Waarom moeten we rechtschapen blijven?

„Richt mij, o Jehovah, . . . naar mijn rechtschapenheid.” — PSALM 7:8.

1, 2. Wat zijn enkele veel voorkomende situaties waarin de rechtschapenheid van een christen gevaar kan lopen?

DENK je eens drie scenario’s in: Een jongen wordt belachelijk gemaakt door een paar klasgenoten. Ze proberen hem zover te krijgen dat hij kwaad wordt en misschien wel gaat vloeken of vechten. Laat hij zich provoceren of houdt hij zich in en loopt weg? Een man die alleen thuis is, doet wat research op het internet. Er verschijnt een klein venster op zijn scherm waarin een schunnige website wordt aangeprezen. Laat hij zich verleiden naar de site in kwestie te gaan of vermijdt hij die zorgvuldig? Een zuster staat met een groepje te praten als het gesprek een negatieve wending neemt en in schadelijk geklets over een andere zuster in de gemeente ontaardt. Doet ze daaraan mee of probeert ze een ander onderwerp aan te snijden?

² Hoewel het hier heel verschillende situaties betreft, hebben ze iets gemeen. In elk ervan speelt de strijd om als christen rechtschapen te blijven een rol. Houd je je rechtschapenheid voor ogen als het gaat om je interesses, behoeften en doelen in het leven? Mensen staan dagelijks stil bij hun uiterlijk, hun gezondheid, de uitdaging hoe de kost te verdienen, de ups en downs van hun vriendschappen, misschien zelfs een romantische relatie. Het kan zijn dat we heel wat aandacht aan dat soort dingen besteden. Maar wat vindt Jehovah vooral belangrijk als hij ons hart doorvorst? (Ps. 139:23, 24) Onze rechtschapenheid.

3. Welk voorrecht verleent Jehovah ons, en wat gaan we in dit artikel bespreken?

³ Jehovah, de Gever van „elke goede gave en elk volmaakt geschenk”, heeft ieder van ons een verscheidenheid aan gaven geschonken (Jak. 1:17). Aan hem hebben we bijvoorbeeld ons lichaam, ons verstand, een zekere mate van gezondheid en allerlei bekwaamheden te danken (1 Kor. 4:7). Maar Jehovah dwingt ons niet om van rechtschapenheid blijk te geven. Hij laat ons zelf kiezen of we die eigenschap willen aankweken (Deut. 30:19). Het is daarom nodig dat we nagaan wat rechtschapenheid inhoudt. We zullen ook drie redenen bespreken waarom die eigenschap zo intens belangrijk is.

Wat is rechtschapenheid?

4. Wat houdt rechtschapenheid in, en wat kunnen we leren van Jehovah’s wet inzake dierenoffers?

⁴ Veel mensen schijnen maar een vaag idee te hebben van wat rechtschapenheid oftewel integriteit is. Wanneer bijvoorbeeld politici zich beroemen op hun integriteit, lijken ze daarmee vaak eerlijkheid te bedoelen. Die eigenschap is belangrijk, maar het is slechts een onderdeel van rechtschapenheid. In de Bijbel wordt met rechtschapenheid morele volkomenheid, zuiverheid bedoeld. De met rechtschapenheid verband houdende Hebreeuwse woorden hebben als grondbetekenis gaaf, volkomen of onberispelijk. Een van die woorden wordt gebruikt in verband met de slachtoffers die aan Jehovah gebracht moesten worden. Een offerdier werd alleen door hem goedgekeurd als het gaaf of volkomen was. (Lees Leviticus 22:19, 20.) Degenen die zijn voorschrift opzettelijk negeerden door kreupele, zieke of blinde dieren als offer aan te bieden, werden krachtig door Jehovah berispt. — Mal. 1:6-8.

5, 6. (a) Uit welke voorbeelden blijkt dat we vaak waarde hechten aan wat gaaf of compleet is? (b) Moeten mensen volmaakt zijn om rechtschapen te kunnen blijven? Leg dat uit.

