Kanganaya emyatsi eyirimo

Kanganaya emyatsi eyirimo

OMUNDU ERIKANIA OKO MAISA WIWE

Nabirilangira obutaleghula bw’abalikyetu bangyi

Nabirilangira obutaleghula bw’abalikyetu bangyi

OMUNDU akibuka emyatsi eyo bakanaya, kutsibu-tsibu yamabya y’omughaso okw’iye. Ingye nikinibukire emyatsi eyo twakanaya kera, hamabilaba emyaka nga 50. Twabya e Kenya, itunemwota oko muliro. Twabya itwabirikina n’eriluha busana n’olughendo luli. Neryo twabya itunemukania oko filme y’emyatsi y’ekisomo. Omwira waghe mwabugha ati: “Efilme eyo, ikakanaya muhanda oko Biblia.”

Munaseka, kundi isinirilengekanaya niti omwira waghe oyo angananza emyatsi y’ekisomo. Munamubulya niti: “Unasi eBiblia kwe?” Mwatasubirya aho n’aho. Enyuma waho, mwanibwira ati mama wiwe ni Mwimiri wa Yehova. Abya inyabirimukangirirya emyatsi milebe eyiri omo Biblia. Kundi munasonda eriminya bingyi, munamubulya amabulyo.

Mubwasonda erikya itunemukania. Omwira waghe oyo mwanibwira ati eBiblia ikakanganaya ngoko Sitani yo mutabali w’ekihugho kino. (Yoa. 14:30) Wanganabya ighunasi ekyo eritsuka omo bwana. Aliwe okw’ingye, oyo abya mwatsi muhya n’oweriswekya. Ibakatubwira ambu oMungu oyukatabala ekihugho uwene kandi akakola ebitunganene. Aliwe isinirikiriraya ekyo busana n’ebyo ngalangira omo kihugho. Nabya n’emyaka 26 misa, aliwe inabirilola oko myatsi minene eyikanikenderaya.

Baba waghe abya mupilote w’abasuda abakalwira omo kyanya abe Amerika. Neryo inikine mulere, nabya nyasi ngoko evita y’esyobombe esikalakalire yanganabya ndambi ni ndambi. Abasuda babya tayari eritsukisya evita eyo. Evita eye Vietnam yabya inine e Californie oko iniversite. Itukayitsatsanga omo syombalo n’abandi bakolo. Abapolisi mubatutibitako ibanawite oko syofimbo. Mutwatibita itunemumika-mika n’erilima-lima busana n’esyobombe esy’erilirya ameso. Abya mughulu w’ekukuku n’omulele. Abandu b’epolitike mubitibwa. Kandi abandu ibakayisamambula n’eritsandya ebindu. Obuli mundu iniali oko kiwe. Emyatsi yabya putsu-putsu.

Erilua e Londres tukaya omo Afrika y’Omo Kati-kati

Oko 1970, munasunga ekasi e Alaska. Munayira oko franga nene. Enyuma waho, munaghenda e Londres, namaghula epiki-piki n’erilolera oko luhande lw’eyikwa isinyasi n’eyo ngaya. Enyuma sy’emisi milebe, munahika omo Afrika. Omo nzira, nabya ng’eya abandu ababya omo maligho neryo ibanzire ibayilusya mugho.

Busana n’ebyo nabya inabirilolako, munalangira ngoko eBiblia ikabugha ekwenene omughulu ikabugha yiti hane ekihangyikwa kibi ekitelangirawa ekinemubulungania emyatsi omo kihugho. Ingayibulaya oMungu ibwa naye ng’anemukolaki.

Emisi milebe enyuma sy’aho, munasunga ekisubiryo. Kandi ebiro bikalaba, munabandana n’abalume n’abakali ababya bateleghula oko Yehova omo hali esisigha-sighene. Munanzabo.

E IRLANDE Y’OKO LUHANDE LW’ENDATA​—“EKIHUGHO KY’ESYOBOMBE N’AMASASI”

Nabere nasuba e Londres, munasondya mama w’omwira waghe. Mwaniha eBiblia. Enyuma sy’aho, omughulu naghenda e Amsterdam, omo Pays-Bas, Omwimiri mughuma wa Yehova mwanilangira ininemusomera oko tala y’oko ndaki, neryo mwanikangirirya myatsi mingyi. Enyuma waho, munaghenda e Dublin, Irlande. Eyo, munahika oko beteli y’Abimiri ba Yehova. Munakongota oko mulango. Aho ho nasungana na Arthur Matthews. Abya n’amenge kandi inyabirikolera Yehova omo myaka mingyi. Mwaligha eribya akanighisya eBiblia.

