1. Hoe weet je of iemand te vertrouwen is?

 EEN betrouwbaar persoon probeert zijn beloften na te komen en vertelt de waarheid (Ps. 15:4). Mensen weten dat ze op hem kunnen rekenen. Natuurlijk wil je graag zo iemand voor je broeders en zusters zijn. Wat kan je helpen om hun vertrouwen te winnen?

2. Hoe krijg je het vertrouwen van anderen?

² Je kunt mensen niet dwingen je te vertrouwen. Vertrouwen moet je verdienen. Het is te vergelijken met geld. Je moet er hard voor werken maar bent het zo weer kwijt. Jehovah heeft zeker je vertrouwen verdiend. Op hem kun je altijd vertrouwen, want ‘alles wat hij doet is betrouwbaar’ (Ps. 33:4). En hij verwacht dat we hem navolgen (Ef. 5:1). Laten we eens kijken naar het voorbeeld van enkele aanbidders van Jehovah die hem navolgden en bewezen dat ze betrouwbaar waren. We zullen ook stilstaan bij vijf eigenschappen die je helpen betrouwbaar te zijn.

3-4. Hoe liet Daniël zien dat hij betrouwbaar was, en wat kun je je afvragen?

³ De profeet Daniël gaf een uitstekend voorbeeld van betrouwbaarheid. Toen hij door de Babyloniërs als gevangene was weggevoerd, bouwde hij al snel de reputatie op betrouwbaar te zijn. Zijn reputatie groeide toen hij met Jehovah’s hulp de dromen van de Babylonische koning  Nebukadnezar kon uitleggen. Op een gegeven moment moest hij de koning vertellen dat Jehovah ontevreden met hem was — niet echt een boodschap die een koning graag hoorde. Er was moed voor nodig, want Nebukadnezar had een opvliegend karakter (Dan. 2:12; 4:20-22, 25). Jaren daarna bewees Daniël opnieuw betrouwbaar te zijn toen hij de juiste uitleg gaf van een mysterieuze boodschap op de wand van het paleis in Babylon (Dan. 5:5, 25-29). Later merkten Darius de Meder en zijn ambtenaren dat er ‘een buitengewone geest’ in Daniël was. Ze moesten erkennen dat hij ‘betrouwbaar was en er geen nalatigheid of corruptie bij hem werd gevonden’ (Dan. 6:3, 4). Zelfs heidense heersers zagen in dat deze aanbidder van Jehovah te vertrouwen was!

⁴ Als je nadenkt over het voorbeeld van Daniël, kun je je afvragen: Welke reputatie heb ik buiten de gemeente? Sta ik bekend als iemand die zijn verantwoordelijkheden nakomt en die te vertrouwen is? Dat zijn belangrijke vragen om bij stil te staan, want je eert Jehovah als je betrouwbaar bent.

5. Waarom stond Hananja als betrouwbaar bekend?

⁵ Toen in 455 v.Chr. de muren van Jeruzalem waren herbouwd, zocht gouverneur Nehemia betrouwbare mannen die goed voor de stad zouden zorgen. Hij koos onder andere de bevelhebber van de Burcht, Hananja. De Bijbel beschrijft  Hananja als ‘heel betrouwbaar’, als iemand met ‘meer ontzag voor de ware God dan veel anderen’ (Neh. 7:2). Uit liefde en ontzag voor Jehovah nam Hananja elke taak die hij kreeg serieus. Die eigenschappen zullen ook ons helpen om betrouwbaar te zijn in onze dienst voor God.

6. Hoe bewees Tychikus een betrouwbare vriend voor Paulus te zijn?

⁶ Nog een voorbeeld is Tychikus, een broeder die het vertrouwen van Paulus had. Toen Paulus onder huisarrest stond, kon hij echt op Tychikus bouwen. Hij noemde hem een ‘trouwe dienaar’ (Ef. 6:21, 22). Paulus vertrouwde erop dat hij de broeders in Efeze en Kolosse niet alleen zijn brieven zou bezorgen maar ook zou bemoedigen en versterken. Het voorbeeld van Tychikus doet denken aan betrouwbare broeders in deze tijd die voor onze geestelijke behoeften zorgen (Kol. 4:7-9).

7. Wat kun je over betrouwbaarheid leren van de ouderlingen en dienaren in je gemeente?

⁷ Wat kunnen we blij zijn dat we in deze tijd betrouwbare ouderlingen en dienaren hebben! Net als Daniël, Hananja en Tychikus nemen ze hun verantwoordelijkheden serieus. Op de doordeweekse vergadering bijvoorbeeld gaan we ervan uit dat alle onderdelen op het programma aan iemand zijn toegewezen. En de ouderlingen waarderen het enorm als ze erop kunnen rekenen dat elke deelnemer zijn onderdeel goed voorbereidt en presenteert. Daarnaast nodigen we mensen uit voor de weekendvergadering zonder ons af te vragen of er wel een openbare lezing geregeld is. En we vertrouwen erop dat er lectuur beschikbaar is voor de dienst. We worden goed verzorgd door die trouwe broeders en we danken Jehovah voor hen. Maar op welke manieren kan elk van ons bewijzen betrouwbaar te zijn?

