1. Erikwamana ne Matayo 28:18-20, Yesu mwaha abakwenda biwe b’ekyalayiro kyahi?

ENYUMA sya Yesu erilubuka erilwa oko baholi, mw’ahulukira abigha biwe omo muhindano mw’eGalilaya. Abya n’omwatsi w’omughaso munene ow’eribabwira. Abya mwatsi wahi? Ebinywa biwe ebiri omo Matayo 28:18-20.​—Soma.

2. Omo mwatsi ono tukendikania oko mabulyo wahi?

² Ekyalayiro kya Yesu eky’eriyira abandi mo bigha kilebirye obuli mughuma w’abakakolera oMungu lino. Okw’ekyo, tukanaye oko mabulyo asatu awalebirye omubírí owo Yesu atuha. Eky’erimbere, twamabikangirirya omwigha muhya-muhya y’eby’oMungu akatusaba, twangasyakola kindi kyahi? Eky’akabiri, abatuliri bosi ab’omo ndeko bangawatikya bati abigha b’eBiblia erikula bunya-kirimu? Eky’akasatu, twangawatikya tuti abaghala n’abali betu abakitekola eritasyasubira eriyira abandi mo bigha?

3. Yesu mwatomeka oko kyalayiro kiwe k’omulaghe mulebe, ni mulaghe wahi?

³ Ebyalayiro bya Yesu by’owikire ndeke-ndeke. Litolere itwakangirirya abandi b’ebyo Yesu atulayira. Aliwe, hane omwatsi w’omughaso owo tutatolere eribirirwa. Yesu mw’atabugha ati: ‘Mubakangiriraye emyatsi yosi eyo nabalayira.’ Aliwe, mw’abugha ati: Mukangirirayebo “bakole ebyosi ebyo nabiribahana.” Erisikya ekyalayiro kya Yesu eki, tutolere itwakangirirya abigha b’eBiblia betu b’erikola, kandi itwabakangania ngoko bangabikola. (Emib. 8:31) Tutolere itwakola tutya busana naki?

4. Erisikya ekyalayiro nibughambuki? Teka eky’erileberyako ekikakanganaya ngoko twangakangirirya omwigha erikola ebyo Yesu atulayira.

 ⁴ “Erikola” amahano kutse erisikya ekyalayiro nibughambu erikwamakyo. Twangakangirirya tuti oghundi mundu erisikya emyatsi eyo Kristo alayira? Eky’erileberyako ekikwamire hano kyanganatuwatikya eriminya ekyo tutolere itwakola. Omukangirirya w’abasofere akakangiriraya abakolo biwe b’erisikya ebyalayiro by’endaki. Ati? Eky’erimbere omukangirirya ak’ighisaya abigha biwe omo kalasi ebyalayiro ebyo bangasikya omo ndaki. Aliwe, erikangirirya abigha biwe ngoko bangabikola, litolere inyakola ekindi kindu. Atolere erighenda haghuma n’abigha biwe omo ndaki n’eribaha amahano omughulu omwigha anemughendya omutoka n’eriyikasa erikolesya ebyo amwighisaya. Eky’erileberyako ekyo kikatukangirirayaki?

5. (a) Ngoko kiri omo Yoane 14:15 nomo 1 Yoane 2:3 litolere itwakangirirya abigha betu b’eBiblia erikolaki? (b) Teka eby’erileberyako ebikakanganaya ngoko twangasondola abigha betu.

⁵ Omughulu tukighisaya abandi b’eBiblia, tukabakangiriraya eby’oMungu akatusaba. Aliwe tutolere itwakola n’ebindi. Tutolere itwakangirirya abigha betu b’eBiblia erikolesya ebyo bakigha omo ngebe yabo y’obuli kiro. (Soma Yoane 14:15; 1 Yoane 2:3.) Omo mikolere yetu, twanganakangania abigha betu ngoko bangakolesya esyokanuni esyo bakigha omo Biblia sy’ekalasi, eyo bakahingira, n’omughulu w’eriyitsemesya. Twanganabakanirya omwatsi mulebe owabirituhikira omo ngebe yetu eribakangania ngoko erikolesya esyokanuni sy’eBiblia kikatuteghaya oko byangatwaghalya n’erituwatikya erisombola ndeke. Omughulu tuli haghuma n’abigha betu, twanganasaba Yehova n’erimubwira tuti abasondole erilabira akaghala kiwe kabuyirire.​—Yoa. 16:13.

