Kweek echte nederigheid aan
Kweek echte nederigheid aan
„Het deemoedige volk zult gij redden.” — 2 SAMUËL 22:28.
1, 2. Wat hadden veel wereldheersers gemeen?
DE PIRAMIDES van Egypte getuigen van de mannen die ooit over dat land hebben geregeerd. Anderen die hun stempel op de geschiedenis hebben gedrukt, waren koning Sanherib van Assyrië, Alexander de Grote van Griekenland en Julius Caesar van Rome. Al die heersers hadden één ding gemeen: ze hadden niet de reputatie echt nederig te zijn. — Mattheüs 20:25, 26.
2 Kunnen we ons voorstellen dat een van de bovengenoemde regeerders de gewoonte had zijn rijk af te zoeken naar geringe burgers die troost nodig hadden? Natuurlijk niet! En het is al even onvoorstelbaar dat ze zulke vertrapte onderdanen in hun nederige onderkomen zouden opzoeken om hun een hart onder de riem te steken. Wat verschilt hun houding ten aanzien van onaanzienlijke mensen van die van de Opperheerser van het universum, Jehovah God!
Het grootste voorbeeld van nederigheid
3. Hoe behandelt de Opperheerser zijn menselijke onderdanen?
3 Jehovah’s grootheid en verhevenheid gaan ons bevattingsvermogen te boven, en toch ’gaan zijn ogen de gehele aarde rond om zijn sterkte te tonen ten behoeve van hen wier hart onverdeeld is jegens hem’ (2 Kronieken 16:9). En wat doet Jehovah als hij eenvoudige aanbidders vindt die als gevolg van diverse problemen zwaar in de put zitten? Door middel van zijn heilige geest ’verblijft’ hij in zekere zin bij zulke personen „om de geest der ootmoedigen te doen opleven en om het hart der verbrijzelden te doen opleven” (Jesaja 57:15). Eenmaal op krachten gekomen, zijn zijn aanbidders dan beter in staat hem weer met verheuging te dienen. Wat een blijk van Gods nederigheid!
4, 5. (a) Hoe dacht de psalmist over Gods manier van regeren? (b) Wat wil het zeggen dat God ’zich verwaardigt’ om ’de geringen’ te helpen?
4 Niemand anders in het universum heeft zich zo vernederd als de Soevereine Heer heeft gedaan om zondige mensen te helpen. De psalmist kon schrijven: „Jehovah is hoog boven alle natiën verheven; zijn heerlijkheid is boven de hemelen. Wie is als Jehovah, onze God, hij die zijn woning in den hoge maakt? Hij verwaardigt zich om naar de hemel en de aarde te zien, richt de geringe zelfs op uit het stof; uit de askuil verheft hij de arme.” — Psalm 113:4-7.
5 Aangezien Jehovah zuiver en heilig is, is er bij hem geen spoortje hoogmoed te bekennen (Markus 7:22, 23). ’Zich verwaardigen’ wil zeggen dat iemand van hogere rang of waardigheid het niet beneden zich acht af te dalen tot het niveau van een ondergeschikte, iemand met een lagere maatschappelijke status. In sommige bijbelvertalingen staat in Psalm 113:6 dan ook dat God zich vernedert. Wat een passend beeld van onze nederige God die liefdevol aandacht schenkt aan de behoeften van zijn onvolmaakte menselijke aanbidders! — 2 Samuël 22:36.
Waarom Jezus nederig was
6. Wat was Jehovah’s grootste daad van nederigheid?
6 Gods grootste daad van nederigheid en liefde was dat hij zijn geliefde eerstgeboren Zoon naar de aarde zond om als mens geboren te worden en op te groeien, tot redding van de mensheid (Johannes 3:16). Jezus leerde ons de waarheid over zijn hemelse Vader en gaf vervolgens zijn volmaakte menselijke leven om „de zonde der wereld” weg te nemen (Johannes 1:29; 18:37). Als het volmaakte evenbeeld van zijn Vader, dus ook wat nederigheid betreft, was Jezus bereid te doen wat Jehovah van hem vroeg. Dat was het grootste voorbeeld van nederigheid en liefde dat ooit door een van Gods schepselen is gegeven. Maar niet iedereen wist Jezus’ nederigheid naar waarde te schatten: in de ogen van zijn vijanden was hij zelfs „de geringste der mensen” (Daniël 4:17). De apostel Paulus besefte echter dat zijn geloofsgenoten Jezus moesten navolgen en dus nederig met elkaar moesten omgaan. — 1 Korinthiërs 11:1; Filippenzen 2:3, 4.
7, 8. (a) Hoe leerde Jezus nederig te zijn? (b) Welke oproep deed Jezus tot potentiële discipelen?