Munabya ng’igha n’omuhwa, kandi ingasoma ebitabu n’amagazeti w’Abimiri ba Yehova byo kutsibu. Aliwe, ingasoma n’eBiblia. Munatsemera ebyo nabya ngasoma! Oko mihindano, munalangira ngoko n’abana balere basi ebisubiryo by’amabulyo awabirilema abandu abasomire. Amabulyo ng’aya: ‘Busanaki hali obubi? OMungu nindi? Abaholi bali omo hali eyiri yiti?’ Abira baghe bosi babya Bimiri ba Yehova. Byabya bitya kundi nabya isinyasi ghundi mundu omo kihugho ekyo. Mubaniwatikya eryanza Yehova n’eryanza erimukolera.

Nigel, Denis, naghe

Munabatisibwa oko 1972. Oko 1973, munatsuka obupainia kandi omo ndeko eyabyamo bandu bake omo muyi we Newry, omo Irlande y’oko luhande lw’endata. Munapanga omo nyumba y’amabwe oko kitwa. Hakuhi n’aho, habya eferme. Neryo ingasubira omo hotuba yaghe embere w’esyonde. Isikabya nga sinemuhulikirira sikahumula. Syabya isisyanganihana. Aliwe musyaleka inabeghera eribya ngalebya abandu ngalabya ehotuba. Oko 1974, munabya mupainia w’embaghane. Nigel Pitt, mwasa, twamakola haghuma naye. Mutwabya bira kundu.

Oko mughulu oyo, omo Irlande y’Endata mwabya amalwa. Ekyo mukyaleka abandi ibahula e Irlande y’Endata mo “kihugho ky’esyobombe n’amasasi.” Abandu ibabeghere erilwira omo syombalu, erilasa abandu b’omo masasi, n’erighusa oko mitoka kw’esyobombe. Emyatsi y’epolitike n’ey’ekisomo iyikaghenda kughuma. Aliwe Abahorobe n’Abakatolike mubalangira ngoko Abimiri ba Yehova sibali omo myatsi y’epolitike, n’ekyo mukyaleka itwatulira omo bwiranda, butsira mbugha. Abo tukatulira ibakabya ibanasi aho emyatsi ikenditsanda n’omughulu ikenditsanda. Neryo ibakatubwira tutoke eriyiteya.

Aliwe, itukanabya omo hatari. Kiro kighuma, ingye n’oghundi mupainia ye Denis Carrigan, mutwatulira omo muyi w’ehakuhi. Omo muyi oyo simwabya Abimiri ba Yehova kandi twabya itwabirihika mugho mo kaghuma. Omukali mughuma mwabugha ati, twabiriyibisa, aliwe tuli basuda b’Ebungeresa. Alinga abugha atya kundi itwe isitulibugha ng’abandu be Irlande. Mutwakwa obuba. Omundu inianganakwa kutse iniapikwa amasasi w’omo maru busana n’erikania ndeke n’abasuda. Itunimene eyihya, omo mbeho, kandi itwibene tukalinda omutoka, mutwalangira omutoka akimana ahali erestora, aho omukali oyo wabugha ati tuli basuda abya. Mwahuluka, amakania n’abalume ababya omo mutoka, inianemutukangania ebyala. Enyuma sy’aho, abalume abo mubalolerya omutoka w’eyotuli n’eritubulya eprograme y’ebisi. Ebisi yabere yahika, mubakania n’omusofere. Mututowa ebyo bakanaya. Omo bisi simwabya abapasaje. Neryo mutwalengekania tuti babiriya embita y’eritutwala eyihya w’omuyi batoke eritukola nabi. Aliwe, emyatsi ko yatabya yitya. Nabere nalua omo bisi, munabulya omusofere niti: “Abalume balya, balue bakabulya batiki okw’itwe?” Mwanisubirya ati: “Ninabasi ndeke, mungababwira. Isimwakwa obuba. Sihali lubanza.”

Ekiro twalunga, oko Mwisi 3, 1977

Oko muhindano w’ewilaya a owakolawa oko 1976 e Dublin, munabandana na Pauline Lomax. Abya mupainia w’embaghane oyuwasa oko muhindano akalua e Bungeresa. Abya mutaleghula, iniakayikehaya, kandi ini mubuya. Iye na mughala wabo Ray bakulira omo kwenene. Enyuma sy’omwaka mughuma, mutwalunga. Neryo mutwalola embere n’ekasi y’obupainia bw’embaghane omo muyi we Ballymena, omo Irlande y’Endata.

