1. Illustreer waarom we niet moeten vergeten in wat voor tijd we leven en wat er om ons heen gebeurt. (Zie beginplaatje.)

VIJF, vier, drie, twee, één! Je ziet dat de klok op het videoscherm aftelt en je weet dat het tijd is om op je plaats te gaan zitten en te genieten van de muziek waarmee het congresprogramma begint. Het is tijd om rustig te luisteren naar de mooie muziek van het Wachttoren-orkest en, belangrijker nog, je hart en geest voor te bereiden op de lezingen die gaan komen. Maar stel dat sommigen zijn afgeleid. Ze lopen rond of praten met hun vrienden. Ze hebben niet door dat de voorzitter al op het podium zit, de muziek speelt en de aanwezigen op hun plek zitten, kortom, dat het programma al begint. Dit voorbeeld laat zien wat er kan gebeuren als je niet op de tijd let of als je je niet bewust bent van wat er om je heen gebeurt. Dit is een belangrijke les, omdat er op dit moment wordt ‘afgeteld’ tot een veel grotere gebeurtenis, een gebeurtenis die het nodig maakt dat we goed voor ogen houden wat de wereld binnenkort te wachten staat. Welke gebeurtenis is dat?

2. Waarom zei Jezus tegen zijn discipelen dat ze waakzaam moesten blijven?

² Toen Jezus het over ‘het besluit van het samenstel van  dingen’ had, drukte hij zijn discipelen op het hart: ‘Blijft toezien, blijft wakker, want gij weet niet wanneer de bestemde tijd is.’ Daarna zei hij herhaaldelijk: ‘Waakt voortdurend’ (Matth. 24:3; lees Markus 13:32-37). Ook Mattheüs’ verslag over dit gesprek laat zien dat Jezus zijn volgelingen waarschuwde waakzaam te blijven: ‘Waakt daarom voortdurend, want gij weet niet op welke dag uw Heer komt. (...) Toont u gereed, want de Zoon des mensen komt op een uur waarvan gij het niet hebt gedacht.’ Opnieuw zei hij: ‘Waakt daarom voortdurend, want gij weet noch de dag noch het uur’ (Matth. 24:42-44; 25:13).

3. Waarom nemen we Jezus’ waarschuwing serieus?

³ Wij als Jehovah’s Getuigen nemen Jezus’ waarschuwing serieus. We weten dat we ver in ‘de tijd van het einde’ leven en dat het niet lang meer kan duren voordat de ‘grote verdrukking’ begint (Dan. 12:4; Matth. 24:21). We zien over de hele wereld verschrikkelijke oorlogen, toenemende immoraliteit en wetteloosheid, religieuze verwarring, voedseltekorten, epidemieën en aardbevingen. We weten dat het Koninkrijkswerk op grote schaal wordt gedaan door Jehovah’s volk overal op aarde (Matth. 24:7, 11, 12, 14; Luk. 21:11). We zien enorm uit naar wat de komst van Jezus zal betekenen voor ons en voor de vervulling van Jehovah’s voornemen (Mark. 13:26, 27).

4. (a) Waarom is het redelijk om aan te nemen dat Jezus nu weet wanneer Armageddon zal plaatsvinden? (b) Waar kunnen we zeker van zijn, ook al weten we niet wanneer de grote verdrukking begint?

⁴ Op een congres weten we precies hoe laat elk deel van het programma gaat beginnen. Maar met het begin van de grote verdrukking is het anders: wat we ook proberen, we kunnen het exacte jaar ervan niet vaststellen, laat staan de dag en het uur. Toen Jezus op aarde was, zei hij: ‘Van die dag en dat uur weet niemand iets af, noch de engelen der hemelen noch de Zoon, dan de Vader alleen’ (Matth. 24:36). In de hemel heeft Jezus de autoriteit gekregen om oorlog te voeren tegen Satans wereld (Openb. 19:11-16). Het is dan ook redelijk om te concluderen dat Jezus nu wél weet wanneer Armageddon zal plaatsvinden. Maar wij niet. We moeten dus waakzaam blijven tot de grote verdrukking begint. Jehovah heeft daarentegen altijd precies geweten wanneer die gebeurtenis gaat plaatsvinden. Hij heeft exact vastgesteld wanneer het einde zal komen. Hij telt af tot het begin van de grote verdrukking, en het ‘zal niet te laat komen’. (Lees Habakuk 2:1-3.) Hoe kunnen we daar zeker van zijn?

