1. In wat voor gezin groeide Jakobus op?

 JAKOBUS, de broer van Jezus, groeide op in een geestelijk sterk gezin. * Zijn ouders, Jozef en Maria, hielden heel veel van Jehovah en deden hun best hem te dienen. En er was nog iets dat in Jakobus’ voordeel was: zijn oudere broer werd de beloofde Messias. Wat een bijzonder voorrecht deel te zijn van zo’n gezin!

2. Welke redenen had Jakobus om naar zijn broer op te kijken?

² Jakobus had veel redenen om naar zijn oudere broer op te kijken (Matth. 13:55). Toen Jezus bijvoorbeeld nog maar 12 was, kende hij Gods Woord zo goed dat de leraren in Jeruzalem versteld stonden (Luk. 2:46, 47). Mogelijk heeft Jakobus samen met Jezus timmerwerk gedaan. In dat geval zal hij zijn broer heel goed hebben leren kennen. Broeder Knorr * zei vaak: ‘Je leert veel over iemand als je met hem samenwerkt.’ Waarschijnlijk zal het Jakobus ook zijn opgevallen dat Jezus ‘steeds meer wijsheid kreeg en steeds meer in de gunst kwam bij God en bij de mensen’ (Luk. 2:52). Je zou dus kunnen denken dat Jakobus een van de eerste discipelen van Jezus werd. Maar dat gebeurde niet.

3. Wat was Jakobus’ houding toen Jezus met zijn bediening begon?

³ Tijdens Jezus’ bediening op aarde werd Jakobus geen discipel van hem (Joh. 7:3-5). Misschien was hij  zelfs wel een van de familieleden die dachten dat Jezus ‘zijn verstand verloren’ had (Mark. 3:21). En er is geen aanwijzing dat Jakobus bij zijn moeder was toen Jezus aan de martelpaal werd terechtgesteld (Joh. 19:25-27).

4. Welke lessen gaan we bespreken?

⁴ Later ging Jakobus in Jezus geloven en werd hij een gerespecteerd lid van de christelijke gemeente. In dit artikel gaan we stilstaan bij twee lessen die we van Jakobus kunnen leren: (1) waarom je altijd nederig moet zijn en (2) hoe je een goede leraar kunt zijn.

5. Hoe reageerde Jakobus toen Jezus na zijn opstanding aan hem verscheen?

⁵ Wanneer werd Jakobus een loyale volgeling van Jezus? Jezus is na zijn opstanding ‘aan Jakobus verschenen, daarna aan alle apostelen’ (1 Kor. 15:7). Dat weerzien met Jezus moet een keerpunt in Jakobus’ leven zijn geweest. Hij was erbij toen de apostelen in een bovenkamer in Jeruzalem in afwachting waren van de beloofde heilige geest (Hand. 1:13, 14). Later kreeg hij het mooie voorrecht als lid van het besturende lichaam te dienen (Hand. 15:6, 13-22; Gal. 2:9). En ergens vóór het jaar 62 schreef hij onder inspiratie een brief aan gezalfde christenen, een brief waar ook personen met een aardse hoop veel aan hebben (Jak. 1:1). Volgens de geschiedschrijver Josephus werd Jakobus terechtgesteld op bevel van de Joodse hogepriester Ananus. Jakobus bleef tot het einde van zijn leven op aarde trouw aan Jehovah.

6. Wat was het verschil tussen Jakobus en de religieuze leiders?

⁶ Jakobus was nederig. Waarom kunnen we dat zeggen? Denk eens aan het contrast tussen de manier waarop Jakobus uiteindelijk op Jezus reageerde en de reactie van veel religieuze leiders. Toen Jakobus het onweerlegbare bewijs zag dat Jezus de Zoon van God is, accepteerde hij dat nederig. Maar dat gold niet voor de overpriesters in Jeruzalem. Zij konden bijvoorbeeld niet ontkennen dat Jezus Lazarus uit de dood had opgewekt. Maar in plaats van toe te geven dat Jezus de vertegenwoordiger van  Jehovah was, probeerden ze zowel Jezus als Lazarus te doden (Joh. 11:53; 12:9-11). Toen Jezus later zelf uit de dood was opgestaan, probeerden ze dat voor de mensen verborgen te houden (Matth. 28:11-15). Het was uit trots dat die religieuze leiders de Messias afwezen.

