Doorgaan naar inhoud

Doorgaan naar inhoudsopgave

1924: Honderd jaar geleden

1924: Honderd jaar geleden

‘VOOR elk gewijd kind van de Heer is het begin van het jaar een goed moment (...) om uit te kijken naar ruimere mogelijkheden voor dienst.’ Dat stond in het Bulletin a van januari 1924. In de loop van het jaar pasten de Bijbelonderzoekers die raad op twee manieren toe: door gedurfde initiatieven te nemen en door onbevreesd te prediken.

EEN GEDURFD INITIATIEF MET DE RADIO

De broeders op Bethel hadden ruim een jaar gewerkt aan de bouw van radiostation WBBR op Staten Island in New York. Het stuk grond was ontgonnen en ze hadden een groot woonhuis en een apart gebouw voor de apparatuur gebouwd. Toen dat werk klaar was, begonnen ze met het verzamelen van de apparatuur die nodig was om ‘de lucht in te gaan’. Maar er waren nog problemen.

De broeders merkten dat het moeilijk was de hoofdantenne voor het station te installeren. De antenne was zo’n 90 meter lang en moest tussen twee houten masten van zo’n 60 meter hoog worden gespannen. De eerste poging mislukte. Maar vertrouwend op Jehovah’s hulp kregen de broeders het uiteindelijk voor elkaar. Calvin Prosser, die aan het project meewerkte, zei: ‘Als het in één keer was gelukt, hadden we onszelf een schouderklopje gegeven, zo van “Dat hebben we mooi voor elkaar!”’ Maar de broeders schreven hun succes toe aan Jehovah. De problemen waren echter nog niet voorbij.

Een van de antennemasten voor WBBR wordt opgericht

Omdat de ontwikkeling van radio nog in de kinderschoenen stond, was de nodige apparatuur niet makkelijk verkrijgbaar. Daarom kochten de broeders lokaal een tweedehands, zelfgebouwde zender van 500 watt. En in plaats van een microfoon te kopen gebruikten ze er één die van een gewone telefoon kwam. Op een avond in februari besloten de broeders om alle provisorische apparatuur te testen. Omdat er nog geen programma was om uit te zenden, zongen ze Koninkrijksliederen. Maar tijdens het zingen, zo vertelde Ernest Lowe later lachend, kregen de broeders een telefoontje van rechter Rutherford. b Hij hoorde hun gezang op zijn radio in Brooklyn, zo’n 25 kilometer verderop.

‘Hou op met die herrie’, zei broeder Rutherford. ‘Het klinkt als kattengejank!’ Met het schaamrood op de kaken schakelden de broeders snel de zender uit. Maar ze wisten in ieder geval dat de radio werkte en dat ze klaar waren voor hun eerste uitzending.

Tijdens de eerste officiële uitzending op 24 februari 1924 droeg broeder Rutherford het radiostation op ‘aan de belangen van het koninkrijk van de Messias’. Hij verklaarde dat het station bedoeld was ‘om mensen ongeacht geloofsovertuiging of denominatie in staat te stellen in het licht van de Bijbel de betekenis te begrijpen van de tijd waarin we leven’.

Links: Broeder Rutherford in de eerste studio

Rechts: Apparatuur voor de uitzendingen

Die eerste uitzending was een groot succes. Daarna stond WBBR 33 jaar lang centraal in de radio-uitzendingen van de organisatie.

EEN GEDURFDE AANKLACHT TEGEN DE GEESTELIJKHEID

In juli 1924 kwamen de Bijbelonderzoekers bijeen voor een congres in Columbus (Ohio). Afgevaardigden van over de hele wereld hoorden lezingen in het Arabisch, Duits, Engels, Frans, Grieks, Hongaars, Italiaans, Litouws, Oekraïens, Pools, Russisch en de Scandinavische talen. Delen van het programma werden uitgezonden op de radio. Een plaatselijke krant, de Ohio State Journal, zou dagelijks verslag doen van het congres.