Mutwanakola ekasi y’omutimbo omo mughulu mulebe. Twabya e Belfast, Londonderry, n’omo bindi biharo ebikalire. Obwikirirya bw’abalikyetu mubwatuhimba. Embere batsuke erikolera Yehova, mubalekana n’amakangirirya w’amabehi, akasololo, n’eripona abandi. Yehova mwatsumulabo n’eribateya!

Munabugha emyaka ikumi omo Irlande. Neryo oko 1981, mubatubirikira oko kalasi ke Gileadi ake 72. Twabere twabugha akalasi, mubatutuma e Sierra Leone, omo Malengera we Afrika.

SIERRA LEONE​—BALIKYETU BABYA BATALEGHULA NOMO BABYA BERA

Mutwikala omo nyumba y’abamisionere n’abandi bamisionere 11. Babya bandu abuwene. Ituwite amafika maghuma, ehibine hisatu, ebinabiro bibiri, etelefone nguma, amasini w’erifulamo maghuma, n’amasini maghuma w’eryumya esyongyimba. Omuliro iniakatwika-twika. Esyombeba isyoswire omo lutwe, n’esyonzoka isikabya isinemulaba-laba omo nyumba.

Tukasoka olusi, tukaya e Guinée, oko muhindano w’ewilaya

Nomo ehali eyo twabya twikiremo siyabya yowene, eritulira irikaluma. Abandu ibasikirye eBiblia kandi ibakahulikirira ndeke. Abangyi mubigha eBiblia n’eribya Bimiri ba Yehova. Abandu b’eyo ibakanyahulamo “Mwami Robert.” Na Pauline naye ibakamwahulamo “Mughole Robert.” Enyuma sy’aho, munitabya ngalabya endambi nene y’omw’itulira busana n’emibírí y’eBeteli. Neryo abandu mubatsuka eryahula Pauline mo “Mughole Pauline.” Naghe mubabya bakanyahula mo “Mwami Pauline.” Pauline mwanza kutsibu!

Tukaghenda oko kambanye k’eritulira e Sierra Leone

Balikyetu bangyi babya bera. Aliwe Yehova isyalibula eribaha ebyo balaghireko. Kandi iniakabakolera atya omo nzira eyikaswekaya. (Mat. 6:33) Nikinibukire mwali wetu mughuma oyowabya iniawite oko syofranga sike sy’erighulira abana biwe b’akalyo. Aliwe, mwaha mughala wetu oyuwabya alwere akapururu y’esyofranga esyo, esyosi atoke erighula edawa. Enyuma sy’aho, ekiro ekyo kisa-kisa, omukali mughuma mwasa eyiri mwali wetu, amamuha esyofranga, akokotaye esyonzwiri siwe. Syabya ayilindirire oko mwatsi ng’oyo. Emyatsi ng’eyo iyikabya kangyi-kangyi.

E NIGERIA​—MUTWIGHA EYINDI MIBERE

Mutwabugha e Sierra Leone y’emyaka 9. Enyuma waho, mubatutuma oko Beteli ye Nigeria. Yabya beteli nene. Munabya ngakola ekasi y’ebiro eyonabya ngakola e Sierra Leone. Aliwe, Pauline iye, mwahabwa eyindi kasi. Syabya mwatsi mwolo. Inyabiribeghera erilabya esyosaha 130 omw’itulira oko buli mwisi. Kandi inyawite amafunzo aghuwene. Oko beteli ye Nigeria, mubamuha ekasi y’erisona. Iniakakotaya esyongyimba esitulikire. Mwatabeghera luba ekasi eyo. Aliwe mwafumbula ngoko abandi banemutsemera ekasi yiwe. Kandi mwabya akasondya ehyanya hy’erisikya mutima abandi bakoli b’oko Beteli.

Emibere ye Nigeria yabya mihya. Habya bingyi by’erigha. Kiro kighuma, mughala wetu mwasa omo biro yaghe, amanikangya mwali wetu mughuma oyowabya iniabiribirikirwa oko Beteli. Omughulu nasonda erimuha ebyala, mwalambama embere syaghe. Munasangala kutsibu! Emilondo ibiri muyasa omo mutwe waghe: Emibiri 10:25, 26 n’ Eribisulirwa 19:10. Munayibulya nga nimughanaye kutse nga nimuleke. Aliwe munibuka ngoko kundi abiribirikirwa oko Beteli, nibughambu anasi ebyo eBiblia ikakangiriraya.

