1. Waarom is Jehovah de Grote Pottenbakker?

IN NOVEMBER 2010 werd er in Londen een bod van bijna 70 miljoen dollar gedaan op een 18de-eeuwse Chinese aardewerken vaas. Een pottenbakker kan dus iets wat zo goedkoop en makkelijk verkrijgbaar is als klei, vormen tot een mooi en kostbaar meesterstuk. Natuurlijk kan geen enkele pottenbakker zich meten met Jehovah. Tegen het einde van de zesde scheppingsdag maakte God ‘uit stof [leem] van de aardbodem’ een volmaakte man en gaf hem het vermogen om de eigenschappen van zijn Maker te weerspiegelen (Gen. 2:7; vtn.). Die volmaakte man die uit de aarde was gemaakt, Adam, werd terecht een ‘zoon van God’ genoemd (Luk. 3:38).

2, 3. Hoe kunnen we de houding navolgen van de berouwvolle Israëlieten over wie Jesaja het had?

² Toen Adam tegen zijn Maker in opstand kwam, was hij niet langer een zoon van God. Toch heeft een ‘grote wolk’ van Adams nakomelingen ervoor gekozen Gods soevereiniteit hoog te houden (Hebr. 12:1). Door zich nederig aan hun Schepper te onderwerpen, hebben ze laten zien dat ze hem, niet Satan, als hun Vader en Pottenbakker willen (Joh. 8:44). Hun trouw aan God doet denken aan Jesaja’s woorden over berouwvolle Israëlieten: ‘O Jehovah,  gij zijt onze Vader. Wij zijn het leem, en gij zijt onze Pottenbakker; en wij allen zijn het werk van uw hand’ (Jes. 64:8).

³ In deze tijd heeft iedereen die Jehovah in geest en waarheid aanbidt, dezelfde nederige, onderworpen houding. Zulke personen bezien het als een eer om Jehovah als Vader aan te spreken, en om zich aan hem als hun Pottenbakker te onderwerpen. Bezie je jezelf als zachte klei in Jehovah’s handen, bereid om gevormd te worden tot een vat dat mooi is in zijn ogen? En bezie je je broeders en zusters als ‘werk in uitvoering’, als personen die door Jehovah gevormd worden? Om ons daarbij te helpen, gaan we drie aspecten bespreken van Jehovah’s werk als onze Pottenbakker: hoe hij kiest wie hij gaat vormen, waarom hij ze vormt en hoe hij dat doet.

4. Hoe kiest Jehovah wie hij tot zich trekt? Geef voorbeelden.

⁴ Als Jehovah naar mensen kijkt, let hij niet op het uiterlijk. Hij onderzoekt juist het hart, of het innerlijk. (Lees 1 Samuël 16:7b.) Dit bleek duidelijk toen God de christelijke gemeente vormde. Velen die hij tot zichzelf en zijn Zoon trok, waren van menselijk standpunt uit bezien misschien personen met wie je niet graag zou omgaan (Joh. 6:44). Saulus, een farizeeër, was zo iemand. Hij was ‘een lasteraar en een vervolger en een onbeschaamd mens’ (1 Tim. 1:13). Maar ‘de onderzoeker van harten’ bezag hem niet als onbruikbare klei (Spr. 17:3). In plaats daarvan zag God dat Saulus gevormd kon worden tot een aantrekkelijk vat — zelfs ‘een uitverkoren vat’ om getuigenis af te leggen ‘zowel tot de natiën als tot koningen en de zonen van Israël’ (Hand. 9:15). Anderen die door God als potentiële vaten voor ‘een eervol gebruik’ werden bezien, waren dronkaards, immorele mensen of dieven geweest (Rom. 9:21; 1 Kor. 6:9-11). Naarmate ze meer nauwkeurige kennis van Gods Woord kregen, werd hun geloof sterker en lieten ze toe dat Jehovah hen vormde.

5, 6. Hoe moet ons vertrouwen in Jehovah als onze Pottenbakker onze houding beïnvloeden tegenover (a) de mensen in ons gebied? (b) onze broeders en zusters?