⁵ Het is geen vreemde gedachte om juist het gave of complete te zoeken en daar waarde aan te hechten. Denk bijvoorbeeld eens aan een boekenverzamelaar die na lang zoeken een kostbaar  boek vindt maar dan ontdekt dat er diverse belangrijke bladzijden aan ontbreken. De kans is groot dat hij het teleurgesteld op de plank terugzet. Of stel je eens een vrouw voor die op het strand loopt en een paar schelpen opraapt die zijn aangespoeld. Geboeid door de verscheidenheid en schoonheid ervan bukt ze af en toe om er een te bekijken. Welke houdt ze? De gave. Zo zoekt God naar mensen die volkomen of onverdeeld van hart zijn. — 2 Kron. 16:9.

⁶ Maar misschien vraag je je af of voor rechtschapenheid volmaaktheid nodig is. Omdat we beschadigd zijn door zonde en onvolmaaktheid, kunnen we geneigd zijn onszelf een beetje als zo’n incompleet boek of beschadigde schelp te bezien. Voel je je soms zo? Wees ervan verzekerd dat Jehovah niet van ons verwacht dat we in absolute zin volmaakt zijn. Hij verwacht nooit meer van ons dan we kunnen (Ps. 103:14; Jak. 3:2). * Maar hij verwacht wel van ons dat we rechtschapen blijven. Is er dan verschil tussen volmaaktheid en rechtschapenheid? Ja. Ter illustratie: Een jonge man houdt van een jonge vrouw met wie hij gaat trouwen. Hij zou dom zijn als hij verwachtte dat ze volmaakt was. Maar het zou wel verstandig zijn als hij van haar zou verwachten dat ze onverdeeld was in haar liefde voor hem, dat ze alleen voor hem romantische liefde zou koesteren. In vergelijkbare zin is Jehovah „een God die exclusieve toewijding eist” (Ex. 20:5). Hij verwacht niet van ons dat we volmaakt zijn, maar dat we hem van ganser harte liefhebben en alleen hem aanbidden.

7, 8. (a) Welk voorbeeld heeft Jezus gegeven ten aanzien van rechtschapenheid? (b) Wat is de essentie van rechtschapenheid in de Bijbelse betekenis?

⁷ Misschien doet dat ons denken aan Jezus’ antwoord op de vraag wat de allerbelangrijkste wet was. (Lees Markus 12:28-30.) Jezus beantwoordde die vraag niet alleen, hij leefde er ook naar. Hij gaf het ultieme voorbeeld door Jehovah lief te hebben met zijn hele verstand, hart, ziel en kracht. Hij liet zien dat rechtschapenheid niet louter tot uiting komt in woorden, maar in positieve daden die voortspruiten uit zuivere beweegredenen. Willen we rechtschapen blijven, dan moeten we in Jezus’ voetstappen treden. — 1 Petr. 2:21.

⁸ De essentie van onze rechtschapenheid in de Bijbelse betekenis is dus: onverdeelde toewijding aan één hemelse Persoon, Jehovah God, en aan zijn tot uitdrukking gebrachte wil en voornemen. Rechtschapen blijven betekent dat we er in ons dagelijks leven naar streven bovenal Jehovah God te behagen. Onze prioriteiten in het leven zullen een afspiegeling zijn van Gods prioriteiten. Laten we drie redenen doornemen waarom dat zo belangrijk is.

1. Onze rechtschapenheid en de soevereiniteitsstrijdvraag

9. Hoe houdt onze persoonlijke rechtschapenheid verband met de strijdvraag inzake de universele soevereiniteit?

⁹ Jehovah’s soevereiniteit hangt niet van onze rechtschapenheid af. Zijn soevereiniteit is rechtmatig, eeuwig en universeel, en zal dat altijd blijven, ongeacht wat schepselen, wie dan ook, zeggen of doen. Gods soevereiniteit is in de hemel en op aarde echter verschrikkelijk belasterd. Zijn heerschappij moet dan ook ten overstaan van alle met verstand begiftigde schepselen gerechtvaardigd worden, dat wil zeggen als rechtmatig, goed en liefdevol worden bekrachtigd. Als Jehovah’s Getuigen vinden we het heerlijk om iedereen die ernaar wil luisteren over Gods universele soevereiniteit te vertellen. Maar hoe kunnen we daarin zelf ons standpunt innemen? Hoe laten we zien dat we voor Jehovah kiezen als de Soeverein in ons leven? Door rechtschapen te blijven.

10. Welke beschuldiging heeft Satan geuit in verband met de rechtschapenheid van mensen, en hoe zou je daarop willen reageren?

