Bevrijding uit de valstrikken van de vogelvanger

’Jehovah zelf zal u bevrijden uit het klapnet van de vogelvanger.’ — PSALM 91:3.

1. Wie is „de vogelvanger”, en waarom is hij gevaarlijk?

OP ALLE ware christenen wordt jacht gemaakt door een vijand met een bovenmenselijke intelligentie en listigheid. Psalm 91:3 noemt hem „de vogelvanger”. Wie is die vijand? Vanaf de uitgave van 1 juni 1883 heeft dit tijdschrift hem als niemand anders dan Satan de Duivel geïdentificeerd. Deze geduchte vijand probeert op slinkse manieren Jehovah’s aanbidders te misleiden en in zijn netten te verstrikken, zoals een vogelvanger een vogel probeert te vangen.

2. Waarom wordt Satan met een vogelvanger vergeleken?

² In oude tijden werden vogels gevangen omdat ze zo mooi zongen, om hun prachtige veren, voor voedsel of om als offer te dienen. Maar vogels zijn van nature schuw en op hun hoede en laten zich niet zo makkelijk vangen. Daarom bestudeerde een vogelvanger in Bijbelse tijden eerst zorgvuldig de karakteristieke eigenschappen en gewoonten van de vogelsoorten waarop hij het voorzien had. Daarna verzon hij sluwe methoden om ze in zijn netten te verstrikken. Door Satan met een vogelvanger te vergelijken, helpt de Bijbel ons zijn methoden te begrijpen. De Duivel bestudeert ons als individu. Hij kijkt wat onze gewoonten en karaktertrekken zijn en zet verborgen valstrikken uit in een poging ons levend te vangen (2 Timotheüs 2:26). Zouden we in zijn netten verstrikt raken, dan zou dat onze geestelijke ondergang betekenen en uiteindelijk tot onze vernietiging kunnen leiden. Voor onze eigen bescherming moeten we dan ook te weten komen van welke slinkse methoden „de vogelvanger” zich bedient.

3, 4. Wanneer lijken Satans tactieken op die van een leeuw? En wanneer op die van een cobra?

³ In krachtige beeldspraak vergelijkt de psalmist Satans tactieken ook met die van een jonge leeuw of van een cobra (Psalm 91:13). Net als een leeuw doet Satan soms openlijke, frontale aanvallen door middel van vervolging of juridische stappen tegen Jehovah’s volk (Psalm 94:20). Zulke felle aanvallen kunnen enkelen tot struikelen brengen. Maar meestal hebben die openlijke aanvallen een averechtse uitwerking en hebben ze een verenigend effect op Gods volk. Hoe staat het echter met Satans subtielere, cobra-achtige aanvallen?

⁴ De Duivel gebruikt zijn bovenmenselijke intelligentie om vanuit een schuilplaats snelle, verraderlijke en dodelijke aanvallen uit te voeren als die van een giftige slang. Op die manier is hij erin geslaagd de geest van enkelen van Gods volk te vergiftigen en hen ertoe te verleiden zijn wil te doen in plaats van Jehovah’s wil, met rampzalige gevolgen. Gelukkig zijn we niet onwetend van Satans bedoelingen (2 Korinthiërs 2:11). Laten we eens stilstaan bij vier van de dodelijke valstrikken waarvan „de vogelvanger” zich bedient.

Mensenvrees

5. Waarom is „het beven voor mensen” zo’n doeltreffende strik?

⁵ „De vogelvanger” onderkent het normale menselijke verlangen om geaccepteerd te worden en bij anderen in de smaak te vallen. Het laat christenen beslist niet koud wat de mensen om hen heen denken en voelen. De Duivel weet dat, en hij zou hun bezorgdheid om wat anderen van hen denken graag uitbuiten. Hij brengt sommigen van Gods volk bijvoorbeeld uit hun evenwicht door „het beven voor mensen” als valstrik te gebruiken (Spreuken 29:25). Als aanbidders van God uit mensenvrees meedoen met dingen die Jehovah verbiedt of niet  doen wat Gods Woord hun opdraagt, heeft „de vogelvanger” hen in zijn netten weten te verstrikken. — Ezechiël 33:8; Jakobus 4:17.

6. Welk voorbeeld illustreert hoe een jongere in de netten van „de vogelvanger” verstrikt kan raken?

⁶ Zo kan een jongere zwichten voor de druk van klasgenoten en een sigaret opsteken. Waarschijnlijk was het roken van een sigaret wel ongeveer het laatste waaraan hij dacht toen hij die ochtend naar school ging. Toch doet hij nu iets wat niet alleen schadelijk is voor zijn gezondheid maar ook door Jehovah wordt afgekeurd (2 Korinthiërs 7:1). Hoe heeft het zover kunnen komen? Misschien heeft hij zich ingelaten met verkeerde vrienden en was hij bang uit de gratie te raken. Jonge mensen, laat je niet door „de vogelvanger” verlokken en verstrikken! Als je niet levend gevangen wilt worden, moet je geen enkel compromis aangaan, hoe klein ook. Luister naar de Bijbelse waarschuwing om slechte omgang te mijden. — 1 Korinthiërs 15:33.

