U kunt gelukkig zijn ondanks teleurstellingen

WIE heeft zich nooit teleurgesteld gevoeld? Zelfs onze hemelse Vader, Jehovah God, kent de pijn van teleurstelling. Hoewel hij de Israëlieten uit slavernij in Egypte had bevrijd en hen rijk had gezegend, zegt de Bijbel: „Herhaaldelijk plachten zij God op de proef te stellen, en zij bedroefden zelfs de Heilige Israëls” (Psalm 78:41). Ondanks dat is Jehovah altijd „de gelukkige God” geweest. — 1 Timotheüs 1:11.

Er zijn heel wat redenen voor teleurstelling. Hoe kunnen we voorkomen dat we daardoor ongelukkig worden? Wat kunnen we leren van de manier waarop Jehovah God met teleurstellende situaties omging?

Oorzaken van teleurstelling

„Tijd en onvoorziene gebeurtenissen” treffen ons allemaal, zo zegt Gods Woord (Prediker 9:11). Zo leidt een misdrijf, een ongeluk of een ziekte soms plotseling tot grote problemen — en tot teleurstelling. De Bijbel zegt ook: „Verwachting die wordt uitgesteld, maakt het hart ziek” (Spreuken 13:12). Als we vol verwachting naar iets uitzien, maakt dat ons blij, maar als dat niet snel gebeurt, kunnen we ons teleurgesteld en down gaan voelen. Duncan * bijvoorbeeld wilde altijd al zendeling worden, maar na dat een aantal jaren geweest te zijn, moesten zijn vrouw en hij terug naar huis. „Voor het eerst in mijn leven was ik mijn gevoel van richting kwijt”, vertelt hij. „Ik had geen doelen. Niets leek nog belangrijk.” Soms kan de pijn lang aanhouden, zoals in het geval van Claire, die zegt: „Ik was zeven maanden in verwachting toen ik een miskraam kreeg. Dat is al jaren geleden, maar als een jongen op het podium een voordracht houdt, denk ik zelfs nu nog bij mezelf: zo oud zou mijn zoon nu ook geweest zijn.”

Het kan ook pijn doen als iemand anders ons teleurstelt, bijvoorbeeld wanneer een verkering uitgaat, een huwelijk stukloopt, een kind opstandig wordt of een vriend ons in de steek laat of ondankbaar is. Omdat we allemaal  onvolmaakt zijn en we in moeilijke tijden leven, zijn er oneindig veel redenen om teleurgesteld te raken.

Ook ons eigen falen kan tot teleurstellingen leiden. Als we bijvoorbeeld niet slagen voor een examen of een baan niet krijgen, of als het niet lukt iemands hart te winnen, kunnen we ons waardeloos gaan voelen. We kunnen ook teleurgesteld zijn in onszelf als iemand van wie we houden in het geloof verzwakt. Mary vertelt: „Mijn dochter leek het heel goed te doen. Ik had het idee dat ik haar een goed voorbeeld had gegeven. Maar toen ze Jehovah God en de waarden van ons gezin de rug toekeerde, had ik het gevoel dat ik volledig gefaald had. Alle andere dingen in mijn leven die wel goed lukten, konden dat niet compenseren. Ik was heel erg ontmoedigd.”

Hoe kunnen we met zulke pijnlijke teleurstellingen omgaan? Om die vraag te beantwoorden zullen we bespreken welk voorbeeld Jehovah heeft gegeven in het omgaan met teleurstellingen.

Wees gericht op de oplossing

Jehovah God zorgde goed voor het eerste mensenpaar, maar zij bleken ondankbaar te zijn en kwamen in opstand (Genesis hfst. 2 en 3). Vervolgens begon hun zoon Kaïn een verkeerde houding te ontwikkelen. Hij negeerde de waarschuwingen van Jehovah en vermoordde zijn eigen broer (Genesis 4:1-8). Wat moet dat Jehovah pijn hebben gedaan!

Waarom bleef Jehovah ondanks die teleurstelling gelukkig? Omdat het zijn voornemen was de aarde met volmaakte mensen te vullen en hij aan de verwezenlijking van dat voornemen bleef werken (Johannes 5:17). Met dat doel trof hij regelingen voor het loskoopoffer en voor zijn koninkrijk (Mattheüs 6:9, 10; Romeinen 5:18, 19). Jehovah richtte zich niet op het probleem, maar op de oplossing.

Gods Woord geeft ons de aanmoediging ons op positieve dingen te richten en niet op hoe het had kunnen zijn of op wat we hadden moeten doen. In de Bijbel staat: „Al wat waar is, al wat van ernstig belang is, al wat rechtvaardig is, al wat eerbaar is, al wat lieflijk is, alles waarover gunstig wordt gesproken, welke deugd er ook is en al wat lof verdient, blijft deze dingen bedenken.” — Filippenzen 4:8.

Een juiste kijk op teleurstellingen

Er kan iets gebeuren waardoor ons leven drastisch verandert. We kunnen bijvoorbeeld plotseling zonder werk komen te zitten, geen huwelijkspartner meer hebben of onze voorrechten kwijtraken. We kunnen onze gezondheid, ons huis of onze vrienden verliezen. Hoe kunnen we met zulke veranderingen omgaan?

Sommigen hebben gemerkt dat het nuttig is prioriteiten te stellen. Duncan, die al eerder is aangehaald, vertelt: „Toen mijn vrouw en ik ons realiseerden dat onze vorige manier van leven voorgoed voorbij was, waren we daar kapot van. Uiteindelijk stelden we twee prioriteiten: voor mijn moeder zorgen en, als dat maar enigszins mogelijk was, in de volletijddienst blijven. Als we voor beslissingen komen te staan, denken we erover na hoe die onze prioriteiten zullen beïnvloeden. Dat maakt alles een stuk eenvoudiger.”

