1-2. Busanaki erikwama olughobe lwa Yesu lyanganatokekana okwitwe? Ulete eky’erileberyako.

TERILENGEKANIA iwune omo kikumula ky’abandu abakalenderera omo musitu owalimo ehatari n’ebyondo. Omundu oyo wasi omusitu oyo wo ndeke anemubasondolya. Akabasula, anemusigha enyuma siwe y’olughobe omo byondo. Katambi kalebe, sighukimulangire! Aliwe sighusaghire n’ahake. Omo mwanya w’aho, iwe haghuma n’abo uli nabo munemukwama olughobe lw’omusondoli lo ndeke!

² Itwe Bakristo b’ekwenene, tuli omo lughendo olusosekanibwe n’erilaba omo musitu owalimo ehatari, ni bughambu ekihugho kibi kino. Eky’eritsemesya, Yehova abirituha omusondoli oyuhika-hikene​—Omughala wiwe, Yesu Kristo oyo litolere itwakwama olughobe lwiwe lo ndeke. (1 Pet. 2:21) Erikwamana n’omwatsi owo eBiblia ikakanayako, hano Petero akasosekanaya Yesu n’omusondoli. Ngoko omusondoli akasigha olughobe lw’enyuma siwe, na Yesu mwasigha enyuma y’olughobe olo twangakwama. Tulebaye amabulyo asatu awalebirye erikwama olughobe lwiwe. Erikwama olughobe lwa Yesu ni bughambuki? Busanaki litolere itwakama olughobe lwa Yesu? Kandi twangakwama olughobe lwa Yesu lo tuti?

3. Erikwama olughobe lw’omundu mulebe ni bughambuki?

³ Erikwama olughobe lw’omundu mulebe ni bughambuki? Omo Biblia, ekinywa “erilendera” n’ekinywa “ebisando” ndambi silebe bikakanaya oko mighendere y’omundu omo ngebe yiwe. (Enz. 6:9; Emis. 4:26) Ngoko omundu akayighendaya lyanganasosekanibwa n’olughobe olo akasigha enyuma siwe akaghenda. Neryo erikwama olughobe lw’omundu mulebe ni  bughambu ly’erikwama eky’erileberyako kiwe, kutse erikwama emibere yiwe.

4. Erikwama olughobe lwa Yesu ni bughambuki?

⁴ Nikwa, erikwama olughobe lwa Yesu ni bughambuki? Omo kikuhi ry’erikwama eky’erileberyako kiwe. Omo risako erihanganire omwatsi wetu, omukwenda Petero akakanaya oko ky’erileberyako kibuya ekyo Yesu asigha eky’eriyiyinia omo maligho; aliwe, twanganigha Yesu y’omo sindi nzira nyingyi. (1 Pet. 2:18-25) Kwenene, engebe yosi ya Yesu, ni bughambu ebyosi ebyo akola n’eribugha ni ky’erileberyako ekyo twangakwama.

5. Abandu abatahika-hikene, kwenene banganatoka erikwama eky’erileberyako kya Yesu? Kanaya.

⁵ Itwe bandu abatahika-hikene, kwenene twanganatoka erikwama eky’erileberyako kya Yesu? Inga, twanganatoka. Twibuke ngoko Petero akatusaba “erikwama olughobe lwa [Yesu]” lo ndeke butsira omo nzira eyihika-hikene. Twamabikwama olughobe lwa Yesu lo ndeke, itukendibya tukayiteghererya erikwama ebinywa by’omukwenda Yoane bino: ‘Oyukabugha ati ali emwisi sy’oMungu, litolere naye inialendera ngoko Yesu alendera.’​—1 Yoa. 2:6.

6-7. Busanaki twanganabugha tuti erikwama olughobe lwa Yesu lyanganatuwatikya eribya n’obwira obuwene haghuma na Yehova?

⁶ Erikwama olughobe lwa Yesu rikendileka itwabya n’obwira obuwene haghuma na Yehova. Tukabugha tutya busanaki? Eky’erimbere, Yesu mwatusighira eky’erileberyako kibuya ky’eribyaho omo nzira eyikatsemesaya oMungu. (Yoa. 8:29) Neryo twamabikwama olughobe lwa Yesu, itukenditsemesya Yehova. Kandi twanganikirirya ngoko Tata wetu w’elubula akendiyitunda hakuhi n’abakayikasa kutsibu eribya bira biwe.​—Yak. 4:8.

