Hoe bezorg ik mijn kinderen een opleiding die echt telt?

DE OPLEIDING van een kind kan vergeleken worden met een opwindende reis vol obstakels. Het is een reis die je als ouder samen met je kinderen maakt. Je moedigt hen aan en geeft hun liefdevol leiding, en op die manier help je hen vooruit te komen op het pad des levens. Er valt voor hen zo veel te leren!

Om echt succesvol en gelukkig te zijn, moeten kinderen morele en geestelijke waarden ontwikkelen; ze moeten leren goed van kwaad te onderscheiden. Als ze Jehovah leren kennen en hem gaan liefhebben, zal hun opvoeding beslist goede vruchten afwerpen en zal de opleiding die ze krijgen van blijvende waarde zijn. Als ouder speel je een belangrijke rol in wat je kinderen leren, welke waarde ze eraan toekennen en hoe ze het weten toe te passen.

Je zult op je reis voor uitdagingen komen te staan. Kinderen zijn makkelijk te beïnvloeden en ze kunnen van bronnen buiten het gezin heel wat onwenselijke dingen leren. We leven in een wereld die door Satan de Duivel wordt beheerst (1 Johannes 5:19). Ook hij is geïnteresseerd in de vorming van je kinderen, al is het om heel andere redenen. Satan weet hoe hij mensen moet vormen, hij heeft enorm veel ervaring op dat gebied — maar hij is door en door verdorven. Hoewel hij zich voordoet als „een engel des lichts”, is de verlichting die hij biedt misleidend en in strijd met Jehovah’s Woord en wil (2 Korinthiërs 4:4; 11:14; Jeremia 8:9). Zowel de Duivel als zijn demonen zijn meesterbedriegers, die zelfzucht, oneerlijkheid en moreel verval in de hand werken. — 1 Timotheüs 4:1.

Wat kun je doen om je kinderen tegen misleiding te beschermen? Hoe kun je hun leren zich bezig te houden met dingen die waar en de moeite waard zijn? Een belangrijke stap is eens goed naar jezelf te kijken. Jij moet het goede voorbeeld geven. Het is ook belangrijk dat je zelf de verantwoordelijkheid aanvaardt je kinderen op te leiden en dat je daar de tijd voor neemt. Maar laten we, voordat we bij die punten stilstaan, eens vaststellen waarmee een opleiding moet beginnen wil ze goede vruchten afwerpen.

De basis van een opleiding die echt telt

We kunnen iets leren van koning Salomo van Israël, een van de wijste mannen die ooit geleefd hebben. De Bijbel vertelt ons: „God bleef Salomo wijsheid geven en een zeer grote mate van verstand en breedheid van hart, gelijk het zand dat aan de zeeoever is. En Salomo’s wijsheid was overvloediger dan de wijsheid van alle oosterlingen en dan al de wijsheid van Egypte.” Salomo „kon drieduizend spreuken spreken, en zijn liederen bedroegen er duizend vijf”. Hij had een grondige kennis van het planten- en dierenleven (1 Koningen 4:29-34). Koning Salomo had ook de leiding bij de bouwprojecten van Israël, waaronder de bouw van de schitterende tempel van Jehovah in Jeruzalem.

Uit Salomo’s geschriften, zoals die in het boek Prediker, blijkt een diep inzicht in de menselijke natuur. Onder goddelijke inspiratie maakte Salomo duidelijk waar een opleiding die echt telt, mee begint. Hij zei: „De vrees voor Jehovah is het begin van kennis.” De wijze koning zei ook: „De vrees voor Jehovah is het begin van wijsheid, en de kennis van de Allerheiligste, dat is verstand.” — Spreuken 1:7; 9:10.

Als we God vrezen, hebben we eerbiedig ontzag voor hem en zorgen we ervoor niets te doen wat hij afkeurt. We erkennen dat hij de  Allerhoogste is en dat we aan hem onderworpen zijn. Personen die degene buiten beschouwing laten van wie we voor leven afhankelijk zijn, mogen dan in de ogen van mensen wijs zijn, maar die wijsheid is „dwaasheid bij God” (1 Korinthiërs 3:19). Je kinderen hebben een opleiding nodig die gebaseerd is op „de wijsheid die van boven neerdaalt”. — Jakobus 3:15, 17.

De vrees iets te doen wat Jehovah afkeurt, houdt nauw verband met liefde voor hem. Jehovah verlangt van zijn aanbidders dat ze hem zowel vrezen als liefhebben. Mozes zei: „O Israël, wat vraagt Jehovah, uw God, anders van u dan Jehovah, uw God, te vrezen, door al zijn wegen te bewandelen en hem lief te hebben en Jehovah, uw God, met geheel uw hart en geheel uw ziel te dienen, de geboden van Jehovah en zijn inzettingen die ik u heden gebied, te onderhouden, tot uw welzijn?” — Deuteronomium 10:12, 13.

Als we onze kinderen eerbiedige vrees voor Jehovah bijbrengen, zullen we de basis leggen voor een opleiding die hen echt wijs zal maken. Als ze op dat fundament voortbouwen, zullen ze groeien in waardering voor hun Schepper, de Bron van alle ware kennis. Dat zal hen helpen om wat ze leren in het juiste perspectief te zien en geen verkeerde conclusies te trekken. Ze zullen het vermogen ontwikkelen om „zowel goed als kwaad te onderscheiden” (Hebreeën 5:14). Het draagt er ook toe bij dat ze nederig blijven en geen slechte dingen gaan doen. — Spreuken 8:13; 16:6.

