Kanganaya emyatsi eyirimo

Kanganaya emyatsi eyirimo

OMWATSI W’ERIGHA 28

Wikiriraye ngoko wabiribana ekwenene

Wikiriraye ngoko wabiribana ekwenene

“Nikwa uwe ukwamirire emyatsi eyo wakangiriribawa, n’eyo wikirirye ndeke.”​—2 TIM. 3:14.

OLWIMBO 56 Uyire Ekwenene mo nzira y’engebe

EBIKENDIKANIBWAKO *

1. Tukabya twakolesya ekinywa “ekwenene” tukabya itukasonda eribugha tutiki?

“MUWAMINYA ekwenene yo wuti?” “Wabutawa omo kwenene kwehi?” “Wamabibugha biro bingahi omo kwenene?” Alinga wabiribulibwa amabulyo ng’ayo kutse wanganabya iwabiribulyagho abandi. Tukabya twakolesya ekinywa “ekwenene” tukabya itukasonda eribugha tutiki? Tubeghere erikolesyakyo erikania oko ebyo twikirirye, emibere yetu y’eriramya, n’emighendere yetu y’eKikristo. Abandu abali “omo kwenene” banasi ebyo eBiblia yikakangiriraya, kandi bakakolesaya esyokanuni syayo omo ngebe yabo. Ekyo kikaleka ibatakwama amakangirirya w’ebisomo by’amabehi kandi bakabya ibane n’obutseme n’omo bane omo kihugho kya Sitani.​—Yoa. 8:32.

2. Ngoko kiri omo Yoane 13:34, 35, omwatsi w’erimbere owangaleka omundu inyasa omo kwenene ni wahi?

2 Ni kyahi kyo kyakuleta omo kwenene? Alinga y’emibere eyuwene ey’abandu ba Yehova. (1 Pet. 2:12) Kutse alinga lo lwanzo olo bakakanganaya. Abandu bangyi bakalangira olwanzo olo omughulu bakahika oko mihindano kw’engendo y’erimbere, n’ekyo bakibuka kutsibu l’olwanzo olo kulenga ebyabya bikakangiriribwa. Ekyo si kiriswekaya kundi Yesu mwabugha ati abigha biwe bangaminyikere oko lwanzo olo bakakanganaya omo katikati kabo. (Soma Yoane 13:34, 35.) Ekyo kikatuwatikaya eriminya abandu ba Yehova, aliwe eribya n’obwikirirya obuwatire kikasaba bingyi okw’aho.

3. Byangabya biti obwikirirya bwetu oko Mungu bwamabya ibuseghemere lisa oko lwanzo lw’eKikristo olo abaghala betu n’abali betu bakakanganaya?

3 Hali emyatsi mingyi eyo obwikirirya bwetu butolere ibwaseghemerako kulenga olwanzo lw’eKikristo olo abandu b’oMungu bakakanganaya. Busanaki? Tubughe tuti oMukristo mulikyetu, omusyakulu w’endeko kutse omupainia, inyakola erilolo erikalire. Kutse wangayira wuti mughala wetu kutse mwali wetu omo ndeko amakukosera? Kutse omundu mulebe omo ndeko inyayisamambula okw’ikirirya neryo inyatsuka eribugha ati ebyo twikirirye si kwenene. Emyatsi ng’eyo yamabibya, ughukendibunika mutima n’erileka erikolera Yehova kwehi? Enzumwa y’eno: Obwikirirya bwaghu bwamabya ibuseghemere oko ebyo abandi bakakola butsira oko bwira bwaghu haghuma na Yehova, obwikirirya bwaghu isibwangawata ndeke. Obwikirirya bwaghu si butolere ibwaseghemera oko malengekania w’abandi, aliwe litolere iwigha eBiblia yo kutsibu n’eriminya ndeke ebyo ukigha utoke erilangira ngoko ebyo ukigha oko Yehova ni kwenene. Litolere iwikirirya iwuwene-wene ngoko ebyo eBiblia yikakangiriraya oko Yehova ni kwenene.​—Rom. 12:2.