5. Geef een voorbeeld dat laat zien dat Jehovah’s profetieën altijd in vervulling gaan op het moment dat hij van tevoren bepaald heeft.

⁵ Jehovah’s profetieën gaan altijd precies op het moment dat hij van tevoren bepaald heeft, in vervulling. Denk bijvoorbeeld eens aan het moment dat hij de Israëlieten uit Egypte bevrijdde, op 14 Nisan 1513 v.Chr. Volgens Mozes was dat na een periode van ‘precies vierhonderddertig jaar — geen dag eerder of later’ (Ex. 12:40-42, De Nieuwe Bijbelvertaling). Die ‘vierhonderddertig jaar’ begonnen toen in 1943 v.Chr. Jehovah’s verbond met Abraham van kracht werd (Gal. 3:17, 18). Later zei Jehovah tegen Abraham: ‘Gij kunt voorzeker weten dat uw zaad een inwonende vreemdeling zal worden in een land dat niet het hunne is, en zij zullen hen moeten dienen, en dezen zullen hen stellig kwellen, vierhonderd jaar lang’ (Gen. 15:13; Hand. 7:6). Die ‘vierhonderd jaar’ van kwelling begonnen kennelijk in 1913 v.Chr. toen Ismaël de spot dreef met Isaäk ‘op de dag waarop hij  gespeend werd’, en eindigden toen de Israëlieten in 1513 v.Chr. uit Egypte trokken (Gen. 21:8-10; Gal. 4:22-29). Vier eeuwen van tevoren had Jehovah al de dag vastgesteld dat hij zijn volk zou bevrijden!

6. Waarom kunnen we er zeker van zijn dat Jehovah zijn volk zal redden?

⁶ Jozua, een van degenen die uit Egypte werden bevrijd, zei later tegen het volk Israël: ‘Gij weet zeer goed met geheel uw hart en met geheel uw ziel dat niet één woord van alle goede woorden die Jehovah, uw God, tot u gesproken heeft, onvervuld is gebleven. Alles is voor u uitgekomen. Geen woord daarvan is onvervuld gebleven’ (Joz. 23:2, 14). We kunnen er zeker van zijn dat Jehovah zich ook aan zijn belofte zal houden om ons tijdens de grote verdrukking te redden. Maar om de vernietiging van deze slechte wereld te kunnen overleven, moeten we wel waakzaam blijven.

7, 8. (a) Wat was vroeger de taak van een wachter, en wat leert dat ons? (b) Geef een voorbeeld van wat er kon gebeuren als een wachter tijdens zijn werk in slaap viel.

⁷ Wat betreft het belang van waakzaamheid kunnen we een les leren uit de oudheid. Vroeger waren veel grotere steden — zoals Jeruzalem — omgeven door hoge muren. Daardoor kon men vanaf hoge uitkijkpunten de omgeving in de gaten houden. Ook gaven de muren fysieke bescherming tegen invallende vijanden. Dag en nacht stonden er wachters op de muren en bij de poorten. Ze moesten de inwoners van de stad waarschuwen als er gevaar dreigde (Jes. 62:6). Een wachter moest dus waakzaam en oplettend op zijn post blijven — dat was een kwestie van leven of dood (Ezech. 33:6).

⁸ De Joodse geschiedschrijver Josephus vertelt dat in 70 n.Chr. de Romeinse strijdkrachten de burcht Antonia, die aan de stadsmuur van Jeruzalem grensde, konden innemen omdat de wachters bij de poorten sliepen! Van daaruit bestormden de Romeinen de tempel en staken die in brand, wat leidde tot het laatste deel van de grootste verdrukking die Jeruzalem en het Joodse volk ooit hadden meegemaakt.