Mutwakania, aliwe isingye. Enyuma waho, munasonda eriminya emyatsi nga yiri yiti. Munafumbula ngoko ekyo mwali wetu akola kyabya omo mibere y’ewabo. Kandi n’abandi ibakanakola batya omo bindi biharo. Abalume nabo iko bakanakola batya. Ikikakanganaya ngoko usikirye omundu. Is’iramya omundu. Nomo Biblia mune abandu ababya bakakola batya. (1 Sam. 24:8) Munatsema, kundi ngayibulya-bulya munitabugha ekindu ekyangaleka mwali wetu iniayowa muhanda.

Omo kihugho kye Nigeria, mutwabandana balikyetu bangyi ababya bataleghula oko Yehova omo myaka mingyi. Omughuma wa kubo ni Isaiah Adagbona. b Mwaminya ekwenene iniakine mulwana. Aliwe enyuma waho, mwakwa ebihagha. Neryo mubamutuma eyo abahagha bakikala. Iye musa, yo wabya Mwimiri wa Yehova eyo. Nomo abandi isibalimuhulikirira, mwawatikya abahagha abalabire oko 30 eriminya ekwenene. Kandi mwatsukisyayo endeko.

E KENYA​—BALIKYETU MUBATALUHA ERINILINDIRIRA

Nine e Kenya ahali ekyana ky’engiri ekitawite nyinya wakyo

Oko 1996, mubatutuma oko Beteli ye Kenya. Yabya ngendo yaghe y’erimbere eritasyahikayo erilua oko mughulu nahikayo ngoko ninalyakanaya oko nzuko. Mutwikala oko Beteli. Oko Beteli, ikuli esyongyima. “Isikapura” amatunda oko bali betu. Kiro kighuma, mwali wetu mwatakinga eridirisa liwe. Abere asubula, mweya esyongyima isinemulya akalyo ako syabana omo kyumba kiwe. Mwalaka n’eritibita eyihya. Esyongyima musyakwekwelya neryo syamalaba omw’idirisa n’eritibita.

Ingye na Pauline, mubatutuma omo ndeko ye Kiswahili. Enyuma sy’omughulu muke, mubaniha eFunzo ye Kitabu (lino ikahulawa mo Erigha ly’eBiblia ry’endeko). Aliwe, nabya isiniri natoka eKiswahili. Ingigha omwatsi embere sy’endambi nitoke erisoma amabulyo wo ndeke. Aliwe nomo ebisubiryo byangasighana hake n’ebihandikirwe omo kitabu, isindiminya. Abya mwatsi w’erisabira! Ingakwira baghala n’abali betu b’obulighe. Aliwe, ingatsema kutsibu kundi mubataluha erinilindilira.

E AMERIKA​—YIRI OBUTEKE, ALIWE BALIKYETU NI BATALEGHULA

Mututabugha e Kenya y’omwaka. Oko 1997, mubatubirikira oko Beteli ye Brooklyn, New York. E Amerika ni kihugho ekirimo obuteke bunene. N’ekyo kikanabya lubanza. (Emi. 30:8, 9) Aliwe balikyetu b’omo kihugho ekyo nabo ni bataleghula. Sibalikolesaya endambi yabo n’ebindu byabo erisonda eribya bateke. Bakakolesayabyo erilolya embere omubírí wa Yehova.

Omo myaka mingyi, twabirilangira obwikirirya bw’abalikyetu omo mibere eyisighene. Omo Irlande, balikyetu babya bataleghula n’omo yabya amalwa. Omo Afrika, balikyetu ni bataleghula nomo bane omo bwera n’eribya hali oko bandi Bimiri ba Yehova. E Amerika, balikyetu ni bataleghula nomo yine obuteke bunene. Yehova akatsema kutsibu omughulu akalangira abandu abakakanganaya ngoko bamwanzire n’omo bangabya omo mibere eyiri yiti!

Ingye na Pauline oko Beteli ye Warwick

Emyaka yikatibita, “kwilaba omuhokoli g’omulandi.” (Yobu 7:6) Lino tunemukola n’abandi oko bwikalo bwetu bukulu e Warwick, New York. Tutsemire kutsibu erikola n’abandu abanzene omo kwenene. Tutulere kandi tutsemire erikola ekyosi-kyosi ekyo twangatoka eriwatikya Omwami wetu, Yesu Kristo, oyukendihemba lino-lino abanemumukolera butaleghula.​—Mat. 25:34.

a Omughulu oyo, omuhindano w’ekiharo abya akahulwamo omuhindano w’ewilaya.

b Omwatsi owakakanaya oko maisa wa Isaiah Adagbona mwahuluka omo Kaleberyo k’ekiro 1 Omwisi 4, 1998, aka. 22-27. Mwahola oko 2010.