‘Ik kan het niet!’, roept je zoontje. ‘Het is te moeilijk! Dit lukt me nooit!’ Hij wil het snel opgeven als hij iets moet doen wat hij moeilijk vindt. Je vindt het verschrikkelijk te zien dat je zoontje het moeilijk heeft, maar je wilt hem ook leren met uitdagingen om te gaan. Moet je hem meteen te hulp komen? Moet je hem maar laten opgeven? Of kun je je kind leren om door te zetten?

 Doorzettingsvermogen is essentieel. Als ouders hun kind leren zich te ontwikkelen door hard te werken, is de kans groter dat hij het goed doet op school, gelukkiger en gezonder is en hechtere vriendschappen heeft. Maar als ouders hun kind van moeilijkheden en mislukkingen afschermen, is de kans groter dat hij depressief wordt, dat hij denkt dat hij niet veel kan en dat hij als volwassene minder voldoening ervaart in het leven.

 Doorzettingsvermogen kan gestimuleerd worden. Zelfs heel jonge kinderen kunnen aangemoedigd worden om het bij uitdagingen niet op te geven en problemen op te lossen. Uit een onderzoek bleek dat kinderen van 15 maanden oud beter hun best deden bij een moeilijke taak als ze eerst zagen dat een volwassene echt moeite moest doen om een taak te volbrengen.

 ‘Ik weet nog dat ik m’n dochtertjes leerde hoe ze hun veters moesten strikken. Het is niet iets wat je in één dag leert. Elke keer dat ze hun veters moesten strikken, liet ik ze het 10 of 15 minuten alleen proberen. Dan pas ging ik ze helpen. Het kostte een paar maanden en heel wat traantjes, maar uiteindelijk lukte het ze. Ik had het mezelf makkelijker kunnen maken door schoenen voor ze te kopen zonder veters. Maar ook ouders moeten soms doorzetten om hun kinderen doorzettingsvermogen te leren.’ — Colleen.

 Doorzettingsvermogen kan ondermijnd worden. Sommige ouders ondermijnen misschien onbewust het vermogen van hun kind om door te zetten. Hoe? In een poging hun kind meer zelfvertrouwen te geven schieten ze hem te hulp om hem frustratie of een mislukking te besparen. Maar zo’n aanpak heeft nadelen. ‘Elke keer dat we onze kinderen verlossen van een moeilijke taak, geven we een duidelijke boodschap af: dat we niet het vertrouwen hebben dat ze het kunnen’, schrijft Jessica Lahey in haar boek. a Het gevolg? Kinderen geven het bij een volgende uitdaging waarschijnlijk al snel op, omdat ze denken dat ze een volwassene nodig hebben om ze te redden.

 Moedig aan tot hard werken. Ouders kunnen hun kinderen doorzettingsvermogen leren door ze klusjes te geven die bij hun leeftijd passen. Peuters bijvoorbeeld kunnen hun speelgoed opruimen en helpen bij het sorteren van de was. Jonge kinderen kunnen helpen met de boodschappen, de tafel klaarzetten en afruimen, het vuilnis buitenzetten en kleine schoonmaakklusjes doen. Tieners kunnen wat moeilijkere taken uitvoeren als het gaat om schoonmaken, onderhoud en reparaties. Kinderen hebben daar misschien niet altijd zin in, maar het is goed voor ze als hun ouders ze de verantwoordelijkheid geven om van jongs af aan mee te helpen in huis. Wat zijn de voordelen? Ze ontwikkelen een goede werkhouding, die ze zal helpen het niet op te geven als ze als volwassene moeilijke maar noodzakelijke taken moeten uitvoeren.

 Bijbels principe: ‘Elk hard werk levert iets op.’ — Spreuken 14:23.

 ‘Kinderen taken geven gewoon om ze bezig te houden is tijdverspilling. Zulke taken vindt niemand leuk, ook kinderen niet. Geef ze iets zinnigs te doen. Als je kind nog klein is, laat hem dan stoffen waar hij bij kan. Als je de auto wast, laat hem dan de lagere gedeeltes doen waar jij moeilijk bij kunt. Geef ook altijd een compliment voor zijn harde werk.’ — Chris.

 Begeleid je kind bij moeilijke taken. Soms geven kinderen het snel op omdat ze niet weten hoe ze een taak moeten uitvoeren. Als je je kind een nieuwe taak leert, kun je de volgende methode toepassen. Doe het eerst aan je kind voor. Doe het vervolgens samen. Laat dan je kind het doen en geef hem suggesties. Laat je kind het uiteindelijk helemaal zelf doen.

 Bijbels principe: ‘Ik heb jullie het voorbeeld gegeven: wat ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen.’ — Johannes 13:15.

 ‘Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat wij als ouders het goede voorbeeld moeten geven als we willen dat onze kinderen doorzettingsvermogen ontwikkelen. Laat zien dat jij de eigenschap hebt die je hun wilt leren.’ — Doug.

 Help je kind te beseffen dat niet alles vanzelf gaat en dat het normaal is dat dingen soms niet lukken. Vertel over momenten waarop jij iets moeilijk vond om te doen, maar welke voordelen het had om het niet op te geven. Leg je kind uit dat het normaal is dat nieuwe dingen moeilijk zijn en dat fouten maken bij het leerproces hoort. Verzeker je kind ervan dat je nog evenveel van hem houdt, ook als iets mislukt. Net zoals spieren sterker worden door ze te gebruiken, wordt het doorzettingsvermogen van je kind groter als hij met uitdagingen omgaat. Dus in plaats van je kind meteen te hulp te komen, is het goed om hem even de tijd te geven om het te blijven proberen, ook al raakt hij gefrustreerd. ‘De beste manier om karakter te ontwikkelen’, zegt het boek Een kwestie van karakter, ‘is om iets te proberen waarbij een reële kans op mislukken bestaat.’

 Bijbels principe: ‘Het is goed als mensen het moeilijk hebben in hun jeugd.’ — Klaagliederen 3:27, Bijbel in Gewone Taal.

 ‘Het is goed voor kinderen om ze een tijdje iets moeilijks te laten proberen, terwijl ze weten dat papa en mama in de buurt zijn. Als het ze uiteindelijk lukt, hebben ze iets nieuws geleerd en hebben ze het vertrouwen dat doorzetten loont.’ — Jordan.

 Geef complimenten voor inzet, niet voor intelligentie. In plaats van bijvoorbeeld te zeggen: ‘Wat heb je die toets goed gemaakt! Je bent zo slim’, zou je kunnen zeggen: ‘Wat heb je die toets goed gemaakt! Je hebt er zo goed je best voor gedaan.’ Waarom is het beter om complimenten te geven voor inzet dan voor intelligentie? Als je kinderen complimenten geeft voor hun intelligentie, gaan ‘kinderen aan zichzelf twijfelen zodra iets moeilijk is of verkeerd gaat’, zegt dr. Carol Dweck. Ze zegt verder: ‘Als ouders hun kinderen een cadeau willen geven, kunnen ze hun kinderen het beste leren van uitdagingen te houden, nieuwsgierig te zijn naar fouten, van inspanning te genieten en te blijven leren. Op die manier hoeven kinderen niet afhankelijk te zijn van beloningen.’ b

 Bijbels principe: ‘Iemand wordt getoetst door de lof die hij krijgt.’ — Spreuken 27:21.