Wanneer verwachtingen niet uitkomen

IN ELK huwelijk kunnen teleurstellingen ontstaan, ook al leken man en vrouw in de verkeringstijd nog zo goed bij elkaar te passen. Maar hoe kunnen twee mensen die vóór hun jawoord voor elkaar geschapen leken, later dan toch zo van elkaar blijken te verschillen?

De Bijbel zegt dat degenen die trouwen „pijn en verdriet” zullen ervaren (1 Korinthiërs 7:28, The New English Bible). Vaak is dat voor een deel het gevolg van menselijke onvolmaaktheid (Romeinen 3:23). Misschien blijft een van de huwelijkspartners in gebreke Bijbelse beginselen toe te passen, en dat zou zelfs voor allebei kunnen gelden (Jesaja 48:17, 18). Het kan echter ook zijn dat een man of een vrouw met onrealistische verwachtingen aan het huwelijk begint. Dan kunnen misverstanden tot ernstige problemen leiden.

Onrealistische verwachtingen

Als u getrouwd bent, is het waarschijnlijk dat u aan uw huwelijk begonnen bent met bepaalde verwachtingen; dat geldt voor de meeste mensen. Sta eens een moment stil bij het soort leven waarop u hoopte. Is uw huwelijk niet wat u zich ervan had voorgesteld? Trek in dat geval niet de conclusie dat problemen niet kunnen worden opgelost. Het toepassen van Bijbelse beginselen kan u helpen om dingen recht te zetten (2 Timotheüs 3:16). * Ondertussen zou het goed zijn om enkele verwachtingen die u misschien van het huwelijk had, eens onder de loep te nemen.

Sommigen hebben bijvoorbeeld gedacht dat het huwelijksleven een en al romantiek zou zijn, ongeveer zoals dat in sprookjes wordt beschreven. Of misschien dacht u dat u en uw partner de meeste tijd met elkaar zouden doorbrengen of dat u samen elke onenigheid op een soepele, volwassen manier zou oplossen. Velen hebben gemeend dat het huwelijk de noodzaak van zelfbeheersing op seksueel gebied zou wegnemen. Omdat al deze algemeen voorkomende verwachtingen enigszins onrealistisch zijn, zullen ze voor sommigen zeker tot teleurstelling leiden. — Genesis 3:16.

Nog een onrealistische verwachting is dat het huwelijk op zich iemand al gelukkig zal maken. Uiteraard kan het hebben van een levenspartner een bron van vreugde zijn (Spreuken 18:22; 31:10; Prediker 4:9). Maar mag van het huwelijk verwacht worden dat het een wondermiddel is voor alle meningsverschillen? Iemand die dat denkt, komt meestal van een koude kermis thuis.

Onuitgesproken verwachtingen

Niet alle verwachtingen zijn onrealistisch. Integendeel, sommige hebben te maken met verlangens die best redelijk zijn. Maar er kunnen wel problemen ontstaan door bepaalde verwachtingen. „Ik zie weleens dat huwelijkspartners kwaad op elkaar worden omdat een van  tweeën zit te wachten totdat een bepaald verlangen wordt vervuld, terwijl de ander geen flauw idee heeft dat dit verlangen zelfs maar bestaat”, merkt een huwelijksadviseur op. Om te begrijpen hoe dit kan gebeuren, zou u aan het volgende scenario kunnen denken.

Mary trouwt met David, die honderden kilometers bij haar vandaan woont. Vóór haar huwelijk had ze zich wel gerealiseerd dat een verhuizing naar een nieuwe omgeving uitdagingen met zich mee zou brengen — vooral omdat ze van nature verlegen is. Maar ze was ervan overtuigd dat David haar zou helpen om zich aan te passen. Ze had er bijvoorbeeld op gerekend dat hij haar persoonlijk aan zijn vrienden zou voorstellen. Maar dat gebeurt niet. David wordt in beslag genomen door de gesprekken met zijn vele vrienden en kijkt niet naar Mary, de nieuwkomer, om. Ze voelt zich verwaarloosd en zelfs een beetje in de steek gelaten. Ze vraagt zich af hoe David toch zo ongevoelig kan zijn.

