1. Waarom gaan we graag om met mensen die in overeenstemming met 1 Petrus 3:8 begaan zijn met onze gevoelens en ons welzijn?

WE GAAN graag om met mensen die begaan zijn met onze gevoelens en ons welzijn. Ze proberen zich in ons te verplaatsen om te begrijpen wat we denken en voelen. Ze voelen aan wat we nodig hebben en bieden hulp — soms nog voor we erom vragen. We waarderen mensen die laten zien dat ze met ons meeleven. * (Lees 1 Petrus 3:8.)

2. Wat kan het moeilijk maken empathie te tonen?

² Als christenen willen we allemaal empathie of medegevoel tonen. Maar in de praktijk is dat niet altijd even makkelijk. We zijn namelijk onvolmaakt en moeten vechten tegen de aangeboren neiging om vooral aan onszelf te denken (Rom. 3:23). Daarnaast vinden sommigen het moeilijk zich in anderen in te leven vanwege hun opvoeding of door wat ze hebben meegemaakt. En ten slotte kunnen we beïnvloed worden door de houding van mensen om ons heen. In deze laatste dagen houden velen geen rekening met de gevoelens van anderen. Ze ‘geven alleen om zichzelf’ (2 Tim. 3:1, 2). Wat kun je doen om ondanks die obstakels toch met anderen mee te leven?

3. (a) Hoe kun je je inlevingsvermogen verbeteren? (b) Wat gaan we in dit artikel bespreken?

³ Je kunt je inlevingsvermogen verbeteren door Jehovah en Jezus na te volgen. Jehovah is een God van liefde en hij geeft het beste voorbeeld van medegevoel (1 Joh. 4:8).  Jezus is het perfecte evenbeeld van zijn Vader (Joh. 14:9). Toen hij op aarde was, liet hij zien hoe een mens medegevoel kan tonen. In dit artikel gaan we eerst bekijken hoe Jehovah en Jezus lieten zien dat ze met anderen begaan zijn. Daarna zullen we zien hoe we hun voorbeeld kunnen volgen.

4. Hoe laat Jesaja 63:7-9 zien dat Jehovah begaan is met de gevoelens van zijn aanbidders?

⁴ De Bijbel leert dat Jehovah begaan is met de gevoelens van zijn aanbidders. Denk maar aan Jehovah’s gevoelens toen de Israëlieten allerlei beproevingen meemaakten. ‘In al hun ellende was het ellendig voor hem’, zegt Gods Woord. (Lees Jesaja 63:7-9.) Later maakte Jehovah via de profeet Zacharia duidelijk dat als zijn volk slecht wordt behandeld hij dat persoonlijk opvat. Jehovah zei tegen zijn aanbidders: ‘Wie aan jullie komt, komt aan mijn oogappel’ (Zach. 2:8). Wat een treffend beeld van Jehovah’s betrokkenheid!

5. Geef een voorbeeld van wat Jehovah heeft gedaan om zijn aanbidders te helpen.

⁵ Jehovah voelt niet alleen empathie voor zijn aanbidders die lijden, hij doet ook iets om ze te helpen. Toen de Israëlieten bijvoorbeeld slaven waren in Egypte, had Jehovah begrip voor hun pijn en wilde hij daar wat aan doen. Jehovah zei tegen Mozes: ‘Ik heb gezien hoe moeilijk mijn volk het in Egypte heeft, en ik heb hun hulpgeroep (...) gehoord. Ik weet heel goed wat voor lijden ze ondergaan. Ik zal afdalen om ze uit de greep van de Egyptenaren te bevrijden’ (Ex. 3:7, 8). Omdat Jehovah medegevoel had met zijn volk, bevrijdde hij ze uit slavernij. In de daaropvolgende eeuwen werden de Israëlieten in het beloofde land aangevallen door vijanden. Hoe reageerde Jehovah? ‘Als ze zuchtten vanwege degenen die hen onderdrukten en slecht behandelden, kreeg Jehovah medelijden met hen.’ Ook nu zette medegevoel Jehovah ertoe aan zijn volk te helpen. Hij stuurde rechters om de Israëlieten van hun vijanden te redden (Recht. 2:16, 18).

