1-2. (a) Busanaki situlisweka omughulu amaligho akatuhikira? (b) Omo mwatsi ono tukendikania okuki?

 ITWE bandu ba Yehova situlisweka omughulu amaligho akatuhikira. EBiblia ikabugha yiti, “Litolere itwingira omo Bwami bw’oMungu itukalaba omo malige mangi.” (Emib. 14:22) Kandi tunasi ngoko awandi maligho awakatuhikira akendisyahwa twabingira omo kihugho kihya-kihya. Oko mughulu oyo, sihendisyabya “oluholo, . . erisusumana, kutse eririra, kutse eriaghalwa.”​—Erib. 21:4.

² Yehova syalikakiraya amaligho erituhikira. Aliwe akatuwatikaya eriyiyinia amabituhikira. Tulebaye ebyo omukwenda Paulo abwira Abakristo b’eRoma. Abere abikania oko maligho mangyi awamuhikira iye haghuma n’Abakristo balikyabo, mwahandika ati: “Omo myatsi yosi eyi tukakinda ndeke busana n’oyo watwanza!” (Rom. 8:35-37) Ekyo kikakanganaya ngoko nibya n’omughulu une omo maligho, wanganabana emiyisa ya Yehova. Tulebaye Yehova nga mwawatikya Yosefu y’ati, naghu ng’angakuwatikya ati.

3. Omo katambi kake buyira, engebe ya Yosefu moyalua iyabinduka yiti?

³ Yakobo abya anzire mughala wiwe Yosefu yo kutsibu. (Enz. 37:3, 4) Ekyo mokyaleka abakulu ba Yosefu ibamukwa obusu. Babere babana akanya, mobaghulya Yosefu oko batundi Abanya Midiani. Abatundi abo mobatwala Yosefu ye Misiri. EMisiri yabya hali kutsibu oko wobu Yosefu. Babere bamukolya  eyo, nabo mobamughulya Potifari, omukulu w’abateya ba Farao. Omo katambi kake buyira, engebe ya Yosefu moyalua iyabinduka. Oyulue mwana oyo tata wiwe anzire kutsibu, amayabya mukobe eMisiri!​—Enz. 39:1.

4. Ni myatsi yahi yo yanganatuhikira eyangaleka itwabya omo mibere eyiri ng’eyo Yosefu abyamo?

⁴ EBiblia ikabugha yiti ‘[emyatsi mibi] yikahika oko bosi.’ (Omug. 9:11) Amaligho awakahikira ‘abandu’ bosi netu akanatuhikira. (1 Kor. 10:13) Kutse twanganaghalwa busana n’obwikirirya bwetu. Ng’eky’erileberyako, abandu banganatusekererya, ibaghana omwatsi ogho tukatula, kutse nibya ibatwendererya busana n’obwikirirya bwetu. (2 Tim. 3:12) Nomo wangabya ighukalaba omo maligho wahi, wanganabana emiyisa ya Yehova. Niki kyo kikanganaya ngoko Yehova mwatsumula Yosefu nomo anabya akalaba omo maligho?

5. Potifari mwafumbulaki omughulu alangira ebyo Yosefu abya akakola? (Enzuko 39:2-6)

⁵ Soma Enzuko 39:2-6. Potifari mwalangira ngoko Yosefu awite amenge kandi kw’akakola kutsibu. Kandi mwaminya ekikaleka. Potifari ‘mwalangira ngoko Yehova mwatsumula ebyosi [Yosefu] akola.’ b Neryo, Omunya Misiri oyo mwayira Yosefu mo mughombe wiwe. Kandi mwayira Yosefu mo mukulu w’enyumba yiwe yosi. Emyatsi moyaghenda yiti? Potifari mwabana emiyisa.

6. Yosefu angabya imwayowa ati oko mibere eyo abyamo?

⁶ Terilengekania Yosefu ng’abya akayowa ati. Ni mwatsi wahi ogho abya anzire kutsibu? Mbino abya anzire Potifari amulangire n’erimuhemba? Yosefu angabya, iniabya anzire kutsibu eribya bwiranda atoke erisuba eyiri tata wiwe. Ni kwenene Yosefu abya mukulu omo nyumba ya Potifari. Nomo bine, abya iniakine mukobe w’omundu oyuteramaya Yehova. Yehova mwatatula oko mutima wa Potifari atoke erilwika Yosefu. Nibya engebe ya Yosefu moyakala kutsibu enyuma syaho.

