Doorgaan naar inhoud

Op vrijdag 4 augustus 2017 onderbraken speciale antiterreureenheden samen met soldaten en politieagenten religieuze diensten van Jehovah’s Getuigen in Altsjevsk en Loehansk omdat er sprake zou zijn van een bommelding

13 DECEMBER 2017
OEKRAÏNE

Godsdienstvrijheid in Oost-Oekraïne in gevaar

Godsdienstvrijheid in Oost-Oekraïne in gevaar

Door het aanhoudende conflict in delen van de regio’s Loehansk en Donetsk in Oost-Oekraïne hebben de meeste inwoners in deze gebieden te maken met verslechterende leefomstandigheden en andere moeilijkheden. Het conflict duurt al bijna vier jaar. Voor Jehovah’s Getuigen in deze gebieden worden de omstandigheden verergerd door toenemende religieuze intolerantie. De plaatselijke autoriteiten zijn blijkbaar beïnvloed door de recente rechterlijke uitspraken in Rusland die de aanbidding van Jehovah’s Getuigen daar hebben verboden. Net als in Rusland gebruiken sommige autoriteiten onrechtmatige methoden om de Getuigen in hun gebied te beschuldigen en hun godsdienstvrijheid te bedreigen.

Vals bewijsmateriaal

In navolging van de werkwijze van de openbaar aanklagers in Rusland zijn de autoriteiten in deze regio’s overgegaan tot het fabriceren van bewijs om Jehovah’s Getuigen te beschuldigen.

  • In juli 2017 zette het Hooggerechtshof van de Volksrepubliek Donetsk twee artikelen van eerdere uitgaven van de religieuze tijdschriften van de Getuigen op de Lijst van Extremistisch Materiaal. De Getuigen werden niet op de hoogte gesteld van de rechterlijke procedure en konden ook geen kopie krijgen van de uitspraak, die direct van kracht was.

  • In augustus 2017 stuurden de openbaar aanklagers van Novoazovsk en Debaltseve brieven naar de plaatselijke Getuigen waarin ze werden gesommeerd geen religieuze tijdschriften zoals De Wachttoren en Ontwaakt! te verspreiden als ze hiervoor niet eerst een vergunning hadden verkregen. Op deze manier belemmeren de autoriteiten zelfs de verspreiding van religieus materiaal dat niet extremistisch is verklaard en dreigen ze gemeenteouderlingen aansprakelijk te stellen voor alle verspreiding van de lectuur van de Getuigen. Een vergelijkbare waarschuwing werd later gestuurd naar Getuigen in de stad Makijivka.

  • Op 4 augustus 2017 verstoorden speciale antiterreureenheden samen met soldaten en politieagenten de religieuze diensten van Jehovah’s Getuigen in Altsjevsk en Loehansk onder het voorwendsel dat er een bommelding was geweest. Nadat de aanwezigen uit de gebouwen waren geëvacueerd, controleerden de agenten de papieren van alle aanwezigen. *

Inval bij religieuze dienst in Altsjevsk

In Altsjevsk filmden de agenten hun inspectie van het gebouw, zogenaamd op zoek naar een bom. Bij de doorzoeking werd een kleine hoeveelheid religieuze lectuur van de Getuigen gevonden en er werden anti-LNR * propagandafolders ‘gevonden’ die door de agenten naar binnen waren gesmokkeld en neer waren gelegd.

Ongegronde beschuldigingen om religieuze activiteiten te verbieden

Enige weken na de invallen in de Koninkrijkszalen werden Jehovah’s Getuigen door de autoriteiten in Loehansk zonder reden neergezet als staatsvijanden. Op 28 augustus 2017 legde Oleksandr Basov, staatssecretaris van Staatsveiligheid, een officiële verklaring af waarin hij Jehovah’s Getuigen belasterde. Hij verwees naar het propagandamateriaal dat was neergelegd en ‘gevonden’ in de Koninkrijkszaal in Altsjevsk als bewijs van zijn aantijging dat de Getuigen groeperingen steunen die in het gebied van Loehansk als terroristisch worden bezien.

De woordvoerder van Jehovah’s Getuigen in Oekraïne, Ivan Riher, zei: ‘Al het materiaal dat staatssecretaris Basov beschrijft als “gevonden” in de Koninkrijkszaal is daar zeker neergelegd door dezelfde groep [mensen] als die het vond. Misschien is dergelijke lectuur verspreid in Altsjevsk, zoals wordt beweerd, maar het is zeker niet verspreid door Jehovah’s Getuigen. Zij zijn neutraal, zoals wordt aangetoond door de honderden Getuigen over de hele wereld die op dit moment gevangenzitten voor dienstweigering op grond van gewetensbezwaren. Geen enkele Getuige van Jehovah heeft aan een van beide kanten van dit conflict in Oekraïne gevochten.’ *

Toenemende druk op Jehovah’s Getuigen

Een aantal Getuigen in de regio meldt dat de autoriteiten hebben verhinderd dat ze hun overtuiging met anderen deelden en hen hebben gewaarschuwd hier niet mee door te gaan, hoewel er nog niemand door de politie is beschuldigd. Veel Getuigen melden ook dat de veiligheidsdienst hen heeft opgeroepen op gesprek te komen. Tijdens deze gesprekken werden de Getuigen ondervraagd, geïntimideerd en onder druk gezet om de namen te noemen van degenen die hun religieuze activiteiten organiseren. De plaatselijke autoriteiten hebben ook invallen gedaan tijdens hun religieuze diensten en die verstoord.

De escalerende religieuze discriminatie en de druk op Jehovah’s Getuigen in bepaalde gebieden van Loehansk en Donetsk gaan verder dan getreiter; het is religieuze vervolging en een bedreiging voor de godsdienstvrijheid. Jehovah’s Getuigen zijn steeds voorzichtiger en maken gebruik van de beschikbare rechtsmiddelen zodat ze kunnen doorgaan met hun vreedzame religieuze activiteiten.

^ ¶7 In Altsjevsk werden twee ouderlingen een hele dag ondervraagd. Ze legden uit dat de gemeente gedurende het conflict ongestoord religieuze bijeenkomsten had gehouden in hun Koninkrijkszaal, die zich dicht bij het kantoor van de commandant bevindt. Een van de ouderlingen kreeg echter een boete van omgerekend 72 euro voor het organiseren van een grote bijeenkomst in oorlogstijd en een boete van omgerekend 43 euro voor het schenden van brandweervoorschriften in de Koninkrijkszaal.

^ ¶8 De Volksrepubliek Loehansk (LNR) heeft de macht in een aantal gebieden in de regio Loehansk.

^ ¶11 In de zomer van 2014 verordende de president van Oekraïne een gedeeltelijke militaire mobilisatie als reactie op het conflict in de regio’s Donetsk en Loehansk. Vitali Sjalaiko, een voormalig soldaat in het Oekraïense leger en nu een van Jehovah’s Getuigen, gaf als antwoord op zijn oproep voor het leger dat hij dienst weigert op grond van gewetensbezwaren. Op 23 juni 2015 bevestigde het Hooggerechtshof voor civiele- en strafzaken van Oekraïne zijn recht om zelfs in een tijd van mobilisatie militaire dienst te weigeren. Duizenden andere Getuigen in Oekraïne hebben hetzelfde standpunt ingenomen.