1. Yehova ali nga koyo oyukanyonyesaya omo nzira syahi?

“OMUKALI anganatoka eribirirwa omwana wuwe oyukanyonya?” Yehova mwabulya eribulyo eryo omo biro by’omuminyereri Isaya. OMungu mwabwira abandu biwe ati: “Aba banganibirirwa, nikwa ingye sindiendisyakwibirirwa.” (Isa. 49:15) Syabeghere eriyisosekania n’omukali. Aliwe, mwakola atya oko ndambi eyo. Yehova mwakolesya ekisosekanio ky’olwanzo olo koyo akabya nalo oko mwana wiwe erikangania abaghombe biwe ngoko abatsomene kutsibu. Abo koyo bangyi bakayowa ng’omwali wetu Jasmin oyo wabugha ati: “Omughulu ukanyonyesaya omwana waghu, ukabya n’olwanzo lunene okw’iye olutehwa omo ngebe yosi.”

2. Yehova akayowa ati omughulu omughuma w’oko baghome biwe akayihighula okw’iye?

² Yehova akaminya omughulu omughuma w’oko baghombe biwe akabya mutuliri oyukitekola n’erileka eritulira, n’omo angabya ini mughuma musa. Neryo, lengekanaya Yehova ng’angabya n’obulighe bungahi akalangira amaghana w’abaghombe biwe bakaleka erikola * obuli mwaka.

3. Ekyo Yehova anzire ni kyahi?

³ Abangyi b’oko baghala n’abali betu ababya ibabirileka erikola banemusuba omo ndeko, netu tukatsema omughulu bakakola batya! Yehova anzire ibasuba omo ndeko, netu kutya. (1 Pet. 2:25) Twangabawatikya tuti? Embere tusubiraye oko ribulyo eryo, litolere itwatsuka eriminya ekikaleka abaghala n’abali betu balebe ibaleka erihindana n’eritulira.

4. Omubírí w’ekinya-mubiri akaleka abandu balebe ibakolaki?

⁴ Abaghuma ba kubo mubalighira omubírí w’ekinya-mubiri eribya kindu ky’omughaso munene omo ngebe yabo. Omughala wetu w’omo Asia yo Hung * akabugha ati: “Endambi yaghe nene n’akaghala kaghe ingahererayabyo omo kasi kaghe k’ekinya-mubiri. Omo bukiru munalengekania niti n’amayira esyofranga nyingyi ingenditoka erikolera Yehova yo ndeke. Neryo munabya ngalabya endambi nene kutsibu omo kasi. Kangyi-kangyi munatsuka eribya ngabula oko mihindano n’oko nduli namabya mutuliri oyukitekola. Alinga ekihugho kiriho busana n’eriherya abandu b’oMungu bo lyolo-lyolo.”

5. Emyatsi mingyi eyikalire eyahikira mwali wetu mughuma muyaleka inyakolaki?

⁵ Abaghala n’abali betu bangyi bakabunika mutima busana n’emyatsi mingyi eyikalire eyo bakalabamo. Mwali wetu Anne ow’omo Bungereza awite abana b’obukali basatu n’ab’obulume babiri. Akabugha ati: “Omulwana waghe w’akabiri mwabutwa n’obulema obukalire. Enyuma w’aho, omwana waghe w’akasatu ow’obukali mwahiwa omo ndeko n’oghundi mulwana waghe amalwalira omo mutwe. Amalengekani waghe mwabya kitya-kitya munaleka eribya ngaya oko mihindano n’eritulira. Oko nduli, munaleka erikola.” Tukakwira Anne n’ekihanda kiwe b’obulighe bunene kutya n’abandi abakalaba omo myatsi eyikalire ng’eyo!

