Waarmee kun je je geweten vergelijken?

•   een kompas

•   een spiegel

•   een vriend

•   een rechter

 Het goede antwoord is: alle vier. Dit artikel legt uit waarom.

•  Wat is het geweten?

•  Waarom moet je je geweten vormen?

•  Hoe kun je je geweten vormen?

•  Wat andere jongeren zeggen

 Het geweten is een gevoel vanbinnen waardoor je weet wat goed en fout is. Volgens de Bijbel is het als een wet in je hart (Romeinen 2:15). Een goed gevormd geweten helpt je om van tevoren te bedenken of iets een goede beslissing zal zijn of om achteraf te bedenken of iets een goede beslissing was.

•   Je geweten is een kompas. Het leidt je in de goede richting zodat je problemen kunt voorkomen.

•   Je geweten is een spiegel. Het laat je zien wat voor persoon je vanbinnen bent, wat je moraal is.

•   Je geweten is een goede vriend. Het kan je goede raad geven en je helpen iets te bereiken — als je ernaar luistert.

•   Je geweten is een rechter. Het veroordeelt je als je iets verkeerds doet.

 Conclusie: Je geweten is een belangrijk instrument dat je kan helpen (1) verstandige beslissingen te nemen en (2) je fouten recht te zetten.

 De Bijbel spoort ons aan om ‘een goed geweten te bewaren’ (1 Petrus 3:16). Maar daarvoor moet je je geweten eerst vormen.

 ‘Ik vertelde m’n ouders vaak niet waar ik was en loog daarover. In het begin had ik last van m’n geweten, maar na een tijdje werd dat steeds minder.’ — Jennifer.

 Uiteindelijk zette Jennifers geweten haar ertoe aan om haar ouders te vertellen wat er aan de hand was en niet meer tegen ze te liegen.

 Om over na te denken: Op welk eerder moment had Jennifers geweten haar tot actie kunnen aanzetten?

 ‘Een dubbelleven leiden is ingewikkeld en levert veel stress op. Als je één keer je geweten negeert en een verkeerde beslissing neemt, wordt het daarna makkelijker om weer een verkeerde beslissing te nemen.’ — Matthew.

 Sommige mensen negeren hun geweten helemaal. Ze schamen zich totaal niet meer voor hun daden. De Bijbel zegt: ‘Ze hebben elk moreel besef verloren’ (Efeziërs 4:19).

 Om over na te denken: Zijn mensen die zich niet schuldig voelen over dingen die ze fout hebben gedaan echt beter af? Tegen wat voor problemen zullen ze uiteindelijk aanlopen?

 Conclusie: Om een goed geweten te bewaren, moet je ‘je onderscheidingsvermogen hebben geoefend om te kunnen onderscheiden wat goed of slecht is’ (Hebreeën 5:14, voetnoot).

 Om je geweten te vormen, moet je een standaard of norm hebben waarmee je je daden kunt vergelijken. Sommige mensen houden zich aan normen die bepaald zijn door:

•   familie en cultuur

•   leeftijdgenoten

•   beroemdheden

 Maar de normen in de Bijbel zijn superieur. Dat is geen verrassing, want de Bijbel is ‘geïnspireerd door God’, degene die ons gemaakt heeft en weet wat het beste voor ons is (2 Timotheüs 3:16).

 Kijk eens naar een paar voorbeelden.

 DE NORM: ‘We willen ons in alle dingen eerlijk gedragen’ (Hebreeën 13:18).

•   Wat voor effect kan die norm op je geweten hebben als je in de verleiding komt om te spieken, tegen je ouders te liegen of te stelen?

•   Als je geweten je motiveert om in alle dingen eerlijk te zijn, wat zul je daar dan nu en in de toekomst aan hebben?

 DE NORM: ‘Ontvlucht seksuele immoraliteit’ (1 Korinthiërs 6:18).

•   Wat voor effect kan die norm op je geweten hebben als je in de verleiding komt om naar porno te kijken of om seks te hebben terwijl je nog niet getrouwd bent?

•   Als je geweten je motiveert om ver weg te blijven van seksuele immoraliteit, wat zul je daar dan nu en in de toekomst aan hebben?

 DE NORM: ‘Wees vriendelijk voor elkaar, heb intens medegevoel en vergeef elkaar van harte’ (Efeziërs 4:32).

•   Wat voor effect kan die norm op je hebben als je een meningsverschil hebt met een broer of zus of een vriend?

•   Als je geweten je motiveert om medegevoel te hebben en van harte te vergeven, wat zul je daar dan nu en in de toekomst aan hebben?

 DE NORM: ‘Jehovah (...) haat iedereen die van geweld houdt’ (Psalm 11:5).

•   Wat voor effect kan die norm op je hebben bij je keuze van films, tv-programma’s en games?

•   Als je geweten je motiveert om gewelddadig entertainment af te wijzen, wat zul je daar dan nu en in de toekomst aan hebben?

 WAARGEBEURD: ‘Sommige vrienden van me speelden gewelddadige games en ik deed dat ook. Op een gegeven moment zei m’n vader dat ik daarmee moest stoppen. Daarna speelde ik die games alleen als ik bij m’n vrienden was. Als ik thuiskwam, zei ik er niks over. M’n vader vroeg dan of er iets was, en ik zei dan dat er niks aan de hand was. Maar op een dag las ik Psalm 11:5 en ging ik me schuldig voelen. Ik besefte dat ik met die games moest stoppen. Dit keer deed ik dat ook echt. Door m’n voorbeeld stopte een van m’n vrienden ook met gewelddadige games.’ — Jeremy.

 Om over na te denken: Wanneer begon Jeremy’s geweten te spreken, en wanneer begon hij ernaar te luisteren? Wat heb je van Jeremy’s verhaal geleerd?

 Conclusie: Je geweten zegt veel over wie je bent en waar je voor staat. Wat zegt je geweten over jou?