Voldoening vinden als moeder

TEGENWOORDIG werken de meeste vrouwen buitenshuis. In geïndustrialiseerde landen hebben bijna evenveel vrouwen als mannen een baan. In ontwikkelingslanden zwoegen vrouwen vaak urenlang op het land om voor hun gezin te helpen zorgen.

Veel vrouwen worden heen en weer geslingerd tussen de noodzaak om de kost te verdienen en het verlangen om zorg te dragen voor hun gezin en huis. Deze vrouwen zorgen niet alleen dat er geld binnenkomt voor voedsel, kleding en onderdak, maar bereiden ook het voedsel, wassen de kleding en maken het huis schoon.

Christelijke moeders proberen bovendien hun kinderen geestelijke waarden bij te brengen. „Eerlijk gezegd vind ik het heel moeilijk om werk en gezinsverantwoordelijkheden met elkaar in evenwicht te houden, vooral als je jonge kinderen hebt”, zegt Cristina, moeder van twee jonge dochters. „Het is niet makkelijk de kinderen al de aandacht te geven die ze nodig hebben.”

Wat beweegt moeders ertoe buitenshuis te gaan werken? Met welke uitdagingen krijgen ze te maken? En heeft een moeder een baan nodig om voldoening te kunnen vinden?

Waarom moeders werken

Voor veel moeders is het absoluut noodzakelijk een fulltimebaan te hebben. Heel wat vrouwen hebben geen man met wie ze de economische last kunnen delen. En echtparen bemerken soms dat één inkomen gewoonweg niet voldoende is om in de basisbehoeften van het gezin te voorzien.

Uiteraard werken niet alle moeders fulltime uit financiële noodzaak. Een aanmerkelijk aantal werkt buitenshuis om hun gevoel van eigenwaarde op te krikken. Sommige werken misschien om in een bepaalde mate financieel onafhankelijk te zijn of om luxeartikelen te kunnen kopen. Veel vrouwen zijn goed in hun werk en genieten ervan.

Nog een reden waarom sommige moeders zich gedwongen voelen een baan te nemen, is dat ze niet willen onderdoen voor andere moeders. Hoewel de meeste mensen erkennen dat werkende moeders constant gestrest en uitgeput zijn, worden degenen die ervoor kiezen thuis te blijven vaak verkeerd begrepen of zelfs belachelijk gemaakt.  „Het is niet makkelijk om anderen uit te leggen dat je ’gewoon huisvrouw’ bent”, geeft een vrouw toe. „Sommige mensen laten door hun woorden of gelaatsuitdrukking merken dat ze vinden dat je je leven vergooit”, zegt ze. Rebeca, moeder van een tweejarig dochtertje, vertelt: „Hoewel de maatschappij waarin we leven erkent dat vrouwen voor hun kinderen moeten zorgen, heb ik het gevoel dat moeders die geen baan hebben als enigszins minderwaardig worden beschouwd.”

Droombeeld tegenover realiteit

In sommige delen van de wereld schilderen de media ’de ideale vrouw’ af als succesvol in haar gekozen carrière — goedbetaald, perfect gekleed en heel zelfverzekerd. Als ze thuiskomt, heeft ze nog de energie om de problemen van haar kinderen op te lossen, de fouten van haar man te corrigeren en een eventuele crisis thuis aan te pakken. Het is begrijpelijk dat maar weinig vrouwen aan dat droombeeld kunnen beantwoorden.

In de praktijk zijn veel banen van vrouwen eentonig en relatief slecht betaald. Werkende moeders komen er misschien tot hun teleurstelling achter dat ze op hun werk hun natuurlijke talenten niet volledig kunnen gebruiken. Het boek Social Psychology merkt op: „Ondanks de vooruitgang richting gelijkheid hebben mannen nog steeds beter betaalde banen en hebben ze meer te zeggen op het werk. Vrouwen die hun gevoel van eigenwaarde aan hun werk willen ontlenen, zijn dan ook duidelijk in het nadeel.” De Spaanse krant El País zegt: „Men heeft berekend dat de kans op stress bij vrouwen drie keer zo groot is als bij mannen omdat de overgrote meerderheid van de vrouwen een dubbele baan heeft: een op het werk en een thuis.”

Hoe de man kan helpen

Het is uiteraard een persoonlijke beslissing of een christelijke moeder wel of niet buitenshuis gaat werken. Maar als ze getrouwd is, moeten zij en haar man zo’n beslissing pas nemen nadat ze erover gepraat hebben en alle factoren die erbij betrokken zijn zorgvuldig overwogen hebben. — Spreuken 14:15.