⁵ Hoe kan het voorgaande ons helpen? Als we geloven in Jehovah’s vermogen om harten te lezen en degenen tot zich te trekken die hij kiest, zullen we mensen in ons gebied of in onze gemeente niet veroordelen. Neem het voorbeeld van Michael. ‘Als Jehovah’s Getuigen bij me aan de deur kwamen,’ herinnert hij zich, ‘negeerde ik ze en deed de deur weer dicht. Ik was echt onbeleefd. Later ontmoette ik een gezin waar ik veel respect voor kreeg vanwege hun goede gedrag. Maar tot mijn grote schrik kwam ik er op een dag achter dat ze Jehovah’s Getuigen waren! Door hun gedrag ben ik gaan onderzoeken waar mijn vooroordeel vandaan kwam. Ik realiseerde me dat mijn houding gebaseerd was op onwetendheid en geruchten, en niet op feiten.’ Om te ontdekken hoe het echt zat, nam Michael Bijbelstudie. Later kwam hij in de waarheid en ging hij in de volletijddienst.

⁶ Als we Jehovah onze Pottenbakker laten zijn, kan dat ook onze houding tegenover onze broeders en zusters beïnvloeden. Bezie je hen zoals Jehovah ze beziet? Niet als eindproduct maar als ‘werk in uitvoering’? Jehovah kan zowel het innerlijk van iemand zien als de persoon die iemand door Zijn bekwame handen kan worden. Jehovah heeft dus een positieve kijk op mensen en concentreert zich niet op tijdelijke onvolmaaktheden (Ps. 130:3). We kunnen hem navolgen door positief naar zijn aanbidders te kijken. We kunnen zelfs met onze Pottenbakker samenwerken; dat doen we door onze broeders en zusters te steunen terwijl ze geestelijke vorderingen  maken (1 Thess. 5:14, 15). Als ‘gaven in mensen’ moeten de ouderlingen hierin de leiding nemen (Ef. 4:8, 11-13).

7. Waarom heb jij waardering voor het strenge onderricht dat Jehovah ons geeft?

⁷ Misschien heb je iemand weleens horen zeggen: ‘Ik kreeg pas echt waardering voor het strenge onderricht van mijn ouders, toen ik zelf kinderen kreeg.’ Als we meer levenservaring krijgen, kan onze kijk op streng onderricht veranderen. We gaan het bezien zoals Jehovah het beziet: als een uiting van liefde. (Lees Hebreeën 12:5, 6, 11.) Uit liefde voor zijn kinderen vormt Jehovah ze geduldig. Hij wil dat we wijs en gelukkig zijn, en dat we zijn liefde beantwoorden (Spr. 23:15). Hij wil niet dat iemand lijdt. Ook wil hij niet dat we sterven als ‘kinderen der gramschap’, wat het vooruitzicht is dat we van Adam hebben geërfd (Ef. 2:2, 3).

8, 9. Hoe onderwijst Jehovah ons in deze tijd, en wat kunnen we zeggen over het onderwijs in de toekomst?

⁸ Als ‘kinderen der gramschap’ hadden we ooit veel eigenschappen die Jehovah afkeurt, misschien zelfs trekken als die van wilde dieren. Maar dankzij Jehovah, die ons vormt, zijn we veranderd; we werden meer als lammetjes (Jes. 11:6-8; Kol. 3:9, 10). De omgeving waarin Jehovah ons nu vormt, kan worden gezien als een geestelijk paradijs dat nu steeds duidelijker zichtbaar wordt. We voelen ons veilig en beschermd ondanks de slechte wereld waarin we leven. Ook kunnen degenen van ons die in een liefdeloos, ontwricht gezin zijn opgegroeid, in deze omgeving echte liefde ervaren (Joh. 13:35). Verder hebben we geleerd om liefde voor anderen te tonen. En, wat het belangrijkste is, we hebben Jehovah leren kennen en ervaren zijn vaderlijke liefde (Jak. 4:8).

