Kanganaya emyatsi eyirimo

Kanganaya emyatsi eyirimo

Eriyikakirya—Ni ky’omughaso twamanza eriliwa na Yehova

Eriyikakirya—Ni ky’omughaso twamanza eriliwa na Yehova

Paul akabugha ati: “Mughala wa songali waghe mwalwa naghe, munamuhamba omo bikya. Munasonda erimwita.”

Marco akabugha ati: “Omwetu, ingahitana luba-luba, nibya isihali n’ekikaleka, ingatsandaya ebitumbi, esyomeza, n’ebindu by’eriyitsangya-tsangyamo n’ekyosi-kyosi ekiri hakuhi naghe.”

Abangyi b’okw’itwe, sibali ng’abandu abo twamabikaniako aba. Aliwe, hakanabya endambi ikyakala oko buli mughuma w’okwitwe eriyikakirya. Ekyo kikabya busana n’erilolo eryo omulume w’erimbere, yo Adamu atusighira. (Rom. 5:12) Abandu balebe sibalitoka eriyikakirya nga Paul na Marco. Kyanganakala oko bandi erikakirya amalengekania wabo. Bakalengekanaya kutsibu oko myatsi eyikahanga-hangayabo kutse eyikababuna mutima. N’abandi banganataluka erikakirya engumbu nyibi y’erikola obusingiri, erinywa obwabu bunene, kutse erikolesya muhanda esyodawa esikatamiraya.

Abatekakiraya amalengekania wabo, esyongumbu syabo, n’emikolere yabo banganayiletera ebitsibu omo ngebe yabo. Aliwe, twanganayihighula oko bitsibu ebyo. Tuti? Omwikulya omubere w’eriyikakirya. Tusubiraye oko mabulyo asatu awangatuwatikya erikola tutya: (1) Eriyikakirya ni bughambuki? (2) Busanaki ni ky’omughaso eriyikakirya? (3) Twangakulya tuti omubere oyo, owali omo ‘kighuma ky’ekirimu kibuyirire’? (Gal. 5:22, 23) Tukendilangira ekyo twangakola kyamabya ikikanatukalako eriyikakirya oko ndambi silebe.

ERIYIKAKIRYA NI UGHAMBUKI

Omundu oyukayikakiraya syalitsatsuha oko buli mwatsi. Aliwe, akayikakiraya eribugha kutse erikola ebyo oMungu aponire.

Kwenene Yesu mwayikakirya

Yesu mwatukangania eribya n’omubere w’eriyikakiraya nga ni bughambuki. EBiblia yikabugha yiti: “Omugulu atsumawa, mwataswatsumabo, omugulu agalawa mwatubahya, nikwa mwayihira omo byala byʼoyukatswera ebitunganene.” (1 Pet. 2:23) Yesu mwayikakirya omughulu esyonzighu siwe syamusekereraya inyane oko muti w’amaghali. (Mat. 27:39-44) Embere syaho, mwayikakirya kutsibu omughulu abakulu b’ebisomo basonda erimutegha omo binywa. (Mat. 22:15-22) Kandi mwatusighira eky’erileberyako ekyuwene omughulu Abayuda abahitene batola amabwe n’erimughusa w’oko! Omo mwanya w’erikolerabo muhanda, “Yesu mwayibisa, mwalua omo Hekalu.”​—Yoa. 8:57-59.

Twanganatoka erigha Yesu kwehi? Inga, twanganatoka omo lulengo lulebe. Omukwenda Petero mwahandika ati: “Kristo nibya mwagalwa busana nenyu, neryo mwabasigira olugobe olo mwangakwama.” (1 Pet. 2:21) N’omo situhika-hikene, twanganakwama ndeke eky’erileberyako kya Yesu ky’eriyikakirya. Busanaki ni ky’omughaso okw’itwe erikola tutya?

BUSANAKI NI KY’OMUGHASO ERIYIKAKIRYA?

Twamanza eriliwa na Yehova, litolere itwabya n’omubere w’eriyikakirya. N’omo twanganabya itwabirikolera Yehova butaleghula omo myaka mingyi, twanganaherya obwira bwetu haghuma naye twamatendibya tukakakirya ebyo tukakola n’ebyo tukabugha

Terilengekania oko Musa, oyo wabya “mundu molo, kwilaba abandu bosi ababya omo kihugo” oko mughulu oyo. (Emig. 12:3) Musa mwayiyinia omo myaka mingyi oko miyilungumulo y’Abaisraeli, aliwe, kiro kighuma naye mwataluka eriyikakirya. Mwahitana omughulu bayilungumula busana n’eribulirwa amaghetsi. Omo buhitane bunene mwabwira Abaisraeli ati: “Lino muhulikirire, Inywe mukatupona [inywe mukayisamambula]! Tukandibahulukirya amagetsi erilua omwʼibwe eri kwehi?”​—Emig. 20:2-11.

Musa mwataluka eriyikakirya. Mwataha Yehova y’olukengerwa busana n’ekitiko-tiko ekyo akola erihabo amaghetsi. (Esyo. 106:32, 33) Busana n’ekyo, Yehova mwatamulighira eringira omo Kihugho Ekyalaghawa. (Emig. 20:12) Erihika oko luholo lwiwe, alinga Musa abya inyakinayikubaya b’omo busana n’eritendiyikakirya liwe.​—Ebih. 3:23-27.