Velen hebben de neiging negatieve dingen te overdrijven als ze met teleurstellingen te maken krijgen. Zo kunnen onze inspanningen om een kind op te voeden, een baan te krijgen of het goede nieuws in een anderstalig gebied te prediken, niet de gewenste resultaten opleveren. We denken dan misschien: ik heb gefaald. Maar net zoals God niet gefaald had omdat het begin van de mensheid teleurstellend was, hebben wij niet gefaald omdat onze inspanningen ons in eerste instantie teleurstellen. — Deuteronomium 32:4, 5.

 We kunnen makkelijk verbitterd raken als mensen ons teleurstellen. Zo reageert Jehovah niet. Koning David stelde hem teleur toen hij overspel pleegde en vervolgens de echtgenoot van de vrouw liet doden. Maar Jehovah zag dat David oprecht berouw had en bleef David als zijn dienstknecht gebruiken. Ook de getrouwe koning Josafat maakte een ernstige fout toen hij een verbond sloot met Gods vijanden. Jehovah’s profeet zei: „Hiervoor is er verontwaardiging tegen u van de persoon van Jehovah. Niettemin zijn er goede dingen bij u gevonden” (2 Kronieken 19:2, 3). Jehovah zag Josafat nog niet als een verrader omdat hij één fout had gemaakt. Zo kunnen ook wij voorkomen dat we vrienden kwijtraken door niet te sterk te reageren als ze een fout maken. Vrienden die ons teleurstellen hebben waarschijnlijk ook veel goede eigenschappen. — Kolossenzen 3:13.

Teleurstellingen kunnen worden bezien als een noodzakelijke ervaring op de weg naar uiteindelijk succes. We kunnen teleurgesteld zijn in onszelf als we een zonde begaan. Maar we kunnen daaroverheen komen door juiste, doelgerichte stappen te doen en verder te gaan. Toen koning David bijzonder teleurgesteld was in zichzelf, schreef hij: „Toen ik bleef zwijgen, teerden mijn beenderen weg door  mijn gekerm de gehele dag. . . . Ten slotte beleed ik u [Jehovah] mijn zonde . . . en gijzelf hebt de dwaling van mijn zonden vergeven” (Psalm 32:3-5). Als we beseffen dat we niet hebben gedaan wat God van ons verwacht, moeten we hem om vergeving vragen, ons gedrag veranderen en vastbesloten zijn Gods raad in de toekomst beter op te volgen. — 1 Johannes 2:1, 2.

Ons nu voorbereiden op teleurstellingen

Ongetwijfeld zullen we in de toekomst allemaal wel de een of andere teleurstelling te verwerken krijgen. Hoe kunnen we ons daarop voorbereiden? Let eens op het commentaar van Bruno, een oudere christen die een teleurstelling heeft ondervonden die zijn manier van leven heeft veranderd. Hij vertelt: „In mijn geval was de belangrijkste factor om over de teleurstelling heen te komen, door te gaan met wat ik al deed om mijn geestelijke gezindheid te versterken. Ik had geleerd waarom God toelaat dat dit wrede stelsel blijft bestaan. Ik had jarenlang gewerkt aan een goede band met Jehovah. Daar was ik nu heel dankbaar voor. Het besef dat hij met me was, heeft me de troost gegeven die ik nodig had om over mijn depressiviteit heen te komen.”

Als we naar de toekomst kijken, kunnen we van één ding zeker zijn: ook al worden we teleurgesteld door onszelf of anderen, God zal ons nooit teleurstellen. God verklaarde zelfs dat zijn naam, Jehovah, betekent: „Ik zal bewijzen te zijn wat ik zal bewijzen te zijn” (Exodus 3:14). Dat geeft ons het vertrouwen dat hij zal worden wat nodig is om zijn beloften te vervullen. Hij heeft beloofd dat zijn wil door middel van zijn koninkrijk „gelijk in de hemel, zo ook op aarde” zal geschieden. Daarom schreef Paulus: „Ik ben ervan overtuigd dat noch dood noch leven, noch engelen noch regeringen . . . noch enige andere schepping ons zal kunnen scheiden van Gods liefde, die in Christus Jezus, onze Heer, is.” — Mattheüs 6:10; Romeinen 8:38, 39.

We kunnen vol vertrouwen uitzien naar de vervulling van de belofte die God via de profeet Jesaja heeft gedaan: „Ik schep nieuwe hemelen en een nieuwe aarde; en de vroegere dingen zullen niet in de geest worden teruggeroepen, noch zullen ze in het hart opkomen” (Jesaja 65:17). Wat een schitterend vooruitzicht is het dat er een tijd komt waarin alle herinneringen aan teleurstellingen zullen verdwijnen!

[Voetnoot]

[Inzet op blz. 13]

We hebben niet gefaald omdat onze inspanningen ons in eerste instantie teleurstellen

[Inzet op blz. 14]

Gods Woord geeft ons de aanmoediging ons op positieve dingen te richten en niet op hoe het had kunnen zijn

[Illustraties op blz. 15]

God is gelukkig, ondanks de tekortkomingen van mensen, omdat de vervulling van zijn voornemen vaststaat

[Illustratie op blz. 16]

Geestelijke prioriteiten stellen is een hulp om over teleurstellingen heen te komen