6. Tutolere itwakola eyindi myatsi yahi omughulu tukakangiriraya abandi erisikya ebyalayiro bya Yesu?

⁶ Ni yindi myatsi yahi eyikaghenda haghuma n’erikangirirya abandi b’erisikya ebyalayiro bya Yesu? Tutolere itwawatikya abigha betu b’eBiblia eribya n’omuhwa w’eriyira abandi mo bigha. Abandi bigha banganabya n’obuba bw’erisangira omo omubírí w’eritula engulu mbuya. Busana n’ekyo litolere itwabya n’omutima w’erilindirira omughulu tukabawatikaya eriminya ndeke amakangirirya w’eBiblia batoke erighumya obwikirirya bwabo. Neryo ekwenene iyanganatula oko mitima yabo neryo iyabaha omuhwa w’eritulira. Twangawatikya tuti abigha eribya n’omuhwa w’eritula engulu mbuya?

7. Twangawatikya omwigha yo tuti atoke eribya n’engumbu y’eritulira abandi b’engulu mbuya?

⁷ Twanganabulya abigha betu b’eBiblia b’amabulyo ng’ano: “Engebe yaghu yabiryuwana yiti busana n’erikolesya ebyo Biblia yikakangiriraya? Ukalengekanaya uti n’abandi nabo banatolere ibowa engulu mbuya? Wangakolaki eribawatikya” (Emi. 3:27; Mat. 9:37, 8) Ukanganaye omwigha y’esyotrakte esiri omo ebyo tukakolesaya erikangirirya kandi uleke asombole esyangalangire ati ab’omo kihanda kiwe, abira biwe, n’abakahinga nabo bangatsemera erisoma. Uhe omwigha y’esyotrakte nyirebe sya kusyo. Utsuke wamubegherya ngoko tukahererayasyo abandu kandi itunabasikirye. Omughulu omwigha akandibya mutuliri oyutewabatisibwa, kumbe itwabya tukahubirya haghuma naye tutoke erimuwatikya.​—Omu. 4:9, 10; Luka 6:40.

8. Omwigha wetu erikulya olwanzo lunene oko Mungu n’oko balikyetu kiri n’omughaso munene, busanaki? (Ulebaye n’akasanduku “ Ngoko twangawatikya abigha bʼeBiblia eribya nʼolwanzo lunene oko Mungu.”)

⁸ Wibuke ngoko Yesu mwatutuma erikangirirya abandi “bakole ebyosi” eby’abirituhana. Kwenene, omo ebyo atuhana muli ebyalayiro bikulu bibiri​—eryanza oMungu n’eryanza abalikyetu​—ebyalayiro bibiri ebyo bihulikirirene n’omubírí w’eritulira abandu b’engulu mbuya n’eribayira mo bigha. (Mat. 22:37-39) Tutolere itwanza oMungu n’abalikyetu  imotwatoka eritula engulu mbuya. Busanaki? Ekikakuna omundu erisangira oko mubírí w’eritulira l’olwanzo​—olwanzo lwetu oko Mungu n’abalikyetu. Ekyo kihiriremo ebyalayiro bibiri bikulu-bikulu, erianza oMungu n’eryanza abandu. (Mat. 22:37-39) Twamabiwatikya omwigha w’eBiblia erisikya ebyalayiro ebyo ekyo ikikendimuha omuhwa w’eritulira. Busanaki? Amabibya n’olwanzo lunene oko Mungu n’oko bandu ikikendimukuna eritulira. Oko kwenene, oko bigha balebe b’eBiblia omubírí w’eritulira anganabita obuba. Aliwe twanganawatikya abigha abo ngoko bolo-bolo Yehova akendibawatikya eritendibya bakubaha abandu. (Esy. 18:1-3; Emi. 29:25). Akasanduku akali omo mwatsi ono kakakanganaya ebyo twangakola eriwatikya omwigha wetu atoke erilola embere erikulya olwanzo lwiwe oko Mungu. N’ekindi, endeko yangakolaki eriwatikya omwigha muhya-muhya atoke erilola embere erikangania olwanzo?