⁹ In de nieuwe wereld zullen we de zegeningen van het geestelijke paradijs ten volle ervaren. Dan zal er naast een geestelijk paradijs ook een letterlijk paradijs zijn, onder Gods Koninkrijk. In die tijd van wereldwijd herstel zal Jehovah de bewoners van de aarde blijven vormen. Hij zal ons onderwijs geven in een mate die we ons nu maar nauwelijks kunnen voorstellen (Jes. 11:9). Verder zal Jehovah onze geest en ons lichaam volmaakt maken, zodat we in staat zullen zijn om zijn onderwijs helemaal in ons op te nemen en zijn wil volmaakt te doen. Zie jij het feit dat Jehovah ons vormt als een uiting van zijn liefde? Wees dan vastbesloten om je aan hem te blijven onderwerpen (Spr. 3:11, 12).

10. Hoe weerspiegelde Jezus het geduld en de vakkundigheid van de Grote Pottenbakker?

¹⁰ Net als een vakkundig pottenbakker weet Jehovah wat voor klei hij in handen heeft — wat voor soort het is en wat de kwaliteit ervan is — en hij houdt daar rekening mee terwijl hij het vormt. (Lees Psalm 103:10-14.) Hij behandelt iedereen als individu en houdt rekening met onze specifieke zwakheden, beperkingen en mate van geestelijke groei. Zijn Zoon had dezelfde houding tegenover onvolmaakte mensen. Ga maar na hoe Jezus met de tekortkomingen van zijn apostelen omging, vooral hun neiging om te ruziën over posities. Als jij bij de heftige discussies van de apostelen was geweest, zou je deze mannen dan typeren als zachtmoedig en kneedbaar? Toch had Jezus geen negatieve kijk op hen. Hij wist dat zijn trouwe apostelen te kneden waren — door vriendelijke, geduldige raad en door zijn eigen voorbeeld van nederigheid (Mark. 9:33-37; 10:37, 41-45; Luk. 22:24-27). Na Jezus’ opstanding en de uitstorting van de heilige geest focusten de apostelen zich niet op hun positie of op  prominentie, maar op het werk dat hij ze te doen had gegeven (Hand. 5:42).

11. Hoe bewees David als zachte klei te zijn, en hoe kunnen we zijn voorbeeld volgen?

¹¹ Jehovah vormt zijn aanbidders in deze tijd voornamelijk door zijn Woord, zijn heilige geest en de christelijke gemeente. Gods Woord kan ons vormen als we het doelgericht lezen, erover mediteren en Jehovah vragen ons te helpen het toe te passen. ‘Wanneer ik op mijn legerstede aan u heb gedacht,’ schreef David, ‘mediteer ik over u in de nachtwaken’ (Ps. 63:6). Ook schreef hij: ‘Ik zal Jehovah zegenen, die mij raad gegeven heeft. Waarlijk, in de nachten hebben mijn nieren mij gecorrigeerd’ (Ps. 16:7). David liet Gods raad toe tot in ‘zijn nieren’, het diepst van zijn wezen. Hij liet zijn innerlijke gedachten en gevoelens erdoor vormen, zelfs als het krachtige raad was (2 Sam. 12:1-13). Wat een goed voorbeeld van nederigheid en onderworpenheid! Mediteer jij ook over Gods Woord en laat je het tot in het diepst van je wezen doordringen? Is er misschien ruimte voor verbetering? — Ps. 1:2, 3.

12, 13. Hoe gebruikt Jehovah heilige geest en de christelijke gemeente om ons te vormen?

¹² Heilige geest kan ons op verschillende manieren vormen. Die geest kan ons bijvoorbeeld helpen een christelijke persoonlijkheid te ontwikkelen, die gekenmerkt wordt door de vrucht van Gods geest (Gal. 5:22, 23). Eén aspect daarvan is liefde. Omdat we van Jehovah houden, vinden we zijn geboden niet te zwaar en willen we hem graag gehoorzamen en door hem gevormd worden. Heilige geest kan ons ook de kracht geven om ons niet te laten vormen door de wereld en de slechte geest van de wereld (Ef. 2:2). Paulus, die als jongere sterk beïnvloed werd door de trotse geest van Joodse religieuze leiders, kon later schrijven: ‘Voor alle dingen bezit ik de sterkte door hem die mij kracht verleent’ (Fil. 4:13). Ook wij moeten, net als Paulus, om heilige geest blijven vragen. Jehovah luistert naar de oprechte gebeden van zachtmoedige mensen (Ps. 10:17).