7. Hoe zou Satan sommige ouders ertoe kunnen brengen hun geestelijke evenwicht te verliezen?

⁷ Gewetensvolle christelijke ouders nemen hun Bijbelse verantwoordelijkheid om in materieel opzicht voor hun gezin te zorgen serieus (1 Timotheüs 5:8). Maar Satan zal er alles aan doen om te zorgen dat ze daarin onevenwichtig worden. Misschien slaan ze geregeld vergaderingen over omdat ze toegeven aan de druk van hun werkgever om over te werken. Of ze durven geen vrij te vragen om het hele districtscongres te kunnen bijwonen en Jehovah samen met hun broeders en zusters te aanbidden. We kunnen ons tegen deze valstrik beschermen door ’op Jehovah te vertrouwen’ (Spreuken 3:5, 6). Een verdere hulp om ons evenwicht te bewaren is te bedenken dat we allemaal leden van Jehovah’s gezin zijn en dat hij zich verplicht heeft om voor ons te zorgen. Ouders, geloven jullie echt dat Jehovah op de een of andere manier voor jullie en je gezin zal zorgen als jullie zijn wil doen? Of zal de Duivel jullie levend vangen en jullie zover krijgen dat jullie uit mensenvrees zijn wil doen? We verzoeken jullie dringend deze vragen onder gebed te overdenken.

De valstrik van materialisme

8. Hoe gebruikt Satan materialisme als lokaas?

⁸ Satan gebruikt ook materialisme als lokaas. Het commerciële stelsel van deze wereld propageert vaak projecten om snel rijk te worden die zelfs sommigen van Gods volk aanlokkelijk kunnen toeschijnen. Soms krijgt iemand de aansporing: „Werk hard. Als je eenmaal een goede positie hebt, kun je je gemak ervan nemen en van het leven genieten. Je kunt zelfs pionieren.” Zulke onevenwichtige raad komt soms van personen die hun broeders en zusters in de gemeente voor hun karretje spannen om er zelf financieel beter van te worden. Denk goed na over zo’n aansporing. Spreekt daaruit niet de denkwijze van de „onredelijke” rijke man uit Jezus’ gelijkenis? — Lukas 12:16-21.

9. Hoe zijn sommige christenen verstrikt geraakt door hun verlangen naar materiële bezittingen?

⁹ Satan bedient zich van zijn goddeloze stelsel om mensen ertoe aan te zetten dingen te begeren. Die begeerte kan uiteindelijk een nadelige invloed hebben op het leven van een christen door het woord te verstikken en „onvruchtbaar”  te maken (Markus 4:19). De Bijbel moedigt ons aan tevreden te zijn met voedsel, kleding en onderdak (1 Timotheüs 6:8). Velen worden echter in de valstrik van „de vogelvanger” gelokt omdat ze die raad niet op zichzelf toepassen. Hebben ze uit trots misschien het gevoel dat ze aan een bepaalde leefstijl moeten vasthouden? Hoe staat het met ons? Heeft ons verlangen naar materiële bezittingen ertoe geleid dat we de belangen van de ware aanbidding naar het tweede plan verschuiven? (Haggaï 1:2-8) Helaas hebben sommigen in economisch moeilijke tijden hun geestelijke gezindheid opgeofferd om de levensstandaard waaraan ze gewend waren geraakt, te kunnen behouden. Zo’n materialistische instelling is precies wat „de vogelvanger” wil!

De valstrik van ongezond amusement

10. Welk zelfonderzoek moet elke christen instellen?

¹⁰ Een andere tactiek van „de vogelvanger” is het doen vervagen van iemands natuurlijke besef van goed en kwaad. In de amusementsindustrie heerst veelal een mentaliteit als die in Sodom en Gomorra. Zelfs nieuwsberichten op tv en in tijdschriften draaien om geweld en spelen in op de ongezonde belangstelling voor seks. Veel van wat in de media als amusement gebracht wordt ondermijnt het vermogen van mensen „om zowel goed als kwaad te onderscheiden” (Hebreeën 5:14). Denk echter aan de woorden van Jehovah via de profeet Jesaja: „Wee hun die zeggen dat goed slecht is en slecht goed!” (Jesaja 5:20) Heeft „de vogelvanger” met zulk ongezond amusement op slinkse wijze jouw denken beïnvloed? Het is heel belangrijk jezelf te onderzoeken. — 2 Korinthiërs 13:5.