7. Engebe ya Yosefu moyakala yiti kutsibu? (Enzuko 39:14, 15)

⁷ Ngoko kikanganibwe omo Enzuko esura  39, muka Potifari mwanza Yosefu yo kutsibu, kandi ngendo nyingyi mwahatikana Yosefu ati aghotsere naye. Aliwe Yosefu iniakaghana. Oko nduli, mwahitana oko Yosefu nibya amamulegha ati mwakasonda erighotsera naye kinyamaka. (Soma Enzuko 39:14, 15.) Potifari abere owagho, mwahira Yosefu y’omo muliki. Yosefu mwabugha omo muliki mw’emyaka milebe. (Enz. 39:19, 20) Engomo eyo Yosefu abya abohirwemo yabya yiti? Ekinywa ky’Ekiebrania ekikabindulawa mo “enyumba y’omuliki” kyanganatasyabindulwa mo “ekyuna,” kutse “obuhya.” Yosefu mwakolesya ekinywa “obuhya b’omuliki.” Abugha atya akasond’ikangania ngoko abya omo mwirimya munene kandi ngoko syabya awite amaha. (Enz. 40:15) Kandi eBiblia ikabugha yiti mobaboha ebisando bya Yosefu omo mahulula bamahira n’omuseghe omo bikya biwe. (Esy. 105:17, 18) Engebe ya Yosefu moyakala kutsibu. Omukobe oyo babya bayiketere mwayabanika omo ngomo!

8. Nomo amaligho wetu anganalola embere erikala, litolere itwamaninya ki?

⁸ Kine kyatakuhikira iwasaba kutsibu busana n’omwatsi mulebe owakakwaghalaya aliwe inyalola embere erikala? Ekyo kyanganabya. Omo kihugho kino ekikatabalawa na Sitani, Yehova syalikakiriraya amaligho erituhikira. (1 Yoa. 5:19) Aliwe isiwibirawa ngoko Yehova akabya inyanalangire ebyosi ebyo ukalabamo. Kandi akutsomene. (Mat. 10:29-31; 1 Pet. 5:6, 7) N’ekindi, abirilagha ati: “Sindiendisyakuleka na kera, kandi, sindiendisyakusighania n’ahake.” (Ebr. 13:5) Nibya n’omughulu ukalengekanaya uti alinga amaligho waghu syendisyahwa, Yehova anganakuwatikya eriyiyinia. Tulebaye ekyo nga mokyaberera kiti oko Yosefu.

9. Omughulu Yosefu abya abohirwe, ekikanganaya ngoko Yehova abya iniane haghuma naye niki? (Enzuko 39:21-23)

⁹ Soma Enzuko 39:21-23. Nibya n’omughulu Yosefu abya omo ngomo, Yehova abya inianemumutsumula. Mwamutsumula ati? Endambi moyahika omukulu w’abateya amakola ngoko Potifari akola. Omukulu oyo mwayiketera Yosefu n’erimusikya. Mwalw’inyayira Yosefu mo mukulu w’abandi bandu ababya omo muliki. EBiblia ikabugha yiti: “Omuteya w’omuliki mwataswalangira ebyo Yosefu akola.” Hano Yosefu mwabana aho akendibya akirirya oko butuku. Mwabana omubírí w’erikola. Oyo abya mwatsi owakaswekaya! Eriha olusunzo lungaha n’olo omundu oyulyabohawa busana n’eribughambu mwakasonda erighotsera kinyanganga n’omukali w’omukulu abya mwatsi owakaswekaya kundu! Yehova yo waleka ekyo ikyabya. Erisako ly’ Enzuko 39:23 likabugha liti: “[Yehova] abya haguma na Yosefu. Ebyosi akola, [Yehova] mwatsumulabyo.”

