1. Ni yisogha lyahi elyuwene kutsibu elyo omundu wosi-wosi angakola?

KANGYI-KANGYI, ebyo ababuti bakayisogha bikatula oko bana babo omo mughulu muli. Ababuti bamayisogha nabi, ibanganaletera abana babo b’esyombanza. Aliwe bamayisogha ndeke, bakaha abana babo b’omuyisa w’eribya omo ngebe eyitsemesirye kandi eyuwene. Aliwe, n’abana nabo batolere ibayisogha ndeke. Eriyisogha eryuwene kutsibu eryo omundu wosi-wosi angakola ly’erikolera Yehova, Tata wetu w’elubula ow’olwanzo.​—Esy. 73:28.

2. Ni yisogha lyahi elyuwene eryo Yesu n’ababuti biwe bakola?

² Ababuti ba Yesu mubayisogha eriwatikya abana babo erikolera Yehova, kandi eriyisogha eryo ababuti abo bakola mulyakangania ngoko ekyo ky’ekyabya kikulu omo ngebe yabo. (Luka 2:40, 41, 52) Yesu naye mwayisogha ndeke, neryo ekyo mukyamuwatikya erikola ebyo Yehova abyanzire inyakola. (Mat. 4:1-10) Yesu mwakula amabya mulume w’olukogho, mutaleghula, kandi mutubaha​—omwana oyo obuli mubuti oyukubaha oMungu angatsemera n’eriyitsutsa.

3. Omo mwatsi ono tukandisubirya oko mabulyo wahi?

³ Omo mwatsi ono, tukendikania oko mabulyo ano: Ni yisogha lyahi elyuwene elyo Yehova akola busana na Yesu? Ni kyahi ekyo ababuti Bakristo bangigha okwiyisogha ly’ababuti ba Yesu ye Yozefu na Maria? Kandi ni kyahi ekyo aBakristo balere bangigha okwiyisogha lya Yesu?

4. Ni yisogha lyahi likulu eryo Yehova akola busana na Mughala wiwe?

⁴ Yehova mwasombolera Yesu y’ababuti abuwene. (Mat. 1:18- 23; Luka 1:26-38) Ebinywa bya Maria ebikalua oko mutima ebiri omo Biblia bikakanganaya ngoko abya anzire Yehova yo kutsibu n’Ekinywa kiwe. (Luka 1:46-55) Kandi Yozefu erighendera oko busondoli bwa Yehova mukyakangania ngoko akubaha oMungu kandi ngoko anzire erimutsemesya.​—Mat. 1:24.

5-6. Ni byahi ebyo Yehova alighira Mughala wiwe erilabamo?

⁵ Wibuke ngoko Yehova mwatasombolera Yesu y’ababuti abateke. Ebuhere obo Yozefu na Maria bakola Yesu abibutwa bukakanganaya ngoko babya bera. (Luka 2:24) Yozefu anganabya inyanabya awite akabanda kake ak’erirandiramo hakuhi n’ewiwe e Nazareti. Banganabya ibabya bera omo ngebe yabo, kusangwa enyumba yabo yabya mw’abana saba kutse bangyi kwaho.​—Mat. 13:55, 56.

⁶ Yehova mwateya Yesu oko bitsibu bilebe, aliwe mwatateya Mughala wiwe oko bitsibu byosi. (Mat. 2:13-15) Eky’erileberyako, Yesu abya n’abandu b’oko kihanda kiwe abatamwikirirye. Talengekania Yesu nga mwayowa ati eribya n’abandu b’oko kihanda abatalighire ngoko niye Masiya. (Mar. 3:21; Yoa. 7:5) Kandi, ye Yozefu tata wa Yesu oyuwamukulaya anganabya imwahola. Oluholo olo lwangabya imulwaleka Yesu inyabya akakola omubírí owo tata wiwe abya akakola kundi y’owabya mukulu oko bandi bana omwabo. (Mar. 6:3) Yesu abere akakula, mwigha eritsomana ebiyitawa by’ekihanda kiwe. Angabya imwakola kutsibu eriwatikya ekihanda kyabo. Neryo, mwaminya ngoko omundu akayowa omughulu aluhire abikola kutsibu omo musibo wosi.

