Ik ben geboren in een arm gezin in Tirana, de hoofdstad van Albanië. Mijn vader was een eerlijke man die lange dagen maakte om in ons onderhoud te voorzien. Maar eigenlijk konden we altijd maar nauwelijks rondkomen. Armoede was voor mij als kind de harde realiteit. Het grootste deel van mijn jeugd had ik geen schoenen en ik had niet altijd genoeg te eten.

 Al op heel jonge leeftijd begon ik te stelen. Eigenlijk wilde ik alleen mijn familie helpen om te overleven. Uiteindelijk kwam ik in aanraking met de politie. Dus in 1988, toen ik 14 was, stuurde mijn vader me naar een jeugdinrichting. Daar bracht ik twee jaar door en kreeg ik een opleiding als lasser. Na mijn vertrek wilde ik graag eerlijk aan de kost komen, maar ik kon geen werk vinden. Door de politieke onrust was er in Albanië veel werkloosheid. Gefrustreerd zocht ik mijn oude vrienden weer op en begon ik weer te stelen. Uiteindelijk werden mijn vrienden en ik gearresteerd en tot drie jaar gevangenisstraf veroordeeld.

 Toen ik vrijkwam, ging ik door met mijn criminele loopbaan. De economie van Albanië was ingestort en er was chaos in het land. In die onrustige tijd verdiende ik veel geld aan illegale activiteiten. Toen na een gewapende overval twee van mijn handlangers werden gearresteerd, vluchtte ik het land uit om aan een lange gevangenisstraf te ontkomen. Tegen die tijd was ik getrouwd met Julinda, en we hadden een jongetje.

 We belandden in Engeland. Ik wilde echt met mijn vrouw en zoon een nieuw leven beginnen, maar oude gewoonten zijn hardnekkig. Al gauw zat ik weer in het criminele circuit, deze keer in de drugshandel. Er gingen grote sommen geld door mijn handen.

 Wat vond Julinda ervan dat ik drugs dealde? Ze zegt zelf: ‘Toen ik in Albanië opgroeide, droomde ik ervan niet meer arm te zijn. Ik had alles over voor een beter leven. Ik dacht dat geld ons leven beter zou maken, dus ik stond vierkant achter Artan en het liegen, stelen en drugs dealen — wat het ook was om aan geld te komen.’

 In 2002 veranderde ons leven. Aan onze financiële plannen en dromen kwam abrupt een eind. Ik werd opgepakt met een grote lading drugs en belandde weer in de gevangenis.

 De Bijbel kreeg al invloed op mijn leven voordat ik het doorhad. In 2000 had Julinda Jehovah’s Getuigen ontmoet en was ze begonnen met Bijbelstudie. Ik had geen zin om over de Bijbel te praten, want ik dacht dat dat saai was. Maar Julinda vond het geweldig. Ze vertelt: ‘Ik kwam uit een gelovig gezin en had liefde en respect voor de Bijbel. Ik wilde altijd al weten wat erin stond en vond het leuk om met de Getuigen te gaan studeren. Veel leringen in de Bijbel vond ik superlogisch. Wat ik leerde, hielp me wat dingen in mijn leven te veranderen. Maar in mijn kijk op geld veranderde er weinig of niets. Tenminste, totdat Artan werd gearresteerd. Dat was echt een wake-upcall. Ineens ging ik begrijpen dat wat de Bijbel over geld zegt klopt. We hadden alles gedaan om rijk te worden, maar het maakte ons niet gelukkig. Toen begreep ik dat ik naar al Gods normen moest leven.’

 In 2004 kwam ik weer vrij. Al snel probeerde ik in de drugshandel terug te komen. Maar Julinda was veranderd. Ze zei iets dat me echt aan het denken zette: ‘Ik wil je geld niet meer. Ik wil mijn man terug. En ik wil dat de vader van mijn kinderen er voor ze is.’ Dat was een shock, maar ze had gelijk. Jarenlang was ik nauwelijks thuis geweest, bij mijn gezin. Ik moest denken aan alle ellende die ik had meegemaakt omdat ik op een oneerlijke manier rijk wilde worden. En dus besloot ik de dingen te veranderen en verbrak ik alle contact met mijn oude vrienden.

 Het echte keerpunt kwam toen ik met mijn vrouw en twee zonen naar een vergadering van Jehovah’s Getuigen ging. Ik was onder de indruk van de oprechte, vriendelijke mensen die ik er ontmoette. Uiteindelijk begon ik de Bijbel te bestuderen.

 Uit de Bijbel leerde ik: ‘De liefde voor geld is een wortel van allerlei schadelijke dingen. Door zich aan die liefde over te geven, zijn sommigen van het geloof afgedwaald en hebben ze zichzelf overal met veel pijnen doorboord’ (1 Timotheüs 6:9, 10). Ik had zelf meegemaakt dat dat echt waar was. Ik had echt veel spijt van de dingen die ik had gedaan omdat het mij en mijn gezin zo veel verdriet had gedaan (Galaten 6:7). Toen ik leerde hoeveel liefde Jehovah en zijn Zoon, Jezus Christus, voor ons hebben, begon ik mijn persoonlijkheid te veranderen. Ik begon minder aan mezelf en meer aan anderen te denken. En ik ging meer tijd met mijn gezin doorbrengen.

 Ik heb veel gehad aan het Bijbelse advies: ‘Laat je leven vrij zijn van de liefde voor geld en wees tevreden met wat je hebt’ (Hebreeën 13:5). Ik heb nu gemoedsrust en een zuiver geweten. Dat geeft me een vreugde die ik nog nooit heb gehad. Mijn huwelijk is sterker geworden en ons gezin is hechter dan ooit.

 Ik dacht altijd dat we gelukkig zouden worden als we maar veel geld hadden. Maar nu zie ik duidelijk hoeveel verdriet de misdaad en de liefde voor geld me hebben gedaan. We zijn niet rijk, maar we hebben iets gevonden dat in ons leven veel belangrijker is: vriendschap met Jehovah God. Het maakt ons echt gelukkig hem als gezin te aanbidden.