⁷ Eky’akabiri, Yesu mwigha emibere ya Tata wiwe y’omo nzira eyihika-hikene. Busana n’ekyo Yesu anganabughire ati: “Oyo wamanyilangira iniabirilangira Tata.” (Yoa. 14:9)  Omughulu tukigha emibere mibuya ya Yesu n’enzira eyo abya akakoleramo abandi, ng’erikwira omuhagha y’obulighe, n’omukali oyo wabya akwire obukoni obukalire kutsibu, kutya n’abaholerawa n’abanzwa babo​—tukabya itukigha emibere ya Yehova yo ndeke. (Mar. 1:40, 41; 5:25-34; Yoa. 11:33-35) Omughulu tukigha emibere mibuya ya Yehova, tukayitunda kutsibu hakuhi naye.

8. Busanaki erikwama olughobe lwa Yesu likendituwatikya ‘erikinda ekihugho?’ Kanaya.

⁸ Twamabikwama olughobe lwa Yesu isitwendiligha tuti ekihugho kibi kino kitukakiraye erilengekania buli oko mubírí owo tukakolera Yehova. Omo righolo ly’omwiso ly’engebe ya Yesu oko kihugho, Yesu mwabugha ati: “Nabirikinda ekihugho.” (Yoa. 16:33) Asondibugha ati mwataligha ati amalengekania, emiradi, n’abandu b’omo kihugho kino bimukakiraye erilengekania buli oko mubírí wiwe. Yesu mwatibirirwa n’ahake ekyaleka iniatumwa oko kihugho​—erimira Yehova. Ibwa netu? Omo kihugho kino, muli emyatsi mingyi eyangatukakirya erilengekania buli oko mubírí owo tukakolera Yehova. Aliwe twamabilola embere erikola erisonda lya Yehova nga Yesu, netu ‘itukendikinda’ ekihugho.​—1 Yoa. 5:5.

9. Twamanza erilola embere omo nzira eyikalolaya oko ngebe y’erikota, litolere itwakolaki?

⁹ Erikwama olughobe lwa Yesu likalolaya oko ngebe y’erikota. Omughulu omulwana muteke abulaya ng’angakolaki atoke eribana engebe y’erikota, Yesu mwamusubirya ati: “Wase unyikwame.” (Mat. 19:16-21) Yesu mwabwira Abayahudi balebe abatabya bikirirye ngoko iye ni Kristo ati: “Esyombuli syaghe . . . sikanyikwama. Naghe, ngahasyo engebe y’erikota.” (Yoa. 10:24-29) Yesu, mwabwira Nikodemo, omulembya w’eSanhedrini oyo wikiriraya amakangirirya wiwe ati ‘abamwikirirye’ bangabere ‘n’engebe y’erikota.’ (Yoa. 3:16) Tukakanganaya ngoko twikirirye Yesu omughulu tukakolesaya ebyakangiriraya omo binywa n’erilabira omo eky’erileberyako kiwe. Twamabikola tutya, itukendisighala omo nzira eyikalolaya oko ngebe y’erikota.​—Mat. 7:14.

10. Twamanza eriminya Yesu yo ndeke, litolere itwakolaki? (Yoane 17:3)

¹⁰ Embere sy’eritoka erikwama olughobe lwa Yesu lo ndeke, litolere itwatsuka erimuminya. (Soma Yoane 17:3.) ‘Erigha eriminya’ Yesu ni mwatsi w’erikola butsira erileka. Litolere itwalola embere omwigha bingyi okwiye, ni bughambu erigha eriminya emibere yiwe mibuya, amalengekania wiwe, n’esyokanuni siwe. Nomo twangabya itwabiribugha omo kwenene mo biro bingahi, litolere itwayitsinga ‘erigha eriminya’ Yehova n’Omughala wiwe.

11. Esyo Enjili ini sirimo myatsi yahi?

¹¹ Erituwatikya tuhike okwiminya Mughala wiwe, busana n’olwanzo, Yehova mwahira omo Kinywa kiwe mw’esyo Enjili ini. Esyo Enjili sirimo  emyatsi eyilebirye engebe ya Yesu n’omubírí wiwe. Emyatsi eyo yikatubwira ebyo Yesu abugha, iyatukangania ebyakola, n’eritubisulira ng’abya akayowa ati. Ebitabu bini ebyo, bikatuwatikaya “erighanirya” ndeke oko ky’erileberyako kya Yesu. (Ebr. 12:3) Kwenene, birimo olughobe olo Yesu asigha enyuma wiwe. Neryo, twamabiyiteghererya esyo Enjili syo ndeke, itwanganatoka eriminya Yesu yo ndeke kutsibu. Omwikola tutya, itwanganatoka erikwama olughobe lwa Yesu lo ndeke.

12. Twangakolaki tutoke eribana endundi nene omo esyo Enjili?

¹² Twamanza eribana omo syo Enjili mw’endundi nene, siritolere eribya tukasomasyo lisa. Litolere itwayihirira h’endambi y’erighasyo ndeke n’erilengekania kusyo ko buli. (Ulingiriranaye ne Yosua 1:8.) Neryo tukanaye oko myatsi ibiri eyangatuwatikya erilengekania oko syo Enjili ko buli n’erikolesya ebyo tukasomo musyo.