Het congres in Columbus (1924)

Op donderdag 24 juli namen meer dan 5000 congresgangers deel aan een dienstdag. Ze verspreidden bijna 30.000 boeken en richtten duizenden Bijbelstudies op. In The Watch Tower werd die dag ‘het meest vreugdevolle onderdeel van het congres’ genoemd.

Nog een hoogtepunt op het congres kwam op vrijdag 25 juli. Broeder Rutherford las een gedurfde aanklacht tegen de geestelijkheid voor. Als in een formele aanklacht werden politieke, religieuze en commerciële leiders ervan beschuldigd ‘de menschen onwetend te houden van Gods voorziening, waardoor zij gezegend zullen worden met leven’. Bovendien waren die mannen zover gegaan ‘den Volkerenbond (League of Nations) te steunen en te verklaren, dat deze de “politieke wilsuiting van Gods rijk op aarde” is’, aldus de aanklacht. De Bijbelonderzoekers zouden moed nodig hebben om die boodschap naar de mensen te brengen.

In The Watch Tower werd gezegd welke uitwerking het congres had: ‘Dit kleine leger van de Heer dat op het congres in Columbus bijeenkwam, ging gesterkt in het geloof naar huis (...), ze waren niet te stoppen door enige macht of vurige pijlen die van de vijand zouden komen.’ Leo Claus, die ook op het congres was, zei: ‘Toen we vertrokken, konden we niet wachten om de aanklacht in ons gebied te verspreiden.’

Het traktaat De geestelijkheid aangeklaagd

In oktober begonnen de Bijbelonderzoekers met de verspreiding van miljoenen exemplaren van het traktaat De geestelijkheid aangeklaagd, een gedrukte versie van wat broeder Rutherford in zijn lezing had gezegd. Toen Frank Johnson in het plaatsje Cleveland (Oklahoma) klaar was met het rondbrengen van het traktaat, moest hij nog 20 minuten wachten tot hij door andere verkondigers zou worden opgehaald. Maar hij werd gezocht door mensen die kwaad waren vanwege zijn prediking. Broeder Johnson besloot zich in een kerk te verstoppen. Omdat er niemand was, deed hij een traktaat in de bijbel van de predikant en legde hij er één op elke zitplaats. Hij verliet de kerk net zo snel als hij gekomen was. En omdat hij nog tijd had, deed hij hetzelfde in twee andere kerken.

Frank ging snel terug naar de plek waar hij zou worden opgepikt. Hij verstopte zich achter een tankstation, waar hij de mannen die achter hem aan zaten in de gaten kon houden. Ze reden voorbij maar zagen hem niet. Zodra ze weg waren, werd hij opgepikt door de andere verkondigers, die ergens in de buurt hadden gepredikt.

‘Toen we wegreden,’ herinnerde een van de broeders zich, ‘kwamen we langs de drie kerken. Er stonden bij elke kerk zo’n 50 mensen voor de deur. Sommigen waren het traktaat aan het lezen en anderen lieten het aan de predikant zien. Het was maar net goed gegaan! Maar we dankten Jehovah, onze God, voor zijn bescherming en omdat hij ons had geholpen deze vijanden van het Koninkrijk te slim af te zijn.’

MOED IN DE DIENST

Józef Krett

Ook in andere landen toonden de Bijbelonderzoekers moed in de prediking. In Noord-Frankrijk predikte Józef Krett tot mijnwerkers uit Polen. Hij had gepland een lezing te houden met de titel ‘Binnenkort een opstanding van de doden’. Toen er uitnodigingen werden uitgedeeld, waarschuwde een pastoor zijn parochianen om er niet naartoe te gaan. Maar zijn waarschuwing werkte averechts. Ruim 5000 mensen woonden de lezing bij, inclusief de pastoor! Broeder Krett vroeg hem om zijn overtuigingen te verdedigen, maar dat wilde hij niet. Broeder Krett verspreidde alle lectuur die hij had en merkte dat de mensen dorst hadden naar Gods Woord (Amos 8:11).

