1-2. Omumalaika mulebe mwabwira abakali boki okw’isinda lya Yesu, Yesu naye mwababwira atiki?

TULI omo tututu y’eNisani 16, omwaka 33 M.W. Abakali balebe abali n’obulighe kandi abanzire oMungu, mubaghenda okw’isinda. Habya ihabirilaba esyo saha esilabire 36 omubiri w’oMukama Yesu inyabiritabwa. Babya babihika okw’isinda eryo Yesu atabawamo, bakasonda erihira oko mubiri kw’amanukato n’amaghuta, mubasweka bakalangira ngoko omw’isinda simuli kindu! Neryo omumalaika mughuma mwabwira abakali abo ati Yesu abirilubuka, kandi mwababwira ati: ‘lebaya akabatangirira eGalilaya. Eyo yo mwasyamulolerako.’​—Mat. 28:1-7; Luka 23:56; 24:10.

² Omughulu abakali balua okw’isinda, Yesu mwabahulukira n’eribabwira ati: “Mughende, muyabwire abaghala betu baye eGalilaya, eyo yo basyanilolerako.” (Mat. 28:10) Eky’erimbere ekyo Yesu akola enyuma sy’erilubuka liwe, ly’erikola omuhindano haghuma n’abigha biwe. Oko muhindano oyo, Yesu mwaha abigha biwe b’obusondoli b’omughaso.

3-4. Busanaki twanganabugha tuti ekyalayiro ekikabanika omo Matayo 28:19, 20 sikilebirye abakwenda basa? (Lebaya epitsa eyiri oko kijalada.)

³ Soma Matayo 28:16-20. Oko muhindano owo Yesu ateghekanaya, mwabwira abigha biwe ngoko hane omubírí w’omughaso munene owo bangakolire omo biro byabo​—netu tunemukola omubírí oyo munabwire. Yesu mwabugha ati: “Neryo, mughende, muyire abigha oko bihanda byosi, . . . Mukangirirayebo bakole ebyosi ebyo n’abiribahana.”

⁴ Yesu anzire ati abigha biwe bosi bakole omubírí w’eritulira. Mwatabugha ati ekyalayiro ekyo kilebirye abakwenda biwe  11 bataleghula basa. Tukaminya ekyo kyo tuti? Kwenene, omughulu Yesu aha ekyalayiro ekyo ky’abigha biwe, abakwenda sibabya ibibene oko kitwa eGalilaya. Twibuke ngoko omumalaika mwabwira abakali ati: “Mukandimulangira  [eGalilaya].” Ekyo kyanganaleka itwikirirya ngoko n’abakali bataleghula nabo banganabya imubahika oko muhindano oyo. Aliwe, si byebyo bisa. Omukwenda Paulo mwakangania ngoko Yesu “mwahulukira abalikyetu kwilaba 500 oko ndambi nguma.” (1 Kor. 15:6) Abalikyetu abo babya hayi?

5. Busanaki twikirirye ngoko erisako lya 1 Abanya Korinto 15:6 likakanaya oko muhindano owabya eGalilaya owo tukasoma omo Matayo esura 28?

⁵ Twikirirye ngoko omo 1 Abanya Korinto 15:6 Paulo abya akakania oko muhindano owabya eGalilaya owo tukasoma omo Matayo esura 28. Tukabugha tutya busanaki? Eky’erimbere, abigha ba Yesu bangyi babya b’eGalilaya. Busana n’ekyo, oko kitwa ky’eGalilaya​—butsira omo nyumba y’omundu mulebe eYerusalema—​ho habya hatolere erihindania abandu bangyi ng’abo. Eky’akabiri, enyuma sy’erilubuka, Yesu abya inyabirihindana n’abakwenda biwe 11 omo nyumba y’omundu mulebe eYerusalema. Yesu kw’abya anzire eriha abakwenda basa b’ekyalayiro ky’eritulira n’eriyira abigha, endikola ekyo ibane eYerusalema butsira eritasyasaba abakwenda n’abakali n’abandi bandu erihindana haghuma naye eGalilaya.​—Luka 24:33, 36.