6. Busanaki omundu anganayihighula oko bandu ba Yehova amatendikolesya erisako ly’ Abanya Kolosai 3:13?

⁶ Soma Abanya Kolosai 3:13. Abaghombe ba Yehova balebe mubabunika mutima busana n’omwatsi mulebe owakolawa n’omughala kutse mwali wetu mulebe omo ndeko. Omukwenda Paulo mwaminya ngoko hanganabya endambi itwabya ‘n’omwatsi oko ghundi’ mughala wetu kutse mwali wetu. Nibya, abandi banganabya n’amalengekania awatuwene okw’itwe. Twamatendiyikakirya, ekyo ikyanganaleka itwabika ekinigha. Ekinigha, kyanganaleka omundu inyayihighula oko bandu ba Yehova. Tulangire ekyahikira Pablo, mughala wetu w’omo Amerika y’Endina. Mubamulegha ambu mwakakola erilolo erikalire, neryo amalusibwako lusunzo lw’eribya musyakulu w’endeko. Mwakolaki? Pablo akabugha ati: “Munahitana kutsibu neryo munayihighula lyolo-lyolo oko ndeko.”

7. Obunya-mutima obutatekene bwanganaleka omundu inyayowa ati?

⁷ Obunya-mutima obutatekene bwanganakenderya omundu oyo waketa emighambo ya Yehova kera, ikyaleka inyayowa nga syatolere eryanzwa na Yehova. Nibya, n’omo anabindula omutima n’erighanyirwa, anganayowa nga syalyabya mundu oyuwene oyutolere eribya mughuma w’oko bandu b’oMungu. Mughala wetu oyukahulawamo Francisco mwayowa atya. Akabugha ati: “Munaya omo karipio busana n’obusingiri. N’omo nanabya ngaya oko mihindano oko nzuko, endambi muyahika namaluhira omo mutima n’eriyowa nga sinitolere eribya mughuma w’oko bandu ba Yehova. Obunya-mutima bwaghe ibukabera erinikenderya, kandi munabya ngalangira Yehova ngasyalyanighanyira. Ebiro mubyahika, namabya mutuliri oyukitekola.” Ukalangira uti abagaghala n’abali betu abakalaba omo myatsi eyikalire eyiri ng’eyo twamabikaniako omo nungu 4, 7? Ukanakwirirabo obulighe? N’eky’omughaso kutsibu, Yehova akabalangira ati?

8. Yehova akanibirirawa abamukolera kwehi? Kanaya.

⁸ Abandu ababya bakamukolera aliwe  abaleka omo katambi kalebe, Yehova syalibirirawabo, n’ebyosi ebyo babirikola omo omubírí wiwe. (Ebr. 6:10) Omuminyereri Isaya mwakolesya ekisosekano erikangania ngoko Yehova akatsomana abandu biwe. Mwahandika ati: ‘Asyalisya ekihangulo kiwe ngʼomulisya. Asyakumakumira haghuma ebyana byʼesyombuli omo byala biwe, n’erihekabyo oko kikuba kiwe.’ (Isa. 40:11) Yehova, omulisya mukulu, akayowa ati akalangira omughuma w’oko baghombe biwe akaleka erimukolera? Yesu mwakangania ngoko Yehova akayowa omughulu abulaya abigha biwe ati: “Mukaganirayaki kwehi? Omundu amabya awite esyombuli igana, nʼenguma ya kusyo yamatala, isyendisigania esyombuli makumi mwenda nʼomwenda oko bitwa, nʼeriyasonda-sonda embuli eyiriatala? Neryo amabanayo, kwenene ngabuga nenyu, akatsemerayo kwilaba amakumi mwenda nʼomwenda esitetatala.”​—Mat. 18:12, 13.

9. Abalisya abuwene ba kera ibakakolera esyombuli syabo syo bati? (Lebaya epitsa eyiri oko kijalada.)

⁹ Ekyangaleka itwasosekania Yehova n’omulisya niki? Kusangwa omo biro bya kera, omulisya inyikatsomana esyombuli siwe syo kutsibu-tsibu. Eky’erileberyako, Dawidi mwita endale n’edubu busana n’eriteya esyombuli siwe. (1 Sam. 17:34, 35) Omulisya oyuwene abya inyanganaminya ngoko embuli yabiribula omo sindi n’omo yangabya ini nguma nyisa. (Yoa. 10:3, 14) Omulisya ng’oyo, abya inyanganasigha esindi mbuli 99 omo butsunga kutse omo byala by’oghundi mulisya neryo inyayarondya enguma eyiryatala. Yesu mwakolesya ekisosekano ekyo atoke eritukangirirya omwatsi w’omughaso ono: “Tata wage oyuli elubula sianzire omuguma wʼoko bana balere aba akahera.”​—Mat. 18:14.