7 Paulus vestigde als volgt de aandacht op Jezus’ uitnemende voorbeeld: „Bewaart die geestesgesteldheid in u welke ook in Christus Jezus was, die, alhoewel hij in Gods gedaante bestond, geen gewelddadige inbezitneming heeft overwogen, namelijk om aan God gelijk te zijn. Neen, maar hij heeft zichzelf ontledigd en de gedaante van een slaaf aangenomen en is aan de mensen gelijk geworden. Meer nog, toen hij zich in de hoedanigheid van een mens bevond, heeft hij zich vernederd en is gehoorzaam geworden tot de dood, ja, de dood aan een martelpaal.” — Filippenzen 2:5-8.
8 Sommigen vragen zich misschien af: hoe heeft Jezus geleerd nederig te zijn? Dat was een van de schitterende voordelen van zijn langdurige nauwe samenwerking met zijn hemelse Vader, waarbij hij als Gods „meesterwerker” fungeerde in het scheppen van alle dingen (Spreuken 8:30). Na de opstand in Eden kon Gods Eerstgeborene zien hoe God zich nederig met zondige mensen inliet. Op aarde weerspiegelde Jezus zijn Vaders nederigheid, en hij kon dan ook zeggen: „Neemt mijn juk op u en leert van mij, want ik ben zachtaardig en ootmoedig van hart, en gij zult verkwikking vinden voor uw ziel.” — Mattheüs 11:29; Johannes 14:9.
9. (a) Wat vond Jezus aantrekkelijk aan kinderen? (b) Welke les leerde Jezus met behulp van een kind?
9 Omdat Jezus echt nederig was, waren kleine kinderen niet bang voor hem. Ze voelden zich juist tot hem aangetrokken. En hij liet zien dat hij van kinderen hield door aandacht voor hen te hebben (Markus 10:13-16). Wat vond Jezus eigenlijk zo aantrekkelijk aan kinderen? Ze hadden wenselijke eigenschappen waaraan het zijn volwassen discipelen nog weleens ontbrak. Het is een feit dat kinderen tegen volwassenen opkijken. Dat blijkt wel uit de vele vragen die ze stellen. Vergeleken met veel volwassenen zijn kinderen ontvankelijker voor onderwijs en niet zo gauw verwaand. Op een keer nam Jezus een jong kind en zei hij tegen zijn volgelingen: „Indien gij u niet omkeert en wordt als jonge kinderen, zult gij het koninkrijk der hemelen geenszins binnengaan. Al wie zich daarom zal vernederen gelijk dit jonge kind, die is de grootste in het koninkrijk der hemelen” (Mattheüs 18:3, 4). Jezus formuleerde de regel: „Een ieder die zich verhoogt, zal vernederd worden, en wie zich vernedert, zal verhoogd worden.” — Lukas 14:11; 18:14; Mattheüs 23:12.
10. Welke vragen gaan we bespreken?
10 Die waarheid roept belangrijke vragen op. Onze vooruitzichten op eeuwig leven worden onder andere bepaald door het feit of we echte nederigheid aankweken, maar waarom vinden christenen het soms moeilijk om nederig te zijn? Wat maakt het zo moeilijk trots te overwinnen en nederig te reageren op beproevingen? En wat kan ons helpen echte nederigheid aan te kweken? — Jakobus 4:6, 10.
Waarom het moeilijk is nederig te zijn
11. Waarom is het niet vreemd dat het ons moeite kost nederig te zijn?
11 Als het u moeite kost nederig te zijn, dan bent u niet de enige. Al in 1920 besprak de Engelse editie van dit tijdschrift de bijbelse raad over de noodzaak nederig te zijn: „Als wij dus zien hoeveel waarde de Heer aan nederigheid hecht, dient dat alle ware discipelen aan te sporen dagelijks aan die eigenschap te werken.” Waarop eerlijk werd erkend: „In weerwil van al deze aansporingen uit de Schrift schijnt de menselijke natuur zo verdorven te zijn dat degenen die zich aan de Heer geven en zich verplichten deze weg te volgen, op dit terrein meer problemen ondervinden, meer strijd moeten leveren dan op enig ander terrein.” Dat laat dus één reden uitkomen waarom het ware christenen moeite kost nederig te zijn: onze zondige menselijke natuur hunkert naar ongepaste eer. Dat komt doordat we afstammen van twee zondige mensen, Adam en Eva, die toegaven aan zelfzuchtige verlangens. — Romeinen 5:12.
12, 13. (a) In welk opzicht staat de wereld christelijke nederigheid in de weg? (b) Wie maakt het voor ons nog moeilijker om nederigheid aan te kweken?
