Gods naam in Russische muziek

IN 1877 publiceerde de beroemde Russische componist Modest Moessorgski een koorwerk dat gebaseerd was op een verhaal dat zich in Bijbelse landen afspeelde. „Ik heb een Bijbels tafereel geschreven, Jesus Navinus [Jozua, de zoon van Nun]”, schreef hij aan een vriend. „Het is geheel in overeenstemming met de Bijbel, en zelfs de route van de zegevierende opmars van Navinus door Kanaän wordt erin gevolgd.” In andere composities, waaronder „Sanheribs nederlaag”, gebruikte Moessorgski ook Bijbelse thema’s en karakters.

Veelzeggend is dat Moessorgski zowel in „Jesus Navinus” als in zijn uit 1874 daterende versie van „Sanheribs nederlaag” God aanduidt met gebruikmaking van de Russische uitspraak van de goddelijke naam, die in de Hebreeuwse Geschriften wordt weergegeven met vier medeklinkers — יהוה (JHWH) — en bijna zevenduizend keer voorkomt.

Die werken van Moessorgski tonen dus aan dat de Bijbelse naam van God, Jehovah, lang voor het begin van de twintigste eeuw in de Russische samenleving bekend was. En terecht, want Jehovah zelf zei tegen Mozes: „Dit is mijn naam tot onbepaalde tijd, en dit is de gedachtenis aan mij van geslacht tot geslacht.” — Exodus 3:15.

[Illustratie op blz. 32]

Het conservatorium in Sint-Petersburg (1913), waar de gedrukte partituur van Moessorgski’s muziek wordt bewaard

[Illustratieverantwoording op blz. 32]

Sheet music: The Scientific Music Library of the Saint-Petersburg State Conservatory named after N.A. Rimsky-Korsakov; street scene: National Library of Russia, St. Petersburg