En als een echtpaar nu besluit dat beiden puur uit noodzaak fulltime moeten werken? In dat geval zal een verstandige echtgenoot bijzondere aandacht schenken aan de Bijbelse vermaning: „Van uw kant, mannen, moet u in het huwelijksleven begrip tonen voor uw vrouw, want zij behoort tot het zwakkere geslacht. U moet eerbied voor haar hebben, omdat zij met u zal delen in de gave van het leven” (1 Petrus 3:7, Groot Nieuws Bijbel). Een man toont eerbied of respect voor zijn vrouw door rekening te houden met haar lichamelijke en emotionele beperkingen. Waar mogelijk zal hij zijn vrouw helpen met huishoudelijke taken. Net als Jezus zal een man bereid zijn zulke nederige taken te verrichten en zal hij die niet uit de weg gaan omdat ze beneden zijn waardigheid zouden zijn (Johannes 13:12-15). In plaats daarvan zal hij het als een gelegenheid zien om zijn liefde voor zijn hardwerkende vrouw te tonen. Ze zal die hulp enorm waarderen. — Efeziërs 5:25, 28, 29.

Als beide partners buitenshuis moeten werken, is samenwerking thuis ongetwijfeld noodzakelijk. Dat feit wordt onderstreept door een bericht in ABC, een Spaanse krant. Het artikel haalde een onderzoek van het Instituut voor Gezinszaken aan en schreef het hoge echtscheidingscijfer in Spanje niet alleen toe aan „de achteruitgang van religieuze en morele normen” maar ook aan de combinatie van twee andere factoren, namelijk „de deelname van vrouwen aan het arbeidsproces en het verzuim van mannen om met huishoudelijke taken te helpen”.

De belangrijke rol van een christelijke moeder

Hoewel Jehovah vaders de voornaamste verantwoordelijkheid voor de opleiding van de kinderen heeft gegeven, weten christelijke moeders dat ook zij een heel belangrijke rol toevertrouwd hebben gekregen — vooral wanneer de kinderen nog klein zijn (Spreuken 1:8; Efeziërs 6:4). Jehovah richtte zich zowel tot vaders als  tot moeders toen hij de Israëlieten de opdracht gaf zijn Wet bij hun kinderen in te scherpen. Hij wist dat dit proces tijd en geduld zou vergen, vooral tijdens de vormingsjaren van een kind. Om die reden zei God dat ouders hun kinderen thuis, onderweg, bij het opstaan en bij het slapengaan moesten opleiden. — Deuteronomium 6:4-7.

Gods Woord benadrukt de belangrijke en waardige rol van moeders wanneer kinderen wordt geboden: „Verlaat de wet van uw moeder niet” (Spreuken 6:20). Uiteraard zal een echtgenote eerst met haar man overleggen voordat ze ’wetten’ of regels voor de kinderen opstelt. Niettemin maakt dat vers duidelijk dat moeders het recht hebben regels te maken. En kinderen zullen er veel profijt van hebben als ze gehoorzaam zijn aan de wetten over aanbidding en moraal die hun godvrezende moeder hun heeft bijgebracht (Spreuken 6:21, 22). Teresa, die twee zoontjes heeft, legde uit waarom ze geen baan zoekt. Ze zei: „Ik zie het als mijn voornaamste taak om mijn kinderen op te leiden tot dienstknechten van God. Ik wil deze taak op de best mogelijke manier volbrengen.”

Bijzondere moeders

De Israëlitische koning Lemuël trok ongetwijfeld profijt van de gewetensvolle inspanningen van zijn moeder. „De gewichtige boodschap” die ze hem „bij wijze van correctie gaf” is zelfs opgenomen in Gods geïnspireerde Woord (Spreuken 31:1; 2 Timotheüs 3:16). Haar beschrijving van een bekwame vrouw is voor jonge mannen nog steeds een hulp om een verstandige keuze te maken wat betreft een huwelijkspartner. En haar waarschuwingen over immoraliteit en overmatig drinken zijn in deze tijd nog net zo toepasselijk als in de tijd dat ze werden opgetekend. — Spreuken 31:3-5, 10-31.

In de eerste eeuw prees Paulus de geweldige manier waarop een moeder, Eunice, haar zoon Timotheüs had onderwezen. Omdat haar man waarschijnlijk Griekse goden aanbad, moest Eunice Timotheüs ervan overtuigen dat hij geloof moest stellen in „de heilige geschriften”. Wanneer begon ze Timotheüs uit die geschriften te onderwijzen? Het geïnspireerde verslag zegt dat ze dat „van kindsbeen af” deed, met andere woorden, vanaf de tijd dat hij een baby was (2 Timotheüs 1:5; 3:14, 15). Haar eigen geloof en voorbeeld, en ook de manier waarop ze Timotheüs onderwees, bereidden hem duidelijk voor op zijn toekomstige zendingsdienst. — Filippenzen 2:19-22.

De Bijbel spreekt ook over moeders die gastvrijheid betoonden aan loyale dienstknechten van God waardoor hun kinderen konden omgaan met uitstekende voorbeelden om na te volgen. Zo was er bijvoorbeeld een Sunamitische vrouw die de profeet Elisa regelmatig in haar huis ontving. Haar zoon werd later door hem uit de dood opgewekt (2 Koningen 4:8-10, 32-37). En neem het voorbeeld van Maria, de moeder van de Bijbelschrijver Markus. Kennelijk stelde ze haar huis in Jeruzalem open als vergaderplaats voor de eerste discipelen (Handelingen 12:12). Markus heeft zeker profijt getrokken van de omgang met de apostelen en andere christenen die regelmatig bij hem thuis kwamen.