6. Matayo 28:20 yikakanganaya yiti ngoko ekyalayiro ky’eriyira abigha kilebirye n’omughulu wetu, kandi abandu banemusikya ekyalayiro ekyo kyo bati?

⁶ Tulebaye enzumwa y’akasatu. Ekyalayiro kya Yesu eky’eriyira abigha si kyabya kilebirye aBakristo b’omughulu oyo basa. Tukaminya ekyo kyo tuti? Yesu mwabughira amahano wiwe oko bigha biwe n’ebinywa bino: “Indi haghuma nenyu ebiro byosi, erihika okw’ihwererera ly’emighulu.” (Mat. 28:20) Ngoko Yesu abugha, abandu bangyi banemuyira abigha munabwire. Terilengekania oko kino! Obuli mwaka, abandu hakuhi 300 000 banemubya bigha ba Yesu Kristo, ibabatisibwa, n’eribya Bimiri ba Yehova.

7. Tukendikania okuki, kandi busanaki?

⁷ Abandu bangyi abakigha eBiblia bakakula bunya-kirimu n’eribatisibwa. Aliwe, abandi bandu abo tukigha nabo eBiblia bakasagha eribya bigha ba Yesu. Bakatsemera erigha eBiblia, aliwe sibalilola embere erihika okwibatisibwa. Wamabya iwukighisaya omundu mulebe y’eBiblia, twikirirye ngoko w’anzire erimuwatikya erikolesya ebyo akigha atoke eribya mwigha wa Kristo. Omo mwatsi ono tukendigha ngoko twangawatikya abigha betu eryanza Yehova n’erilola embere omwikula bunya-kirimu. Busanaki litolere itwakania oko mwatsi ono? Kundi oko kandi katambi, twanganasombola nga tukendilola embere erigha n’omundu mulebe kutse iyehe.

8. Busanaki oko sindi ndambi kyanganakala eriwatikya omundu eryanza Yehova?

⁸ Yehova anzire abandu ibamukolera kundi bamwanzire. Busana n’ekyo, tukawatikaya obuli mwigha w’eBiblia eriminya ngoko Yehova amutsomene kutsibu kandi ngoko amwanzire kutsibu. Twanzire eriwatikya abigha erilangira Yehova mo “Thatha w’esyongubi kandi oyukateghaya abakwakali.” (Esyo. 68:5, NWT) Omughulu abigha b’eBiblia bakaminya ngoko Yehova abanzire kutsibu, ekyo kyanganatula oko mitima yabo, neryo nabo ibatsuka erimwanza. Abigha balebe abatakanganibawa nabo thatha wabo ngoko b’abanzire kandi ngoko babatsomene, kyanganabakalako erilangira Yehova mo Thatha w’olwanzo. (2 Tim. 3:1, 3) Omughulu ukasondola efunzo y’eBiblia, uhire omuwato oko mibere mibuya ya Yehova. Watikaya abigha b’eBiblia baminye ndeke ngoko oMungu wetu w’olwanzo anzire ibabana engebe y’erikota, kandi ngoko anzire  eribawatikya batoke eribana engebe eyo. Ni kindi kyahi ekyo twangakola?

9-10. Ni bitabu byahi ebyo litolere itwakolesya omughulu tukighisaya omundu y’eBiblia, kandi busanaki ebitabu ebyo byo bitolere?

⁹ Kolesaya ekitabu “EBiblia yikatukangirirayaki?” n’ekitabu “Muyitsinge eribya omo lwanzo lw’oMungu.” Kutsibu-tsibu, ebitabu ebi byahandikawa bitoke erituwatikya eritula oko mitima y’abigha b’eBiblia. Eky’erileberyako, esura 1 ey’ekitabu EBiblia yikatukangirirayaki yikasubaya oko mabulyo ano: OMungu anatutsomene kutse syalikwa obulighe? Omughulu abandu bakaghalawa, oMungu akayowa ati? Wanganabya mwira wa Yehova? Ekitabu Muyitsinge eribya omo lwanzo lw’oMungu nakyo kikatukangirirayaki? Ekitabu ekyo kikendiwatikya omwigha eriminya ndeke ngoko omwikolesya esyokanuni sy’eBiblia kyanganuwania engebe yiwe n’erimuwatikya eriyitunda hakuhi na Yehova. N’omo wabirigha ebitabu bibiri ebyo n’abandi bigha b’eBiblia, uyiteghekanaye ndeke oko buli funzo utoke erighisya obuli mwigha w’eBiblia erikwamana n’ebyo alaghireko.