8. Welk evenwicht is belangrijk als je belangstelling toont voor anderen? (Spreuken 11:13)

⁸ Natuurlijk houd je van je broeders en zusters en ben je in ze geïnteresseerd. Maar wees evenwichtig en respecteer hun privacy. In de eerste eeuw werd over sommigen in de gemeente gezegd: ‘Ze roddelen ook en bemoeien zich met andermans zaken en praten over dingen waarover ze niet horen te praten’ (1 Tim. 5:13). Zo willen we zeker niet zijn. Maar stel dat iemand je iets persoonlijks toevertrouwt, bijvoorbeeld een zuster die vertelt dat ze een gezondheidsprobleem heeft of een bepaalde beproeving meemaakt. Als ze vraagt dat voor je te houden, moet je haar wens respecteren. * (Lees Spreuken 11:13.) Laten we nu eens kijken naar andere situaties waarin het belangrijk is zaken vertrouwelijk te houden.

9. Hoe kunnen gezinsleden bewijzen dat ze betrouwbaar zijn?

⁹ In het gezin. Elk gezinslid heeft de verantwoordelijkheid bepaalde gezinsaangelegenheden privé te houden. Stel bijvoorbeeld dat een vrouw een gewoonte heeft die haar man grappig vindt. Natuurlijk zou hij haar niet in verlegenheid  willen brengen door er met anderen over te praten. Hij houdt van zijn vrouw en zou nooit iets willen doen om haar te kwetsen (Ef. 5:33). Voor ouders is het belangrijk te beseffen dat tieners graag met respect behandeld worden. Ze moeten hun kinderen niet vernederen door anderen over hun fouten te vertellen (Kol. 3:21). Kinderen moeten leren discreet te zijn en geen dingen door te vertellen die andere gezinsleden in verlegenheid kunnen brengen (Deut. 5:16). De band in het gezin wordt sterker als elk gezinslid zijn best doet om gezinsaangelegenheden privé te houden.

10. Wat houdt het in een echte vriend te zijn? (Spreuken 17:17)

¹⁰ In vriendschappen. Er zullen in je leven momenten zijn waarop je de behoefte voelt een goede vriend in vertrouwen te nemen. Maar dat kan moeilijk zijn. Misschien ben je niet gewend je diepste gedachten met iemand te delen. Het zou heel vervelend zijn erachter te komen dat je vriend heeft doorverteld wat je hebt gezegd. Aan de andere kant ben je blij als je iemand hebt die iets vertrouwelijk kan houden. Zo iemand is ‘een echte vriend’. (Lees Spreuken 17:17.)

11. (a) Hoe kunnen een ouderling en zijn vrouw laten zien dat ze betrouwbaar zijn? (b) Wat kun je leren van de ouderling in de afbeelding die een vertrouwelijke kwestie niet aan zijn gezin doorvertelt?

¹¹ In de gemeente. Ouderlingen die dingen vertrouwelijk kunnen houden zijn ‘een beschutting tegen de wind, een schuilplaats’ voor hun broeders en zusters (Jes. 32:2). Met zulke broeders kun je vrijuit praten omdat je weet dat wat je zegt niet wordt doorverteld. Zet ze aan de andere kant niet onder druk om dingen te vertellen die ze voor zich moeten houden. We waarderen het ook als de vrouw van een ouderling niet probeert informatie uit haar man los te peuteren. In feite is het voor haar een zegen geen persoonlijke dingen over haar broeders en zusters te horen te krijgen. Een vrouw  van een ouderling zei: ‘Ik ben m’n man dankbaar dat hij niets vertelt over degenen met wie hij praat tijdens een herderlijk bezoek of die hij geestelijke hulp geeft. Hij noemt zelfs geen namen. Ik ben blij dat hij me niet belast met dingen waar ik niets aan kan veranderen. Daardoor kan ik met iedereen in de gemeente normaal omgaan. En ik kan erop vertrouwen dat m’n man ook mijn persoonlijke gevoelens en problemen niet aan anderen doorvertelt.’ Natuurlijk willen we allemaal de reputatie hebben betrouwbaar te zijn. Laten we eens kijken naar vijf eigenschappen die je helpen dat doel te bereiken.