7. Waarom moeten we oppassen voor trots?

⁷ De les: word niet trots maar blijf kneedbaar. Net zoals een aandoening de slagaders van het letterlijke hart kan verharden waardoor er hartproblemen ontstaan, zo kan trots ons figuurlijke hart verharden waardoor je niet goed meer op Jehovah’s leiding reageert. De farizeeën lieten hun hart zo verharden, zo ongevoelig worden, dat ze weigerden het duidelijke bewijs te accepteren dat Jezus Gods geest had en zijn Zoon was (Joh. 12:37-40). Hun trots bracht ze op gevaarlijk terrein want ze verloren het vooruitzicht op eeuwig leven (Matth. 23:13, 33). Wat is het dus belangrijk dat Gods Woord en zijn geest je persoonlijkheid blijven vormen en je denken en beslissingen blijven beïnvloeden! (Jak. 3:17) Het was uit nederigheid dat Jakobus zich door Jehovah liet onderwijzen. En zoals we zullen zien, was het ook dankzij nederigheid dat hij een bekwame leraar werd.

8. Wat kan je helpen een goede leraar te worden?

⁸ Jakobus was niet hooggeschoold. Ongetwijfeld vonden de religieuze leiders hem net als Petrus en Johannes maar ‘ongeschoold en gewoon’ (Hand. 4:13). Maar zoals blijkt uit de brief die Jakobus schreef, ontwikkelde hij zich tot een goede leraar. Misschien heb jij net als Jakobus maar weinig opleiding gehad. Toch kun je met behulp van Jehovah’s geest en de nuttige opleiding van zijn organisatie ook een goede leraar worden. Laten we eens kijken welke lessen we kunnen leren van Jakobus’ voorbeeld als leraar.

9. Hoe zou je Jakobus’ manier van onderwijzen beschrijven?

 ⁹ Jakobus gebruikte geen moeilijke woorden of ingewikkelde redenaties. Daardoor wist zijn publiek wat ze moesten doen en hoe. Neem de eenvoudige manier waarop hij onderwees dat christenen bereid moeten zijn onrecht te verduren zonder haatdragend te worden. Hij schreef: ‘We prijzen degenen die hebben volhard gelukkig. Jullie hebben van de volharding van Job gehoord en hebben gezien hoe Jehovah het heeft laten aflopen, dat Jehovah heel meelevend en barmhartig is’ (Jak. 5:11). Merk op dat Jakobus zijn onderwijs op Gods Woord baseerde. Daarmee hielp hij anderen in te zien dat Jehovah altijd degenen beloont die hem net als Job loyaal blijven. Jakobus maakte dat punt duidelijk met eenvoudige woorden en logica. Op die manier richtte hij de aandacht niet op zichzelf maar op Jehovah.

10. Wat is één manier om in je onderwijs Jakobus na te volgen?

¹⁰ De les: houd je boodschap eenvoudig en gebruik Gods Woord. Het moet niet je doel zijn anderen te imponeren met hoeveel jij weet, maar ze te imponeren met hoeveel Jehovah weet en hoeveel hij om ze geeft (Rom. 11:33). Dat doel kun je bereiken door wat je zegt altijd te baseren op Gods Woord. Als je bijvoorbeeld met iemand de Bijbel bestudeert, vertel hem dan niet wat jij in zijn plaats zou doen, maar help hem zelf over Bijbelse voorbeelden na te denken en te begrijpen wat Jehovah denkt en voelt. Dat zal hem de motivatie geven Jehovah blij te maken, en niet jou.

11. Met welke problemen hadden christenen in Jakobus’ tijd te maken, en welke raad gaf hij ze? (Jakobus 5:13-15)

¹¹ Jakobus was realistisch. Uit zijn brief blijkt dat hij besefte met welke problemen zijn broeders en zusters te maken hadden, en hij gaf ze duidelijke adviezen om die aan te pakken. Sommige christenen pasten bijvoorbeeld niet meteen raad toe (Jak. 1:22). Andere waren geneigd rijke mensen voor te trekken (Jak. 2:1-3). Weer andere vonden het moeilijk hun tong te beheersen (Jak. 3:8-10). Die christenen hadden ernstige problemen, maar Jakobus schreef ze niet af. Hij gaf ze vriendelijke maar directe raad en moedigde degenen die het geestelijk zwaar hadden aan de ouderlingen om hulp te vragen. (Lees Jakobus 5:13-15.)

12. Hoe kun je een positieve kijk behouden op mensen met wie je studeert?

¹² De les: wees realistisch maar behoud een positieve kijk op anderen. Veel mensen met wie we studeren vinden het moeilijk raad uit de Bijbel toe te passen (Jak. 4:1-4). Het kost ze misschien tijd om slechte trekken uit te roeien en te vervangen door christelijke eigenschappen. Heb net als Jakobus de moed om iemand te vertellen wat de verbeterpunten zijn. Maar behoud ook een positieve kijk. Vertrouw erop dat Jehovah nederige mensen tot zich zal trekken en ze de kracht zal geven hun leven te veranderen (Jak. 4:10).