4. Ngoko kiri omo Matayo 13:3-6, 20, 21, ni kyahi kyo kikaleka obwikirirya bw’abandu balebe ibwakeha babibana amaligho?

4 Yesu mwabugha ati abandu balebe bangan’angirira ekwenene “n’obutseme” aliwe hamabibya amaligho obwikirirya bwabo ibwanganakeha. (Soma Matayo 13:3-6, 20, 21.) Alinga banganabya imubataminya ngoko abakakwama Yesu bakasyabana amaligho. (Mat. 16:24) Kutse, alinga banganabya imubabya bakalengekania bati eribya Mukristo, oMungu akendibya akabateya omo buli mwatsi n’eribughaho amaligho wabo. Aliwe, omo kihugho kya munabwire muli amaligho mangyi. Emyatsi yanganabinduka n’erileka obutseme bwetu ibwakeha mughulu mulebe.​—Esyo. 6:6; Omug. 9:11.

5. Abaghala n’abali betu bangyi bakakanganaya bati ngoko bikirirye ko babiribana ekwenene?

5 Abaghala n’abali betu bangyi banemukangania ngoko bikirirye ko babiribana ekwenene. Bati? Obwikirirya bwabo si bulitsinga-tsinga n’omo oMukristo mulikyabo angabakosera kutse inyakola erilolo erikalire. (Esyo. 119:165) N’omo bangalaba omo maligho awali ati, obwikirirya bwabo bukalola embere eriwata, si bwekeha. (Yak. 1:2-4) Wangabya n’obwikirirya obuwatire ng’obo wuti?

UBANE “ERIMINYA LY’EKWENENE OKO MUNGU”

6. Obwikirirya bw’aBakristo b’ekarne y’erimbere bwabya buseghemere okuki?

6 Obwikirirya bwa Bakristo b’oko karne y’erimbere bwabya buseghemere Amasako n’amakangirirya wa Yesu Kristo ni bughambu, “ekwenene y’engulu yowene.” (Gal. 2:5) Ekwenene eyo y’emyatysi eyo itwe Bakristo twikirirye eyikahiramo emyatsi eyilebirye embanulo eyo Yesu aliha, n’erilubuka liwe. Omukwenda Paulo abya ikirirye ngoko amakangirirya ayo ni w’ekwenene. Ekyaleka Paulo inyikirirya amakangirirya ayo niki? Kusangwa inyakakolesaya Amasako erikangania abandi ngoko “lyabya litolere Kristo inyaghalwa n’erilubuka oko baholi.” (Emib. 17:2, 3) ABakristo b’oko karne y’erimbere mubikirirya amakangirirya ayo kandi mubayiketera ekirimu kibuyirire eribawatikya eriminya Ekinywa ky’oMungu. Mubakwesa-kwesa emyatsi batoke eriminya ibibene-bene ngoko amakangirirya ayo aseghemere Amasako. (Emib. 17:11, 12; Ebr. 5:14) Obwikirirya bwabo bwabya isibuseghemere okw’iyowa lyabo n’amalengekania wabo lisa, kandi mubatakolera Yehova busana n’eritsemera lisa eribya haghuma n’aBakristo balikyabo. Aliwe obwikirirya bwabo bwabya buseghemere “eriminya ly’ekwenene ly’oMungu.”​—Kol. 1:9, 10.

7. Obwikirirya bwetu obuseghemere oko Biblia bwangatuwatikya buti?

7 Ekwenene eyiri omo Kinywa ky’oMungu siribinduka. (Esyo. 119:160) Eky’erileberyako, ekwenene eyo siribinduka n’omo oMukristo mulikyetu angatuhitania kutse amakola erilolo erikalire. Kandi siribinduka nibya n’omughulu tukabana amaligho. Neryo litolere itwaminya ndeke amakangirirya w’eBiblia n’erikirirya ngoko ni w’ekwenene. Obwikirirya bwetu obuwatire obuseghemere ekwenene y’eBiblia bukendituwatikya eritendibunika mutima omughulu tukalaba omo bitsibu, ngoko engomo y’obwato kutse enanga yikawatikayabo eritenditsinga-tsinga omo kihunga ky’engetse. Wangakolaki utoke erikirirya ndeke-ndeke ngoko wabiribana ekwenene?