 ¹³ Jehovah gebruikt de christelijke gemeente en de opzieners om ons persoonlijk te vormen. Als ouderlingen bijvoorbeeld merken dat we in geestelijk opzicht problemen hebben, proberen ze ons te helpen — maar niet op basis van menselijke wijsheid (Gal. 6:1). Nederig kijken ze naar Jehovah op en vragen hem om inzicht en wijsheid. Met onze situatie in gedachten handelen ze naar hun gebeden door nazoekwerk te doen in Gods Woord en in de lectuur. Daardoor kunnen ze hulp geven die afgestemd is op onze behoeften. Hoe reageer jij als ouderlingen naar je toe komen met raad, bijvoorbeeld over je kledingstijl? Aanvaard je hun hulp, omdat je beseft dat die een uiting is van Gods liefde voor jou? Als je dat doet, ben je als zachte klei in Jehovah’s handen, klaar om gevormd te worden. En daar zul je veel voordeel van hebben.

14. Hoe toont Jehovah respect voor onze vrije wil, hoewel hij autoriteit heeft over de klei?

¹⁴ Als we begrijpen hoe God ons vormt, kan dat ons helpen in onze omgang met geloofsgenoten. Het helpt ons ook om de juiste houding te hebben tegenover mensen in ons gebied, onder wie onze Bijbelstudenten. In Bijbelse tijden ging een pottenbakker niet gewoon wat klei opgraven om vervolgens meteen met het vormen te beginnen. Hij bereidde de klei eerst voor, onder andere door steentjes en andere harde stukjes te verwijderen. Zo helpt God in geestelijk opzicht bereidwillige mensen om kneedbaar te worden in zijn handen. Hij dwingt ze niet veranderingen aan te brengen. In plaats daarvan maakt hij ze zijn rechtvaardige maatstaven bekend zodat ze zelf, vrijwillig, de nodige veranderingen kunnen aanbrengen.

15, 16. Hoe laten Bijbelstudenten zien dat ze door Jehovah gevormd willen worden? Noem een voorbeeld.

¹⁵ Neem het voorbeeld van Tessie uit Australië. ‘Het kostte Tessie weinig moeite om kennis van Bijbelse waarheden in zich op te nemen’, zei de zuster die met haar studeerde. ‘Maar ze maakte geen duidelijke geestelijke vorderingen. Ze bezocht niet eens de vergaderingen! Nadat ik er intensief en gebedsvol over had nagedacht, besloot ik met de studie te stoppen. Toen gebeurde er iets ongelofelijks. Tijdens wat ik dacht dat de laatste Bijbelstudie zou zijn, opende Tessie haar hart. Ze zei dat ze zichzelf hypocriet vond omdat ze graag gokte. Maar nu had ze besloten daarmee te stoppen.’

¹⁶ Kort daarna begon Tessie de vergaderingen te bezoeken en ontwikkelde ze een christelijke persoonlijkheid — ondanks dat ze belachelijk werd gemaakt door de mensen om haar heen. De zuster vertelt: ‘Na een tijdje werd Tessie gedoopt en later ging ze pionieren, ook al had ze nog kleine kinderen.’ Als Bijbelstudenten hun leven in overeenstemming beginnen te brengen met Jehovah’s maatstaven, komt hij dichter bij ze en vormt hij ze tot aantrekkelijke vaten.

17. (a) Wat waardeer jij aan het feit dat Jehovah je Pottenbakker is? (b) Wat gaan we in het volgende artikel bespreken?

¹⁷ Zelfs nu wordt aardewerk soms nog met de hand gemaakt, waarbij de pottenbakker intensief met het materiaal bezig is. Ook de Grote Pottenbakker is intensief en geduldig met ons aan het werk, terwijl hij ons met zijn advies vormt en kijkt hoe we erop reageren. (Lees Psalm 32:8.) Merk jij dat Jehovah persoonlijk in je geïnteresseerd is? Bezie je jezelf als iemand die door hem wordt gevormd? Als dat zo is, welke eigenschappen zullen je dan helpen om zacht en kneedbaar te blijven? Welke trekjes zouden je juist onkneedbaar maken? En hoe kunnen ouders met Jehovah samenwerken bij het vormen van hun kinderen? Over die onderwerpen gaat het volgende artikel.