¹⁰ Nikwa wangakolaki omwigha w’eBiblia amabya inyanzisibwe n’omwatsi owakanibweko  omo bichapo ebite by’oko ebyo tukakolesaya erighisya abandu b’eBiblia? Wanganamubwira uti ayisomere omwatsi oyo iyuwene, neryo iwanganalola embere erisondola efunzo ukakolesya ekighuma ky’oko bitabu byetu ebyo twamabikaniako ebihamulirwe erisondoleramo efunzo.

11. Twangatsuka efunzo n’eribughayo n’omusabe mughulu wahi, kandi wangawatikya wuti omwigha w’eBiblia erilangira ngoko ni ky’omughaso erisaba?

¹¹ Ubye ukatsuka efunzo n’omusabe. Wamalangira ngoko efunzo yikendilola embere, kyowene eritsuka luba eribya mukasaba omughulu mukatsuka efunzo n’omughulu mukabughayo. Litolere itwawatikya omwigha w’eBiblia aminye ngoko obuwatikya bw’ekirimu ky’oMungu busa bo bwangatokesya omundu eriminya ndeke eKinywa ky’oMungu. Abimiri ba Yehova balebe abakasondola esyofunzo sy’eBiblia bakakanaya oko mwatsi w’erisaba omwisoma Yakobo 1:5, eyikabugha yiti: ‘Hamabya omundu omo katikati kenyu oyukabula amenge, abulaye oMungu.’ Neryo oyukasondola efunzo akabulaya omwigha w’eBiblia ati, “Twangasaba oMungu y’amenge tuti?” Omwigha w’eBiblia anganasubirya ati litolere itwasaba oMungu.

12. Twangakolesya tuti Esyonyimbo 139:2-4 eriwatikya omwigha w’eBiblia atoke eryuwania emisabe yiwe?

¹² Kangiriraya omwigha w’eBiblia erisaba. Umukanganaye ngoko Yehova anzire erihulikirira emisabe yiwe eyikalua omo mutima. Umubwire ngoko omo misabe yetu itwibene, tukakingulira Yehova y’omutima wetu​—omwimubwira emyatsi eyo tutetwangabwira oghundi mundu wosi. Twibuke ngoko Yehova anasi ebiri omo mutima wetu kutse ebyo tukalengekanayako. (Soma Esyonyimbo 139:2-4.) Twanganahana omwigha w’eBiblia tuti asabe oMungu amuwatikaye eriyihighula oko malengekania awatuwene n’erileka emibere mibi. Eky’erileberyako, omwigha w’eBiblia anganabya inyanzire ekiro kikulu ekiri n’enzuko y’ekipakani. Anasi ngoko ni kibi erisikya ekiro ekyo, aliwe akinatsemera emitsye milebe y’ekiro ekyo. Umuhane uti abwire Yehova ndeke-ndeke omo musabe ngoko akayowa n’erimusaba obuwatikya atoke eryanza ebyo Mungu anzire bisa.​—Esyo. 97:10.

13. (a) Busanaki litolere itwakokya luba abigha b’eBiblia eribya bakasa oko mihindano? (b) Twangakolaki omwigha w’eBiblia atoke eriyowa eka nga yane omughulu ali omo Kisenge ky’oBwami?

¹³ Utsuke luba erikokya omwigha w’eBiblia eriya oko mihindano. Ebyo omwigha waghu akowa n’erilangira oko mihindano y’eKikristo byanganamutula oko mutima n’erimukuna erilola embere bunya-kirimu. Ukanganaye evideo Oko Kisenge ky’Obwami Kukakolawa ki? kandi umukokaye n’omuhwa eryasa naghu. Kyamatokekana, wanganamuwatikya erihika oko mihindano kutse iwamulihira etrasporo. Siwubye ukaya sondola efunzo n’abatuliri baghumerera. Ekyo kyanganawatikya omwigha w’eBiblia eriminya abaghala n’abali betu mbiriri-mbiriri b’omo ndeko, neryo omughulu akasyasa oko mihindano yetu inyanganayowa eka nga yane.

