1, 2. Waarom is het goed erover na te denken of je bereid bent te vergeven?

DE Bijbel helpt ons te weten te komen hoe Jehovah zonde beziet en hoe hij reageert als we zondigen. Zijn Woord zegt ook veel over vergevingsgezindheid. In het vorige artikel hebben we gezien waarom Jehovah David en Manasse vergaf. Ze hadden intens verdriet over wat ze hadden gedaan, ze bekenden het aan Jehovah en namen zich vast voor het niet meer te doen. Ze hadden oprecht berouw en daarom gaf hij ze weer zijn goedkeuring.

² Laten we het nu eens hebben over onze eigen bereidheid om te vergeven. Hoe zou jij je gevoeld hebben als iemand uit je familie het slachtoffer was geworden van Manasses daden? Zou je in staat zijn geweest Manasse te vergeven? Dat is een goede vraag, want we leven in een losgeslagen, gewelddadige en zelfzuchtige wereld. Waarom moeten we leren vergevingsgezind te zijn? En als je beledigd of onrechtvaardig behandeld wordt, wat kan je dan helpen je emoties te beheersen, te reageren zoals Jehovah dat wil en vergevingsgezind te zijn?

3-5. (a) Welke illustratie gebruikte Jezus om duidelijk te maken dat we moeten vergeven? (b) Waar gaat het om in Jezus’ illustratie?

³ We moeten bereid zijn personen die ons kwetsen te vergeven, of het nu geloofsgenoten zijn of niet. Dat helpt ons een goede band te houden met familie, vrienden, andere mensen, en met Jehovah. De Bijbel leert dat het een christelijk vereiste is anderen te vergeven, hoe vaak ze ons ook kwetsen. Om te laten zien waarom dit redelijk is, vertelde Jezus een  illustratie over een slaaf die zijn meester veel geld schuldig was.

⁴ De slaaf was zijn meester een bedrag schuldig dat overeenkwam met zestig miljoen daglonen; toch zei zijn meester dat hij het niet terug hoefde te betalen. Daarna ging de slaaf naar buiten en kwam een andere slaaf tegen, die hem maar honderd daglonen schuldig was. De man smeekte om uitstel, maar hij liet hem in de gevangenis gooien. Dat maakte zijn meester woedend. „Hadt gij (...) niet barmhartig met uw medeslaaf moeten zijn, zoals ook ik barmhartig met u ben geweest?”, vroeg hij. „In gramschap ontstoken leverde zijn meester [de onbarmhartige slaaf] toen over aan de gevangenbewaarders, totdat hij alles terugbetaald zou hebben wat hij schuldig was” (Matth. 18:21-34).

⁵ Wat wilde Jezus met deze illustratie duidelijk maken? Hij legde uit: „Zo zal ook mijn hemelse Vader met u handelen indien niet een ieder van u zijn broeder van harte vergeeft” (Matth. 18:35). De vele zonden die we in ons onvolmaakte leven begaan, tonen aan dat we op geen enkele manier aan Jehovah’s normen kunnen voldoen. Toch is hij bereid ons te vergeven, zodat we steeds met een schone lei kunnen beginnen. Als we dus een vriend van Jehovah willen zijn, moeten we anderen vergeven. Of, zoals Jezus in de Bergrede zei: „Indien gij de mensen hun overtredingen vergeeft, zal uw hemelse Vader ook u vergeven; maar als gij de mensen hun overtredingen niet vergeeft, zal uw Vader ook uw overtredingen niet vergeven” (Matth. 6:14, 15).

6. Waarom is het niet altijd makkelijk te vergeven?

⁶ Misschien denk je: ’Dat klinkt allemaal mooi, maar het is makkelijker gezegd dan gedaan.’ Dat komt omdat we vaak emotioneel reageren als anderen ons kwetsen. We kunnen boos worden, ons verraden voelen, ons gelijk willen halen of wraak willen nemen. Sommigen denken zelfs dat ze de ander nooit kunnen vergeven. Als je zulke gevoelens  hebt, wat kun je dan doen om de vergevingsgezinde houding te ontwikkelen die Jehovah van ons vraagt?

7, 8. Wat kan je helpen te vergeven als iemand je onvriendelijk heeft behandeld?

⁷ Als we ons gekwetst voelen, of dat nu terecht is of onterecht, kunnen we heftig reageren. Kijk eens wat iemand die in een studie over woede aangehaald wordt, zei: „Toen ik een jaar of dertien was, liep ik eens in een vlaag van woede het huis uit en zwoer dat ik nooit meer terug zou komen. Het was een mooie zomerdag. Ik liep een heel stuk langs prachtige lanen tot de rust en schoonheid me geleidelijk kalmeerden en troostten. Na een paar uur ging ik vol berouw en bijna verzoend weer naar huis.” Dit voorbeeld laat zien dat als je de tijd neemt om te kalmeren en de situatie wat objectiever te bekijken, de kans kleiner is dat je reageert op een manier waar je later spijt van krijgt (Ps. 4:4; Spr. 14:29; Jak. 1:19, 20).