“WIKIRIRAYE NDEKE”

8. Ngoko kikanganibwe omo 2 Timoteo 3:14, 15, ekyawatikaya Timoteo erikirirya ngoko abiribana ekwenene niki?

8 Timoteo abya ikirirye ngoko abiribana ekwenene. Ekyaleka inyikirirya ekyo niki? (Soma 2 Timoteo 3:14, 15.) Mama wiwe na mukaka wiwe bo batsuka erimukangirirya “Amasako mabuyirire.” Aliwe, kitokekene, naye mwakolesya endambi yiwe n’akaghala kiwe erigha Amasako ayo. Ekyo mukyaleka “inyikirirya ndeke” ngoko Amasako ayo ni kwenene. Enyuma, Timoteo, mama wiwe, na mukaka wiwe, mubigha ekwenene y’eKikristo. Kitokekene Timoteo imwatsemera olwanzo olo abigha ba Yesu babya bakakangania kandi abya anzire kutsibu eribya haghuma n’abaghala n’abali babo n’eriwatikyabo. (Flp. 2:19, 20) Obwikirirya bwiwe sibwabya buseghemere oko lwanzo olwabya nalo oko bandu, aliwe bwabya buseghemere oko makangirirya w’ekwenene awaleka inyabya mwira wa Yehova. Naghu kutya, utolere iwigha eBiblia n’erikirirya ngoko ebyo yikakangiriraya oko Yehova ni kwenene.

9. Ni myatsi isatu yahi y’omughaso eyo utolere iwikirirya iwuwene-wene?

9 Litolere iwatsuka erikirirya emyatsi ng’isatu ey’omughaso munene. Ow’erimbere, litolere iwikirirya ngoko Yehova Mungu yo Muhangyiki w’ebindu byosi. (Eril. 3:14, 15; Ebr. 3:4; Erib. 4:11) Ow’akabiri, litolere iwikirirya uwuwene-wene ngoko eBiblia ni mulaghe w’oMungu oko bandu owasondolawa n’ekirimu kibuyirire. (2 Tim. 3:16, 17) N’ow’akasatu, litolere iwikirirya ngoko Yehova awite ekikumula ky’abandu ekitondekire ekikamukolera omo busondoli bwa Kristro kandi ngoko ekikumula ekyo b’Abimiri ba Yehova. (Isa. 43:10-12; Yoa. 14:6; Emib. 15:14) Eriminya amakangirirya w’omughaso ayo, si bughambu utolere iwaminya obuli mwatsi w’omo Biblia. Erikolesya “obutoki bwaghu bw’erilengekania” erikirirya ndeke-ndeke ngoko wabiribana ekwenene, w’atolere inyabya mwatsi mukulu ogho ukakwamirira.​—Rom. 12:1.

UWATIKAYE ABANDI BIKIRIRAYE NGOKO BABIRIBANA EKWENENE

10. Twabiminya ekwenene, ni kindi kyahi ekyo tutolere erikola?

10 Wabikirirya emyatsi eyo twamabibugha hano oko Biblia oko Mungu n’oko bandu biwe ngoko ni kwenene, litolere naghu iwawatikya abandi erilabira Amasako baminye ngoko ebyo eBiblia yikabugha ni kwenene. Busanaki? Kundi itwe Bakristo, tutolere itwakangirirya ekwenene eyo twabirigha oko bosi abakatuhulikirira. * (1 Tim. 4:16) Omughulu tukawatikaya abandi erikirirya ngoko ebyo eBiblia yikabugha ni kwenene, tukabya itukawataya obwikirirya bwetu itwibene-bene.

11. Itwe bakangirirya b’eBiblia, Paulo mwatusighira eky’erileberyako kyahi?

11 Omughulu Paulo abya akakangirirya abandu “mwalenga erisingabo [erilengekania nabo] busana n’omwatsi wa Yesu omo Mighambo ya Musa n’Amasako w’Abaminyereri.” (Emib. 28:23) Omughulu tukakangiriraya abandi b’ekwenene, twangigha Paulo yo tuti? Siritolere eribatondogholera ebihandikire lisa. Ngoko abigha b’eBiblia banemuyikasa eribya bira ba Yehova, litolere itwabya tukalengekania nabo erilabira Amasako. Sitwanzire bakaligha ekwenene busana n’eritutsemera itwe, aliwe busana n’erikirirya ngoko ebyo twabiribakangirirya oko Mungu wetu w’olwanzo ni kwenene.

Babuti, muwatikaye abana benyu eribya n’obwikirirya obuwatire omwibakangirirya “emyatsi milito y’oMungu” (Lebaya enungu 12-13) *

12-13. Ababuti bangawatikya bati abana babo erisighala omo kwenene?

12 Babuti, tunasi ngoko mwanzire abana benyu ibasighala omo kwenene. Mwanganalengekania muti, bamabibya n’abanywani abuwene omo ndeko ibanganabya n’obwikirirya obuwatire. Aliwe, wamanza uti abana bawe bikiriraye ngoko babiribana ekwenene, uminye ngoko balaghire oko myatsi mingyi si b’abira abuwene basa. Litolere ibayira ibibene-bene obwira obuwene haghuma n’oMungu n’erikirirya ngoko ebyo bakangiriribawa omo Biblia ni kwenene.

