Eritaba oko milenge y’engubi munabwire
ITWE bosi tulighire ngoko Yehova anemusondola, n’eriwatikya bunya-kirimu abandu biwe omo ‘biro by’enduli’ bino. (2 Tim. 3:1) Aliwe, litolere itwe bosi itwamowa. Twanganasosekania emibere eyo tulimo n’eyo Abaisraeli babyamo omo mbwarara. Ibakasabawa eritaba oko milenge y’engubi kutse engunga.
Yehova mwabwira musa ati ayikokoteraye esyongubi ibiri syʼebitsipa “busana n’eribirikira endeko, na busana nʼerihongoka lyʼebilaliriro” kutse ekambi. (Emig. 10:2) Abahereri ibakabuha omo ngubi omo milenge eyisighene erikangania abandu ekyo bamasabwa erikola. (Emig. 10:3-8) Munabwire, abandu b’oMungu bakabana obusondoli omo nzira nyingyi. Tulangire esyonzira isatu sya kusyo esikatwibukaya emilenge y’esyongubi omo Israeli ya kera. Esyonzira isatu esyo w’omughulu tukabirikirawa oko mihindano minene-minene, omughulu abasyakulu b’endeko bakabegheribawa, omulughulu hakabya esyombinduka omo ndeko.
OMUGHULU TUKABIRIKIRAWA OKO MIHINDANO MINENE-MINENE
Omughulu Yehova abya akanza “erihindania endeko yosi” oko lukyo lw’eluhande lw’amatanga ryuba lw’ehema y’erihindanamo, abahereri ibakabuha esyongubi ibiri syosi. (Emig. 10:3) Ebihanda byosi, ebitimbire oko hema y’erihindanamo ebighabene mo bikuto bini, ibikowa emilenge mbiriri-mbiriri eyo. Ababya bikere hakuhi n’olukyo lw’ehema babya ibanganahika omo katambi kake. Abandi babya bikere hali kutsibu alinga erihika ikikasaba endambi nene n’eriyikasa kutsibu. Aliwe, Yehova abya anzire abosi ibahindana haghuma botoke eribana obusondoli.
Munabwire, situlihindana omo hema y’erihindanamo, aliwe tukabirikirawa erihindana haghuma n’abandu b’oMungu. Erihindana eryo rikahiramo, emihindano minene-minene y’ekiharo, n’eyindi mighulu y’embahgane, eyo tukakangiriribawako emyatsi n’eribana obusondoli. Omo kihugho kyosi, abandu ba Yehova bakakwama eprograme ngumerera. Neryo, abosi abakahika bakatsema erihindana haghuma bakabya kikumula ekiri n’obutseme. Hane abakakola olughendo luli kulenga abandi. Aliwe, abosi abakahika bakalangira ngoko sibetaluhira busa.
Nikwa, tubughe tutiki oko abikere omo biharo ebiri hali oko eyo emihindano minene-minene yikabya? Eteknologiya ya munabwire yabirileka ikyatokekana oko bangyi b’oko bandu ng’abo erikwama eprograme ngumerera eyo nibya ibayowa nga banalue omo kikumula ekiryahindanibawa. Eky’erileberyako, omughulu omutumwa erilua oko bwikalo bukulu atumawa omo kihugho kye Benin, e Beteli muyawatikya eprograme nguma yikwamawe omo Arlit, omuyi w’omo kihugho kye Niger owali omo mbwarara ye Sahara. Abandu 21
mubahindana; abaghala betu 3 n’abali betu 2, n’abakatsemesibawa n’ekwenene 16. N’omo banabya omo kiharo ky’ehali, mubayowa ngamubakahindana n’abandu 44 131 ababya oko muhindano munene oyo. Mughala wetu mughuma mwahandika ati: “Tukabasima erilua oko mutima busana n’erituwatikya erikwama omuhindano ono. Kyamakangania ngoko mutwanzire kutsibu.”OMUGHULU ABASYAKULU BAKABIRIKIRAWA ERIYABEGHERIBWA
Omughulu abahereri Baisraeli babya bakabuha engubi nguma nyisa, “abakulu basa, abasondoli b’amaelfu” bo babya bakabirikirwa erihindana oko hema y’erihindanamo. (Emig. 10:4) Eyo yo Musa abya akabakangirirya emyatsi n’eribabegherya. Ekyo kyangabawatikirye erikola omubírí wabo wo ndeke omo bihanda byabo. Ko wabya mughuma w’oko bakulu abo, wangakolire ekyosi-kyosi wangatokire erihika oko muhindano oyo.