Zijn Mary’s verwachtingen onrealistisch? Eigenlijk niet. Ze wil gewoon dat haar man haar helpt om zich aan haar nieuwe omgeving aan te passen. Mary is verlegen en voelt zich overweldigd door zo veel nieuwe mensen. Het punt is echter dat ze David nooit over haar gevoelens heeft verteld. Hij heeft er dus geen idee van wat ze doormaakt. Wat gebeurt er als de situatie aanhoudt? Mary’s verontwaardiging zou kunnen groeien en na verloop van tijd denkt ze misschien dat het haar man totaal koud laat hoe ze zich voelt.

Misschien hebt u zich ook weleens teleurgesteld of gefrustreerd gevoeld wanneer uw partner niet op uw behoeften scheen te reageren. Wat kunt u in zo’n geval doen?

Praat erover

Verwachtingen die niet uitkomen, kunnen iemand beslist van streek maken (Spreuken 13:12). Toch kunt u iets aan de situatie doen.  „Wie een wijs hart heeft, spreekt verstandige woorden, en geeft kracht aan het betoog van zijn lippen”, zegt een Bijbelse spreuk (Spreuken 16:23, De Nieuwe Bijbelvertaling). Als u dus vindt dat u een redelijke verwachting hebt waaraan niet wordt voldaan, praat er dan over met uw partner.

Probeer het juiste moment, de juiste omstandigheden en de juiste woorden te kiezen om te vertellen waar u mee zit (Spreuken 25:11). Praat op een rustige en respectvolle manier. Bedenk wat uw doel is: u wilt uw partner niet beschuldigen, maar hem of haar over uw verwachtingen en gevoelens vertellen. — Spreuken 15:1.

Waarom zou u dat überhaupt moeten doen? Zou een attente partner niet moeten kunnen begrijpen wat uw behoeften zijn? Het kan zijn dat uw partner gewoon vanuit een andere invalshoek naar dingen kijkt, maar best bereid is uw behoeften in aanmerking te nemen als u die duidelijk zou maken. Het is geen teken van een zwak huwelijk als u zegt wat u wilt of nodig hebt, noch is het een bewijs dat u een ongevoelige huwelijkspartner hebt.

Aarzel dus niet om dingen met uw partner te bespreken. In de hiervoor beschreven situatie zou Mary bijvoorbeeld tegen David kunnen zeggen: „Eigenlijk vind ik het best wel moeilijk om zo veel nieuwe mensen te ontmoeten. Zou je me kunnen helpen om iedereen te leren kennen totdat ik me wat meer op mijn gemak voel?”

 ’Vlug om te horen’

Bekijk het nu eens vanuit een andere hoek. Stel dat u van uw partner te horen krijgt dat hij of zij van streek is omdat u niet aan een redelijke verwachting voldoet. Luister dan naar uw partner! Probeer niet in de verdediging te gaan, maar wees ’vlug om te horen, langzaam om te spreken, langzaam met betrekking tot gramschap’ (Jakobus 1:19; Spreuken 18:13). De apostel Paulus gaf christenen de aansporing: „Laat een ieder niet zijn eigen voordeel blijven zoeken, maar dat van de ander.” — 1 Korinthiërs 10:24.

Dat kunt u doen door u in de gevoelens van uw partner te verplaatsen. De Bijbel zegt: „Gij mannen, blijft insgelijks bij [uw vrouw] wonen overeenkomstig kennis”, of zoals de weergave van J.B. Phillips luidt: „Mannen, jullie moeten de vrouw met wie jullie leven, proberen te begrijpen” (1 Petrus 3:7). Uiteraard doen vrouwen er goed aan diezelfde moeite te doen in verband met hun man.