13 Ababuti bamanza erikangirirya abana babo ekwenene oko Mungu, litolere ibobene-bene ibabya bigha b’eKinywa ky’oMungu. Batolere ibabya bakalengekania kutsibu oko myatsi eyo bakasoma. Aho ibakendiwatikya abana babo erikola batya. Litolere ibawatikya abana babo erikolesya ebitabu ebikatuwatikaya eriminya eBiblia ngoko banganawatikya omundu wosi-wosi oyukigha eBiblia. Bamakola batya, ibakendiwatikya abana babo erianza Yehova, n’erikirirya ngoko akakolesaya ‘omughombe mutaleghula n’ow’amenge’ erituwatikya eriminya eBiblia. (Mat. 24:45-47) Babuti, isimwakangiriraya abana benyu b’ekwenene y’eBiblia lisa. Muwatikayebo eribya n’obwikirirya obuwatire omwibakangirirya “emyatsi milito y’oMungu” mukangirirayebo erikwamana n’olubu lwabo n’obutoki bwabo.​—1 Kor. 2:10, NWT.

WIGHE AMAMINYERERI W’EBIBLIA

14. Busanaki litolere itwigha amaminyereri w’eBiblia? (Lebaya akasanduku “ Wanganatoka erikangania amaminyereri aya ng’akasonda eribugha atiki?”)

14 Amaminyereri w’eBiblia ni kitsweka ky’omughaso munene omo Kinywa ky’oMungu kundi akatuwatikaya eriwatya obwikirirya bwetu oko Yehova. Ni maminyereri wahi w’eBiblia awabiriwatya obwikirirya bwaghu? Alinga wanganahula amaminyereri awalebirye “ebiro byʼenyuma-nyuma [by’enduli].” (2 Tim. 3:1-5; Mat. 24:3, 7) Aliwe, ni wandi maminyereri wahi awabiribererera awangawatya obwikirirya bwaghu? Wanganatoka erikangania ngoko amaminyereri awali omo kitabu kye Danieli esura 2 kutse Danieli esura 11 abererera kera kandi ngoko anemubererera lino? * Obwikirirya bwaghu bwamabya ibuseghemere kutsibu oko Biblia isibwangakeha n’ahake. Lengekanaya oko ky’erileberyako ky’abaghala betu abaghalawa kutsibu omw’endereribwa omo Bujeremani omughulu w’amalwa w’akabiri w’ekihugho. N’omo banabya isibasi ndeke amaminyereri w’eBiblia awalebirye ebiro by’enduli, mubabya n’obwikirirya obuwatire omo Kinywa ky’oMungu.

Erigha eBiblia n’amaminyereri awalimo, kyanganatuwatikya erisighala bataleghula oko Yehova omughulu ebitsibu bikatuhikira (Lebaya enungu 15-17) *

15-17. Erigha eBiblia yo kutsibu muryawatikya riti abaghala n’abali betu ababya bakendereribwa omo butabali bw’Abanazi?

15 Omughulu ubutabali bw’Abanazi bwabya bukasondola Obujeremani, amaghana w’abaghala n’abali betu mubatwalwa omo syokambi sy’amaghali. Hitler na Heinrich Himmler omukulu w’abandu biwe babya baponire kutsibu Abimiri ba Yehova. Erikwamana n’ebyo mwali wetu abugha, Himmler mwabwira ekikumula ky’abali betu ababya omo kambi y’amaghali ati: “Yehova wenyu oyo anganatabala elubula, aliwe oko kihugho ko hano n’itwe tukatabala! Neryo, tukendilangira omo katikati ketu Banazi, n’enyu Bimiri ba Yehova abakasyatsuka eritera nga ni bahi!” Ni kyahi kyo kyawatikaya abandu ba Yehova erisighala bataleghula?

16 Abigha b’eBiblia abo babya ibanasi ndeke ngoko oBwami b’oMungu mubwatsuka eritabala omo mwaka 1914. Mubatasweka bakalangira ery’endereribwa eryo likakanyirira. Abandu ba Yehova babya bikirirye ngoko si hali obutabali bw’abandu obwangakakirya erisonda ly’oMungu eribererera. Hitler syangatokire eribughaho eriramya lw’ekwenene kutse erihiraho obutabali obulengire oBwami b’oMungu. Abaghala betu babya bikirirye ngoko hane ekiro obutabali bwa Hitler bwasyahika oko nduli yabo.

