Gevangengezet vanwege hun geloof — Rusland
De geschiedenis van Jehovah’s Getuigen in het huidige Rusland is er een van onderdrukking en vervolging. Gedurende een groot deel van de 20ste eeuw behandelden de Russische autoriteiten de Getuigen slecht, hoewel zij bekendstonden als vreedzame, gezagsgetrouwe burgers. Het doel van de regering van de Sovjet-Unie was om hen te dwingen de Sovjetideologie te aanvaarden. Het werd hen verboden bijbels of religieuze lectuur te hebben. Ze stonden onder voortdurende bewaking en moesten hun religieuze bijeenkomsten in het geheim houden. Als ze ontdekt werden, werden ze afgeranseld en kregen ze lange gevangenisstraffen. De regering verbande duizenden Getuigen naar Siberië.
Dat begon te veranderen in 1991 toen de Russische overheid wettelijke erkenning verleende aan Jehovah’s Getuigen en godsdienstvrijheid toeliet zonder inmenging van de autoriteiten. Die periode van vrede duurde echter niet lang.
In 2009 begonnen de tegenstand en de beperkingen te escaleren toen het Russische Hooggerechtshof de beslissing van een lagere rechtbank handhaafde om een gemeente van Jehovah’s Getuigen als ‘extremistisch’ te bestempelen. Na jaren van juridische gevechten besliste het Russische Hooggerechtshof in april 2017 de rechtspersonen van de Getuigen te ontbinden wegens vermeende extremistische activiteiten. Onmiddellijk ondernamen de Russische autoriteiten stappen om hun eigendommen in beslag te nemen, hun plaatsen van aanbidding te sluiten en hun religieuze publicaties tot ‘extremistisch materiaal’ te verklaren.
De Russische autoriteiten houden niet op met hun aanval op de rechtspersonen van de Getuigen, maar hebben er ook voor gekozen Jehovah’s Getuigen individueel aan te pakken. Ten onrechte associëren ze de persoonlijke aanbidding van individuele Getuigen met de verboden organisatie. Politie-invallen in de huizen van de Getuigen brengen mishandeling en intimiderende verhoren met zich mee. Zowel mannelijke als vrouwelijke Getuigen van alle leeftijden zijn gearresteerd en tot gevangenisstraf of huisarrest veroordeeld.
Sinds het verbod van april 2017 zijn honderden Getuigen veroordeeld tot voorarrest of gevangenisstraf op beschuldiging van extremisme. Op 18 oktober 2024 zaten er in totaal 131 Getuigen in de gevangenis.
Ophef over de harde behandeling van Jehovah’s Getuigen door Rusland
De Russische autoriteiten blijven Getuigen veroordelen wegens extremistische activiteiten, ondanks een internationale oproep aan Rusland om de meedogenloze vervolging te stoppen. Bevoegde waarnemers en gerechtshoven buiten Rusland hebben de Russische overheid sancties opgelegd vanwege hun onophoudelijke onderdrukking van Jehovah’s Getuigen.
Europees Hof voor de Rechten van de Mens: Op 7 juni 2022 heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens een belangrijke uitspraak gedaan tegen Rusland, waarbij de vervolging van Jehovah’s Getuigen werd veroordeeld (Taganrog LRO and Others v. Russia, nr. 32401/10 en 19 anderen). Het Hof verklaarde dat het verbod dat Rusland in 2017 aan Jehovah’s Getuigen had opgelegd onwettig was. Rusland kreeg het bevel ‘al het nodige te doen om zich ervan te vergewissen dat alle lopende strafzaken tegen Jehovah’s Getuigen worden stopgezet (...) en (…) [gevangengezette] Jehovah’s Getuigen vrij te laten’. Het Hof beval Rusland verder om alle in beslag genomen eigendommen terug te geven of er anders zo’n 60 miljoen euro schadevergoeding voor te betalen, alsook om de eisers in totaal meer dan 3 miljoen euro te betalen als vergoeding voor de immateriële schade.
Brief van de secretaris-generaal van de Raad van Europa: In een brief van 9 december 2022 aan de Russische minister van Buitenlandse Zaken zei Marija Pejčinović Burić: ‘In de zaken Jehovah’s Witnesses of Moscow and Others en Krupko and Others, betreffende de ontbinding van de verzoekende religieuze gemeenschap met als gevolg een verbod op haar activiteiten, het verstoren van een vreedzame religieuze ceremonie en de daaropvolgende vrijheidsberoving van enkele deelnemers, heeft het Comité er bij de autoriteiten met klem op aangedrongen het verbod op de activiteiten van alle organisaties van Jehovah’s Getuigen ongedaan te maken en alle strafrechtelijke procedures tegen hen te staken.’