11. Welke waarschuwing voor tv-soaps werd eerder in De Wachttoren gegeven?

¹¹ Bijna een kwart eeuw geleden waarschuwde De Wachttoren ware aanbidders van God liefdevol voor bepaalde tv-series. * Over de subtiele uitwerking van populaire soaps werd opgemerkt: „Het verlangen naar liefde wordt aangevoerd als rechtvaardiging voor elk gedrag. Een ongehuwd zwanger meisje zegt bijvoorbeeld tegen een vriendin: ’Maar ik hou van Victor. Het kan me niet schelen. . . . Zijn baby te krijgen is me alles waard!’ De zachte achtergrondmuziek maakt het moeilijk haar handelwijze zo slecht te vinden. U houdt ook van Victor. U voelt sympathie voor het meisje. U ’begrijpt het’. ’Het is verbazingwekkend hoe je het goed kunt praten’, verklaarde een kijkster die later tot bezinning kwam. ’We weten dat immoraliteit slecht is. . . . Maar ik besefte dat ik er mentaal aan meedeed.’”

12. Welke feiten geven te kennen dat de waarschuwing voor bepaalde tv-programma’s ook nu nog op haar plaats is?

¹² Sinds die artikelen zijn verschenen, zijn er alleen maar meer van dat soort verderfelijke programma’s gekomen. Op veel plaatsen worden zulke programma’s 24 uur per dag uitgezonden. Mannen, vrouwen en grote aantallen tieners  voeden hun geest en hart regelmatig met dit soort amusement. Maar we moeten onszelf niet voor de gek houden. Het zou verkeerd zijn te redeneren dat verderfelijk amusement niet schadelijker is dan wat er in het werkelijke leven gebeurt. Is het echt goed te praten als een christen ervoor kiest voor zijn ontspanning naar de soort mensen te kijken die hij nooit ofte nimmer in zijn huis zou uitnodigen?

13, 14. Hoe blijkt uit de commentaren van sommigen dat ze voordeel hebben getrokken van waarschuwingen voor soaps?

¹³ Heel wat personen hebben voordeel getrokken van de waarschuwing van „de getrouwe en beleidvolle slaaf” (Mattheüs 24:45-47). Na de rechtstreekse, Bijbelse raad gelezen te hebben, lieten sommigen door middel van een brief weten welke invloed de artikelen op hen hadden gehad. * Eén vrouw bekende: „Dertien jaar lang ben ik verslaafd geweest aan populaire tv-series. Ik meende me veilig te stellen door gewoon de christelijke vergaderingen bij te wonen en tamelijk geregeld in de velddienst te staan. Maar ik nam de wereldse ’soap opera’-zienswijze over dat overspel gerechtvaardigd is als je door je man onheus wordt behandeld of als je je onbemind voelt — het is dan zijn eigen schuld. En toen ik mij dus ’gerechtvaardigd’ voelde, ging ik tot die slechte handelwijze over en zondigde tegen Jehovah en mijn huwelijkspartner.” Deze vrouw werd uitgesloten. Uiteindelijk kwam ze tot bezinning; ze had berouw en werd hersteld. De artikelen waarin voor soaps gewaarschuwd werd, gaven haar de kracht niet meer voor ontspanning naar dingen te kijken die Jehovah haat. — Amos 5:14, 15.

¹⁴ Een andere vrouw op wie de artikelen een diepgaande uitwerking hadden, schreef: „Ik huilde toen ik de artikelen las, want ik ontdekte dat mijn hart Jehovah niet langer volledig was toegewijd. Ik beloofde mijn God dat ik niet langer een slavin van deze tv-series zou zijn.” Een christelijke vrouw uitte haar waardering voor de artikelen, waarna ze haar verslaving toegaf en schreef: „Ik vroeg me . . . af of mijn verhouding tot Jehovah ervan te lijden kon hebben. Hoe kon ik ’hen’ als mijn vrienden en vriendinnen beschouwen en tevens bevriend zijn met Jehovah?” Als zulke tv-series 25 jaar geleden harten konden verderven, welke uitwerking hebben ze dan nu? (2 Timotheüs 3:13) We moeten ons bewust zijn van Satans valstrik van ongezond amusement in al zijn vormen, of het nu om soaps, gewelddadige games of immorele videoclips gaat.

De valstrik van onderlinge conflicten

15. Hoe worden sommigen levend gevangen door de Duivel?

¹⁵ Satan gebruikt onderlinge conflicten als een valstrik om verdeeldheid onder Jehovah’s volk te zaaien. We kunnen in die val terechtkomen ongeacht onze dienstvoorrechten. Sommigen worden levend door de Duivel gevangen doordat ze toelaten dat onderlinge conflicten de vrede en eenheid verstoren en afbreuk doen aan de  schitterende geestelijke voorspoed die Jehovah tot stand heeft gebracht. — Psalm 133:1-3.