9. Waar zijn de meeste mensen zich in deze tijd niet van bewust?

⁹ In deze tijd hebben de meeste landen ‘wachters’ in de vorm van grenswachten en hightechbewakingssystemen. Dat is om te voorkomen dat er indringers in hun gebied komen of vijanden die een gevaar vormen voor de nationale veiligheid. Maar zulke ‘wachters’ kunnen alleen gevaar waarnemen dat van mensen of menselijke regeringen komt. Ze zijn zich niet bewust van het bestaan en de activiteiten van Gods hemelse Koninkrijk in handen van Christus. Ook weten ze niet welke rol dat Koninkrijk zal spelen bij het komende oordeel over alle landen (Jes. 9:6, 7; 56:10; Dan. 2:44). Maar als wij geestelijk wakker en waakzaam blijven, zullen we klaar zijn voor de dag van het oordeel — wanneer die ook maar komt (Ps. 130:6).

10, 11. (a) Waar moeten we voor oppassen, en waarom? (b) Waaraan merk jij dat de Duivel ervoor zorgt dat mensen zich niets van Bijbelse profetieën aantrekken?

¹⁰ Beeld je een wachter in die de hele nacht op zijn post wakker is gebleven. Vlak voor het einde van zijn dienst is hij het meest vermoeid en is de kans het grootst dat hij in slaap valt. Hoe dichter we bij het einde van deze slechte wereld komen, hoe groter de uitdaging voor ons wordt om geestelijk wakker te blijven. Wat zou het tragisch zijn als we niet waakzaam zouden blijven! We gaan nu drie invloeden  bespreken die een negatief effect op onze waakzaamheid kunnen hebben.

¹¹ De Duivel zorgt ervoor dat mensen op geestelijk vlak onverschillig worden. Kort voor zijn dood waarschuwde Jezus zijn discipelen drie keer voor ‘de heerser van deze wereld’ (Joh. 12:31; 14:30; 16:11). Jezus wist dat de Duivel mensen mentaal in duisternis zou houden, zodat ze niet het gevoel van dringendheid zouden hebben waartoe Gods profetieën over de toekomst aansporen (Zef. 1:14). Satan verblindt de geest van de mensen via het wereldrijk van valse religie. Wat heb jij in je gesprekken met anderen opgemerkt? Heeft de Duivel niet inmiddels ‘de geest van de ongelovigen verblind’ voor het feit dat het einde van deze wereld nabij is en dat Jezus nu Koning van Gods Koninkrijk is? (2 Kor. 4:3-6) Hoe vaak hoor je mensen niet zeggen: ‘Ik heb geen belangstelling’? Als we ze proberen te vertellen wat er met deze wereld gaat gebeuren, reageren de meesten onverschillig.

12. Waarom moeten we ons niet door de Duivel laten misleiden?

¹² Laat niet toe dat de onverschilligheid van anderen je ontmoedigt of je ervan afbrengt waakzaam te zijn. Jij weet wel beter. Paulus schreef aan zijn geloofsgenoten: ‘Gij weet zelf heel goed dat Jehovah’s dag precies zo komt als een dief in de nacht.’ (Lees 1 Thessalonicenzen 5:1-6.) Jezus waarschuwde ons: ‘Ook jullie moeten klaarstaan, want de Mensenzoon komt op een tijdstip waarop je het niet verwacht’ (Luk. 12:39, 40, NBV). Binnenkort zal Satan ervoor zorgen dat de meeste mensen een vals gevoel van ‘vrede en zekerheid’ hebben. Hij zal ze misleiden door ze te laten denken dat het goed gaat in de wereld. En wij? De dag van het oordeel hoeft ons niet te ‘overvallen gelijk hij dieven zou overvallen’, mits we ‘wakker blijven’ en verstandig en nuchter zijn. Daarom moeten we dagelijks Gods Woord lezen, en mediteren over wat Jehovah ons te zeggen heeft.