14. Ekyangakuna omwigha w’eBiblia erikula bunya-kirimu ni kyahi?

¹⁴ Ekyo tukasondaya ly’eriwatikya omwigha w’eBiblia erikula bunya-kirimu. (Efe. 4:13) Omughulu omundu akaligha erigha eBiblia, kangyi-kangyi angananza eriminya efunzo nga yikendimuwatikya yiti. Aliwe, omughulu olwanzo lwiwe oko Yehova lukakula, naye anganatsuka erilengekania ng’angawatikya abandi bw’ati, n’erihirako abali omo ndeko. (Mat. 22:37-39) Oko katambi akatolere, isiwayikakiraya erimubwira ngoko tuwite olusunzo lw’eriwatikya omubiri w’oBwami erilabira esyofranga syetu.

15. Twangawatikya tuti omwigha w’eBiblia akole ebyuwene omughulu hamabya esyombanza?

¹⁵ Watikaya omwigha w’eBiblia aminye ekyo angakola omughulu hamabya esyombanza.  Terilengekania oko kino, omwigha w’eBiblia, omutuliri oyutabatisibwe, inyakubwira ati omundu mulebe omo ndeko abirimuhitania kutsibu. Omo mwanya w’erimira oluhande lulebe, umukanganaye ekyo eBiblia yikamusaba erikola. Anganaghanyira oyulyamuhitanaya n’eribirirwa omwatsi oyo. Kutse amabya isyangatoka eribirirwa omwatsi oyo, anganayakania n’omulikyetu oyo omo buholo n’omutima w’olwanzo akasonda ‘eriswasuba omo bughuma n’omulikyabo.’ (Linganisaya na Matayo 18:15, NWT.) Watikaya omwigha w’eBiblia eriteghekania ebyo akendiyabugha. Umukanganaye ngoko angakolesya e JW Library^®, ekitabu Musaada Wakutafuta Habari kwa Ajili ya Mashahidi wa Yehova, ne jw.org^® atoke eribana esyonzira esyo angakolesya eribugha omwatsi oyo. Amabiminya ngoko angabugha esyombanza embere sy’eribatisibwa, inyanganatoka eribya n’obwira obuwene haghuma n’abandi omo ndeko enyuma sy’eribatisibwa.

16. Busanaki ni ky’omughaso eribya ukayasondola efunzo y’eBiblia iwune n’abandi batuliri?

¹⁶ Omughulu ukayasondola efunzo y’eBiblia​—ughende n’abandi balikyetu b’omo ndeko—​erihirako n’omulebererya w’omutimbo omughulu akalenderera endeko yenyu. Busanaki? Eritomeka okw’ebyo tulyakanayako omo nungu ye 14, abandi batuliri banganawatikya oyo ukigha naye eBiblia omo nzira eyo utewangatoka erimuwatikyamo. Eky’erileberyako, tubughe tuti, omwigha waghu mwasonda erileka erifuta etaba, aliwe abiritaluka ngendo nyingyi. Usondaye omutuliri oyw’atoka erileka omubere mubi oyo, kwa muhwa embere atoke, naye imwataluka ngendo nyingi, umusabe akukwamanisaye eriyasondola efunzo eyo. OMukristo mulikyaghu oyu, anganatoka eriha omwigha w’eBiblia y’amahano awo alaghireko. Wamalangira nga siwenditoka erisondola efunzo ahali mughala wetu oyw’asi myatsi mingyi, wanganamusaba erisondola efunzo oko katambi ako. Omughulu ukasa n’abandi baghala betu abasi emyatsi mingyi, ekyo kyanganawatikya oyo ukigha naye eBiblia. W’ibuke ngoko, ekyo tukasondaya, ry’eriwatikya oyo tukigha naye eBiblia erikula bunya-kirimu.

17-18. Embere sy’eriyisogha erileka kutse erilola embere erigha eBiblia n’omundu mulebe, litolere iwalengekania okuki?