Munabwire, abasyakulu b’endeko “si basondoli b’amaelfu”; kandi sibalitabala oko syombuli sy’oMungu esyo bakateghaya. (1 Pet. 5:1-3) Aliwe bakayikasa eriteya ekihangulo. Neryo, bakaligha eribirikirwa eritasyakwama awandi makangirirya ng’Akalasi k’oMubírí w’oBwami. Omughulu bakakwama amakangirirya ng’ayo, abasyakulu bakakangiriribawa erikola ndeke emyatsi eyilebirye esyondeko. Ekyo, kikawatikaya abandu bosi omo ndeko erikula bunya-kirimu. N’omo siwewatasoma oko kaghuma k’oko hilasi ehyo, wanganabana endundi kusangwa ababirisoma kuhyo bakakolesaya ebyo balyasoma eriwatikya endeko.
OMULUGHULU HAKABYA ESYOMBINDUKA
Ihakanabya akatambi abahereri Baisraeli ibabindula omulenge w’engubi. Ekyo ikakanganaya ngoko Yehova anzire ekambi yosi iyahongoke. (Emig. 10:5, 6) Omughulu ekambi yosi yabya yikahongoka, ibakaghenda omo nzira eyitondekire, aliwe ekyo ikikasaba obuli mundu inyayikasa kutsibu. Oko sindi ndambi, alinga abandi ibakanatika-tika erighenda. Busanaki?
Alinga abandi ibakalangira emilenge nga yamakwama-kwamana luba-luba n’eribatsumbukania. ‘N’oko yindi mighulu ekitu ikikabyaho eritsuka omwigolo-golo erihika omo ngyakya.’ Oko sindi ndambi ikikabugha “ebiro bibiri, kutse mukera” kutse biro bingyi okw’aho imo baghenda. (Emig. 9:21, 22) Nikwa, mubahongoka kangahi kwehi? Ekitabu ky’ Emiganzo esura 33 kikakanganaya ebiharo 40 ebyo Abaisraeli bahandamo esyokambi.
Ihakanabya endambi, Abaisraeli ibabana ahali ekitutu oho bakendihanda ekambi. Alinga ekyo ikikabatsemesaya eribana ahali ekitutu omo “mbwarara yosi eyo eyikalire”. (Ebih. 1:19) Neryo babya ibanganalengekania bati eyo bakenditasyaya siyuwene ngaho bali.
Omughulu babya bakatsuka erighenda, alinga ikikanakala oko bandi erilindirira endambi yabo y’erighenda. Abosi ibakowa omulenge w’engubi owabindukire, aliwe abosi isibalighendirighuma. Omulenge w’engubi owabindukire oyo, inyakakanganaya ngoko ebihanda ebikere eyikasira eryuba, ni bughambu ekihanda kya Yuda, Isakari, na Zebuloni, bitolere ibyahongoka. (Emig. 2:3-7; 10:5, 6) Ebihanda ebyo ibikabya byaghenda, kandi abahereri ibakabuha omulenge w’engubi owabindukire eriminyisya ebindi bihanda bisatu ebikere oko luhande lw’eyikwa ngoko byanganahongoka. Abahereri ibakakola batya erihika aho ekambi yosi yikendighendera.
Alinga, naghu kyanabirikukalako eriligha esyombunduka silebe esyamabya omo ndondeko. Alinga muwayibwira uti: “Esyombinduka ka syamabya nene kandi ka syamakwama-kwamana!” Kutse wabya iwabiritsemera emyatsi milebe neryo isiwanzire iyabinduka. Alinga mukyakukalako kandi mukyakusaba endambi nene eribeghera esyombinduka esyo. Aliwe, twamabiyikasa erilighasyo, itukendilangira ngoko esyombinduka syuwene okw’itwe kandi ngoko Yehova akatutsumula.
Oko mughulu wa Musa, Yehova mwasondola amamilioni w’abalume, abakali n’abana omo mbwarara. Butsira obuteya n’obusondoli bwiwe, sibangalamire. Netu munabwire, obusondoli bwa Yehova bukatulamaya bunya-kirimu. Akatuwatikaya eribya bira biwe n’eribya n’obwikirirya obuwatire! Neryo, nga Baisraeli bataleghula, itwe bosi tuyisoghe kundu eritaba oko milenge mbiriri-mbiriri y’engubi!