U moet niet vergeten dat u beiden niet over alles hetzelfde denkt — ook al past u misschien nog zo goed bij elkaar. (Zie het kader „Hetzelfde landschap, verschillende gezichtspunten”.) In feite is dat gunstig, want het is goed om dingen vanuit het perspectief van een ander te bezien. U hebt in het huwelijk ieder uw eigen verwachtingen meegebracht die gebaseerd zijn op dingen als gezinsachtergrond en cultuur. Daardoor kunt u intens veel van elkaar houden en toch niet dezelfde verwachtingen hebben.

Christelijke huwelijkspartners kennen bijvoorbeeld vast wel het Bijbelse gezagsbeginsel (Efeziërs 5:22, 23). Maar hoe wordt gezag nu precies binnen uw gezin uitgeoefend en hoe wordt onderworpenheid getoond? Laat u zich leiden door dit Bijbelse beginsel en doet u er ook echt moeite voor het toe te passen?

U kunt ook verschillende opvattingen hebben over kwesties in het dagelijks leven. Wie gaat zorg dragen voor bepaalde huishoudelijke taken? Hoeveel tijd zult u doorbrengen met familie, en wanneer? Hoe tonen huwelijkspartners dat ze de Koninkrijksbelangen op de eerste plaats in hun leven stellen? (Mattheüs 6:33) En als het om financiën gaat: omdat het gemakkelijk is in de schulden te raken, loont het om spaarzaam en vindingrijk te zijn. Maar wat betekent het precies om spaarzaam en vindingrijk te zijn? Zulke dingen moet u openhartig en respectvol met elkaar bespreken, en dat zal veel voordelen afwerpen.

Door dit soort gesprekken zult u een vrediger huwelijk hebben, ook al komen niet al uw verwachtingen uit. Dan bent u ook beter in staat de aansporing van de apostel Paulus toe te passen: „Blijft elkaar verdragen en elkaar vrijelijk vergeven als de een tegen de ander een reden tot klagen heeft.” — Kolossenzen 3:13.

[Voetnoot]

[Kader/Illustratie op blz. 10]

HETZELFDE LANDSCHAP, VERSCHILLENDE GEZICHTSPUNTEN

„STELT u zich eens een grote groep toeristen voor die een schilderachtig landschap bekijken. Hoewel de hele groep naar hetzelfde tafereel kijkt, ziet iedere persoon het anders. Hoe komt dat? Doordat iedere afzonderlijke persoon vanuit een ander punt kijkt. Niemand staat op precies dezelfde plek. Bovendien concentreert niet iedereen zich op hetzelfde gedeelte van het tafereel. Iedereen vindt weer een ander facet het boeiendst. Hetzelfde geldt binnen het huwelijk. Er zijn geen twee partners die, zelfs wanneer zij heel goed bij elkaar passen, precies dezelfde kijk op zaken hebben. . . . Communicatie houdt onder andere in dat men probeert [de] verschillen in een één-vlees-verhouding tot een harmonieus geheel te maken. Dit vereist dat men tijd vrijmaakt om te praten.” — De Wachttoren, 1 augustus 1993, blz. 4.

[Kader op blz. 11]

WAT U KUNT DOEN

• Neem uw verwachtingen nog eens onder de loep. Zijn ze realistisch? Verwacht u meer van uw partner dan redelijk is? — Filippenzen 2:4; 4:5.

• Probeer onrealistische verwachtingen bij te stellen. In plaats van bijvoorbeeld te zeggen dat u het nooit met elkaar oneens zult zijn, is het beter om u voor te nemen meningsverschillen op een rustige manier op te lossen. — Efeziërs 4:32.

• Praat met elkaar over uw verwachtingen. Dingen samen bespreken, is een essentiële stap om te leren liefde en respect voor elkaar te tonen. — Efeziërs 5:33.

[Illustratie op blz. 9]

Wees ’vlug om te horen’ wat uw partner dwarszit