¹⁷ Oyo ukigha naye eBiblia amatendisuba oko mibere yiwe, endambi yanganahika uwayibulya uti, ‘nanganaleka erigha naye?’ Embere sy’elireka, litolere iwalengekania oko butoki bw’omwigha. Abigha b’eBiblia balebe bakasuba oko mibere yabo ko luba, aliwe abandi bakasuba kuyo habilaba mughulu muli. Yibulaye: ‘Oyo ng’igha naye eBiblia, anemuyikasa erilola embere erikwamana n’ehali eyo alimo?’ ‘Anemutsuka “erikolesya” ebyo ak’igha?’ (Mat. 28:20) Kyanganasaba mughulu muli oko mwigha w’eBiblia eribya mwigha wa Kristo. Aliwe atolere inyalola embere erisuba oko mibere yiwe.

¹⁸ Nikwa twangakolaki twamigha oko mughulu mulebe eBiblia n’omundu oyutekanganaya  ngoko efunzo ni y’omughaso okw’iye? Lengekanaya oko mwatsi ono: Wamabibugha erigha n’omwigha w’eBilbia ekitabu EBiblia yikatukangirirayaki?, kutse kwa muhwa abiritsuka erigha ekitabu Muyitsinge eribya omo lwanzo lw’oMungu aliwe isyaliatahika oko muhindano n’omughuma w’endeko, kutse oko muhindano n’omughuma w’Eryibuka Oluholo lwa Yesu! Kandi kangyi-kangyi akanaghana erigha isihali ekikaleka. Oyo ukigha naye eBiblia amabikangania emibere ng’eyo, litolere iwakania naye burora-rora. *

19. Omundu amabya nga syalangire efunzo mo y’omughaso, wangamubwira utiki, kandi litolere iwalengekania okuki?

¹⁹ Wanganatsuka omwimubulia uti: ‘Ukalengekanaya uti ni mwatsi wahi owakukalireko kutsibu owakakukakiraya eribya mughuma w’oko Bimiri ba Yehova?’ Omwigha w’eBiblia anganasubirya ati, ‘Nyanzire erigha eBiblia, aliwe sinangabya Mwimiri wa Yehova n’ahake!’ Ayo amabya iw’amalengekekania wiwe abigha eBiblia oko mughulu mulebe, kyanganatolera erileka erigha naye eBiblia. Kandi, omwigha w’eBiblia anganakubwira ekikaleka inyatalola embere. Eky’erileberyako, anganayowa nga syangatoka eritulira nyumba oko nyumba. Wamabiminya ngoko akayowa, iwukendiminya ngoko wangamuwatikya.

20. Erisako ry’Emibiri 13:48, likatuwatikaya liti erisombola nga tukendilola embere erigha eBiblia n’omundu mulebe kutse iyehe?

²⁰ Eky’obulighe, abigha b’eBiblia balebe bali ng’aBaisraeli b’oko mughulu wa Ezekieli. Langira ekyo Yehova abwira Ezekieli busana nabo: “Lebaya, uli kubo ng’olwimbo lw’olwanzo lw’oyuwite omulenge owuwene, oyo wasi eriwata enanga. Kusangwa bakowa ebinywa byawe nikwa sibekolabyo.” (Ezek. 33:32) Kyanganatukalako eribwira omundu ngoko tukendileka erigha naye eBiblia. Nikwa, “endambi eyikisiyaho ni nge.” (1 Kor. 7:29, NWT) Omo mwanya w’eriherya endambi nene y’erigha n’oyutelola embere bunya-kirimu, litolere itwaronda omundu oyukakanganaya ngoko “abiriyisogha busana n’engebe y’erikota.”​—Soma Emibiri 13:48.

21. Erisako ly’omwaka 2020 ni lyahi, busanaki erisako eryo litolere?

²¹ Omo mwaka 2020, erisako lyetu ly’omwaka likendituwatikya erilengekania ngoko twangatasyuwania omubírí wetu w’eriyira abigha. Lirimo ebinywa bilebe oko ebyo Yesu abugha oko muhindano w’omughaso ow’akola oko kitwa ky’eGalilaya: “Mughende, muyire abigha . . . , mubatisayebo.”​—Mat. 28:19.