13. Wat voor invloed heeft de geest van de wereld op mensen, en hoe kunnen we die gevaarlijke invloed vermijden?

¹³ De geest van de wereld zorgt dat mensen geestelijk in slaap vallen. Veel mensen gaan zo op in hun dagelijkse leventje dat ze zich niet ‘bewust zijn van hun geestelijke nood’ (Matth. 5:3). Ze worden helemaal in beslag genomen door alles wat er in de wereld  te koop is, dingen die ‘de begeerte van het vlees en de begeerte der ogen’ aanwakkeren (1 Joh. 2:16). Er is tegenwoordig een enorme keus aan amusement, waardoor veel mensen alleen maar bezig zijn met pleziertjes en genot. En dat aanbod neemt alleen maar toe (2 Tim. 3:4). Daarom herinnerde Paulus de christenen eraan dat ze niet voor ‘de begeerten van het vlees’ moesten leven, wat geestelijke slaap zou veroorzaken (Rom. 13:11-14).

14. Welke waarschuwing vinden we in Lukas 21:34, 35?

¹⁴ Wij staan niet open voor de geest van de wereld, maar voor de invloed van Gods geest, die ons in staat stelt om de komende gebeurtenissen goed te begrijpen (1 Kor. 2:12). ^[1] Maar we beseffen dat er niet veel bijzonders voor nodig is om iemand geestelijk in slaap te sussen — de gewone dingen van het leven kunnen daar al voor zorgen als we toelaten dat ze onze geestelijke activiteiten verdringen. (Lees Lukas 21:34, 35.) Misschien maken anderen ons belachelijk om onze waakzaamheid, maar dat is geen reden om ons gevoel van dringendheid te verliezen (2 Petr. 3:3-7). In plaats daarvan moeten we regelmatig met onze broeders en zusters omgaan op de vergaderingen, waar Gods geest is.

15. Wat gebeurde er met Petrus, Jakobus en Johannes, en hoe zou dat ons kunnen overkomen?

¹⁵ Onze onvolmaaktheid kan onze vastbeslotenheid om waakzaam te blijven aantasten. Jezus wist dat onvolmaakte mensen de neiging hebben om toe te geven aan hun zwakheden. Denk bijvoorbeeld eens aan wat er de avond voor Jezus’ dood gebeurde. Jezus moest zijn hemelse Vader om kracht vragen zodat hij trouw kon blijven. Hij vroeg Petrus, Jakobus en Johannes om te waken terwijl hij ging bidden. Maar ze zagen niet de ernst in van wat er zou gaan gebeuren. In plaats van voor hun Meester te waken, gaven ze toe aan hun fysieke neiging en vielen in slaap. Jezus, die zelf ook lichamelijk moe was, bleef wakker en bad vurig tot zijn Vader. Dat hadden zijn vrienden ook moeten doen (Mark. 14:32-41).

16. Hoe moeten we volgens Jezus’ woorden in Lukas 21:36 wakker blijven?

¹⁶ Het is niet genoeg om alleen de wens te hebben geestelijk wakker te blijven. Een paar dagen vóór het voorval in de hof van Gethsemané had Jezus tegen dezelfde apostelen gezegd dat ze Jehovah om hulp moesten smeken. (Lees Lukas 21:36.) Dus om geestelijk waakzaam te kunnen blijven, moeten ook wij alert blijven als het gaat om gebeden (1 Petr. 4:7).

17. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we klaar zijn voor wat er in de nabije toekomst gaat gebeuren?

¹⁷ Aangezien Jezus zei dat het einde zal komen ‘op een uur waarvan gij het niet hebt gedacht’ is het nu niet de tijd om geestelijk in te dutten. Het is niet de tijd om de illusies en fantasieën na te jagen die Satan en zijn wereld ons aanbieden en die aansluiten bij de verlangens die we als onvolmaakte mensen hebben (Matth. 24:44). Via de bladzijden van de Bijbel vertellen Jehovah en Jezus wat ze in de nabije toekomst voor ons gaan doen en hoe we waakzaam kunnen blijven. We moeten ervoor zorgen dat we geestelijk ingesteld blijven, dat onze band met Jehovah sterk blijft en dat we prioriteit geven aan het Koninkrijk. We moeten ons bewust zijn van de tijd waarin we leven en van wat er om ons heen gebeurt, zodat we klaar zijn voor wat komen gaat (Openb. 22:20). Ons leven staat op het spel!