13. Wat besefte Jakobus, zoals blijkt uit Jakobus 3:2?

¹³ Jakobus had de juiste kijk op zichzelf. Hij dacht niet dat hij boven zijn broeders en zusters stond omdat hij de broer  van Jezus was of belangrijke toewijzingen had. Hij noemde andere christenen ‘geliefde broeders’ (Jak. 1:16, 19; 2:5). Hij wilde niet de indruk wekken dat hij volmaakt was. In plaats daarvan zei hij: ‘We maken allemaal veel fouten.’ (Lees Jakobus 3:2 en de voetnoot.)

14. Waarom moet je bereid zijn je fouten toe te geven?

¹⁴ De les: bedenk dat we allemaal zondaars zijn. Denk niet dat je op een of andere manier beter bent dan degenen die je onderwijst. Als je een leerling de indruk geeft dat je geen fouten maakt, gaat hij denken dat hij nooit aan Gods vereisten kan voldoen. Maar als je eerlijk toegeeft dat je het niet altijd makkelijk vindt naar Bijbelse principes te leven en vertelt hoe Jehovah je heeft geholpen bepaalde problemen te overwinnen, laat je hem zien dat ook hij Jehovah kan dienen.

15. Wat kun je zeggen over de illustraties die Jakobus gebruikte? (Jakobus 3:2-6, 10-12)

¹⁵ Jakobus gebruikte illustraties die het hart raakten. Ongetwijfeld deed hij dat met behulp van de heilige geest, maar waarschijnlijk heeft hij ook veel geleerd van de illustraties die zijn broer Jezus gebruikte. De illustraties in zijn brief zijn eenvoudig en de toepassing is duidelijk. (Lees Jakobus 3:2-6, 10-12.)

16. Waarom is het goed illustraties te gebruiken?

¹⁶ De les: gebruik goede illustraties. Met goedgekozen illustraties verander je oren in ogen. Je schetst een mentaal beeld in het hoofd van mensen. Die beelden helpen ze belangrijke Bijbelse waarheden te onthouden. Jezus kon dingen meesterlijk illustreren en zijn broer Jakobus volgde zijn voorbeeld. Laten we eens een effectieve illustratie van Jakobus onder de loep nemen.

17. Wat maakt de illustratie uit Jakobus 1:22-25 zo effectief?

¹⁷ Lees Jakobus 1:22-25. Jakobus’ illustratie van de spiegel is om een aantal redenen heel effectief. Hij wilde een specifiek punt duidelijk maken: om iets aan Gods Woord te hebben moet je meer doen dan erin lezen, je moet er ook naar leven. Jakobus koos een illustratie die  zijn publiek aansprak: een man die in de spiegel kijkt. De les? Het zou stom zijn in een spiegel te kijken en iets te zien dat je moet veranderen, maar er dan niets mee te doen. Zo zou het ook stom zijn Gods Woord te lezen en iets te zien dat je aan je persoonlijkheid moet veranderen, maar er dan niets mee te doen.

18. Welke drie dingen moet je doen als je een illustratie gebruikt?

¹⁸ Als je een illustratie gebruikt, kun je Jakobus’ voorbeeld volgen door drie dingen te doen: (1) Kies een illustratie die past bij het punt dat je bespreekt. (2) Kies een illustratie die je publiek aanspreekt. (3) Maak duidelijk wat de toepassing van de illustratie is. Als je het moeilijk vindt goede illustraties te bedenken, gebruik dan de Index van Wachttoren-publicaties. Bij het trefwoord ‘Illustraties’ vind je tientallen voorbeelden die je kunt gebruiken. Maar houd in gedachte dat illustraties net zo werken als een microfoon: ze versterken het punt dat je wilt overbrengen. Zorg er dus voor dat je alleen hoofdpunten illustreert. En bedenk wat je belangrijkste reden moet zijn om een betere leraar te worden. Niet om de aandacht op jezelf te vestigen maar om zo veel mogelijk mensen te helpen deel te worden van Jehovah’s gelukkige gezin.

19. Hoe kun je waardering tonen voor je geestelijke familie?

¹⁹ Jakobus groeide op met een volmaakte broer. Dat voorrecht hebben wij niet. Maar we hebben wel de eer om Jehovah te dienen met een grote familie van geestelijke broers en zussen. Laat zien dat je van ze houdt door met ze om te gaan, van ze te leren en loyaal met ze samen te werken in de prediking. En doe je best om Jakobus’ voorbeeld te volgen in je houding, gedrag en onderwijs, want dan kun je Jehovah eren en oprechte mensen helpen dicht tot hem te naderen.