Ekyo kyamatwighisyaki? N’omo twangabya itwabiribugha emyaka mingyi omo kwenene, situtolere n’ahake erisubirya butakenga abakatuhitanaya kutse erihabula omo butakenga abatolere erihabulwa. (Efe. 4:32; Kol. 3:12) Kwenene, ngoko tunemulola embere erikekeluha, kikatukalako eribya n’omutima w’erilindirira oko ndambi silebe. Aliwe, tw’ibuke Musa. Sitwanzire n’ahake eritsandya erina lyetu libuya embere sya Yehova busana n’eritendiyikakirya. Twangakolaki tutoke erikulya omubere w’omughaso oyu?

NGOKO WANGAKULYA OMUBERE W’ERIYIKAKIRYA

Usabe Yehova akuhe ekirimu kibuyirire. Busanaki? Kundi eriyikakirya ni kitsweka ky’ekighuma ky’ekirimu ky’oMungu, kandi Yehova akaha ekirimu kiwe abakamusabakyo. (Luka 11:13) Erilabira ekirimu kiwe, Yehova anganatuha akaghala ako tulaghireko. (Flp. 4:13) Kandi anganatuwatikya erikulya ebindi bitsweka by’ekighuma ky’ekirimu kibuyirire, ng’olwanzo, olukatuwatikaya eriwatya omubere wetu w’eriyikakirya.​—1 Kor. 13:5.

Uyihighule oko kyosi-kyosi ekyangaleka ikyakukalako eriyikakirya

Uyihighule oko byosi ebyangaleka ikyakukalako eriyikakirya. Eky’erileberyako, yihighule oko myatsi eyiri oko Enternete n’eby’eriyitsemesyamo ebikakanganaya emighendere mibi. (Efe. 5:3, 4) Kwenene, litolere itwayihighula oko kyosi-kyosi ekyangatukuna erikola ekituwene. (Emis. 22:3; 1 Kor. 6:12) Eky’erileberyako, omundu oyutetoka eriyikakirya oko myatsi y’obusingiri, litolere inyaghana kotse-kotse erisoma ebitabu kutse erilebya esyovideo esikakanaya oko myatsi y’eryanzana omo katikati k’omulume n’omukali.

Kyanganatukalako erikolesya erihano eryo. Aliwe, twamabiyikasa kutsibu, Yehova inyakendituha akaghala ako tulaghireko tutoke eriyikakirya. (2 Pet. 1:5-8) Inyakendituwatikya erikakirya amalengekania wetu, ebinywa byetu n’emikolere yetu. Ekyo ni kwenene kundi, Paul na Marco abo tulyakanirayako oho ndata, abosi mubatoka erikakirya obutsibu bwabo. Lengekanaya oko mughala wetu mughuma oyo wabya isyalitoka eriyikakirya kangyi-kangyi akaghendya omutoka, nibya inyakahika n’oko kika ky’erihayirana n’abandi. Mwakolaki busana n’omwatsi oyo? Akabugha ati: “Obuli kiro ingasaba kutsibu. Munasoma emyatsi eyikakanaya oko mubere w’eriyikakirya kandi munahamba omo bwenge Amasako w’eBiblia awanganiwatikya. N’omo nanabiriyikasa erikola nitya omo myaka mingyi, omo buli tututu nikinayikasa eriyibukya niti rero ngendiyibombeka omo musibo wosi. Kandi ngalua eka yo luba eriya eyo ngendiya nitoke eritendibya omo paku-paku.”

TWAMABITALUKA ERIYIKAKIRYA

Hanganabya Endambi, obuli mughuma w’okwitwe inyataluka eriyikakirya. Ekyo kikabya kyatuhikira, twanganakwa esisoni sy’erikania na Yehova omo musabe. Aliwe eyo y’endambi eyo tutolere kutsibu-tsibu erisaba. Neryo usabe Yehova y’aho naho. Umusabe obughanyiri, usondaye obuwatikya bwiwe, kandi uyisoghe kundu eritendisubira erilolo righumerera. (Esyo. 51:9-11) Isiwalengekanaya uti Yehova syendihulikirira omusabe waghu w’erisaba obughanyiri. (Esyo. 102:17) Omukwenda Yoane akatwibukaya ngoko omusasi w’oMughala w’oMungu, “akatweraya kwʼebibi byosi.” (1 Yoa. 1:7; 2:1; Esyo. 86:5) Wibuke ngoko Yehova akabwira abandu abakamukolera ati babye bakaghanyira ngendo nyingyi. Neryo twanganikirirya ngoko naye kw’anemwenditukolera atya.​—Mt. 18:21, 22; Kol. 3:13.

Yehova mwatatsema omughulu Musa ataluka eriyikakirya omo mbwarara. Aliwe, Yehova mwamughanyira. Kandi Ekinywa ky’oMungu kikakanganaya ngoko Musa abya mulume mutaleghula oyo twangigha. (Ebih. 34:10; Ebr. 11:24-28) Yehova mwatalighira Musa eringira omo Kihugho Ekyalaghawa, aliwe akendisyamulubukya atoke erikala omo kihugho Paradiso n’erimuha amaha w’erisyabyaho kera na kera. Netu twanganabya n’amaha w’engebe y’erikota twamabiyikasa erikulya omubere w’omughaso ow’eriyikakirya.​—1 Kor. 9:25.