⁸ Wat kun je doen als je last blijft houden van negatieve emoties? Probeer erachter te komen waarom je die gevoelens hebt. Heeft iemand je oneerlijk of onbeleefd behandeld? Of denk je dat hij je met opzet pijn wilde doen? Was het echt zo erg? Als je de situatie analyseert en begrijpt waarom je van streek bent, kun je overwegen wat volgens de Bijbel de beste reactie zou zijn. (Lees Spreuken 15:28; 17:27.) Dan kun je de situatie objectiever gaan bezien en eerder bereid zijn te vergeven. Hoe moeilijk dit misschien ook is, de Bijbel kan je helpen de „gedachten en bedoelingen van [je] hart” te onderzoeken en Jehovah’s bereidheid om te vergeven na te volgen (Hebr. 4:12).

9, 10. (a) Hoe zou je kunnen reageren als je je beledigd voelt? (b) Hoe zul je je voelen als je niet te snel beledigd bent en bereid bent anderen te vergeven?

⁹ Er zijn veel situaties die negatieve reacties oproepen. Stel dat je met de auto onderweg bent en een ander rijdt bijna tegen je aan. Hoe reageer je dan? Je hebt vast wel eens gelezen over agressie in het verkeer, waarbij iemand zo kwaad werd dat hij de andere bestuurder aanviel. Een christen zou zoiets absoluut niet willen doen.

¹⁰ Het zou beter zijn even de tijd te nemen om na te denken. Misschien was het voor een deel ook jouw schuld omdat je op de een of andere manier afgeleid werd. Of de andere bestuurder had een probleem met zijn auto. Dit voorbeeld laat uitkomen dat we vaak minder boos of van streek zijn over de fouten van anderen als we de oorzaak begrijpen, onbevooroordeeld zijn en bereid zijn te vergeven. Prediker 7:9 zegt: „Haast u niet in uw geest om geërgerd te raken, want ergernis rust in de boezem der verstandelozen.” Voel je niet te snel beledigd. Soms denken we dat anderen ons opzettelijk kwetsen, maar in veel gevallen is dat helemaal niet zo en is het gewoon het gevolg van onvolmaaktheid of een misverstand. Probeer onbevooroordeeld te zijn als iets onvriendelijk op je overkomt en wees bereid liefde te tonen door te vergeven. Als dat je lukt, zul je gelukkiger zijn. (Lees 1 Petrus 4:8.)

11. Hoe moeten we omgaan met onvriendelijke reacties in de velddienst?

¹¹ Hoe kun je je beheersen als iemand onvriendelijk tegen je is in de velddienst? Toen Jezus zeventig predikers uitzond, zei hij dat ze elk huis waar ze kwamen  vrede moesten toewensen. Hij zei: „Indien daar een vriend des vredes is, zal uw vrede op hem rusten. Maar zo niet, dan zal hij tot u terugkeren” (Luk. 10:1, 5, 6). We zijn blij als mensen positief reageren op het goede nieuws, want ze kunnen er veel voordeel van hebben. Maar soms zijn mensen helemaal niet zo vredelievend. Wat doen we dan? Jezus zei dat de vrede die we het gezin toewensten bij ons terug zou komen. Hoe we ook behandeld worden, we moeten bij elke deur met een vredig gevoel kunnen weggaan. Als we ons door een onvriendelijke opmerking van streek laten brengen, kunnen we onze vrede niet behouden.

12. Wat moeten we volgens Efeziërs 4:31, 32 doen?

¹² Doe er moeite voor dat vredige gevoel te houden, niet alleen in de velddienst maar in alle situaties. Natuurlijk betekent vergeven niet dat je het verkeerde gedrag van anderen moet goedkeuren of de gevolgen moet bagatelliseren. Het betekent dat je geen wrokgevoelens koestert en je kalmte bewaart. Sommigen blijven constant denken aan wat ze is aangedaan en laten zich op die manier van hun geluk beroven. Sta niet toe dat zulke gedachten je gaan beheersen. Bedenk dat je niet gelukkig kunt zijn als je boos blijft. Wees dus bereid te vergeven! (Lees Efeziërs 4:31, 32.)

13. (a) Hoe kan een christen ’vurige kolen op iemands hoofd stapelen’? (b) Wat kan de uitwerking zijn van een vriendelijke reactie als iemand je onvriendelijk behandelt?