10. Ekikanganaya ngoko oko sindi ndambi Yosefu anganabya imwatabya akalangira Yehova ng’anemumutsumula niki?

¹⁰ Teriyihira omo mwanya wa Yosefu. Ukalengekanaya uti babere bamulegha n’erimuhira omo ngomo, anabya akalangira Yehova ng’anemumutsumula omo byosi abya akakola? Ukaghaniraya uti ekyo Yosefu abya akayitsutsa kutsibu ly’eriliwa n’omukulu w’engomo? Yosefu angabya iniabya anzire kutsibu erilusibwako olubanza n’eriboholwa. Nibya mwanabwira n’oghundi mulume oyo babya naye omo muliki oyo wabya inasigha inyaboholwa ati ayamubughire oko Farao atoke erimulusya omo muliki w’amaghali oyo. (Enz. 40:14) Aliwe omulume oyo mwaghenda amibirirwa. Mwatakanirya Farao oko mwatsi oyo ko luba.  Busana n’ekyo, Yosefu mwabugha eyindi myaka ibiri omo ngomo. (Enz. 40:23; 41:1, 14) Aliwe Yehova mwalola embere erimutsumula. Ati?

11. Yehova mwawatikya Yosefu erikola mwatsi wahi w’embaghane, kandi ekyo mokyawatikya kiti omw’iberererya erisonda lya Yehova?

¹¹ Yosefu iniakine omo ngomo, engendo ibiri Yehova mwalotesya omwami w’Emisiri y’esyonzoli. Esyonzoli esyo mosyaleka omwami iniahangya-hangya neryo mwasondekania eriminya amaana wasyo. Omwami abere owa ngoko Yosefu anganatoka eribikula esyonzoli siwe, mwatuma abandu bayende Yosefu. Yehova mwawatikya Yosefu eribikula esyonzoli esyo, na Farao mwatsemera erihano ry’amenge eryo Yosefu amuha. Farao mwalangira ngoko Yehova ane haghuma na Yosefu, neryo mwamuyira mo mwimaniri w’akalyo omo kihugho kyosi ky’eMisiri. (Enz. 41:38, 41-44) Enyuma syaho mohabya enzala nene omo kihugho ky’eMisiri n’eKanana. E Kanana yo yabya ekihanda kya Yosefu. Oko mughulu oyo Yosefu abya inianganatoka eriwatikya ekihanda kyabo. Kandi ekihanda ekyo kyo kyaluamo Masiya.

12. Yehova mwatsumula ati Yosefu?

¹² Terilengekania oko myatsi eyikaswekaya eyahikira Yosefu. Nindi yowaleka Potifari iniatsemera omukobe buyira, ye Yosefu? Nindi yowaleka omuteya w’enyumba y’omuliki inianza Yosefu, omundu oyo wabya abohirwe? Nindi yowalotesaya Farao y’esyonzoli esyaleka iniahangya-hangya? Kandi nindi oyowawatikaya Yosefu erikumbula esyonzoli sya Farao? Nindi yowaleka Farao iniasombola Yosefu mo mwimaniri w’akalyo omo Misiri? (Enz. 45:5) Kilangirikire ngoko Yehova yowabya akatsumula Yosefu. Abaghala babo Yosefu mobasonda erimwita. Aliwe Yehova mwabindula omwatsi ogho babya bakasonda erikola atoke eribererya erisonda liwe.

13. Yehova akanutulwirako omo buli mwatsi? Kanaya.

¹³ Ebyahikira Yosefu bikatukangirirayaki? Yehova akanutulwirako omo buli mwatsi? Emyatsi mibi yosi eyikatuhikira, Yehova akanabindulayo yitoke erituletera emiyisa? Iyehe, eBiblia siyiribugha yitya. (Omug. 8:9; 9:11) EBiblia yikatubwira yiti Yehova akalangira obuligho obwamatuhikira, kandi yiti akowa  omughulu tukamusaba obuwatikya. (Esy. 34:15; 55:22; Isa. 59:1) Kandi, Yehova akatuwatikaya eriyiyinia omo maligho. Akakola ekyo ky’ati?