12 Nog een reden waarom we het moeilijk kunnen vinden nederig te zijn, is dat we omgeven zijn door een wereld die mensen ertoe aanmoedigt anderen af te troeven. Tot de gebruikelijke doelstellingen in deze wereld behoren het bevredigen van „de begeerte van het [zondige] vlees en de begeerte der ogen” en „het opzichtige geuren met de middelen voor levensonderhoud die men heeft” (1 Johannes 2:16). In plaats van zich door zulke wereldse verlangens te laten beheersen, moeten Jezus’ discipelen ’hun oog zuiver houden’ door zich erop te concentreren Gods wil te doen. — Mattheüs 6:22-24, 31-33; 1 Johannes 2:17.
13 Een derde reden waarom het moeilijk is nederigheid aan te kweken en tentoon te spreiden, is dat deze wereld geregeerd wordt door degene bij wie hoogmoed zijn oorsprong heeft gevonden, Satan de Duivel (2 Korinthiërs 4:4; 1 Timotheüs 3:6). Satan stimuleert zijn eigen slechte eigenschappen ook in anderen. Hij probeerde bijvoorbeeld Jezus over te halen om hem te aanbidden in ruil voor „alle koninkrijken der wereld en hun heerlijkheid”. Nederig als altijd wees Jezus het aanbod van de Duivel resoluut van de hand (Mattheüs 4:8, 10). En zo probeert Satan ook christenen te verlokken om roem na te jagen. Maar nederige christenen proberen juist Jezus’ voorbeeld te volgen door Jehovah alle lof en eer toe te kennen. — Markus 10:17, 18.
Echte nederigheid aankweken en tentoonspreiden
14. Wat is „schijnnederigheid”?
14 In zijn brief aan de Kolossenzen waarschuwde de apostel Paulus tegen een uiterlijk vertoon van nederigheid om indruk te maken. Paulus beschreef dat als „schijnnederigheid”. Mensen die alleen maar doen of ze nederig zijn, zijn niet geestelijk gezind maar verraden dat ze eigenlijk „opgeblazen” zijn van trots (Kolossenzen 2:18, 23). Jezus wees op voorbeelden van een dergelijke schijnnederigheid. Hij veroordeelde de Farizeeën wegens hun theatrale gebeden en hun droeve, vertrokken gezichten tijdens het vasten om de aandacht te trekken. Willen onze persoonlijke gebeden daarentegen waarde hebben in Gods ogen, dan moeten ze in nederigheid geuit worden. — Mattheüs 6:5, 6, 16.
15. (a) Wat kunnen we doen om ootmoedig te blijven? (b) Wat zijn enkele goede voorbeelden van nederigheid?
15 Christenen worden geholpen een echt ootmoedige of nederige geest te behouden door zich te richten op de beste voorbeelden van nederigheid: Jehovah God en Jezus Christus. Dat vereist een geregelde studie van de bijbel zelf en van de hulpmiddelen die „de getrouwe en beleidvolle slaaf” verschaft (Mattheüs 24:45). Een dergelijke studie is onmisbaar voor een christelijke opziener „opdat zijn hart zich niet verheft boven zijn broeders” (Deuteronomium 17:19, 20; 1 Petrus 5:1-3). Sta eens stil bij de talloze voorbeelden van personen die gezegend werden wegens hun nederige houding, zoals Ruth, Hanna, Elisabeth en vele anderen (Ruth 1:16, 17; 1 Samuël 1:11, 20; Lukas 1:41-43). Denk ook aan de vele fijne voorbeelden van vooraanstaande mannen die nederig bleven in Jehovah’s dienst, zoals David, Josia, Johannes de Doper en de apostel Paulus (2 Kronieken 34:1, 2, 19, 26-28; Psalm 131:1; Johannes 1:26, 27; 3:26-30; Handelingen 21:20-26; 1 Korinthiërs 15:9). En wat te denken van de vele hedendaagse voorbeelden van nederigheid die we in de christelijke gemeente vinden? Mediteren over zulke voorbeelden helpt ware christenen „ootmoedigheid des geestes jegens elkaar” te tonen. — 1 Petrus 5:5.
16. Hoe helpt de christelijke bediening ons nederig te zijn?
16 Ook een geregeld aandeel aan de christelijke bediening helpt ons om nederig te zijn. Nederigheid is een grote hulp als we onbekenden benaderen, hetzij van huis tot huis of op andere plaatsen. Dat geldt vooral als een huisbewoner aanvankelijk apathisch of onbeschoft reageert op de Koninkrijksboodschap. Onze geloofsopvattingen worden vaak betwist, en nederigheid kan een christen helpen vragen altijd „met zachtaardigheid en diepe achting” te beantwoorden (1 Petrus 3:15). Nederige dienstknechten van God zijn naar nieuwe gebieden verhuisd en hebben mensen met een andere cultuur en levensstandaard geholpen. Zulke predikers moeten misschien nederig met een nieuwe taal worstelen om degenen aan wie ze het goede nieuws willen bekendmaken beter van dienst te kunnen zijn. Dat is beslist prijzenswaard! — Mattheüs 28:19, 20.