Claude Brown

In Afrika bracht Claude Brown het goede nieuws naar de Goudkust, naar wat nu Ghana is. Dankzij zijn lezingen en de lectuur die hij achterliet verspreidde de waarheid zich daar snel. Een van zijn lezingen werd bijgewoond door John Blankson, die voor apotheker studeerde. Hij besefte al snel dat hij de waarheid had gevonden. ‘De waarheid maakte me blij’, schreef hij, ‘en ik sprak er dikwijls over op onze apothekersschool.’

John Blankson

Op een dag ging hij naar een anglicaanse kerk om de pastoor vragen te stellen over de Drie-eenheid. Hij wist namelijk inmiddels dat dat een on-Bijbelse leerstelling was. Maar de pastoor joeg hem weg en riep: ‘Maak dat je wegkomt! Je bent geen christen, je behoort tot de Duivel.’

Toen John thuiskwam, schreef hij de pastoor een brief, waarin hij hem vroeg op een openbare bijeenkomst de Drie-eenheid te verdedigen. Wat was de reactie van de pastoor? Die werd duidelijk toen John naar het kantoor van de hoofddocent van de apothekersschool moest komen, die hem vroeg of hij naar de pastoor had geschreven.

‘Ja, mijnheer’, reageerde John.

Daarop eiste de docent dat hij in een brief de pastoor zijn excuses zou aanbieden. John schreef:

‘Zeer geachte Heer! Mijn leraar heeft mij gevraagd u schriftelijk mijn verontschuldiging aan te bieden en daartoe ben ik bereid, mits u toegeeft dat u valse leerstellingen onderwijst.’

Geschokt vroeg de docent: ‘Is dat alles wat je wilt schrijven, Blankson?’

‘Ja, mijnheer. Ik kan niets anders schrijven.’

‘Dan word je weggestuurd. Je kunt niet verwachten op deze school te blijven als je een pastoor van de staatskerk tegenspreekt.’

‘Maar mijnheer, (...) als u ons les geeft en wij bepaalde punten niet begrijpen, dan stellen we u toch vragen?’

‘Natuurlijk doe je dat.’

‘Wel mijnheer, dat is alles wat er gebeurd is. Deze mijnheer had ons onderricht uit de Bijbel gegeven en toen heb ik hem een vraag gesteld. Als hij de vraag niet kan beantwoorden, waarom zou ik me dan bij hem moeten verontschuldigen?’

Blankson werd niet weggestuurd. Er werd geen verontschuldiging verzonden.

MET DE BLIK OP DE TOEKOMST

In The Watch Tower werd over de activiteiten van het jaar gezegd: ‘We kunnen echt net als David zeggen: “Gij omgorddet mij met kracht ten strijde” (Psalm 18:39). Het is een heel opbouwend jaar geweest, want we hebben de hand des Heeren waargenomen (...) Zijn ware gewijdenen (...) hebben vol vreugde getuigenis gegeven.’

Aan het eind van het jaar maakten de broeders plannen om het werk met de radio uit te breiden. Er werd een radiostation gebouwd bij Chicago. Dit nieuwe station kreeg de passende roepnaam WORD. Met een zender van 5000 watt zou WORD het Woord van God honderden kilometers ver uitzenden, zelfs tot in Canada.

Het jaar 1925 zou opwindende geestelijke lichtflitsen brengen. Het begrip van Openbaring 12 zou worden verduidelijkt. Sommige Bijbelonderzoekers zouden daar problemen mee hebben. Maar veel andere zouden blij zijn met het begrip van gebeurtenissen die verband houden met de onzichtbare hemel en de uitwerking die het op Gods volk op aarde zou hebben.

a Nu Werkboek leven-en-dienenvergadering.

b J.F. Rutherford, die toen bij de Bijbelonderzoekers de leiding had, werd ook wel rechter Rutherford genoemd. Vóór zijn dienst op Bethel was hij in Missouri weleens rechter geweest.