¹⁰ Sta er eens bij stil hoe je rechtschapenheid erbij betrokken is. Satan heeft in wezen beweerd dat geen mens voor Gods soevereiniteit zal opkomen,  dat niemand Jehovah uit onzelfzuchtige liefde zal dienen. Ten overstaan van een groot gezelschap geestelijke schepselen zei de Duivel tegen Jehovah: „Huid voor huid, en al wat een mens heeft, zal hij geven voor zijn ziel” (Job 2:4). Merk op dat Satan die aantijging niet tot de rechtvaardige Job beperkte maar de mensheid in het algemeen ervan beschuldigde. De Bijbel noemt Satan dan ook „de beschuldiger van onze broeders” (Openb. 12:10). Hij hoont Jehovah met de bewering dat christenen — ook jij — niet getrouw zullen blijven. Satan beweert dat je Jehovah zou verraden om je eigen huid te redden. Hoe voel je je onder die beschuldigingen? Zou je niet graag de gelegenheid krijgen om te bewijzen dat Satan een leugenaar is? Dat kun je door rechtschapen te blijven.

11, 12. (a) Welke voorbeelden illustreren hoe onze beslissingen in het dagelijks leven verband houden met onze persoonlijke rechtschapenheid? (b) Waarom is rechtschapen blijven een voorrecht?

¹¹ De kwestie van je rechtschapenheid maakt je dagelijks gedrag en je keuzes dan ook heel belangrijk. Sta nog eens stil bij de drie eerder genoemde scenario’s. Wat zou een rechtschapen handelwijze zijn? De jongen die door zijn klasgenoten belachelijk wordt gemaakt, komt sterk in de verleiding tegen hen uit te varen, maar hij herinnert zich de aansporing: „Wreekt uzelf niet, geliefden, maar geeft plaats aan de gramschap; want er staat geschreven: ’Aan mij is de wraak; ik wil vergelden, zegt Jehovah’” (Rom. 12:19). Hij loopt weg. De man die zit te internetten, zou naar seksueel prikkelend materiaal kunnen kijken, maar hij herinnert zich het beginsel dat door Job wordt verwoord: „Een verbond heb ik gesloten met mijn ogen. Hoe zou ik mij dan opmerkzaam kunnen betonen ten opzichte van een maagd?” (Job 31:1) In dezelfde geest weigert de man zijn blikken te laten rusten op onfrisse beelden; hij mijdt zulk materiaal als was het vergif. De zuster die in een groepje staat te praten waar ze wat schadelijk geklets hoort, houdt zich in omdat ze zich de raad herinnert: „Laat een  ieder van ons zijn naaste behagen in datgene wat zijn opbouw ten goede komt” (Rom. 15:2). De kletspraat waarvan zij de anderen deelgenoot zou kunnen maken, is niet opbouwend. Het zou geen gunstig licht op haar zuster in het geloof werpen en het zou evenmin haar Vader behagen. En dus beheerst ze haar tong en geeft het gesprek een andere wending.

¹² In elk van die gevallen maakt de christen een keus die in feite wil zeggen: ’Jehovah is mijn Heerser. Ik zal proberen te doen wat hem op dit punt behaagt.’ Zie jij je persoonlijke keuzes en beslissingen in dat licht? Als dat zo is, leef je echt naar de hartverwarmende woorden die in Spreuken 27:11 opgetekend staan: „Wees wijs, mijn zoon, en verheug mijn hart, opdat ik een antwoord kan geven aan hem die mij hoont.” Wat is het een voorrecht Gods hart te kunnen verheugen! Is dat het niet alleszins waard dat we al het mogelijke doen om rechtschapen te blijven?

2. De basis voor Gods oordeel

13. Hoe laten de woorden van Job en David zien dat rechtschapenheid de basis is voor Jehovah’s oordeel over ons?

¹³ We zien dat rechtschapenheid ons in staat stelt Jehovah’s soevereiniteit hoog te houden. Het is dan ook de basis voor Gods oordeel over ons. Job was zich daar terdege van bewust. (Lees Job 31:6.) Job wist dat God de hele mensheid weegt op „een nauwkeurige weegschaal”, dat hij zijn volmaakte maatstaf van gerechtigheid gebruikt om onze rechtschapenheid te bepalen. David zei in dezelfde geest: „Jehovah zelf zal het vonnis over de volken vellen. Richt mij, o Jehovah, naar mijn rechtvaardigheid en naar mijn rechtschapenheid in mij. . . . En God, als rechtvaardige, toetst hart en nieren” (Ps. 7:8, 9). We weten dat God in het diepst van ons innerlijk kan kijken, als het ware in „hart en nieren”. We moeten echter niet vergeten wat hij zoekt. Zoals David zei, richt of oordeelt Jehovah ons naar onze rechtschapenheid.

