Volg je de „allesovertreffende weg” van liefde?

„GOD is liefde.” Die woorden van de apostel Johannes maken duidelijk wat Gods voornaamste eigenschap is (1 Joh. 4:8). Gods liefde voor de mensheid maakt het ons mogelijk dicht tot hem te naderen en een persoonlijke band met hem te hebben. In welk ander opzicht is Gods liefde op ons van invloed? Er is weleens gezegd: ’We worden gevormd door wat we liefhebben.’ Dat is waar. Maar het is ook waar dat we worden gevormd door wie we liefhebben en door wie ons liefheeft. Omdat we naar Gods beeld zijn geschapen, zijn we in staat Gods liefde in ons leven te weerspiegelen (Gen. 1:27). Daarom schreef Johannes dat we God liefhebben „omdat hij ons eerst heeft liefgehad” (1 Joh. 4:19).

Vier woorden voor liefde

De apostel Paulus noemde liefde de „allesovertreffende weg” (1 Kor. 12:31). Waarom beschreef hij liefde op die manier? Wat voor liefde bedoelde hij? Laten we om dat te weten te komen het woord „liefde” eens nader bekijken.

De oude Grieken hadden vier basiswoorden voor liefde: storge, eros, filia en agape, die in verscheidene vormen voorkomen. Daarvan is agape de term die wordt gebruikt om de God te beschrijven die ’liefde is’. * Over die liefde zegt professor William Barclay in zijn New Testament Words: „Agapè heeft te maken met het verstand: het is niet simpelweg een emotie die vanzelf in ons hart opkomt; het is een beginsel dat wij weloverwogen in ons leven volgen. Agapè heeft in overtreffende mate te maken met de wil.” In deze context is agape een liefde die door beginselen wordt beheerst of geleid maar die vaak met sterke gevoelens gepaard gaat. Er zijn goede en slechte beginselen, en het spreekt vanzelf dat christenen zich moeten laten leiden door goede beginselen, die Jehovah God zelf in de Bijbel heeft laten optekenen. Als we Bijbelse beschrijvingen van agape vergelijken met andere termen die in de Bijbel voor liefde worden gebruikt, krijgen we een beter begrip van de liefde die we moeten tonen.

Liefde binnen de gezinskring

Wat is het heerlijk om deel uit te maken van een liefdevol, hecht gezin! Storge is het Griekse woord dat vaak werd gebruikt voor de natuurlijke genegenheid die tussen gezinsleden bestaat. Christenen doen hun best om liefde voor hun  gezinsleden te tonen. Paulus profeteerde dat in de laatste dagen de mensen over het algemeen „zonder natuurlijke genegenheid” * zouden zijn (2 Tim. 3:1, 3).

De natuurlijke liefde die er tussen gezinsleden hoort te zijn, is in deze wereld helaas ver te zoeken. Waarom plegen zo veel aanstaande moeders abortus? Waarom tonen zo veel gezinnen geen belangstelling voor hun bejaarde grootouders? Waarom blijft het aantal echtscheidingen omhoogschieten? Het antwoord is feitelijk: gebrek aan natuurlijke genegenheid.

Verder leert de Bijbel dat ’het hart verraderlijker is dan iets anders’ (Jer. 17:9). Bij liefde voor gezinsleden zijn ons hart en onze gevoelens betrokken. Interessant is echter dat Paulus het woord agape gebruikte voor de liefde die een man voor zijn vrouw moet tonen. Hij vergeleek die liefde met de liefde die Christus voor de gemeente toont (Ef. 5:28, 29). Die liefde is gebaseerd op beginselen die door Jehovah, de Insteller van de gezinsregeling, zijn vastgesteld.

Echte liefde voor gezinsleden beweegt ons ertoe belangstelling te tonen voor onze bejaarde ouders en motiveert ons om ons van onze verantwoordelijkheid tegenover onze kinderen te kwijten. Die liefde motiveert ouders ook om hun kinderen liefdevol streng onderricht te geven als dat nodig is en niet enkel uit sentimentaliteit te handelen, wat vaak tot een al te toegeeflijke houding leidt (Ef. 6:1-4).

Romantische liefde en Bijbelse beginselen

De fysieke liefde tussen man en vrouw binnen het huwelijk is beslist een gave van God (Spr. 5:15-17). Toch wordt het woord eros, dat betrekking heeft op romantische liefde, door de geïnspireerde Bijbelschrijvers niet gebruikt. Waarom niet? Jaren geleden stond in De Wachttoren de volgende opmerking: „De gehele wereld schijnt thans dezelfde fout te maken als de Grieken uit de oudheid. Zij aanbaden Eros als god, knielden voor zijn altaar neer en brachten hem offers. (...) De geschiedenis laat echter zien dat een dergelijke aanbidding van de seksuele liefde slechts tot ontaarding, losbandigheid en de dood heeft geleid. Wellicht is dat de reden waarom de bijbelschrijvers het woord niet gebruikten.” Als we het willen vermijden een relatie te krijgen die puur op fysieke aantrekkingskracht gebaseerd is, dan moeten romantische gevoelens getemperd of onder controle gehouden worden door Bijbelse beginselen. Vraag je dus af: zijn mijn romantische gevoelens in evenwicht met echte liefde voor mijn partner?