6. Geef een voorbeeld waaruit blijkt dat Jehovah aandacht had voor de gevoelens van iemand die niet de juiste kijk had.

 ⁶ Jehovah geeft om de gevoelens van zijn aanbidders — zelfs als ze niet altijd de juiste kijk hebben. Neem het geval van Jona. God stuurde die profeet naar de Ninevieten om een oordeelsboodschap te verkondigen. Toen ze berouw hadden, koos Jehovah ervoor ze te sparen. Jona was daar niet zo blij mee. Hij ‘werd woedend’ omdat zijn oordeelsboodschap niet uitkwam. Maar Jehovah had geduld met Jona en hielp hem zijn kijk te veranderen (Jona 3:10–4:11). Na verloop van tijd snapte Jona waar het om ging, en hij werd zelfs door Jehovah gebruikt om zijn verslag voor ons op te schrijven (Rom. 15:4). *

7. Wat wordt bewezen door wat Jehovah voor zijn aanbidders heeft gedaan?

⁷ Wat Jehovah voor zijn aanbidders heeft gedaan, bewijst dat hij empathie heeft. Hij weet heel goed welke pijn en ellende elk van ons heeft. Jehovah ‘kent het hart van mensen echt’ (2 Kron. 6:30). Hij begrijpt al je gedachten, je diepste emoties en je beperkingen. En ‘hij zal niet toelaten dat je wordt beproefd boven wat je aankunt’ (1 Kor. 10:13). Wat een geruststellende belofte!

8-10. Welke factoren waren medebepalend voor Jezus’ medegevoel?

⁸ Als mens had Jezus veel medegevoel met anderen. Minstens drie factoren waren daarin medebepalend. Ten eerste: Jezus was het perfecte evenbeeld van zijn hemelse Vader. Net als zijn Vader hield Jezus van mensen. Hoewel hij blij was over alles wat hij samen met Jehovah had gemaakt, was hij ‘bijzonder gesteld op de mensen’ (Spr. 8:31). Liefde bewoog hem ertoe aandacht te hebben voor de gevoelens van anderen.

⁹ Ten tweede: Jezus kon harten lezen, net als Jehovah. Hij kon weten wat de motieven en gevoelens van mensen waren (Matth. 9:4; Joh. 13:10, 11). Dus als Jezus zag dat mensen ‘een gebroken hart’ hadden, zette medegevoel hem ertoe aan troost te bieden (Jes. 61:1, 2; Luk. 4:17-21).

¹⁰ Ten derde: Jezus kreeg persoonlijk te maken met uitdagingen waar mensen voor stonden. Zo groeide hij kennelijk op in een arm gezin. Van zijn adoptievader Jozef leerde hij zwaar lichamelijk werk te doen (Matth. 13:55; Mark. 6:3). Mogelijk is Jozef ergens vóór het begin van Jezus’ bediening gestorven. Waarschijnlijk heeft Jezus dus de pijn gevoeld van het verlies van een dierbare. En hij wist hoe het was om deel te zijn van een familie met verschillende religieuze opvattingen (Joh. 7:5). Die en ook andere omstandigheden zullen Jezus geholpen hebben om de uitdagingen en gevoelens van gewone mensen te begrijpen.

11. Wanneer kwam Jezus’ betrokkenheid vooral duidelijk naar voren? Leg uit. (Zie cover.)

¹¹ Jezus’ betrokkenheid bleek vooral duidelijk als hij wonderen deed. Dat deed hij namelijk niet uit alleen plichtsgevoel. Hij ‘had medelijden’ met degenen die lijden ondergingen (Matth. 20:29-34; Mark. 1:40-42). Denk maar aan de keer dat hij een dove man apart nam, weg van  de menigte, en genas. Of dat hij de enige zoon van een weduwe opwekte (Mark. 7:32-35; Luk. 7:12-15). Jezus voelde met die mensen mee en wilde ze helpen.

12. Hoe laat Johannes 11:32-35 zien dat Jezus meevoelde met Martha en Maria?

¹² Jezus liet zien dat hij meevoelde met Martha en Maria. Toen hij zag dat ze verdriet hadden omdat hun broer Lazarus was gestorven, ‘liet hij zijn tranen de vrije loop’. (Lees Johannes 11:32-35.) Waarom huilde hij? Niet omdat hij het gezelschap van zijn goede vriend moest missen. Hij was namelijk al van plan Lazarus op te wekken. Jezus huilde omdat het verdriet van zijn goede vrienden hem raakte.