14. Waarom mogen we er nooit van uitgaan dat onze onvolmaakte, zondige aard ons verhindert rechtschapen te blijven?

¹⁴ Bedenk dat Jehovah God nu de miljarden harten van de mensheid doorzoekt (1 Kron. 28:9). Hoe vaak vindt hij iemand die zijn christelijke rechtschapenheid bewaart? Dat komt betrekkelijk zelden voor! Maar we mogen er niet van uitgaan dat we te onvolmaakt zijn om rechtschapen te blijven. Integendeel, we hebben alle reden om er net als David en Job op te vertrouwen dat Jehovah zal constateren dat we rechtschapen blijven, hoe onvolmaakt we ook zijn. Vergeet niet dat volmaaktheid geen garantie is voor rechtschapenheid. Er hebben maar drie volmaakte mensen op aarde geleefd, en twee van hen, Adam en Eva, zijn niet rechtschapen gebleven. Maar vele miljoenen onvolmaakte mensen zijn daar wel in geslaagd. Jij kunt het ook.

3. Onontbeerlijk in verband met onze hoop

15. Hoe liet David zien dat rechtschapenheid onontbeerlijk is in verband met onze hoop voor de toekomst?

¹⁵ Omdat rechtschapenheid de basis is voor Jehovah’s oordeel over ons, is die eigenschap onontbeerlijk in verband met onze hoop voor de toekomst. David wist dat dit zo is. (Lees Psalm 41:12.) Hij koesterde de hoop voor eeuwig Gods gunstige aandacht te genieten. Net als ware christenen in deze tijd hoopte David eeuwig te leven en dan, terwijl hij Jehovah God diende, steeds nader tot hem te komen. David wist dat hij rechtschapen moest blijven wilde hij die hoop in vervulling zien gaan. Jehovah steunt, onderwijst, leidt en zegent ons eveneens als we rechtschapen blijven.

16, 17. (a) Waarom ben je vastbesloten altijd rechtschapen te blijven? (b) Welke vragen worden in het volgende artikel besproken?

¹⁶ Hoop is onontbeerlijk voor ons huidige geluk. Hoop kan ons de vreugde geven die we nodig  hebben om moeilijke tijden door te komen. Hoop kan ook ons denken beschermen. Vergeet niet dat de Bijbel hoop met een helm vergelijkt (1 Thess. 5:8). Zoals een helm het hoofd van een soldaat beschermt in de strijd, beschermt hoop onze geest tegen het negatieve, pessimistische denken dat Satan in deze stervende oude wereld bevordert. Het leven is leeg als we geen hoop meer hebben. We moeten onszelf eerlijk onderzoeken, zorgvuldig nagaan hoe het gesteld is met onze rechtschapenheid en de hoop die daarmee samengaat. Vergeet niet dat je door rechtschapen te blijven Jehovah’s soevereiniteit hooghoudt en je kostbare hoop voor de toekomst behoedt. Zorg ervoor altijd rechtschapen te blijven!

¹⁷ Omdat rechtschapenheid zo belangrijk is, moeten we nog een aantal vragen bespreken. Hoe verwerven we rechtschapenheid? Hoe kunnen we rechtschapen blijven? En wat kan er gedaan worden als iemand een tijdlang niet rechtschapen is gebleven? Die vragen komen in het volgende artikel aan de orde.

[Voetnoot]

Wat zou je antwoorden?

• Wat is rechtschapenheid?

• Hoe houdt rechtschapenheid verband met de strijdvraag inzake de universele soevereiniteit?

• Hoe verschaft rechtschapenheid een basis voor onze hoop?

[Studievragen]

[Illustraties op blz. 5]

In het dagelijks leven wordt onze rechtschapenheid vaak op de proef gesteld