 Tijdens de „bloem der jeugd”, waarin de seksuele verlangens vaak heel sterk zijn, zullen jonge mensen die zich aan Bijbelse beginselen houden, moreel rein blijven (1 Kor. 7:36; Kol. 3:5). We zien het huwelijk als een heilige gave van Jehovah. Jezus zei over het huwelijk: „Wat God (...) onder één juk heeft samengebracht, brenge geen mens vaneen” (Matth. 19:6). In plaats van alleen maar bij elkaar te blijven zolang er wederzijdse aantrekkingskracht is, zien we het huwelijk als een blijvende verbintenis. Als er huwelijksproblemen ontstaan, zoeken we niet naar een makkelijke manier om het huwelijk te beëindigen maar doen we ons uiterste best om christelijke eigenschappen tentoon te spreiden en zo ons gezinsleven gelukkig te maken. Dat zal tot blijvend geluk leiden (Ef. 5:33; Hebr. 13:4).

Liefde onder vrienden

Het leven zou saai zijn zonder vrienden! Een Bijbelse spreuk zegt: „Er bestaat een vriend die aanhankelijker is dan een broeder” (Spr. 18:24). Jehovah wil dat we echte vrienden hebben. De hechte vriendschapsband tussen David en Jonathan is welbekend (1 Sam. 18:1). En de Bijbel zegt dat Jezus „genegenheid had” voor Johannes (Joh. 20:2). Het Griekse woord voor genegenheid of vriendschap is filia. Er is niets mis mee als we in de gemeente een goede vriend hebben. Maar in 2 Petrus 1:7 krijgen we de aanmoediging om liefde (agape) toe te voegen aan onze „broederlijke genegenheid” (filadelfia, een samenstelling van filos, het Griekse woord voor vriend, en adelfos, het Griekse woord voor broer). Om blijvende vriendschappen te hebben, moeten we die raad toepassen. Het is goed ons af te vragen: zijn mijn vriendschapsgevoelens in evenwicht met Bijbelse beginselen?

Gods Woord helpt ons om niet partijdig te zijn wat onze omgang met vrienden betreft. We houden er geen dubbele maatstaf op na: een relatief soepele voor onze vrienden en een striktere voor mensen die niet onze vrienden zijn. Verder gebruiken we geen vleierij om vrienden te krijgen. En wat het allerbelangrijkst is: het toepassen van Bijbelse beginselen geeft ons het noodzakelijke onderscheidingsvermogen om selectief te zijn in het kiezen van vrienden en ’slechte omgang die nuttige gewoonten bederft’ te vermijden (1 Kor. 15:33).

Een unieke band van liefde!

De band die christenen verenigt, is echt uniek! Paulus schreef: „Uw liefde zij zonder huichelarij. (...) Hebt in broederlijke liefde tedere genegenheid voor elkaar” (Rom. 12:9, 10). Christenen hebben inderdaad ’liefde (agape) zonder huichelarij’. Die liefde is niet alleen maar een emotie die in ons hart opwelt. Nee, ze is diep verankerd in Bijbelse beginselen. Maar Paulus heeft het ook over „broederlijke liefde” (filadelfia) en „tedere genegenheid” (filostorgos, een samenstelling van filos en storge). Volgens een geleerde is broederlijke liefde „uit genegenheid betoonde liefde, waarbij van goedheid en medegevoel blijk wordt gegeven en hulp wordt geboden”. Gecombineerd met agape bevordert ze een hechte kameraadschap onder Jehovah’s aanbidders (1 Thess. 4:9, 10). De andere uitdrukking, die vertaald is met „tedere genegenheid”, komt maar één keer in de Bijbel voor en wijst op een innige verbondenheid, zoals die in een gezin bestaat. *

De band die ware christenen verenigt, is een combinatie van gezinsliefde en genegenheid voor echte vrienden, waarbij elk zich laat leiden door liefde die op beginselen gebaseerd is. De christelijke gemeente is geen gezelligheidsvereniging of wereldse organisatie, maar een hechte familie die verenigd is in de aanbidding van Jehovah God. We noemen onze geloofsgenoten broeders en zusters, en zo bezien we hen ook. Ze maken deel uit van onze geestelijke familie, we houden van hen als vrienden en we behandelen hen altijd volgens Bijbelse beginselen. Laten we allemaal blijven bijdragen tot de band van liefde die de ware christelijke gemeente verenigt en kenmerkt (Joh. 13:35).

[Voetnoten]

[Inzet op blz. 12]

Hoe draag jij bij tot de band van liefde die ons verenigt?