EEN van de hoofdpersonen in het Bijbelboek Esther is een man die Mordechai wordt genoemd. Het was een Joodse balling in het Perzische Rijk die aan het koninklijk hof werkte. Het verhaal speelde zich af in het begin van de vijfde eeuw voor Christus, ‘in de tijd van Ahasveros’. (Over het algemeen wordt aangenomen dat dit koning Xerxes I was.) Mordechai verijdelde een complot om de koning te vermoorden. Uit dankbaarheid liet de koning hem in het openbaar eren. Na de dood van Haman, een vijand van Mordechai en de andere Joden, werd Mordechai bevorderd tot eerste minister. In die positie kon hij een officieel besluit uitvaardigen waarmee een genocide op de Joden in het Perzische Rijk werd voorkomen (Esth. 1:1; 2:5, 21-23; 8:1, 2; 9:16).

In het begin van de 20ste eeuw beweerden sommige historici dat het boek Esther fictie is en dat Mordechai nooit heeft bestaan. Maar in 1941 vonden archeologen mogelijk bewijs dat het Bijbelse verslag over Mordechai ondersteunt. Wat was het?

Onderzoekers ontdekten een kleitablet met Perzisch spijkerschrift waarin melding wordt gemaakt van een man met de naam Mardoeka. Hij werkte als functionaris, mogelijk boekhouder, in Susan. Volgens de oriëntalist Arthur Ungnad was deze spijkerschrifttekst ‘de enige buiten-Bijbelse verwijzing naar Mordechai’ in die tijd.

Sinds de bevindingen van Ungnad hebben geleerden duizenden andere Perzische spijkerschriftteksten vertaald. Daaronder bevinden zich de kleitabletten van Persepolis, gevonden in de ruïnes van de schatkamer, dicht bij de stadsmuren. Ze dateren uit de regeerperiode van Xerxes I en de tekst is in het Elamitisch. Er staan verschillende namen op die voorkomen in het boek Esther. a

Meerdere kleitabletten uit Persepolis vermelden een Mardoeka die tijdens het bewind van Xerxes I als koninklijk schrijver in het paleis in Susan werkte. Op één tablet wordt Mardoeka een vertaler genoemd. Dat detail komt overeen met de beschrijving van Mordechai in de Bijbel. Hij was een ambtenaar aan het hof van koning Ahasveros (Xerxes I) die minstens twee talen sprak. Mordechai zat regelmatig in de koningspoort van het paleis in Susan (Esth. 2:19, 21; 3:3). Die koninklijke poort was een imposant gebouw waar de hofbeambten werkten.

Er zijn opmerkelijke overeenkomsten tussen de Mardoeka van de kleitabletten en Mordechai in de Bijbel. Ze leefden in dezelfde tijd en op dezelfde plaats en bekleedden officiële functies op dezelfde werkplek. Uit al die overeenkomsten bij elkaar is op te maken dat het in de archeologische vondsten mogelijk gaat om de Mordechai die in Esther wordt beschreven.