10. Ngoko kiri omo Ezekieli 34:11-16, Yehova mwalagha erikolaki?

¹⁰ Yehova atwanzire itwe bosi erihirako “n’abake” ababiriyihighula oko bandu biwe. Erilabira omuminyereri Ezekieli, oMungu mwalagha ati akendisyasondya esyombuli siwe esyabiritala n’eriwatikyasyo eritasyayowa ndeke bunya-kirimu. Kandi mwakangania emyatsi eyo angakola atoke eriwatikyasyo, emyatsi  eyo omulisya Muisraeli abya atolere erikola embuli yiwe yamahera. (Soma Ezekieli 34:11-16.) Eky’erimbere, kyabya kitolere omulisya inyayarondya embuli, ekyo ikikasaba endambi nene n’akaghala. Neryo abibanayo, ikikatolera omulisya inyaletayo omo kihangulo. Kandi embuli yamabya imuyikahutala kutse iyikwire enzala, omulisya inyakawatikayayo omo lwanzo, inyanganalunga obubune bwayo, inyasulubirirayo n’erihayo akalyo. Litolere abasyakulu b’endeko, abalisya ‘b’esyombuli sy’oMungu,’ ibakola batya batoke eriwatikya esyombuli silebe esyabiriyihighula oko ndeko. (1 Pet. 5:2, 3) Abasyakulu banemurondya abandu abo, banemuwatikyabo erisuba omo ndeko n’eribawatikya erisyabya bira ba Yehova. *

11. Omulisya oyuwene akabya inyanasi mwatsi wahi?

¹¹ Omulisya oyuwene akabya inyanasi ngoko embuli yanganatala. Neryo embuli yamatala, omulisya syalihunzayo. Tulangire ngoko Yehova akolera abaghuma b’oko baghombe biwe abayihighula okw’iye omo mughulu mulebe.

12. Yehova mwakolera Yona y’ati?

¹² Omuminyereri Yona mwatibita omubírí owahabawa. N’omo anakola atya, Yehova mwataluniamughusa. Ng’omulisya oyuwene, Yehova mwalamya Yona n’erimuwatikya eribya n’akaghala akatolere eriberererya akasi akahabawa. (Yona 2:7; 3:1, 2) Enyuma syaho, oMungu mwakolesya ekiti eriwatikya Yona erilangira omughaso w’obuyingo b’omundu. (Yona 4:10, 11) Ekyo kyamatwighisyaki? Siritolere abasyakulu b’endoko ibabya bakaluha luba eriwatikya abandu ababirileka erikola. Aliwe, abasyakulu bakayikasa eriminya ekyaleka embuli iyatala. Kandi embuli yikabya yasuba omo ndeko, abasyakulu b’endeko bakalola embere eritsomanayo n’erikanganiayo olwanzo.

13. Twangigha somo yahi ngoko Yehova akolera omuhandiki w’ Esyonyimbo esura 73?

¹³ Oyo wahandika w’ekitabu ky’ Esyonyimbo esura 73, mwabunika mutima omughulu  alangira abandu babi bakabya nga bakatoka omo myatsi yosi eyo bakakola. Mwayibwira ati erikola erisonda ly’oMungu nga kiwite mughasoki. (Esyo. 73:12, 13, 16) Yehova mwakolaki? Mwatatsweba omulume oyo. Aliwe, oMungu mwaligha ebinywa by’omuhandiki w’esyonyimbo oyo bihandikawe omo Biblia. Oko nduli, omuhandiki w’esyonyimbo oyo mwalangira ngoko eribya mwira wa Yehova ni ky’omughaso kwilaba ekindu kyosi-kyosi. (Esyo. 73:23, 24, 26, 28) Kyamatwighisyaki? Siritolere abasyakulu ibatswera luba-luba omundu oyukatsuka eritika-tika ati erikolera Yehova nga kikanaletera endundi. Omo mwanya w’ekyo, litolere abasyakulu ibayikasa eriminya ekikaleka abandu ng’abo ibabugha n’erikola batya. Aho, abasyakulu ibakenditoka eriwatikya abandu abo erilabira Amasako.