12. Leg uit waarom liefde de basis is voor vertrouwen.

¹² Liefde is de basis voor vertrouwen. Jezus zei wat de twee belangrijkste geboden zijn: Jehovah liefhebben en je naaste liefhebben (Matth. 22:37-39). Liefde voor Jehovah zet je ertoe aan zijn volmaakte voorbeeld van betrouwbaarheid na te volgen. Liefde voor je broeders en zusters beweegt je er bijvoorbeeld toe privézaken vertrouwelijk te houden. Vertel nooit iets door dat ze in verlegenheid brengt of dat nadelig of pijnlijk voor ze is (Joh. 15:12).

13. Hoe kan nederigheid je helpen betrouwbaar te zijn?

¹³ Nederigheid helpt je betrouwbaar te zijn. Een christen die nederig is, probeert geen indruk te maken door als eerste met een nieuwtje te komen (Fil. 2:3). Hij probeert niet belangrijker over te komen door te laten doorschemeren dat hij dingen weet die hij niet mag vertellen. Nederigheid voorkomt ook dat je speculaties rondvertelt over dingen die niet in de Bijbel of in onze Bijbelse publicaties worden besproken.

14. Hoe helpt inzicht je om betrouwbaar te zijn?

¹⁴ Inzicht maakt dat je weet wanneer het ‘een tijd om te zwijgen’ of juist ‘een tijd om te spreken’ is (Pred. 3:7). Het spreekwoord luidt: spreken is zilver, zwijgen is goud. Met andere woorden, soms is het beter om niets te zeggen. Spreuken 11:12 zegt dan ook: ‘De man met inzicht houdt zich stil.’ Neem het voorbeeld van een ervaren ouderling die vaak wordt gevraagd andere gemeenten te helpen met lastige problemen. Een collega-ouderling zei daarover: ‘Hij is altijd voorzichtig en deelt nooit gevoelige informatie over andere gemeenten.’ Zijn inzicht heeft hem het respect opgeleverd van de broeders in zijn eigen lichaam van ouderlingen. Ze weten gewoon dat hij hun vertrouwelijke zaken niet zal doorvertellen.

15. Geef een voorbeeld waaruit blijkt dat je met eerlijkheid het vertrouwen van anderen kunt winnen.

¹⁵ Eerlijkheid is nog zo’n element van vertrouwen. Een eerlijk persoon vertrouw je omdat je weet dat hij altijd de waarheid zal spreken (Ef. 4:25; Hebr. 13:18). Stel dat je je onderwijs wilt verbeteren. Je kunt dan iemand vragen naar je toespraak te luisteren en nuttige tips te geven. Maar wie vraag je? Iemand die je vertelt wat je wilt horen of iemand die je vriendelijk de waarheid vertelt? Waarschijnlijk vertrouw je dan op iemand die eerlijke feedback geeft.  De Bijbel zegt: ‘Openlijke terechtwijzing is beter dan verborgen liefde. Uit trouw brengt een vriend wonden toe’ (Spr. 27:5, 6). Al zijn de eerlijke opmerkingen van een vriend niet direct leuk om te horen, op de lange termijn zijn ze tot je voordeel.

16. Hoe laat Spreuken 10:19 het belang van zelfbeheersing uitkomen?

¹⁶ Zelfbeheersing is essentieel als je het vertrouwen van anderen wilt winnen. Het helpt je om je lippen in bedwang te houden als je in de verleiding komt iets te onthullen wat je in vertrouwen is verteld. (Lees Spreuken 10:19.) Zelfbeheersing kan heel moeilijk zijn op sociale media. Als je niet oppast, onthul je onbedoeld vertrouwelijke dingen aan een groot publiek. En als je de informatie eenmaal elektronisch hebt verspreid, heb je geen controle meer over de manier waarop het gebruikt zal worden of over de schade die het zal aanrichten. Je moet ook je lippen in bedwang houden als tegenstanders je proberen te verleiden dingen te zeggen die je broeders en zusters in gevaar kunnen brengen. Dat kan gebeuren als je door de politie wordt ondervraagd in een land waar ons werk verboden of aan beperkingen onderworpen is. Je kunt in dat soort situaties het principe toepassen uit Psalm 39:1: ‘Met een muilband zal ik mijn mond bedwingen.’ Of je nu te maken hebt met je familie, je vrienden, je broeders en zusters of wie maar ook, je moet betrouwbaar zijn. En daarvoor heb je zelfbeheersing nodig.

17. Hoe kun je bijdragen aan een sfeer van vertrouwen in de gemeente?

¹⁷ Wat zijn we Jehovah dankbaar dat hij ons heeft getrokken tot een familie van lieve, betrouwbare broeders en zusters! Elk van ons heeft de verantwoordelijkheid het vertrouwen van broeders en zusters te verdienen. Als je blijft werken aan liefde, nederigheid, inzicht, eerlijkheid en zelfbeheersing, draag je bij aan een sfeer van vertrouwen in de gemeente. Vertrouwen opbouwen is een voortdurend proces. Volg dus onze God, Jehovah, na en blijf bewijzen dat je betrouwbaar bent.