Het is duidelijk dat Jehovah veel waardering heeft voor de moeite die getrouwe vrouwen doen om zijn beginselen bij hun kinderen in te scherpen. Hij heeft deze vrouwen lief vanwege hun getrouwheid en hun inspanningen om thuis een goed geestelijk milieu te creëren. — 2 Samuël 22:26; Spreuken 14:1.

De keuze die de meeste voldoening geeft

Zoals uit de voorgaande Bijbelse voorbeelden blijkt, brengt het unieke zegeningen met zich mee als iemand goed voor de lichamelijke, geestelijke en emotionele behoeften van zijn gezin zorgt. Maar het is geen makkelijke taak. De taak van een moeder thuis lijkt vaak nog veeleisender dan een hoge functie in een bedrijf.

Het is waar dat als een moeder er in overleg met haar man voor kiest minder of helemaal niet te gaan werken, het gezin het misschien  met minder moet doen en zij mogelijk spot moet verduren van anderen die haar beslissing niet begrijpen. Maar de zegeningen kunnen het offer ruimschoots compenseren. Paqui heeft drie kinderen en moet parttime werken. Ze zegt: „Ik wil er graag zijn als de kinderen van school thuiskomen zodat ze iemand hebben om mee te praten.” Welke voordelen hebben haar kinderen daarvan? „Ik help ze met hun huiswerk, en als er problemen zijn, kan ik die meteen aanpakken”, zegt ze. „Door elke dag samen tijd door te brengen, blijft onze communicatie goed. Ik vind deze tijd met mijn kinderen zo belangrijk dat ik een aanbod voor een fulltimebaan heb afgeslagen.”

Veel christelijke moeders zijn erachter gekomen dat als het hun lukt om minder te gaan werken, iedereen in het gezin daar voordeel bij heeft. „Toen ik stopte met werken, leek het alsof ons gezin beter begon te functioneren”, legt Cristina uit, die eerder werd aangehaald. „Ik had tijd om met mijn kinderen te praten en mijn man op veel praktische manieren te helpen. Ik begon ervan te genieten om mijn dochters dingen te leren en hen vorderingen te zien maken.” Eén bepaald voorval zal Cristina nooit vergeten. „Mijn oudste kind heeft leren lopen op de crèche”, vertelt ze, „maar mijn tweede kind heb ik thuis leren lopen. Ze deed haar eerste stapjes en viel zo in mijn armen. Dat was een geweldig moment!”

Nog een factor om in aanmerking te nemen, is dat de financiële offers die gebracht worden als een moeder minder gaat werken, misschien niet zo groot zijn als verwacht. „De onkosten van kinderopvang en vervoer slokten feitelijk een groot deel van mijn salaris op”, legt Cristina uit. „Toen we onze situatie eens goed onder de loep namen, beseften we dat mijn baan uiteindelijk niet zo veel extra geld opleverde.”

Na hun situatie te hebben geïnventariseerd, besluiten sommige echtparen dat de voordelen die het heeft als de vrouw fulltime voor het gezin zorgt, opwegen tegen het financiële offer dat moet worden gebracht. „Ik ben heel blij dat mijn vrouw thuis kan blijven om voor onze twee jonge kinderen te zorgen”, zegt Paul, de man van Cristina. „Het was voor ons allebei veel zwaarder toen mijn vrouw nog buitenshuis werkte.” Welke uitwerking heeft deze beslissing op de twee dochters gehad? „Ze voelen zich niet alleen meer geborgen,” vertelt Paul, „maar ze worden tijdens hun vroege jeugd ook in grote mate beschermd tegen slechte invloeden.” Waarom vindt dit echtpaar het zo belangrijk om zo veel mogelijk tijd met hun dochters door te brengen? Paul zegt: „Ik ben ervan overtuigd dat wij als ouders bij wijze van spreken op het hart van onze kinderen moeten schrijven, want anders zal een ander dat doen.”

Uiteraard moet ieder echtpaar zijn eigen situatie onder de loep nemen. En niemand mag kritiek hebben op de beslissingen van anderen (Romeinen 14:4; 1 Thessalonicenzen 4:11). Toch is het de moeite waard om na te denken over de vele voordelen die een gezin ondervindt als een moeder geen fulltimebaan heeft. Teresa, die eerder werd aangehaald, vat samen hoe ze hierover denkt: „Niets geeft meer voldoening dan zo veel mogelijk tijd te besteden aan het zorgen voor en het onderwijzen van je eigen kinderen.” — Psalm 127:3.

[Illustratie op blz. 31]

Christelijke moeders hebben een aandeel aan het belangrijke werk om hun kinderen op te leiden