Besluit van het Comité van Ministers van de Raad van Europa: Tijdens de vergadering van september 2023 merkte het Comité van Ministers [CvM] ‘met de grootste bezorgdheid op dat de ondubbelzinnige aanwijzingen van het [Europees Hof voor de Rechten van de Mens] krachtens artikel 46 van het Verdrag en in het dictum van de uitspraak Taganrog LRO and Others volledig en opzettelijk zijn genegeerd door de Russische autoriteiten, met name wat betreft (…) de vrijlating van de gevangengezette Jehovah’s Getuigen.’ Gezien de niet-naleving door Rusland heeft het CvM ‘besloten om deze groep zaken onder de aandacht te brengen van het Mensenrechtencomité van de Verenigde Naties, de Werkgroep inzake Arbitraire Detentie van de VN-Mensenrechtenraad en andere relevante internationale organen die zich bezighouden met het probleem van de vervolging van Jehovah’s Getuigen in de Russische Federatie, om ervoor te zorgen dat de vereisten van de betreffende uitspraken worden nageleefd.’
Voorbeelden van recente zware vonnissen
Op 25 januari 2024 werd Sona Olopova, een 37-jarige getrouwde vrouw, veroordeeld tot twee jaar dwangarbeid in een gevangenis in de oblast Samara. In mei 2023 doorzochten agenten haar woning. Daarna werd een strafzaak aangespannen en werd ze beschuldigd van extremistische activiteiten. In werkelijkheid was haar enige ‘misdaad’ haar vreedzame aanbidding van God samen met geloofsgenoten. Sona zei zelf: ‘De aanklager houdt geen rekening met het feit dat het onmogelijk is om een Getuige van Jehovah te zijn en tegelijk een extremist.’
Op 6 februari 2024 handhaafde een gerechtshof de veroordeling van Dmitri Barmakin. Hij werd na de uitspraak meteen in hechtenis genomen om de rest van zijn straf van acht jaar uit te zitten. In juli 2018 vielen gewapende agenten een appartement binnen waar Dmitri en zijn vrouw, Jelena, tijdelijk verbleven om voor de 90-jarige oma van Jelena te zorgen. Dmitri en Jelena werden mee teruggenomen naar hun woonplaats, Vladivostok, waar Dmitri werd gearresteerd. Daarna werd een strafzaak tegen hem aangespannen op beschuldiging van het ‘organiseren van de activiteiten van een extremistische organisatie’. Hij zit momenteel in een detentiecentrum in de kraj Chabarovsk en wordt in november 2029 vrijgelaten. Tegen Jelena loopt ook een rechtszaak vanwege haar geloof.
Op 29 februari 2024 werd Aleksandr Tsjagan, een 53-jarige getrouwde man, door de Tsentralny-rechtbank van Toljatti (oblast Samara) veroordeeld tot een gevangenisstraf van acht jaar, een van de langste gevangenisstraffen die aan broeders in Rusland is opgelegd. Hij werd na de uitspraak meteen in hechtenis genomen. Hij bevindt zich momenteel in Detentiecentrum nr. 4 in de oblast Samara en wordt naar verwachting in januari 2032 vrijgelaten.
Op 5 maart 2024 bevond een rechtbank in de oblast Irkoetsk in het oosten van Siberië negen broeders schuldig aan extremisme. De negen, van wie de oudste 72 is, werden veroordeeld tot diverse gevangenisstraffen tot zeven jaar. Hun veroordeling was het resultaat van strafzaken die in oktober 2021 waren aangespannen na huiszoekingen door agenten. Tegen de tijd dat de veroordeling plaatsvond had een van de mannen, Jaroslav Kalin, al meer dan twee jaar in voorarrest doorgebracht. Hij beschreef zijn gevangenschap als een zware beproeving in de ‘slechtste cellen en omstandigheden die je maar kunt hebben’.
In april 2024 werd Rinat Kiramov, die een gevangenisstraf van zeven jaar uitzit, door gevangenisautoriteiten overgeplaatst naar een medische gevangenis omdat ze ‘vermoedden’ dat hij aan tuberculose leed. In november 2021 was er een strafzaak aangespannen tegen de 36-jarige Rinat. Hij werd beschuldigd van extremistische activiteiten. Na anderhalf jaar in hechtenis werd hij veroordeeld tot zeven jaar gevangenis. Toen Rinat in de medische gevangenis was, begon een groep gevangenen hem lichamelijk te mishandelen en zelfs te martelen met een taser. Ook lieten ze hem vier dagen lang niet slapen of eten. Nadat een medisch onderzoek had aangetoond dat Rinat geen tuberculose had, werd hij op 17 mei 2024 teruggebracht naar de strafkolonie. Hij wordt naar verwachting in december 2027 vrijgelaten.
