In het binnenland van het zuidelijke deel van Australië vind je de thermometervogel. Deze vogel zorgt ervoor dat de temperatuur van zijn nest nooit meer dan twee of drie graden afwijkt van 34 graden Celsius, en dat het hele jaar door, dag en nacht. Hoe doet hij dat?

 Elke winter graaft de vogel een gat van één meter diep bij drie meter breed. Het mannetje vult dat gat met gras, bladeren en andere natuurlijke materialen tot er uiteindelijk een heuvel ontstaat. Nadat de vegetatie is doorweekt door de regenbuien van de late winter, graaft hij een broedkamer en bedekt hij de hele composthoop met zand. Al gauw begint het materiaal te rotten en op te warmen, waardoor er een soort natuurlijke broedmachine ontstaat.

 Elke keer als het vrouwtje op het punt staat een ei te leggen, verwijdert het mannetje het zand. Zo kan ze het ei in de broedkamer leggen, waarna hij die meteen weer met zand bedekt. Tussen september en februari legt ze tot wel 35 eieren. a

 De vogels controleren regelmatig met hun snavel de temperatuur van het zand. Ze stemmen de hoeveelheid zand af op het seizoen.

•   In de lente bijvoorbeeld, als door de rottende bladeren de temperatuur van het nest te hoog wordt, laat het mannetje warmte ontsnappen door het zand boven de broedkamer weg te halen. Later gebruikt hij het afgekoelde zand om het nest opnieuw te bedekken.

•   In de zomer voegt het mannetje extra zand toe om de eieren tegen de hitte van de zon te beschermen. Maar elke dag, vroeg in de ochtend, haalt hij het zand weg zodat het nest en het zand kunnen afkoelen. Vervolgens bedekt hij het nest opnieuw met zand.

•   In de herfst, als het rottingsproces voltooid is, haalt het mannetje bijna al het zand weg, waardoor de eieren en het losse zand opgewarmd kunnen worden door de middagzon. Later gebruikt hij het opgewarmde zand om het nest opnieuw te bedekken en ’s nachts warm te houden.

 Elke dag besteedt het mannetje gemiddeld meer dan vijf uur aan het verplaatsen van zo’n 850 kilo zand. Het constant verplaatsen van het zand heeft een bijkomend voordeel: de bodem wordt niet te compact, waardoor de kuikens zich makkelijk uit het losse zand kunnen graven als ze uit het ei zijn gekomen.

 Wat denkt u? Is het vermogen van de thermometervogel om de temperatuur van zijn nest te reguleren door evolutie ontstaan? Of is het ontworpen?