Het herzieningsproces tegen 16 Getuigen in Taganrog (Rusland) duurt al ruim 8 maanden. Er hebben deze zomer al meer dan 20 hoorzittingen plaatsgevonden en er zijn er nog meer gepland in oktober. Bij veroordeling kunnen de Getuigen boetes of gevangenisstraffen krijgen, alleen maar omdat ze religieuze diensten hebben bijgewoond, de Bijbel hebben gelezen en met geloofsgenoten zijn omgegaan.

Sinds het begin van het herzieningsproces eerder dit jaar hebben de aangeklaagden al bijna 50 dagen in de rechtbank doorgebracht. Inclusief het oorspronkelijke proces duurt deze zaak nu al meer dan twee jaar. Daarmee is dit het langstlopende strafrechtelijke proces van Jehovah’s Getuigen in Rusland.

De lange tijd die de aangeklaagden bij de hoorzittingen hebben doorgebracht, heeft zijn tol geëist. Eén van de aangeklaagden, Kirill Kravtsjenko, legt uit: ‘We kunnen niet werken, we hebben niet genoeg tijd voor ons gezin en we krijgen onvoldoende rust.’ Verschillende aangeklaagden zijn ontslagen of onder druk gezet om zelf ontslag te nemen vanwege de tijd die het proces kost of omdat ze in het openbaar worden belasterd omdat ze Getuigen van Jehovah zijn. De rechtbank heeft hen de afgelopen twee jaar verboden zonder officiële toestemming Taganrog te verlaten.

De processen leiden ook tot zware emotionele stress bij de aangeklaagden. Tatjana Kravtsjenko vertelt: ‘Het heeft gevolgen voor mijn gezondheid, ik kom moeilijk in slaap, of ik word midden in de nacht weer wakker. Ik blijf maar piekeren over het proces.’ Nikolaj Trotsjoek, een andere aangeklaagde, is al verschillende keren in het ziekenhuis opgenomen vanwege de stress die het proces met zich meebrengt.

In 2011 infiltreerde de politie Jehovah’s Getuigen in Taganrog. In 2012 werden 16 Getuigen aangeklaagd en in mei 2013 begon hun proces. Na 15 maanden van hoorzittingen, heeft de rechtbank van Taganrog zeven van hen veroordeeld voor vermeende extremistische activiteiten. De rechter gaf alle zeven Getuigen een boete en veroordeelde vier van hen tot lange gevangenisstraffen, maar verleende onmiddellijk kwijtschelding van de boetes en schorste de gevangenisstraffen. De rechter sprak de andere negen Getuigen op technische gronden vrij, maar bleef erbij dat ze zich met extremistische activiteiten hadden beziggehouden.

Alle 16 Getuigen gingen in beroep tegen de uitspraak van de regionale rechtbank van Rostov en eisten volledige vrijspraak van alle strafrechtelijke aanklachten. De aanklager ging ook in beroep met als reden dat de voorwaardelijke straffen te mild waren.

Op 12 december 2014 heeft de regionale rechtbank van Rostov het hoger beroep van alle partijen in behandeling genomen en de uitspraak van de rechtbank van Taganrog herroepen. Maar in plaats van het verzoek om vrijspraak voor de Getuigen in te willigen, werd het verzoek van de aanklager ingewilligd en werd de zaak teruggewezen naar de rechtbank van Taganrog voor een volledig nieuw gerechtelijk onderzoek met een andere rechter. Het herzieningsproces begon op 22 januari 2015 en de Getuigen verwachtten de uitspraak in juni 2015. Nu de rechter tot in oktober hoorzittingen heeft ingepland, lijkt het erop dat er eind 2015 een uitspraak in deze zaak komt.