9. Eky’erileberyako ky’oyukigha obusofere kirimo esyonzira sy’erikangirirya sy’omughaso, ni nzira syahi?

⁹ Tasyalengekanaya oko eky’erileberyako ky’oyukigha obusofere. Omughulu omwigha akaghendaya omutoka omukangirirya wiwe inyane hakuhi haye, omwigha oyo akigha omo nzira syahi? Omw’ihulikirira omukangirirya wiwe n’omw’iyiteghererya ndeke abandi basofere ababegheribwe ndeke. Eky’erileberyako, omukangirirya wiwe anganamukangania omusofere oyukasighira owundi y’enzira. Kutse omukangirirya wiwe anganamukangania omusofere oyukakehaya ekyakakala ky’esyotala siwe sisitima-timaye omusofere oyukasira embere siwe, kandi anganawatikya omwigha naye eribya akakola ng’abandi basofere. Eby’erileberyako ebiri ng’ebyo bikighisaya omwigha ebyo angakwama omughulu akaghendaya.

10. Ekyangawatikya omwigha w’eBiblia erilola embere niki?

¹⁰ Kutya, n’omwigha w’eBiblia oyukatsuka eribasula omo nzira eyikakolaya oko ngebe, syaligha omwihulikirira omukangirirya wiwe lisa, akigha n’omwiyiteghererya eky’elireberyako ky’abandi abakakolera Yehova. Neryo, ekyangawatikya kutsibu omwigha w’eBiblia erilola embere niki? Erihika oko mihindano yetu y’eKiktristo. Busanaki? Kundi, ebyo bakendyowa oko mihindano bikendibawatikya erigha myatsi mingyi, eribya n’erikirirya erisikire, n’erikulya olwanzo lwabo oko Mungu. (Emib. 15:30-32) Kandi, oko mihindano omukangirirya wiwe anganamukangania abandi bali n’abaghala betu abali omo mibere mighumerera n’eyiwe n’abakayiyinaya omo myatsi eyisosene n’eyakalabamo. Omwigha akendilangira omo ndeko mw’eby’erileberyako bibuya by’abaghala n’abali betu abakakanganaya olwanzo l’omo mikolere. Terilengekania oko by’erileberyako ebikwamire hano.

11. Ni by’erileberyako byahi ebyo mwigha w’eBiblia anganalangira omo ndeko, kandi byanganabindula omutima wiwe wo biti?

¹¹ Omukali mughuma oyukigha eBiblia ni mubuti oyuli iyuwene, neryo amalangira mwali wetu Mukristo oyuli omo mibere eyiri ng’eyiwe. Erilangira ngoko mwali wetu akayikasa kutsibu erihika oko Kisenge ky’oBwami n’abana biwe balere, kyamatula oko mutima w’omwigha w’eBiblia. Omwigha w’eBiblia oyunemuyikasa erileka erifuta etaba amasungana na mughala wetu oyo wabiritoka erileka erifuta etaba. Omutuliri amabwira omwigha w’eBiblia ngoko olwanzo lwiwe oko Yehova lolwamuha akaghala k’erisikya ebyalayiro by’oMungu. (2 Kor. 7:1) Enyuma mughala wetu eribwira omwigha w’eBiblia ngoko atolere erileka erifuta, amamubwira ati, “Naghu wanganatoka erileka erifuta.” Omwigha amasikibwa mutima neryo amikirirya ngoko anganatoka erileka erifuta. Omumbesa mughuma oyukigha eBiblia amalangira mwali wetu mumbesa oyutsemere ndeke engebe yiwe y’eribya Mwimiri wa Yehova. Omughulu omumbesa oyukigha eBiblia amalangira ngoko mwali wetu omumbesa atsemire kwenene, omumbesa oyukigha eBiblia amanza erigha bingyi eriminya  ekikaleka mwali wetu inyalangirika n’obutseme ebiro byosi nga niki.