Op 20 juni 2024 werden drie Getuigen uit Chabarovsk veroordeeld tot de zwaarste gevangenisstraffen voor Getuigen sinds de rechtspersonen van Jehovah’s Getuigen werden ontbonden. Nikolaj Polevodov werd veroordeeld tot achtenhalf jaar, Vitali Zjoek tot acht jaar en vier maanden en Stanislav Kim tot acht jaar en twee maanden. De mannen werden schuldig bevonden aan het organiseren van de activiteiten van een extremistische organisatie. In werkelijkheid waren ze alleen maar vreedzaam samengekomen met familie en geloofsgenoten om de Bijbel te lezen en bestuderen. In oktober 2024 zijn hun straffen met een jaar verkort en omgezet in voorwaardelijke straffen. De drie zijn inmiddels vrijgelaten.
Verdere pogingen om een eind te maken aan onrechtmatige gevangenzetting
Wereldwijd zijn Jehovah’s Getuigen zeer verontrust over de hardvochtige behandeling van hun geloofsgenoten door Rusland. Miljoenen Getuigen over de hele wereld hebben brieven gestuurd naar Russische overheidsfunctionarissen, waarin ze een beroep op hen doen ten behoeve van Getuigen in de gevangenis. Advocaten van Getuigen die gevangenzitten hebben beroep aangetekend op elk niveau van de Russische gerechtshoven en talloze zaken aanhangig gemaakt bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Ook hebben Jehovah’s Getuigen klachten ingediend bij het VN-Mensenrechtencomité en de VN-Werkgroep inzake Arbitraire Detentie en hebben internationale organisaties die schendingen van de mensenrechten in de gaten houden van rapporten voorzien. Jehovah’s Getuigen zullen alle manieren blijven aangrijpen om de situatie van hun geloofsgenoten in Rusland onder de aandacht te blijven brengen om een eind te maken aan deze ernstige religieuze vervolging.
Tijdlijn
18 oktober 2024
In totaal zitten 131 Getuigen gevangen.
24 oktober 2023
Het VN-Mensenrechtencomité (CCPR) publiceert twee standpunten over de Plaatselijke Religieuze Organisaties in Elista en Abinsk. In beide gevallen concludeert het CCPR dat Rusland de rechten van de Getuigen krachtens artikel 18.1 (‘recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst’) en 22.1 (‘recht op vrijheid van vereniging’) van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten heeft geschonden. De besluiten bevestigen dat er in hun religieuze publicaties niets staat dat aanzet tot haat of geweld.
7 juni 2022
EHRM doet belangrijke uitspraak, Taganrog LRO and Others v. Russia, waarbij de behandeling van Jehovah’s Getuigen in Rusland wordt veroordeeld.
12 januari 2022
Het Ministerie van Justitie van de Russische Federatie voegt de JW Library-app toe aan de Federale Lijst van Extremistisch Materiaal. Dit is de eerste en enige app die in Rusland als extremistisch is bestempeld en is verboden.
27 september 2021
De rechtbank van Sint-Petersburg wijst het beroep tegen de uitspraak van 31 maart 2021 af. Bij die uitspraak werd de JW Library-app als extremistisch bestempeld en werd het gebruik ervan in de Russische Federatie en op de Krim verboden. De oorspronkelijke uitspraak van de rechtbank wordt onmiddellijk van kracht.
26 april 2019
De VN-Werkgroep inzake Arbitraire Detentie oordeelt dat de rechten van Dmitri Michajlov geschonden zijn en hekelt de vervolging van Jehovah’s Getuigen door Rusland.
20 april 2017
Het Hooggerechtshof van de Russische Federatie heft het nationale kantoor van Jehovah’s Getuigen op en 395 Plaatselijke Religieuze Organisaties.
Ook interessant
PERSBERICHTEN
Wees niet bang voor vervolging
Tijdens de jaarvergadering van 2019 hield broeder Mark Sanderson van het Besturende Lichaam de lezing ‘Wat hebben we te vrezen?’ In de lezing werd deze video getoond, met ervaringen van broeders en zusters die in Rusland vervolgd worden.
PERSBERICHTEN
Jehovah’s Getuigen gemarteld in Soergoet (Rusland)
PERSBERICHTEN
Massale arrestaties en detenties in Rusland gaan door
PERSBERICHTEN
Terreurcampagne gestart tegen Jehovah’s Getuigen in Rusland
Nu de Russische autoriteiten de rechtspersonen van Jehovah’s Getuigen hebben ontbonden, richten ze hun aanval op de Getuigen en hun religieuze activiteiten.