Doorgaan naar inhoud

18 APRIL 2018
KAZACHSTAN

Tejmoer Achmedov vrij dankzij gratie president

Tejmoer Achmedov vrij dankzij gratie president

Op 2 april 2018 verleende de president van Kazachstan, Noersoeltan Nazarbajev, gratie aan de 61-jarige Tejmoer Achmedov, die al meer dan een jaar gevangenzat op grond van verzonnen beschuldigingen. Door deze gratie is ook zijn strafblad gewist. Op 4 april, terwijl Achmedov in het ziekenhuis aan het herstellen was van een operatie, werd hij ervan op de hoogte gesteld dat hem gratie was verleend en dat hij in vrijheid was gesteld. Hij is nu terug bij zijn familie en kan makkelijker de medische behandeling krijgen die hij nodig heeft in zijn strijd tegen kanker.

Arrestatie, voorarrest en onterechte gevangenschap

Achmedov, een Getuige van Jehovah, werd op 18 januari 2017 gearresteerd en gevangengezet alleen maar omdat hij met anderen over zijn geloof praatte. Gedurende een aantal maanden vóór zijn arrestatie had hij Bijbelse gesprekken gevoerd met mannen die hadden gedaan alsof ze belangstelling hadden voor de geloofsovertuiging van Jehovah’s Getuigen. De mannen werkten samen met de staatsveiligheidsdienst van Kazachstan (KNB) en hadden in het geheim hun gesprekken met Achmedov opgenomen. Op basis van die opnames arresteerde de KNB Achmedov en beschuldigden ze hem van het ‘aanzetten tot religieuze verdeeldheid’ en het bevorderen van ‘superioriteit (...) op basis van [zijn] godsdienst’ op grond van artikel 174 lid 2 van het Kazachse Wetboek van Strafrecht.

Na zijn arrestatie werd hij ondervraagd en drie maanden in voorarrest gehouden. Op 2 mei 2017 werd Achmedov veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf jaar en werd hem een bijkomend verbod van drie jaar op zijn religieuze activiteiten opgelegd.

De advocaten van Achmedov dienden talloze verzoeken voor zijn vrijlating in, maar de rechtbanken verwierpen die allemaal. Toen hij alle rechtsmiddelen in Kazachstan had uitgeput, wendde hij zich tot internationale instanties voor hulp. Hij diende klachten in bij de VN-Werkgroep inzake Arbitraire Detentie (WGAD) en het VN-Mensenrechtencomité.

In oktober 2017 veroordeelde de WGAD Kazachstan voor het gevangenzetten van Achmedov en gaf de regering de dringende raad hem onmiddellijk vrij te laten aangezien hij ‘volledig geweldloos en binnen de grenzen van zijn godsdienstvrijheid’ had gehandeld. In januari 2018 nam het Mensenrechtencomité het spoedverzoek van Achmedov in behandeling en drong er bij Kazachstan op aan om, als voorlopige maatregel, Achmedov van adequate medische zorg te voorzien. Het Mensenrechtencomité deed ook de aanbeveling zijn vrijlating te overwegen, in afwachting van de uiteindelijke beslissing ten aanzien van zijn klacht.

Eindelijk vrij

Tejmoer en Mafiza Achmedov, nadat hem gratie was verleend

Terwijl Achmedov in de gevangenis zat, ging zijn gezondheid verder achteruit. Eerder dit jaar hadden dokters hem verteld dat hij dikkedarmkanker had en dat zijn toestand verslechterde. Naar aanleiding van de voorlopige maatregelen waarop het VN-Mensenrechtencomité had aangedrongen en van verzoeken door andere internationale organisaties, kreeg Achmedov de gelegenheid een verzoek tot gratie te richten aan president Nazarbajev.

Op 5 maart 2018 diende hij zijn verzoek tot gratie in. Hij vroeg het verzoek met spoed te behandelen aangezien hij dringend medische zorg nodig had om de uitzaaiing van zijn kanker tegen te gaan. Ondertussen werd Achmedov onder begeleiding overgebracht naar Almaty, waar hij op 27 maart 2018 een operatie onderging.

Meer respect voor godsdienstvrijheid in Kazachstan?

Achmedov, zijn vrouw Mafiza en hun kinderen zijn blij dat deze verschrikkelijke situatie voorbij is. Ze zijn ook dankbaar dat president Nazarbajev zijn strafblad heeft gewist. Naar aanleiding van Achmedovs onrechtmatige strafrechtelijke veroordeling had de overheid beslag gelegd op zijn bankrekening. Zijn vrouw heeft het hierdoor enorm zwaar gehad toen haar man in de gevangenis zat.

Jehovah’s Getuigen over de hele wereld hopen dat Achmedovs gratie een teken is dat de overheid van Kazachstan de Getuigen nu meer vrijheid zal verlenen om hun vreedzame aanbidding ongestoord te beoefenen.