7. (a) Ni mabulyo wahi awangawatikya abawite abana erikulya abana babo? (b) Emisyo 2:1-6 yangawatikya yiti ababuti erikangirirya abana babo?

⁷ Mwamabya imutahenie kandi imwanzire eributa, muyibulaye: ‘Tune bandu abayikehirye, abatsomene emyatsi y’obunya-kirimu abo Yehova angasombola erilembera omwana ow’obughuli oyukendi butwa?’ (Esy. 127:3, 4) Wamabya iwuli mubuti, yibulaye: ‘Ninemukangirirya abana baghe niki kyuwene erikola kutsibu?’ (Omug. 3:12, 13) ‘Ninemukola ngoko nangatoka eriteya abana baghe oko bitsibu ebye kinya-mubiri n’oko mighendere mibi yomo kihugho kya Sitani?’ (Emi. 22:3) Siwangateya abana bawu oko bitsibu byosi ebyo bangabana. Ekyo ni kindu ekite kyangatokekana. Aliwe lyolo-lyolo kandi omo lwanzo wanganabawatikya eriyiteghekania oko bitsibu ebyomo ngebe omw’ibakangirirya ngoko  bangayiketera Ekinywa ky’oMungu. (Soma Emisyo 2:1-6.) Eky’erileberyako, omundu omo kihanda amayisogha erighana eriramya ly’ekwenene, watikaya abana bawu baminye ngoko ni ky’omughaso erisighala mutaleghula oko Yehova omw’igha Ekinywa ky’oMungu. (Esy. 31:23) Kutse mwamaholerwa, kanganaya abana bawu ngoko bangakolesya Ekinywa ky’oMungu eriyiyinia omo bulighe n’eribana obuholo.​—2 Kor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.

8. Ngoko kiri omo Eryibuka Ebihano 6:6, 7 ni kyahi ekyo Yozefu na Maria bakola?

⁸ Ababuti ba Yesu ab’oko kihugho mubamuwatikya erikula inyanasimirwe n’oMungu; mubaghendera oko busondoli obo Yehova akaha ababuti. (Soma Eryibuka Ebihano 6:6, 7.) Yozefu na Maria babya banzire Yehova yo kutsibu, kandi eky’omughaso munene kyabya erihira omo bana babo m’omuhwa w’eribya n’olwanzo ng’olo.

9. Niyisogha lyahi likulu eryo Yozefu na Maria bakola?

⁹ Yozefu na Maria mubayisogha eribya n’eprograme eyuwene ey’obunya-kirimu. Ahate eritika-tika, ibakaghenda oko mihindano y’obuli yenga omo sinagogi e Nazareti, kutya n’oko Kiro ky’Erikiruka eky’obuli mwaka e Yerusalemu. (Luka 2:41; 4:16) Alinga ibakakolesaya esyongendo esyo esy’erighenda e Yerusalemu erikangirirya Yesu n’abalere biwe oko ebyahikira abandu ba Yehova ba kera; kutsibu-tsibu omughulu babya bakahika omo biharo ebikanibweko omo Masako. Ekihanda kya Yozefu na Maria kyabere kikakanya, kyanganabya imukyabakalira erikwama ndeke endegheka yabo y’obunya-kirimu. Aliwe kundi mubahira eriramya Yehova ly’embere omo ngebe yabo, neryo mubahembwa ekihanda kyabo kikabya hakuhi na Yehova.