Je kinderen letten op je!

Maar hoe kunnen we onze kinderen helpen Jehovah lief te hebben en hem te vrezen? Het antwoord op die vraag staat in de wet die Jehovah via de profeet Mozes aan het volk Israël gaf. Tegen Israëlitische ouders werd gezegd: „Gij moet Jehovah, uw God, liefhebben met geheel uw hart en geheel uw ziel en geheel uw levenskracht. En deze woorden die ik u heden gebied, moeten op uw hart blijken te zijn; en gij moet ze uw zoon inscherpen en erover spreken wanneer gij in uw huis zit en wanneer gij op de weg gaat en wanneer gij neerligt en wanneer gij opstaat.” — Deuteronomium 6:5-7.

Dat gedeelte bevat belangrijke lessen voor ouders. Een ervan is: als ouder moet je een goed voorbeeld geven. Als je je kinderen wilt leren Jehovah lief te hebben, moet jij God liefhebben en moeten zijn woorden op jouw hart zijn. Waarom is dat zo belangrijk? Omdat jij de voornaamste leraar van je kinderen bent. Wat ze van jouw voorbeeld leren, zal een diepgaande uitwerking op hen hebben. Niets drukt een grotere stempel op het leven van een kind dan het voorbeeld van zijn ouders.

Je dromen, idealen, waarden en interesses blijken niet alleen uit wat je zegt maar ook uit wat je doet (Romeinen 2:21, 22). Van kleins af aan leren kinderen doordat ze hun ouders nauwlettend observeren. Ze merken wat hun ouders belangrijk vinden, en vaak worden die dingen voor hen ook belangrijk. Als je echt  van Jehovah houdt, merken je kinderen dat. Zo zien ze dat je Bijbellezen en studie belangrijk vindt. Ze gaan beseffen dat je in je leven de Koninkrijksbelangen op de eerste plaats stelt (Mattheüs 6:33). Dat je regelmatig aanwezig bent op christelijke vergaderingen en geregeld deelneemt aan de Koninkrijksprediking doordringt hen ervan dat er voor jou niets belangrijker is dan je heilige dienst voor Jehovah. — Mattheüs 28:19, 20; Hebreeën 10:24, 25.

Kwijt je van je verantwoordelijkheid

Een andere les die ouders uit Deuteronomium 6:5-7 kunnen leren is: het is jouw verantwoordelijkheid je kinderen op te leiden. Onder Jehovah’s volk in de oudheid verzorgden ouders de opleiding van hun kinderen. En onder de eerste-eeuwse christenen speelden ouders nog steeds een belangrijke rol bij die opleiding (2 Timotheüs 1:5; 3:14, 15). De apostel Paulus gaf in een brief aan medechristenen te kennen dat vooral vaders hun kinderen „in het strenge onderricht en de ernstige vermaning van Jehovah [moesten] grootbrengen”. — Efeziërs 6:4.

Onder de druk van hun werk, de eisen van deze tijd en andere dingen die hun aandacht vragen, komen ouders misschien in de verleiding de opvoeding van hun kinderen over te laten aan anderen, zoals leerkrachten of kinderverzorgers. Maar niemand kan de plaats innemen van een liefdevolle, zorgzame ouder. Onderschat nooit je belangrijkheid en invloed. Mocht je hulp nodig hebben, maak dan een weloverwogen keuze, maar geef die heilige taak nooit volledig uit handen.

Neem er de tijd voor je kinderen op te leiden

Nog een les die ouders uit Deuteronomium 6:5-7 leren is: het opleiden van kinderen kost tijd en moeite. Israëlitische ouders moesten hun kinderen Gods waarheid „inscherpen”. Het oorspronkelijke Hebreeuwse woord dat met „inscherpen” is vertaald, betekent „herhalen”, „steeds weer opnieuw zeggen”. Dat moest de hele dag door gedaan worden, van de morgen tot de avond, „in uw huis” en „op de weg”. Het kost tijd en moeite om kinderen op te leiden en hun instelling en gedrag zo te vormen dat God er blij mee is.

Wat kun je dus doen om ervoor te zorgen dat je kinderen een opleiding krijgen die echt telt? Heel veel. Leer hun Jehovah lief te hebben en hem te vrezen. Geef een goed voorbeeld. Kwijt je van je verantwoordelijkheid je kinderen te onderwijzen en neem er de tijd voor hen op te leiden. Je bent niet volmaakt, en je zult al doende fouten maken. Maar als je oprecht Gods wil probeert te doen, zullen je kinderen hoogstwaarschijnlijk je inspanningen waarderen en er hun voordeel mee doen. „Leid een knaap op overeenkomstig de weg voor hem”, zegt Spreuken 22:6. „Ook als hij oud wordt, zal hij er niet van afwijken.” Dat geldt natuurlijk ook voor meisjes.

Opleiding is een reis die een heel leven duurt. Als jij en je kinderen God liefhebben, is het een reis waaraan jullie tot in alle eeuwigheid plezier zullen beleven. Dat komt doordat er altijd meer te leren valt over Jehovah en de manier waarop we zijn voornemen kunnen dienen. — Prediker 3:10, 11.

[Illustratie op blz. 15]

Lees je je kinderen uit de Bijbel voor?

[Illustratie op blz. 16]

Neem er de tijd voor je kinderen over de Schepper te onderwijzen