Wist u dit?

Wat bedoelde Jezus toen hij tegen Saulus zei: „Achteruit te blijven slaan tegen de prikkels maakt het hard voor u”? — Handelingen 26:14.

▪ In de tijd van de Bijbel gebruikten landbouwers prikkels om hun trekdieren te leiden tijdens het ploegen. Een prikkel was een stok van ongeveer tweeënhalve meter lang met aan één eind een scherpe metalen punt. Als het dier tegen de prikkel duwde, zou het zich bezeren. Aan het andere eind zat vaak een kleine schoffel waarmee aarde, modder of planten van de ploeg afgehaald konden worden.

Soms werden prikkels als wapen gebruikt. De Israëlitische rechter en krijgsman Samgar sloeg zeshonderd Filistijnen neer „met een veedrijversstok” (Rechters 3:31).

Dit werktuig wordt in de Bijbel ook in figuurlijke zin genoemd. Koning Salomo schreef bijvoorbeeld dat de woorden van een wijze „als ossenprikkels” kunnen zijn die iemand tot de juiste beslissing brengen (Prediker 12:11).

De uit de dood opgewekte Jezus gebruikte soortgelijke beeldspraak. Hij gaf Saulus, een christenvervolger, de raad niet „achteruit te blijven slaan tegen de prikkels”. Dat roept het beeld op van een koppig dier dat zich verzet tegen de aansporingen van zijn eigenaar. Saulus was zo wijs positief te reageren op Jezus’ raad. Hij gaf zijn leven een totaal andere richting en werd de apostel Paulus.

Hoe hielden de eerste-eeuwse Joden ’s nachts de tijd bij?

▪ De Joden in de eerste eeuw n.Chr. konden op een heldere dag een zonnewijzer gebruiken om de tijd bij te houden. Maar als het bewolkt was of donker werd gebruikten ze een clepsydra, een waterklok. Ook de oude Egyptenaren, Perzen, Grieken en Romeinen gebruikten zo’n klok.

Volgens The Jewish Encyclopedia had de clepsydra in zowel de Misjna als de Talmoed „allerlei namen, misschien omdat er verschillende vormen en ontwerpen waren, maar allemaal slaan ze op het langzame ontsnappen, letterlijk wegstelen, van het water, druppel voor druppel, wat de betekenis van het Griekse ’clepsydra’ is”.

Hoe werkte een clepsydra? Via een kleine opening in de bodem van een vat liep water in een ander vat. Hoeveel tijd er was verstreken, was te zien aan het waterniveau in het bovenste of het onderste vat, eventueel met behulp van een schaalverdeling.

In Romeinse legerkampen werden zulke klokken gebruikt om te bepalen wanneer de vier nachtwaken begonnen en eindigden. De wisseling van de wacht werd aangekondigd met een trompetsignaal. Iedereen binnen gehoorsafstand wist dan hoe laat het was (Markus 13:35).