14. Busanaki Eliya abya alaghire oko buwatikya, na Yehova mwamuwatikya ati?

¹⁴ Omuminyereri Eliya mwayibatsira kughulu busana n’erisagha Yezabeli. (1 Abam. 19:1-3) Mwalengekania ati iye musa yukisiya oko baminyereri ba Yehova, neryo mwayowa ng’akaluhira busa. Eliya mwabunika mutima kutsibu erihika oko kika ky’eriyisabira oluholo. (1 Abam. 19:4, 10) Omo mwanya w’erikaramira Eliya, Yehova mwamukangania ngoko syali iyuwene, ngoko anganayiketera akaghala k’oMungu, kandi ngoko akinawite omubírí munene w’erikola. Yehova mwahulikirira Eliya omo lukogho akakania oko bikamuhanga-hangaya kandi mwamuha omubírí muhya-muhya. (1 Abam. 19:11-16, 18) Ekyo kyamatwighisyaki? Itwe bosi, kutsibu-tsibu abasyakulu b’endeko, litolere itwakolera esyombuli sy’oMungu  omo lukogho. N’omo omundu anganakangania obuhitane kutse inyayowa nga syatolere erighanyirwa na Yehova, abasyakulu bakendimuhulikirira ndeke akakania ebiri omo mutima wiwe. Neryo bakendiyikasa erikangania embuli eyitere ngoko Yehova amutsomene kutsibu.

15. Ngoko kiri omo Yoane 6:39, Yesu akalangira esyombuli sya Tata wiwe sy’ati?

¹⁵ Yehova anzire itwabya n’amalengekania wahi oko mbuli yiwe eyitere? Twanganighira oko ky’erileberyako kya Yesu. Mwaminya ngoko obuli mbuli ya Yehova ni y’obughuli embere siwe, okw’ekyo Yesu mwakola ekyosi ekyo angatoka eriwatikya “esyombuli esiherire syʼenyumba ya Israeli” sitoke erisuba oko Yehova. (Mat. 15:24; Luka 19:9, 10) Yesu ni mulisya oyuwene, mwayikasa eritendiherya n’embuli ya Yehova n’enguma.​—Soma Yoane 6:39.

16-17. Abasyakulu b’endeko litolere ibabya n’amalengekania wahi oko kasi k’eriwatikya ababirileka erikola? (Lebaya ekisanduku “ Embuli eyitere yikayowa yiti.”)

¹⁶ Omukwenda Paulo mwabwira abasyakulu b’omo ndeko ye Efeso ati litolere ibigha Yesu. “Litolere imwawatikya abandu bolo, kandi mwibuke ebinywa ebyo Mukama Yesu abuga iyowenewene ati, ‘Erihitya likaleta obutseme kwilaba erihabwa.’” (Emib. 20:17, 35) Erisako eryo lyamakangania ngoko abasyakulu b’endeko bawite akasi k’omughaso ak’eriteya abandu ba Yehova. Omusyakulu w’endeko omo Espanye oyukahulawamo Salvador akabugha ati: “Ngabya nalangira ngoko Yehova akatsomana esyombulu siwe esitere syo kutsibu, kikanikuna erikola ekyosi ekyo nangatoka eriwatikyasyo. Kundi niri mulisya w’obunya-kirimu, ninasi ngoko Yehova anzire inatsomana esyombuli siwe.”

¹⁷ Abosi abo tulyakanayako omo mwatsi ono abayihighula oko ndeko babiriwatikibwa erisuba oko Yehova. Na munabwire, abandi bandu bangyi ababiriyihighula oko ndeko nabo bananzire erikola batya. Omwatsi owakwamire akendikangania ndeke ekyo twangakola tutoke eriwatikyabo erisuba oko Yehova.