In juli en augustus 2015 hebben meer dan 600 jonge mannelijke gevangenen in Zuid-Korea een klacht ingediend bij de VN-werkgroep (de ‘Werkgroep’) inzake arbitraire detentie. De mannen hebben allemaal op persoonlijke religieuze gronden geweigerd in militaire dienst te gaan en zijn daarvoor strafrechtelijk veroordeeld tot een gevangenisstraf van 18 maanden.

Op 15 oktober 2014 heeft het Mensenrechtencomité van de VN vastgesteld dat Zuid-Korea zich schuldig maakt aan arbitraire detentie, door gewetensbezwaarden te veroordelen tot gevangenisstraffen. Deze vaststelling vormt de basis voor de klachten die de gedetineerde mannen hebben ingediend bij de Werkgroep.

Du-jin Oh, de advocaat van de eisers, legt uit waarom detentie van gewetensbezwaarden arbitrair is.

Internationaal geldt de norm dat regeringen aanvaardbare alternatieven aanbieden aan burgers die vanwege gewetensbezwaren militaire dienst weigeren. De reden hiervoor is dat het recht om op grond van gewetensbezwaren militaire dienst te weigeren, voortvloeit uit het recht op vrijheid van geweten en godsdienst. Toch blijft de regering van Zuid-Korea oproepen van de internationale gemeenschap om vervangende burgerdienst aan te bieden, naast zich neerleggen.

Een onpartijdige waarnemer zou de hardnekkige weigering van Zuid-Korea om het probleem op te lossen terecht als ‘arbitrair’ kunnen aanmerken. De kwestie speelt al meer dan 60 jaar en heeft grote gevolgen gehad voor meer dan 18.000 mannen en hun families. Door de mannen geen ‘zinvolle oplossing’ aan te bieden, heeft de regering nagelaten de dringende verzoeken op te volgen die bij vijf verschillende besluiten van het Mensenrechtencomité zijn gedaan. Het is zonder meer onterecht en onlogisch dat mannen die resoluut weigeren anderen letsel toe te brengen als criminelen gevangen worden gezet.

De Zuid-Koreaanse mannen die de klacht hebben ingediend vragen de Werkgroep om namens hen:

• ‘Vast te stellen dat gevangenzetting van de eisers vanwege militaire dienstweigering op grond van gewetensbezwaren neerkomt op arbitraire detentie.’

• ‘De Republiek Korea te gelasten de eisers onmiddelijk vrij te laten en hun strafblad te annuleren.’

Een van de eisers in de gevangenis is Jun-hyeok An. Net als de anderen ziet hij zichzelf niet als een crimineel. Zijn moeder heeft hem vanaf zijn kinderjaren geleerd Bijbelse principes te begrijpen en toe te passen. Als jonge man besloot hij zelf dat militaire dienst in strijd zou zijn met zijn religieuze opvattingen en zijn geweten. * Gezien de situatie in Zuid-Korea overwoog hij nuchter zijn beslissing, bewust van de gevolgen van dienstweigering. Hij zei:

Ik vind het onterecht dat ik word gedetineerd vanwege mijn persoonlijke religieuze overtuiging. Als de regering vervangende burgerdienst zou aanbieden, zou ik die aanvaarden. Mijn oprechte persoonlijke wens niemand letsel toe te brengen mag zeker geen reden zijn om mij als een misdadiger te veroordelen en te straffen.

De Werkgroep stuurt in totaal 631 klachten ter evaluatie naar de Zuid-Koreaanse regering. Zodra een reactie uit Korea is ontvangen, zal de Werkgroep een standpunt formuleren en aanbevelingen doen aan de Mensenrechtenraad van de VN. Als de raad bevestigt dat de gevangenzetting van gewetensbezwaarden neerkomt op arbitraire detentie, zal het Zuid-Korea op scherpe kritiek komen te staan dat het zijn mensenrechtenverplichtingen als lid van de internationale gemeenschap verzuimt. Oh merkt verder op:

Zuid-Korea heeft ondanks internationale druk tot nu toe geweigerd wetgeving aan te nemen die voorziet in een aanvaardbare vorm van vervangende dienst voor gewetensbezwaarden. Tegelijkertijd blijft de druk vanuit gerechtshoven in eigen land toenemen. De afgelopen maanden hebben twee rechters van districtsrechtbanken in verschillende zaken zes gewetensbezwaarden vrijgesproken. Sinds 2012 hebben plaatselijke rechters zeven zaken naar het Constitutionele Hof gestuurd, dat de betrokkenen in juli 2015 heeft gehoord.

Ondanks de internationale wetgeving zet de Zuid-Koreaanse overheid elke maand 40 tot 50 veroordeelde Getuigen gevangen. An en alle andere gedetineerde Getuigen wachten in Zuid-Koreaanse gevangenissen vol spanning de uitspraken af van het Constitutionele Hof en de Mensenrechtenraad van de VN.