17 Ebyo abaghala n’abali betu babya bikirirye byabya by’ekwenene. Habere hahwa emyaka milebe, obutabali bw’Abanazi mubwahika oko nduli yabo na Heinrich Himmler, oyo wabugha ati: “Oko kihugho ko hano n’itwe tukatabala” naye mwayibatsira kughulu. Neryo inyanemutibita, mwahindana na mughala wetu Lübke, oyo wabya abohire omo kambi y’amaghali, neryo mwaminya mughala wetu oyo. Omwihangya-hangya, Himmler mwabulya mughala wetu Lübke ati: “Mwigha w’eBiblia, emyatsi yamasyaghenda yiti kwe?” Mughala wetu Lübke mwabwira Himmler ati: “Itwe Bimiri ba Yehova twabya itunasi ngoko obutabali bw’Abanazi bukasyatera, netu itwasabulwa omo munubo wabo.” Himmler, oyo wabya akabugha oko Bimiri ba Yehova ko muhanda, naye oko ndambi eyo mwabula eky’eribugha. N’enyuma syaho, mwayita. Ekyo kyamatwighisyaki? Erigha eBiblia n’amaminyereri awalimo, kyanganatuwatikya itwabya n’obwikirirya obutebwangakeha n’eribya bataleghula n’omo hangabya ebitsibu.​—2 Pet. 1:19-21.

18. Ngoko kiri omo Yoane 6:67, 68, busanaki litolere itwabya “n’eriminya lw’ekwenene n’amenge w’eriyiteghererya ndeke enzumwa y’omwatsi” ngoko Paulo ahandika?

18 Litolere itwabya n’olwanzo erikangania ngoko tuli Bakristo b’ekwenene. Aliwe kandi, litolere itwabya “n’eriminya lw’ekwenene n’amenge w’eriyiteghererya ndeke enzumwa y’omwatsi.” (Flp. 1:9, NWT) Twamatendikola tutya itwanganahekwa “n’amahunga gosi w’erikangirirya ly’abandu abakateba,” erihirako n’abakayisamambula okw’ikirirya. (Efe. 4:14) Oko karne y’erimbere, abigha bangyi babere baleka erikwama Yesu, omukwenda Petero mwakangania kw’ikirirye ngoko Yesu abya akabugha “ebinywa by’engebe y’erikota.” (Soma Yoane 6:67, 68.) N’omo oko ndambi eyo omukwenda Petero abya isyalyaminya ndeke ebinywa bya Yesu ebyo nga bibughire bitiki, mwasighala mutaleghula kundi abya inyabiriminya ekwenene oko Kristo. Naghu kutya, wanganawatya obwikirirya bwaghu omo ebyo eBiblia yikakangiriraya. Wamakola utya, obwikirirya bwaghu isibwangakeha n’omo hangabyaki, kandi iwukendiwatikya abandi eribya n’obwikirirya obuwatire.​—2 Yoa. 1, 2.

OLWIMBO 72 Eritulughania ekwenene y’Obwami

^ par. 5 Omwatsi ono akendituwatikya eriminya ngoko ekwenene eyiri omo Biblia ni y’omughaso munene. Kandi akendituwatikya eriminya ndeke ebyo twikirye ngoko ni kwenene.

^ par. 10 Erikuwatikya erikania n’abandi oko makangirirya w’eBiblia aw’omughaso, lebaya emyatsi “Mazungumuzo ya Biblia pamoja na jirani,” eyabya ikasa omo gazeti Munara wa Mulinzi eritsuka oko 2010 erihika oko 2015. Emighuma y’oko myatsi eyo y’eno: “Je Yesu Kristo ni Mungu?,” “Ufalme wa Mungu ulianza kutawala wakati gani?,” “Je Mungu anawapa watu malipizi kwa kuwaunguza katika moto wa mateso?

^ par. 14 Eriminya ndeke amaminyereri ayo, lebaya egazeti Munara wa Mulinzi wekiro 15 oMwisi 6, 2012, n’omo Akaleberyo k’Omuteya k’oMwisi 5, 2020.

^ par. 60 ERIKANIA OKO SYOPITSA: Ibanemukola eriramya ly’obunyumba, ababuti banemwigha haghuma n’abana babo amaminyereri awalebirye obulighe bunene.

^ par. 62 ERIKANIA OKO SYOPITSA: Omo bulighe bunene, ekihanda kighumerera ekyo sikyangasweka erilangira ebyamabya.