13. Waarom is het opbouwend te weten dat Jezus empathie heeft voor mensen?

¹³ Het is heel opbouwend te weten dat Jezus empathie heeft voor mensen. We houden van hem vanwege de manier waarop hij anderen behandelde (1 Petr. 1:8). Wat geweldig dat hij nu regeert als Koning van Gods Koninkrijk! Binnenkort gaat hij een eind maken aan alle ellende. Omdat Jezus ooit een mens was, is hij de aangewezen persoon om mensen te helpen herstellen van de wonden die zijn toegebracht door Satans bestuur. Het is echt een zegen dat we een Regeerder hebben die ‘mee kan voelen met onze zwakheden’ (Hebr. 2:17, 18; 4:15, 16).

14. Waartoe worden we in het verlengde van Efeziërs 5:1, 2 bewogen?

¹⁴ Als we stilstaan bij het voorbeeld van Jehovah en Jezus, motiveert dat ons om te proberen ons meer in anderen te verplaatsen. (Lees Efeziërs 5:1, 2.) We kunnen geen harten lezen zoals zij. Maar we kunnen wel proberen de gevoelens en behoeften van anderen te begrijpen (2 Kor. 11:29). Doe in deze egoïstische wereld je best om ‘niet alleen oog te hebben voor je eigen belangen maar ook voor de belangen van anderen’ (Fil. 2:4).

15. Wie in het bijzonder moeten medegevoel tonen?

¹⁵ Vooral ouderlingen moeten medegevoel tonen. De schapen zijn aan hun zorg toevertrouwd en ze weten dat ze daar verantwoording voor moeten afleggen (Hebr. 13:17). Om hun broeders en zusters te helpen, moeten ze begripvol zijn. Hoe kunnen ouderlingen medegevoel tonen?

16. Wat doet een meelevende ouderling, en waarom is dat belangrijk?

¹⁶ Een meelevende ouderling brengt tijd door met zijn broeders en zusters. Hij stelt vragen en luistert aandachtig en geduldig. Dat is vooral belangrijk als een van de schaapjes zijn hart wil uitstorten maar het moeilijk vindt de juiste woorden te vinden (Spr. 20:5). Als een ouderling hier bereidwillig zijn tijd voor gebruikt, bouwt hij aan een sterke band van vertrouwen, vriendschap en liefde met zijn broeders en zusters (Hand. 20:37).

17. Welke eigenschap waarderen veel broeders en zusters het meest in een ouderling? Geef een voorbeeld.

¹⁷ Veel broeders en zusters zeggen dat medegevoel de eigenschap is die ze het meest waarderen in een ouderling. Waarom? ‘Het is makkelijker met ze te praten, want je weet dat ze je zullen begrijpen’, zegt Adelaide. ‘Je merkt dat ze met je meevoelen aan de manier waarop ze reageren als je met ze praat.’ Een broeder  merkt vol waardering op: ‘Ik zag tranen in de ogen van een ouderling toen ik hem over mijn situatie vertelde. Dat beeld zal me altijd bijblijven’ (Rom. 12:15).

18. Hoe kun je medegevoel ontwikkelen?

¹⁸ Natuurlijk zijn ouderlingen niet de enigen die met anderen moeten meeleven. We kunnen allemaal medegevoel ontwikkelen. Hoe? Probeer te begrijpen wat familieleden en geloofsgenoten doormaken. Heb aandacht voor de jongeren in de gemeente, en ook de zieken, de ouderen en degenen die iemand in de dood hebben verloren. Vraag hoe het met ze gaat. Luister echt als ze zich uiten. Geef ze het gevoel dat je hun situatie begrijpt. Bied aan om ze te helpen waar je kunt. Als je dat doet, toon je echte liefde in actie (1 Joh. 3:18).

19. Waarom moeten we flexibel zijn als we anderen proberen te helpen?

¹⁹ We moeten flexibel zijn als we anderen proberen te helpen. Waarom? Omdat mensen verschillend op tegenslag reageren. Sommigen willen graag praten, maar anderen niet. Dus hoewel je misschien wilt helpen, moet je geen vragen stellen die te persoonlijk zijn (1 Thess. 4:11). Als iemand zijn hart lucht, kan hij dingen zeggen waar je het niet mee eens bent. Maar bedenk dat dit zijn gevoelens zijn. Wees dus snel om te luisteren en langzaam om te praten (Matth. 7:1; Jak. 1:19).

20. Wat gaan we in het volgende artikel bespreken?

²⁰ Medegevoel is een prachtige eigenschap die we niet alleen in de gemeente maar ook in onze dienst willen tonen. Hoe kunnen we medegevoel tonen als we discipelen maken? Dat gaan we bespreken in het volgende artikel.