¹³ Soms kun je iemand die onvriendelijk tegen je is, helpen Bijbelse normen naar waarde te schatten. Paulus schreef: „’Indien uw vijand honger heeft, geef hem te eten; indien hij dorst heeft, geef hem iets te drinken; want door dit te doen, zult gij vurige kolen op zijn hoofd stapelen’. Laat u niet overwinnen door het kwade, maar blijf het kwade overwinnen met het goede” (Rom. 12:20, 21). Door vriendelijk te reageren als je geprovoceerd wordt, zou je zelfs de meest verharde persoon milder kunnen maken en het goede in hem naar boven kunnen halen. Door begrip, empathie en medegevoel te tonen kun je hem misschien helpen de waarheid te leren kennen. In ieder geval geeft jouw vriendelijke reactie hem de gelegenheid erover na te denken waarom je anders bent (1 Petr. 2:12; 3:16).

14. Waarom moet je bereid zijn te vergeven, ook al heeft iemand je heel erg gekwetst?

¹⁴ Aan de andere kant zijn er mensen met wie we niet willen omgaan, bijvoorbeeld uitgeslotenen. Die zijn uit de gemeente verwijderd omdat ze een ernstige zonde hadden begaan en geen berouw toonden. Als zo iemand je gekwetst heeft kan het heel moeilijk zijn hem te vergeven, ook al krijgt hij berouw. Er is tijd nodig om emotionele wonden te laten genezen. Je zou Jehovah steeds opnieuw kunnen vragen of hij je wil helpen de berouwvolle zondaar te vergeven. Tenslotte weet je niet wat er in zijn hart leeft. Jehovah weet dat wel. Hij onderzoekt iemands diepste gevoelens en heeft geduld met zondaars (Ps. 7:9; Spr. 17:3). Daarom zegt de Bijbel: „Vergeldt niemand kwaad met kwaad. Verschaft voortreffelijke dingen voor het oog van alle mensen. Zijt indien mogelijk, voor zover het van u afhangt, vredelievend jegens alle mensen. Wreekt uzelf niet, geliefden, maar geeft plaats aan de gramschap; want er staat geschreven: ’Aan mij is de wraak; ik wil vergelden, zegt Jehovah’” (Rom. 12:17-19). Wij hebben het recht niet om iemand te veroordelen (Matth. 7:1, 2).  Maar we kunnen er zeker van zijn dat Jehovah het juiste oordeel zal vellen.

15. Wat zal ons helpen geen wrok te koesteren?

¹⁵ Als je het gevoel hebt dat je onrechtvaardig bent behandeld en het moeilijk vindt de berouwvolle zondaar te vergeven, is het goed te bedenken dat ook hij een slachtoffer is. Hij is ook onvolmaakt (Rom. 3:23). Jehovah heeft medegevoel met alle onvolmaakte mensen. Daarom moeten we bidden voor degene die ons gekwetst heeft. Het is moeilijk boos te blijven op iemand voor wie we bidden. Ook Jezus liet uitkomen dat we geen wrok mogen koesteren tegen iemand die ons slecht heeft behandeld. Hij zei: „Blijft uw vijanden liefhebben en blijft bidden voor hen die u vervolgen” (Matth. 5:44).

16, 17. Hoe moet je reageren als de ouderlingen tot de conclusie komen dat een zondaar berouw heeft, en waarom?

¹⁶ Jehovah heeft de ouderlingen de verantwoordelijkheid gegeven om ernstige overtredingen in de gemeente te behandelen. Deze broeders hebben niet het inzicht dat Jehovah heeft, maar ze doen hun best om onder leiding van de heilige geest een beslissing te nemen die op zijn Woord gebaseerd is. Als ze Jehovah in gebed om hulp hebben gevraagd, kunnen we er dus zeker van zijn dat hun beslissing in overeenstemming is met zijn wil (Matth. 18:18).

¹⁷ In zo’n situatie is loyaliteit belangrijk. Als de ouderlingen tot de conclusie komen dat iemand berouw heeft, zul je hem dan vergeven en laten merken dat je nog steeds van hem houdt? (2 Kor. 2:5-8) Dat kan moeilijk zijn, vooral als hij jou of een familielid pijn heeft gedaan. Maar als je vertrouwen hebt in Jehovah en in zijn manier om problemen in de gemeente aan te pakken, kies je de juiste weg en laat je zien dat je echt bereid bent van harte te vergeven (Spr. 3:5, 6).

18. Welke voordelen heeft het om van harte te vergeven?

¹⁸ Deskundigen op het gebied van geestelijke gezondheid erkennen dat het voordelen heeft vergevingsgezind te zijn. Opgekropte en schadelijke emoties, die slecht zijn voor de gezondheid, verdwijnen. En het helpt een betere relatie met anderen te krijgen. Maar als we niet bereid zijn te vergeven, zijn de gevolgen een slechte gezondheid, verstoorde relaties, stress en moeizame communicatie. Het allerbelangrijkste voordeel van vergevingsgezindheid is een goede band met onze hemelse Vader, Jehovah. (Lees Kolossenzen 3:12-14.)