10. Ni myatsi yahi eyo ababuti Bakristo bangigha oko Yozefu na Maria?

¹⁰ Ni byahi ebyo ababuti abakubaha oMungu bangigha oko Yozefu na Maria? Ekikulu kutsibu, kangiriraya abana baghu ngoko wanzire Yehova yo kutsibu omo binywa n’omo mikolere. Uminye ngoko ekihembo kikulu ekyo wangaha abana baghu ly’eribawatikya eryanza Yehova. Kandi ekighuma ky’oko myatsi mikulu eyo wangakangirirya abana bawu, ly’erikanganiabo ngoko bangamakirira eprograme yabo y’erigha, erisaba, erihindana, n’erisangira omo  mubírí w’eritulira. (1 Tim. 6:6) Aliwe, utolere iwaha abana bawu b’ebindu ebyo bakayitagha kinya-mubiri. (1 Tim. 5:8) Aliwe wibuke ngoko obughuma obo abana bawu bawite na Yehova b’obukendisyaleka ibasabuka oko mughulu mubi ono n’eringira omo kihugho kihya-kihya ky’oMungu, butsira ebindu ebyo bawite. *​—Eze. 7:19; 1 Tim. 4:8.

11. (a) Erihano eliri omo 1 Timoteo 6:17-19 lyangawatikya liti ababuti eriyisogha ndeke bakalembera abana babo? (b) Ni mipango yahi eyo ekihanda kyawu kyangalengekaniako, kandi ni miyisa yahi eyo kyangabana? (Lebaya akasanduku “ Ekyo ukendikwamirira omo ngebe yaghu niki?”)

¹¹ Kikatsemesaya erilangira ababuti bangyi Bakristo bakayisogha ndeke eriwatikya ebihanda byabo bunya-kirimu! Bakaramaya haghuma mughulu wosi. Bakahindana oko mihindano, n’emihindano minene-minene. Kandi bakasangira omw’itulira. Nibya ebindi bihanda binemutoka eriyatulira omo kiharo ekite tulirawamo kutsibu. Abandi bakabungira oko Beteli kutse ibawatikya obuhimbe. Ebihanda ebikasombola erikola emibírí eyi bikakolesaya esyofranga, kandi bikanabana amaligho. Aliwe kwenene emiyisa eyo bikabana yikaleka ibyabya n’obuteke bw’obunya-kirimu. (Soma 1 Timoteo 6:17-19.) Oko kwenene abana abakakulira omo bihanda by’abandu abakola ebindu bibuya ng’ebi, nabo bakalola embere erikola ebyuwene kandi sibaliyikubaya bomo! *​—Emis. 10:22.

12. Yesu abere abikula mwakolaki?

¹² Mughulu wosi, Tata wa Yesu ow’elubula akasombola ndeke, n’ababuti ba Yesu ab’oko kihugho nabo mubasombola ndeke. Aliwe, Yesu abere abikula, mwabya akayisombolera. (Gal. 6:5) Naye inyawite obwiranda bw’eriyisombolera ng’itwe. Anganasombolire eriyitsomana n’eritendikola erisonda lya Yehova. Aliwe, mwasombola eribya n’obwira obuwene na Yehova. (Yoa. 8:29) Eky’erileberyako kiwe kyangawatikya kiti abalwana n’abambesa munabwire?

13. Ni sombola lwahi ly’omughaso elyo Yesu akola inyakine mulwana?

¹³ Yesu inyakine mulwana, mwasombola eryowa ababuti biwe. Mwataghana obusondoli bw’ababuti biwe kundi ati asi binene kubalenga. Aliwe, “mwabya akowa” ebyo babya bakamubwira. (Luka 2:51) Kusangwa Yesu abya kambere k’omo kihanda kyabo, alinga inyakakola ekyo angatoka eriberererya edaraka eyo. Mwakola kutsibu erigha Tata wiwe omw’iwatikya ekihanda kyabo.

14. Tukaminya tuti ngoko Yesu abya mwigha mubuya w’Ekinywa ky’oMungu?

¹⁴ Ababuti ba Yesu banganabya imubamubwira okw’ibutwa liwe ery’omo nzira  y’ekitiko-tiko n’ebyo abatumwa b’oMungu babya ibabiribugha okwiye. (Luka 2:8-19, 25-38) Yesu mwatatwirya aho, mwayighisya Amasako. Tukaminya tuti ngoko Yesu abya mwigha mubuya w’Ekinywa ky’oMungu? Inyakine kalwana, abakangirirya e Yerusalemu “mubasweka busana n’amenge wiwe n’erisubirya liwe.” (Luka 2:46, 47) Kandi inyanawite emyaka 12 buyira, Yesu abya inyanasi ndeke ngoko Yehova yo Tata wiwe.​—Luka 2:42, 43, 49.