14. Yehova akatuwatikaya ati omughulu tuli omo maligho?

¹⁴ Yehova akatuwatikaya omughulu akatukiranaya n’eritusubya mutima. Kangyi-kangyi akakola atya oko mughulu tulaghire okw’ekyo. (2 Kor. 1:3, 4) Ekyo kyo Yehova akolera mughala wetu Eziz owe Turkmenistan. Mwabugha emyaka ibiri y’omo ngomo busana n’obwikirirya bwiwe. Akabugha ati: “Omo tutu-tutu y’ekiro natondesibawa, mughala wetu mughuma mwanyikangania erisako rye Isaya 30:15, erikabugha liti: ‘Eriyibombeka n’eriyiketera ni maka wenyu.’ Omulondo oyu mwabya akaleka inatulera n’eriyiketera Yehova omo buli mwatsi. Erighanirya oko mulondo oyu molyanyiwatikya ebiro byosi ebyo nabugha omo ngomo.” Naghu hane omughulu Yehova abirikukirania n’erikusikya omutima omughulu wabya omo maligho?

15-16. Omwatsi wa Tori amakwighisyaki?

¹⁵ Ngendo nyingyi obuligho bukabya bwabilaba imotwalangira ngoko Yehova yo watuwatikaya erikindabo. Mwali wetu Tori mwayilangirira ekyo. Mughala wiwe iye Mason mwabugha emyaka 6 inianalwere akasere. Enuma syaho, Mason mwahola. Tori mwabunika mutima. Akabugha ati: “Oko mubuti, sihali amaligho awalabire okw’ayo.” Akatasyabugha ati: “Ng’abandi babuti, nyikirirye ngoko erilangira omwana waghu akaghalwa likaluma kwilaba eryaghalwa ighuwene-wene.”

¹⁶ Ni kwenene, Tori mwabunika mutima. Aliwe nyuma syaho mwayikasa erilangira ngoko Yehova amuwatikaya omo maligho ayo. Akabugha ati: “Ngabya ingalekania oko mughulu oyo, ngalangira ngoko Yehova mwanyiwatikya  omughulu mughala waghe abya alwere. Ng’eky’erileberyako, oko mughulu mulebe abandu babya isibangatasyalola oko Mason busana n’eritoha. Nomobine, balikyetu ibakaghenda olughendo lw’esyosaha ibiri omo mutoka bakaya oko lupitali. Isihalibula omundu oyuli tayari eriwatikya. Kandi balikyetu ibakatuha n’ebyo tulaghireko. Nibya n’omughulu emyatsi yatukalako kutsibu, isitulibula ebyo tulaghireko.” Yehova mwawatikya Tori na Mason eriyiyinia.​—Ulebaye akasanduku “ Yehova mwatuha ebyo twabya tulaghireko.”

17-18. Omughulu tuli omo maligho, niki kyo kyanganatuwatikya erilangira n’eritsemera obuwatikya bwa Yehova? (Esyonyimbo 40:5)

¹⁷ Soma Esyonyimbo 40:5. Oyukahetuka ekitwa akabya inyanzire erihika oko singyi yakyo. Aliwe angan’imana abihika halebe atoke erisamalira ebindu ebyuwene ebimutimbireko. Litolere naghu iwakola ekiri ng’ekyo. Ubye ukasonda akatambi k’erighanirya oko myatsi mibuya eyo Yehova anemukukolera n’omo mughulu uli omo maligho. Obul’igholo, uyibulaye utya: ‘Yehova mwakanyiwatikay’ati munabwire? Nomo nyikine omo maligho, Yehova anemunyiwatikya ati nyitoke eriyiyinia?’ Sondaya hakiri mwatsi mughuma owakakanganaya ngoko Yehova anemukutsumula.

¹⁸ Wanganabya ighunemusaba uti amaligho waghu alabe. Aho isighutakola kibi. (Fil. 4:6) Aliwe isiwibirirawa ngoko Yehova anemukuwatikya lino. Nibya, Yehova akabugha ati akendituha akaghala n’erituwatikya eriyiyinia. Neryo utseme kundi Yehova anemukuwatikya. Wamabikola utya, ighukendilangira ngoko Yehova anemukutsumula, ngoko anatsumula Yosefu n’omo mughulu w’amaligho.​— Enz. 41:51, 52.