16. Hoe probeert Satan op sluwe manieren onze eenheid te verstoren?

¹⁶ Tijdens de Eerste Wereldoorlog probeerde Satan het aardse deel van Jehovah’s organisatie te vernietigen door een frontale aanval te ondernemen, maar zonder succes (Openbaring 11:7-13). Vanaf die tijd probeert hij op sluwe manieren onze eenheid te verstoren. Als we toelaten dat onderlinge conflicten verdeeldheid veroorzaken, bieden we „de vogelvanger” een houvast. We zouden daardoor de werking van de heilige geest in ons eigen leven en ook in de gemeente kunnen belemmeren. Satan zou daar heel blij mee zijn, want elke verstoring van de vrede en eenheid van de gemeente vormt een belemmering voor de prediking. — Efeziërs 4:27, 30-32.

17. Wat kan christenen die een conflict met elkaar hebben, helpen om het op te lossen?

¹⁷ Wat kun je doen als je een conflict hebt met een medechristen? Natuurlijk is elke situatie anders. Maar hoewel er om heel wat redenen problemen kunnen ontstaan, is er geen reden waarom een conflict onopgelost zou blijven (Mattheüs 5:23, 24; 18:15-17). De raad in Gods Woord is geïnspireerd, volmaakt. Als Bijbelse beginselen worden toegepast, is succes verzekerd. Ze werken altijd!

18. Hoe worden we door Jehovah na te volgen, geholpen conflicten op te lossen?

¹⁸ Jehovah is „vergevensgezind”; hij schenkt „ware vergiffenis” (Psalm 86:5; 130:4). We geven er blijk van geliefde kinderen van Jehovah te zijn als we hem navolgen (Efeziërs 5:1). We zijn allemaal zondaars en hebben Jehovah’s vergeving heel hard nodig. We moeten daarom oppassen als we niet geneigd zijn iemand anders te vergeven. We zouden als de slaaf in Jezus’ gelijkenis kunnen worden die weigerde zijn medeslaaf een schuld kwijt te schelden die slechts een fractie was van de schuld die zijn meester hem al kwijtgescholden had. Toen de meester dat hoorde, liet hij de slaaf die niet wilde vergeven in de gevangenis werpen. Jezus besloot de gelijkenis met de woorden: „Zo zal ook mijn hemelse Vader met u handelen indien niet een ieder van u zijn broeder van harte vergeeft” (Mattheüs 18:21-35). Als we over die gelijkenis mediteren en erover nadenken hoe vaak Jehovah ons vrijelijk vergeven heeft, zal dat ons beslist helpen wanneer we proberen een conflict met een broeder of zuster bij te leggen! — Psalm 19:14.

Veilig in „de schuilplaats van de Allerhoogste”

19, 20. Hoe moeten we in deze gevaarlijke tijd Jehovah’s „schuilplaats” en „schaduw” bezien?

¹⁹ We leven in een gevaarlijke tijd. Satan had ons vast en zeker allemaal al vernietigd als Jehovah ons niet liefdevol beschermde. Om niet in de netten van „de vogelvanger” verstrikt te raken, moeten we dan ook in de figuurlijke plaats van bescherming blijven; we moeten ’in de schuilplaats van de Allerhoogste wonen’ en ons „overnachting verschaffen onder de schaduw zelf van de Almachtige”. — Psalm 91:1.

²⁰ Mogen we Jehovah’s vermaningen en richtlijnen altijd als een bescherming en nooit als een beperking zien. Er wordt jacht op ons gemaakt door een vijand met bovennatuurlijke intelligentie. Zonder Jehovah’s liefdevolle hulp ontkomt niemand aan zijn valstrikken (Psalm 124:7, 8). Laten we daarom bidden dat Jehovah ons uit de klapnetten van „de vogelvanger” bevrijdt. — Mattheüs 6:13.

[Voetnoten]

Overzichtsvragen

• Waarom is „het beven voor mensen” een dodelijke strik?

• Hoe gebruikt de Duivel materialisme als lokaas?

• Hoe heeft Satan sommigen door ongezond amusement verstrikt?

• Welke valstrik gebruikt de Duivel om onze eenheid te verstoren?

[Studievragen]

[Illustratie op blz. 27]

Voor sommigen vormt „het beven voor mensen” een strik

[Illustratie op blz. 28]

Kijk jij voor je ontspanning naar dingen die Jehovah haat?

[Illustratie op blz. 29]

Wat kun je doen als je een conflict hebt met een medechristen?