12. Niki kyo kikaleka itwabugha tuti obuli mundu omo ndeko anganakola omwatsi mulebe eriwatikya abigha b’eBiblia?

¹² Omughulu omwigha w’eBiblia akaminya abatuliri mbiriri-mbiriri abateleghula, emibere mibuya yabo ikamukangiriraya erisikya akyalayiro kya Kristo ky’eryanza oMungu n’omulikyetu. (Yoa. 13:35; 1 Tim. 4:12) N’ekindi, ngoko twanamalua erikani kukyo k’oho ndata, omwigha w’eBiblia anga nigha bingyi omughulu akalangira abatuliri abali n’emyatsi eyikabahanga-hangaya eyisosene n’eyiwe. Eby’erileberyako ebyo bikakangiriraya omwigha ngoko naye anganatoka eribindula engebe yiwe atoke eribya mwigha wa Kristo. (Ebi. 30:11) Obuli mundu omo ndeko anganakola omwatsi mulebe eriwatikya omwigha w’eBiblia erikula bunya-kirimu. (Mat. 5:16) Naghu ukayikasa wuti erisikya omutima w’omwigha w’eBiblia oyukahika oko mihindano?

13-14. Yesu mwakolera abakwenda biwe bati omughulu baluha omo mutima?

¹³ Twanzire eriwatikya abaghala n’abali betu ababirileka eritulira basubire omubírí w’eritulira n’eriyira abigha. Enzira eyo Yesu akolesaya eriwatikya abakwenda biwe ababya ibabiribunika mutima, yikakanganaya ebyo twangakola munabwire.

¹⁴ Oko nduli y’omubírí wa Yesu oko kihugho embere sy’eritwa, abakwenda biwe “mobamutswako, abosi mobatibita.” (Mar. 14:50; Yoa. 16:32) Yesu mwakolera abakwenda biwe bati, omughulu baluha omo mutima? Akatambi kake enyuma sy’erilubuka, Yesu mwabwira abaghuma b’oko bakwenda biwe ati: “Simubahe; mughende muyabwire abaghala betu [muti nabirilubuka].” (Mat. 28:10a) Yesu mwatalekerania abakwenda biwe. N’omo banamusigha, mwataleka eribahula mo “baghala babo.” Yesu abya n’omutima w’obulighe n’erighanyira nga Yehova.​—2 Bam. 13:23.

15. Tukayowa tuti busana n’ababirileka erisangira omo mubírí w’eritulira?

¹⁵ Kutya, netu tutsomene kutsibu ababirileka erisangira omo mubírí w’eritulira. Ni baghala na bali betu, kandi tubanzire! Tukinibukire omubírí owakalire owo babya bakakolera Yehova n’omuhwa. Abaghuma b’oko babirileka eritulira mobakola omubírí n’omuhwa omo birimo bingyi. (Ebr. 6:10) Kwenene tukabakandira! (Luka 15:4-7) Twangigha Yesu omo nzira syahi erikangania ngoko tubatsomene?

16. Twangakangania tuti ngoko tutsomene abaghala n’abali betu abakitekola?

¹⁶ Ubakokaye n’obutseme oko mihindano. Enzira nguma eyo Yesu akolesaya erisubya mutima abakwenda ababya baluhire, mwabakokya oko muhindano. (Mat. 28:10b; 1 Kor. 15:6) Munabwire netu kutya, twanganakokya ababirileka eritulira b’oko mihindano y’endeko bamabya isibalisyahindana oko mihindano y’endeko. Tunasi ngoko kyanganasaba mughulu muli ibo erisyaligha erikokibwa oko mihindano. Kwenene ahate n’eritika-tika, Yesu mwatsema akalangira abigha biwe eriligha eryasa oko muhindano.​—Linganisaya Matayo 28:16 ne Luka 15:6.