15. Yesu mwakangania ati ngoko mwasombola erikola erisonda lya Yehova?

¹⁵ Omughulu Yesu aminya ekyo Yehova anzire inyakola, mwasombola erikola erisonda lya Yehova. (Yoa. 6:38) Mwaminya ngoko abangyi bangamuponire, kandi anganabya imwakilengekaniako kutsibu. Aliwe, mwasombola erisikya Yehova. Yesu abere abatisibwa omo 29 M.W., ekyabya akakwamirira omo ngebe yiwe lyaba iry’erikola erisonda lya Yehova. (Ebr. 10:5-7) N’omughulu abya inyane oko muti w’amaghali, Yesu mwalola embere erikola erisonda lya Tata wiwe.​—Yoa. 19:30.

16. Abana bangighaki oko Yesu?

¹⁶ Wowe ababuti bawu. Nga Yozefu na Maria, ababuti bawu nabo sibahikene. Aliwe, Yehova abiribaha olusunzo lw’erikuteya, n’erikusondola. Wamatsemera amahano n’olusunzo lwabo, ‘emyatsi yawu iyikendyuwana’.​—Efe. 6:1-4.

17. Ngoko kiri omo Yosua 24:15, niyisogha lyahi eryo abalwana bangakola?

¹⁷ Sombola oyo ukendikolera. Utolere iwaminya iwuwene-wene Yehova nga nindi, kandi erisonda liwe okwiwe nga niki. (Rom. 12:2) Neryo aho imowukenditoka eriyisogha eryomughaso omo ngebe yawu, nibughambu: erikolera Yehova. (Soma Yosua 24:15; Omug. 12:1) Wamakwama ndeke eprograme yaghu y’erisoma n’erigha eBiblia, olwanzo lwaghu oko Yehova ilukendikula n’erikirirya lyawu iryawata.

18. Ni sombola lyahi eryo abalwana batolere ibakola, kandi bangabanaki?

¹⁸ Sombola erihira erisonda lya Yehova ry’embere omo ngebe yaghu. Ekihugho kya Sitani kikabugha kiti, wamakolesya obutoki bwaghu oko ndundi yaghu, iwukendibya n’obutsema. Oko kwenene, abakanza kutsibu erikwamirira emyatsi y’ekinya-mubiri bakatoghera “omo malige mangi.” (1 Tim. 6:9, 10) Aliwe, wamahulikirira Yehova n’erisombola erihira erisonda liwe ry’embere omo ngebe yaghu iwukendibana  endundi nyingyi kandi ‘iwatoka ndeke.’​—Yos. 1:8.

19. Ni kyahi ekyo ababuti batolere ibibuka?

¹⁹ Babuti, mukole ngoko mwangatoka eriwatikya abana benyu erikolera Yehova. Muyiketere Yehova, naye akendibawatikya erisombola ndeke. (Emi. 3:5, 6) Mwibuke ngoko abana benyu bakakwama kutsibu ebyo mukakola kwilaba ebyo mukabugha. Neryo musombole ebikendileka abana benyu ibabana akanya k’erisimwa na Yehova.

20. Ni miyisa yahi eyo abana bangabana bamasombola erikolera Yehova?

²⁰ Bana, ababuti benyu banganabawatikya erisombola ndeke omo ngebe. Aliwe nenyu mutolere imwakola ndeke imo mwasimwa n’oMungu. Neryo mwighe Yesu kandi musombole erikolera Tata wenyu w’elubula ow’olwanzo. Mwamabikola mutya, imukendibana engebe eyuwene kandi eyiri n’ekusudi. (1 Tim. 4:16) Kandi omo biro ebikasa, mukendibana engebe eyuwenenga!