13. Wangayira wuti utoke eribya ng’ukayilangirira emyatsi eyiri omo syo Enjili?

¹³ Eky’erimbere, ubye ng’ukayilangirira emyatsi. Ukolesaye obulengekania bwaghu erilangira, erihulikirira, n’eriyowa nga wabyaho emyatsi yikakoleka. Erikuwatikya erikola utya, ukwese-kwese emyatsi y’omo bitabu by’erikweseramo ebikateghekanibawa n’endondeko ya Yehova. Uyiteghereraye ebitimbire oko mwatsi ni bughambu emyatsi eyiri oho ndata n’eyisubukire erisako eryo ukigha. Usondaye emyatsi eyilebirye abandu n’ebiharo ebikanibweko omo mwatsi. Ulingiriranaye omwatsi owo ukigha n’oghundi mwatsi owahambene nagho owakabanika omo yindi Enjili. Hakanabya endambi, omo Enjili nguma imwabanika emyatsi eyite omo yindi Enjili.

14-15. Twangakolaki tutoke erikolesya emyatsi eyiri omo syo Enjili omo ngebe yetu?

¹⁴ Eky’akabiri, ukolesaye ebiri omo syo Enjili omo ngebe yaghu. (Yoa. 13:17) Neryo, wabigha ndeke omwatsi mulebe awali omo Enjili, iwayibulya uti: ‘Omo mwatsi ono mune omwatsi owo nangakolesya omo ngebe yaghe? Nangakolesya omwatsi ono wo niti nitoke eriwatikya oghundi mundu?’ Lengekanaya oko mundu mulebe,  neryo oko ndambi eyitolere, umubwire esomo eyo ulyigha, ukolesaye amenge n’olwanzo.

¹⁵ Tulangire eky’erileberyako ekikakanganaya ngoko twangakolesya amahano abiri ayo. Tukenditsunguzya omwatsi owalebirye omukwakali mwera oyo Yesu alangira omo hekalu.

16. Soma Mariko 12:41, neryo ukanaye erikwamana n’erilengekania lyaghu emyatsi nga muyalaba yiti.

¹⁶ Ubye ng’ukayilangirira emyatsi. (Soma Mariko 12:41.) Ulengekanaye omwatsi ng’akoleka ati. Kyabya kiro 11 oko Mwisi we Nisani omwaka 33 M.W.​—ihakisiya hakuhi yenga nguma embere Yesu ahole. Yesu mwalabya esyondambi nyingyi sy’ekiro ekyo akakangirira omo hekalu. Aliwe, abakulu b’ebisomo ababya bamuponire babya bakamusonda k’omwagha. Embere syaho, abaghuma ba kubo babya ibabirimubulya ng’akakola emibírí yiwe y’omo butoki bwandi. Abandi mubamubulya amabulyo agho babya bakalengekania bati syangatoka erisubirya kugho. (Mar. 11:27-33; 12:13-34) Neryo Yesu mwaya oko lundi luhande lwe hekalu. Ahabya aho​—alinga habya hakahulwa mo ekibugha ky’abakali​—inianganalangira ebibo by’ehekalu ebitondekene oko luhimbo. Mwikala n’eritsuka erilangira abandu bakahira ebihembo byabo by’omo bibo. Mwalangira abateke bangyi bakahira mw’ebitsipa bingyi. Alinga ahabya ikere habya hakuhi, neryo inianganowa omulenge w’ebitsipa omughulu bikatoghera omo bibo.

17. Omukwakali mwera oyukanibweko omo Mariko 12:42 mwakolaki?

¹⁷ Soma Mariko 12:42. Habere habilaba akatambi kalebe, Yesu mwatungerera omukali mughuma. Abya “mukwakali mwera.” (Luka 21:2) Amaisa syabya amolobere; kandi alinga n’eribana ebyo alaghireko irimukalireko. Aliwe, mwayitunda hakuhi n’ekibo kighuma, neryo omo bubiso-biso mwatogherya mw’esyosenge ibiri sisa sy’omulinga, alinga musitowika nibya sikatoghera omo kibo. Yesu mwaminya ebyahira omo kibo. Mwahiramo esyosenge ibiri sisa sy’omulinga, esengi y’obughuli buke kutsibu oko mughulu oyo. Nibya esyofranga esyo syabya isisyangatoka erighula n’ekisukali kighuma, ekighuma ky’oko hinyunyu ehyabya hikaghulibwa mo by’erilya.