De Russische Federale Wet inzake de bestrijding van extremistische activiteiten was oorspronkelijk bedoeld om terrorisme te bestrijden maar wordt door enkele Russische functionarissen onjuist toegepast om vreedzame en wettige aanbidding aan banden te leggen. Autoriteiten hebben op verschillende plaatsen in Rusland vergaderingen van de Getuigen verstoord, huizen van de Getuigen doorzocht en lectuur verboden en in beslag genomen, waarbij de wet tegen extremisme werd gebruikt om deze acties te rechtvaardigen. In Taganrog hebben de autoriteiten deze wet misbruikt om de rechtspersoon van de Getuigen op te heffen en hun Koninkrijkszaal in beslag te nemen. Onlangs hebben de autoriteiten in Samara en Abinsk dit voorbeeld gevolgd en de rechtspersonen van de Getuigen daar opgeheven en hun bezittingen in beslag genomen.

Vanwege deze hardhandige acties van de Russische autoriteiten hebben Jehovah’s Getuigen 28 verzoekschriften ingediend bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) om schadeloosgesteld te worden. Omdat 22 van deze verzoekschriften overeenkomende gevallen van schendingen van de mensenrechten betreffen, behandelt het EHRM al deze zaken tegelijkertijd. Volgens een advocaat van de Getuigen doet het EHRM mogelijk al eind 2015 uitspraak.

Rusland staat nu op een tweesprong wat betreft vrijheid van religie. Als de aangeklaagde Getuigen in Taganrog worden veroordeeld, verwachten de Getuigen in Rusland dat hun geloofsgenoten in Samara, Abinsk en op andere plaatsen ook worden veroordeeld. Ze hopen dat de Russische regering een eind zal maken aan deze onderdrukking en dat ze vrijheid van religie voor al haar burgers zal hooghouden.

1. 9 juni 2008

   De openbaar aanklager van Rostov spant een zaak aan tegen Jehovah’s Getuigen in Taganrog op grond van vermeende extremistische activiteiten.

2. 11 september 2009

   De regionale rechtbank van Rostov bestempelt 34 religieuze publicaties van Jehovah’s Getuigen als extremistisch en verbiedt de Plaatselijke Religieuze Organisatie van Jehovah’s Getuigen (PRO) in Taganrog.

3. 8 december 2009

   Het Russische Hooggerechtshof bekrachtigt de uitspraak van de plaatselijke rechtbank in Rostov van september 2009.

4. 1 maart 2010

   Het ministerie van Justitie zet de 34 publicaties die door de plaatselijke rechtbank van Rostov als extremistisch zijn bestempeld op de Federale Lijst van Extremistisch Materiaal. Autoriteiten nemen de Koninkrijkszaal van Jehovah’s Getuigen in Taganrog in beslag.

5. 1 juni 2010

   Jehovah’s Getuigen in Taganrog hebben de zaak Taganrog LRO and Others v. Russia aanhangig gemaakt bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens.

6. 30 april 2011

   Inlichtingendiensten beginnen in het geheim de religieuze bijeenkomsten van Jehovah’s Getuigen in Taganrog te filmen.

7. 6 juli 2011

   Autoriteiten hebben de PRO in Taganrog toegevoegd aan de Federale Lijst van Extremistische Organisaties.

8. Augustus 2011

   Plaatselijke autoriteiten beginnen een strafrechtelijk onderzoek tegen Jehovah’s Getuigen en doorzoeken 19 huizen.

9. 31 mei 2012

   Onderzoekers dienen de eerste aanklachten in tegen Jehovah’s Getuigen in Taganrog vanwege hun religieuze activiteiten.

10. Mei 2013

    In de rechtbank van Taganrog begint het proces tegen 16 Getuigen die aangeklaagd zijn voor extremisme.

11. 29 en 30 juli 2014

    De rechtbank van Taganrog veroordeelt zeven van de Getuigen voor vermeende extremistische activiteiten. Zowel de 16 aangeklaagden als de aanklager zijn hiertegen in beroep gegaan.

12. 12 december 2014

    In het hoger beroep heeft de plaatselijke rechtbank van Rostov de zaak teruggewezen voor herziening door een andere rechter.

13. 22 januari 2015

    In de rechtbank van Taganrog begint het herzieningsproces tegen de 16 Getuigen.