitwerking moet dat op hen hebben?
20 Onze kinderen verdienen alle tijd, aandacht en moeite die we aan hen kunnen besteden. Ze zijn maar zo kort jong! Grijp elke gelegenheid aan om bij hen te zijn en hen te helpen. Daar zullen we nooit spijt van krijgen. Ze zullen veel van ons gaan houden. Vergeet nooit dat kinderen een geschenk van God zijn. Wat een kostbaar erfdeel! (Psalm 127:3-5) Behandel hen dus als zodanig, alsof we God rekenschap verschuldigd zijn van de manier waarop we hen grootbrengen, want zo is het toch?
[Voetnoot]
^ ¶13 Uitgegeven door Jehovah’s Getuigen. Zie hfst. 40, „Hoe we God blij kunnen maken”.
Wat zouden we antwoorden?
• Waarom moeten ouders vooral nu hun kinderen beschermen?
• Wat voor onderwijs leidt tot wijsheid?
• Over welke buitengewoon belangrijke kwesties moeten we in deze tijd met onze kinderen praten?
• Hoe heeft het Onderwijzer-boek ouders geholpen hun kinderen te onderwijzen?
[Studievragen]
[Kader/Illustraties op blz. 18, 19]
Een boek voor iedereen
Lessen van de Grote Onderwijzer is uitgegeven om ouders of andere volwassenen te helpen de lessen van Jezus Christus aan kinderen voor te lezen en met hen te bespreken. Maar ook volwassenen die het boek voor zichzelf hebben gelezen, hebben hun oprechte waardering geuit voor wat ze hebben geleerd.
Een man in Texas (VS) zei: „Lessen van de Grote Onderwijzer is sterk in zijn eenvoud, en motiveert iedereen, hoe oud hij ook is — zelfs al is hij 76, zoals ik. Heel veel dank van iemand die Jehovah al vanaf zijn jeugd dient.”
Een lezeres uit Londen bericht: „De mooie tekeningen zullen beslist het hart van zowel ouders als kinderen raken. De vragen en de lay-out zijn prachtig, en wat is het geweldig om te zien hoe er met gevoelige onderwerpen wordt omgegaan, zoals in hoofdstuk 32, ’Hoe Jezus werd beschermd’.” Ze besloot met de woorden: „Hoewel dit boek ongetwijfeld voor de kinderen van Jehovah’s Getuigen is bedoeld, kan ik me voorstellen dat leerkrachten en anderen het heel fijn zullen vinden om er ook een te krijgen. Ik zie ernaar uit om het boek in de komende maanden en jaren te gebruiken.”
Een vrouw uit Massachusetts (VS) schreef iets over de vele „goed doordachte afbeeldingen”. Ze zei: „Ik heb gemerkt dat hoewel het boek voor kinderen is, de onderwerpen die besproken worden ook ons als volwassenen kunnen helpen om over onze persoonlijke band met Jehovah na te denken.”
„Wauw! Wat een geweldig boek!”, zei een vrouw uit Maine (VS). „Het is niet alleen voor jongeren maar voor ons allemaal als Gods kinderen. Het heeft me geraakt op een manier die ik niet had verwacht en heeft allerlei emoties bij me naar boven geroepen, maar het heeft me ook getroost zodat ik weer rustig werd. Ik voel me zo dicht tot Jehovah als mijn Vader getrokken. Hij heeft alle mentale pijn die ik door de jaren heen heb ervaren, weggenomen en zijn voornemen heel duidelijk gemaakt.” Tot slot zei ze: „Ik zeg tegen iedereen: ’Lees het alsjeblieft.’”
Een vrouw uit Kyoto (Japan) berichtte dat haar kleinkinderen, als ze hun aan het voorlezen was, vragen stelden als: „’Wat doet die jongen? Waarom is die moeder boos op dat meisje? Wat doet die moeder? Wat doet die leeuw?’ Het boek leert ons dingen die we interessant vinden, en daarom vind ik het boek veel mooier dan welk boek maar ook dat ik in een bibliotheek zou kunnen vinden.”
Een vader in Calgary (Canada) zegt dat hij het boek meteen nadat hij het had gekregen, is gaan voorlezen aan zijn zesjarige dochter en zijn negenjarige zoon. „De reactie was gelijk geweldig”, zegt hij. „Mijn kinderen lazen mee en beantwoordden de vragen vanuit hun hart. Ze voelden zich betrokken bij de studie en ze kregen de kans zich te uiten. Ze zijn helemaal enthousiast geworden en mijn dochter zegt dat ze elke avond uit het nieuwe boek wil studeren.”
Na één studie, zo vertelde de vader, „hebben mijn zoon en ik uren over Jehovah en zijn voornemens gepraat. Hij had naar aanleiding van het boek zo veel vragen. Er kwamen tranen in mijn ogen toen hij me welterusten zei en vroeg: ’Pappa, kunnen we dit nog een keer doen? Ik heb zo veel vragen en ik wil alles over Jehovah weten.’”
[Illustratie op blz. 15]
Wat kunnen ouders van Manoah’s voorbeeld leren?
[Illustratie op blz. 16]
Jongeren, wat kunnen jullie leren van het voorbeeld van de drie Hebreeën?
[Illustraties op blz. 17]
De illustraties en bijschriften in het Onderwijzer-boek zijn doeltreffende leermiddelen
Welke leugen vertelt Ananias tegen Petrus?
Wie ziet alles wat we doen?