18. Ngoko kihandikirwe omo Mariko 12:43, 44, Yesu mwabugha atiki oko buhere b’omukwakali?

¹⁸ Soma Mariko 12:43, 44. Yesu mwasweka kutsibu busana n’omukwakali oyo. Neryo mwabirikira abigha biwe, mwabakangya omukwakali oyo, n’eribugha ati: “Omukwakali oyu amahira omo kibo mo bingyi kwilaba abandi bosi.” Neryo mwabugha ati: “Abandi bosi [kutsibutsibu abateke] mubakahiramo busana n’ebindu byabo bingyi, nikwa iye omo bwera buwe mwakahiramo ebyosi awite, mwakaha ebyosi alue awite ebyo angalire.” Omughulu omukwakali mutaleghula oyu ateka olufuranga l’omwiso olwabya awiteko ekiro ekyo, mwahira engebe yiwe y’omo byala bya Yehova.​—Esy. 26:3.

19. Ni somo yahi y’omughaso eyo twangigha omo binywa bya Yesu ebilebirye omukwakali mwera?

¹⁹ Ukolesaye omwatsi omo ngebe yaghu. Uyibulaye uti ‘nangigha somo yahi y’omo binywa bya Yesu ebilebirye omukwakali mwera?’ Ulengekanaye oko mukwakali oyo. Alinga abya anzire eriha Yehova yo bingyi okwaho. N’omo bine bitya, mwakola ekyo angatokire; mwaha Yehova y’ebindu biwe bibuya ebyabya awiteko. Na Yesu mwaminya ngoko ekihembo kiwe kyabya ky’obughuli bunene omo meso wa Tata wiwe. Neryo, hano hali esomo y’omughaso okwitwe: Yehova akatsema omughulu tukamuha ebindu byetu bibuya, ni bughambu omubírí wetu ogho tukakola n’omutima wetu wosi n’enafsi yetu yosi. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Yehova akatsema omughulu akatulangira tukakola ebyosi ebyo twangatoka! Akanuni ako kalebirye  endambi n’akaghala ako tukakolesaya omwimuramya, ng’erisangira oko mubírí w’eritulira n’eriya oko mihindano.

20. Wangakolesya wuti esomo eyikabanika omo mwatsi owakakanaya oko mukwakali mwera? Ulete eky’erileberyako.

²⁰ Wangakolesya wuti esomo eyikabanika omo mwatsi owakakanaya oko mukwakali mwera? Terilengekania oko bandu balebe abangasikibwa omutima omundu amabibukya ngoko Yehova akatsemera ebyo bakayikasa erimukolera. Eky’erileberyako, wanganaminya mwali wetu mulebe oyukekeluhire oyukayitsweba, kutse oyukayowa nga syawite mughaso kusangwa syakiwite akaghala k’erikola bingyi ngoko abya akakola kera omo mubírí w’eritulira? Kutse, wanganibuka mughala wetu mulebe oyukwire obukoni b’omughulu muli kandi obukalire oyo wabiribunika mutima kusangwa syangasyatoka erihika oko buli muhindano oko Kisenge ky’oBwami? Uwatikaye abandu abali ng’abo omwikolesya ebinywa “bibuya ebikawatikaya n’erihimba bandu.” (Efe. 4:29) Ukanaye nabo oko somo eyikahimba eyo twamigha omo mwatsi owakakanaya oko mukwakali mwera. Ebinywa byaghu ebikahimba byanganabawatikya erilangira ndeke-ndeke ngoko Yehova akatsema omughulu tukamuha ebindu bibuya ebyo tuwite. (Emi. 15:23; 1 Tes. 5:11) Omughulu ukasima abandi kundi bakaha Yehova y’ebibuya ebyo bawite​—n’omo byangalangirika nga ni bike buyira​—ukabya iwukakwama olughobe lwa Yesu lo ndeke.

21. Uyisoghire kundu erikolaki?

²¹ Tukasima kutsibu busana n’emyatsi mingyi eyilebirye engebe ya Yesu eyiri omo syo Enjili kundi yikatuwatikaya erigha emibere yiwe, n’erikwama olughobe lwiwe lo ndeke! Uteghekanaye eprograme y’eriyighisya iwuwene, kutse ey’eriramya ly’eka ey’erisonda erigha bingyi oko syo Enjili. Twibuke ngoko twamanza eribana endundi nene y’omo programe eyiri ng’eyo, litolere itwabya nga tukayilangirira emyatsi n’erikolesya y’omo ngebe yetu. Eritomeka okwaho, twamanza erigha ebyo Yesu akola, litolere itwahulikirira ebyabugha. Omo mwatsi owakwamire tukendilangira nga twangigha myatsi yahi y’omo binywa by’omwiso bya Yesu inyakinawite engebe y’ekinya-mubírí.