17. Tutolere itwayira tuti omughulu oyukitekola amahika oko mihindano?

¹⁷ Ubakokaye erilua oko mutima. Yesu mwawatikya abigha biwe balangire ngoko amabakokya n’obutseme omughulu bahindana naye; mwatalindirira ati bobatsuke eribugha naye, aliwe mwaseghera aho bali n’eritsuka erikania nabo. (Mat. 28:18) Tukayiwata tuti omughulu oyukitekola akahika oko Kisenge ky’oBwami? Tutolere itwamukokya erilua oko mutima n’erikania naye. Engendo y’erimbere, twanganubaha tuti sitwendisunga eky’eribugha. Aliwe, butsira erimwita esisoni twanganamubwira lisa tuti, twamatsema kutsibu erimulolako.

18. Twanganasikya mutima tuti abatulire abakitekola?

 ¹⁸ Ubasikaye mutima. Abigha ba Yesu banganabya imo balengekania bati sibangatoka eritulaghania engulu mbuya y’omo kihugho kyosi. Yesu mw’abasikya mutima omwibugha ati: “Indi haghuma nenyu ebiro byosi.” (Mat. 28:20) Ekyo mukyanawatikya abigha? Ingaa! Omo biro bike, mobakola omubírí wo kutsibu “erikangirirya n’eritula engulu mbuya.” (Emib. 5:42) Abatuliri abakitekola nabo litolere ibasikibwa mutima. Banganabya n’obuba bw’erisyatsuka eritulira. Twanganabasikya mutima eribabwira tuti si bendiyatulira ibibene. Omughulu bakenditasyatsuka, tukendibakwamanisya omo mubírí w’eritulira. Oko kwenene bakenditasyatsemera obuwatikya bwetu omughulu bakendisubira omubírí w’eritulira abandi b’engulu mbuya. Omughulu tukalangira abakitekola mo baghala n’abali betu, ekyo kyanganaleta ebighuma ebyuwene omo ndeko.

19. Ekyo tuyitaghire kutsibu niki, kandi busanaki?

¹⁹ Omubírí w’eriyira abandu mo bigha tukasyalolaya embere erikolawo erihika mughulu wahi? Erihika oko nduli yʼekihugho kino kibi. (Mat. 28:20; ulebaye omo Maana ya Maneno ya Biblia nwt-ZS, “Umalizio wa mupangilio wa mambo.”) Tunemwendisyatoka eritulira n’eriyira abandu mo bigha erihika oko mughulu oyo? Ekyo kyo tuyisoghire erikola! Tukanza erikolesya endambi yetu, akaghala, n’esyofranga syetu tutoke erisunga abali n’‘amalengekania awakaleka ibatolera eribana engebe y’erikota’. (Emib. 13:48, NWT) Omughulu tukakola tutya, tukakwama eky’erileberyako kya Yesu. Mwabugha ati: “Akalyo kaghe ni kola erisonda ly’oyo wanyituma, n’eribugha omubírí ogho amba.” (Yoa. 4:34; 17:4) N’etu twanzire erikola tutya n’omutima wosi. Twanzire Itwabuyirira omubírí owo batuha. (Yoa. 20:21) Kandi twanzire tuti abandi nabo, nibya n’abakitekola, bayiyinaye haghuma netu omo mubírí ono.​—Mat. 24:13.

20. Ngoko kiri omo Abanya Filipi 4:13, busanaki twanganabughirira omubírí owo yesu atuha ati tukole?

²⁰ Nomo bine bitya, eribugha omubírí munene owo Yesu atuha siryolobire. Aliwe, situlikola omubírí ono w’itwibene. Yesu mwalagha ati akasyabya haghuma netu. Omughulu tukakola omubírí w’eriyira abandu mo bigha “[oMungu] yo tukakola haghuma naye” kandi “omo bughuma na Kristo [NWT].” (1 Kor. 3:9; 2 Kor. 2:17) Busana n’ekyo, twangana bughiriragho. Ni lusunzo lunene kandi ni butseme bungyi eribugha omubírí ono n’eriwatikya abandi erikola ng’itwe!​—Soma Abanya Filipi 4:13.