17. Welke christelijke verantwoordelijkheden vergen nederigheid?
17 Bij het nakomen van hun christelijke verplichtingen tonen velen nederigheid door de belangen van anderen zwaarder te laten wegen. Het vergt bijvoorbeeld nederigheid van een christelijke vader om tijd van zijn hobby’s af te nemen om een zinvolle bijbelstudie met zijn kinderen te kunnen voorbereiden en leiden. Nederigheid helpt ook kinderen hun onvolmaakte ouders te eren en te gehoorzamen (Efeziërs 6:1-4). Vrouwen met een ongelovige man moeten zich vaak nederig opstellen als ze hem met hun „eerbare gedrag te zamen met diepe achting” proberen te winnen (1 Petrus 3:1, 2). Nederigheid en zelfopofferende liefde komen ook goed van pas als we liefdevol voor de behoeften van zieke of bejaarde ouders zorgen. — 1 Timotheüs 5:4.
Nederigheid lost problemen op
18. Hoe kan nederigheid ons helpen problemen op te lossen?
18 Al Gods menselijke dienstknechten zijn onvolmaakt (Jakobus 3:2). Er kan dan ook weleens een misverstand of meningsverschil tussen twee christenen ontstaan. Misschien heeft een van beiden reden tot klagen. Meestal zijn zulke situaties op te lossen door de volgende raad toe te passen: „Blijft elkaar verdragen en elkaar vrijelijk vergeven als de een tegen de ander een reden tot klagen heeft. Zoals Jehovah u vrijelijk vergeven heeft, doet ook gij evenzo” (Kolossenzen 3:13). Hoewel het niet makkelijk is dit advies op te volgen, zal nederigheid iemand helpen het in praktijk te brengen.
19. Wat moeten we bedenken als we iemand aanspreken die ons onheus heeft bejegend?
19 Soms heeft een christen een gegronde klacht die volgens hem niet zomaar genegeerd kan worden. Dan zal nederigheid hem ertoe brengen de vermeende overtreder te benaderen met het doel de vrede te herstellen (Mattheüs 18:15). Eén reden dat een probleem tussen christenen soms blijft bestaan, is dat een van beiden (of misschien allebei) te trots is om zijn fout toe te geven. Het kan ook zijn dat degene die de ander erover aanspreekt dat op een zelfingenomen, kritische toon doet. Door daarentegen een oprecht nederige houding aan te nemen, kan iemand bij veel meningsverschillen een heel eind komen.
20, 21. Wat is een van de belangrijkste hulpmiddelen om nederig te zijn?
20 Een belangrijke stap in het aankweken van nederigheid is God in gebed om zijn hulp en geest te vragen. Maar bedenk wat de bijbel zegt: „God . . . geeft onverdiende goedheid [zoals zijn heilige geest] aan de nederigen” (Jakobus 4:6). Dus als we een meningsverschil met een geloofsgenoot hebben, dienen we Jehovah om hulp te vragen om nederig te erkennen in welke mate we zelf schuldig zijn. Als iemand die ons gekwetst heeft oprecht zijn excuses maakt, laten we dan nederig vergeven. Als dat ons moeilijk valt, moeten we Jehovah vragen ons te helpen alle resterende hoogmoed uit ons hart te bannen.
21 Als we inzien hoeveel voordelen nederigheid heeft, dient dat ons ertoe te bewegen die waardevolle eigenschap aan te kweken en te behouden. Wat hebben we in dat opzicht een geweldig voorbeeld in Jehovah God en Jezus Christus! Vergeet nooit dat God ons verzekert: „Het gevolg van ootmoed en de vrees voor Jehovah is rijkdom en heerlijkheid en leven.” — Spreuken 22:4.
Om over te mediteren:
• Wie zijn de beste voorbeelden van nederigheid?
• Waarom is nederigheid moeilijk aan te kweken?
• Wat kan ons helpen om nederig te zijn?
• Waarom is het zo belangrijk nederig te blijven?
[Studievragen]
[Illustratie op blz. 26]
Jezus was echt nederig
[Illustratie op blz. 28]
De wereld moedigt mensen aan anderen af te troeven
[Verantwoording]
WHO photo by L. Almasi/K. Hemzǒ
[Illustratie op blz. 29]
Nederigheid helpt als we in onze prediking met vreemden spreken
[Illustraties op blz. 30]
Meningsverschillen zijn vaak op te lossen door de kwestie nederig in liefde te bedekken
[Illustraties op blz. 31]
Er zijn heel wat manieren waarop christenen nederigheid tonen