OMWATSI W’ERIGHA 1
Uyibombeke kandi uyiketere Yehova
ERISAKO LY’OMWAKA 2021: “Amaka wenyu asyabya omw’iyibombeka n’eriyiketera.”—ISA. 30:15, nwt.
OLWIMBO 3 Amaka, amaha, n’eriyiketera lyetu
EBIKENDIKANIBWAKO *
1. Ng’Omwami Dawidi, twanganayibulya eribulyo lyahi?
ITWE bosi twanzire eribya n’engebe eyitekene. Sihali oyukanza erihangya-hangya. Aliwe hakanabya akatambi itwahangyahangya. Abaghombe ba Yehova balebe banganayibulya ngoko Omwami Dawidi abulaya Yehova ati: “Erikolyahi nasyakwa obulige omo kirimu kyage kwehi?”—Esy. 13:2.
2. Omo mwatsi ono, tukendikania okuki?
2 N’omo itwe bosi hakanabya akatambi itwahangya-hangya, hane emyatsi eyo twangakola tutoke erikinda erihangya hangya. Omo mwatsi ono tukendikania oko myatsi milebe eyanganaleka itwahangya-hangya. N’enyuma waho, tukendikania oko myatsi ndatu eyo twangakola, eyanganatuwatikya erisighala itunatekene n’omo twangabya omo maligho.
EBYANGALEKA ITWAHANGYA-HANGYA NI BYAHI?
3. Ni myatsi yahi eyikaleka itwahangya-hangya, kandi twanganatoka erikakiryayo kwehi?
3 Hali myatsi mingyi eyikaleka itwahangya-hangya, kandi sitwangatoka erikakirya emyatsi milebe ya kuyo. Eky’erileberyako, hane ebindu bilebe ebyo tutetwangatoka erikakirya, ng’eripanda ly’ebeyi y’akalyo ne y’esyongimba, kutse ey’eriliha enyumba y’obuli mwaka; kutse sitwangaminya abo tukakola nabo omubírí kutse abo tukasoma nabo ngabangakolesya esyonzira syahi eritukuna eritendibugha ekwenene, kutse erileka itwakola obusingiri. Kandi sitwangakakirya abandu b’omo kiharo kyetu b’erikola obubi. Tukahikirawa n’amaligho ayo kundi tuli omo kihugho ekyo amalengekania w’abandu syahambene n’esyokanuni sy’eBiblia. Sitani, omungu w’ekihugho kino, anasi ngoko “nʼamagali wʼekihugo” anganaleka Mat. 13:22; 1 Yoa. 5:19) Sikiswekaya erilangira ngoko ekihugho kyuswiremo amaligho awakaleka abandu ibahangya-hangya kutsibu!
abandu balebe ibaleka erikolera Yehova. (4. Ekyangatuhikira niki twamabya tukahangya-hangya kutsibu busana n’amaligho wetu?
4 Twanganabya tukalengekania kutsibu oko maligho wetu nekyo ikyaleka itwahangya hangya kutsibu. Eky’erileberyako, twanganahangya-hangya kutsibu kusangya situwite oko syofranga esitosire erighula ebyo tulaghireko, kutse esyondwala syanganaleka itwataluka erikola omubírí wetu kutse itwaheryagho. Kandi twanganahangya-hangya busana n’erilengekania tuti twanganasyataluka erisighala bataleghula omughulu w’erilengwako erihalya oko mughambo w’oMungu. Hakisiya hake abandu abo Sitani akasondola ibalwa n’abandu b’oMungu. Neryo twanganahangya-hangya nga tukesyakola tuti omughulu abandu ba Sitani bakasyayibamba okwitwe. Twanganayibulya tuti: “Nina kibi okw’ingye erihangya-hangya busana n’emyatsi eyo?”
5. Yesu asonda eribugha atiki omughulu abugha ati: “Simuyiluhaye n’amaganiryo”?
5 Tunasi ngoko Yesu mwabwira abigha biwe ati: “Simuyiluhaye nʼamaganiryo.” (Mat. 6:25) Nikwa ekyo nibughambu Yesu asonda eribugha ati isitwabya tukahangya-hangya na hake kwehi? Iyehe! Eribugha ekwenene, abaghombe balebe ba Yehova ba kera mubanabya n’erihangya-hangya, aliwe Yehova mwataleka eryanzabo. * (1 Bam. 19:4; Esy. 6:3) Yesu abya akakangania ngoko silitolere tukahangya-hangya kutsibu busana n’engebe. Syanzire itwahangya-hangya kutsibu busana n’engebe erihika oko kika ky’eritendisyakola omubírí w’oMungu n’omuhwa. Ni myatsi yahi yo yangatuwatikya erikinda erihangya-hangya?—Lebaya akasanduku “Ngoko wangakola.”
EMYATSI NDATU EYANGATUWATIKYA ERITEKANA
6. Ngoko kiri omo Abanya Filipi 4:6, 7, ekyangatutulerya omughulu tuli omo maligho ni kyahi?
6 (1) Ubye ukasaba. Abakristo abali omo maligho batolere ibasaba obuwatikya bwa Yehova. (1 Pet. 5:7) Yehova anganasubirya oko misabe yaghu omwikuha ‘obuholo b’oMungu, obulabire amenge gosi.’ (Soma Abanya Filipi 4:6, 7.) Yehova akendikuha obuholo obo erilabira akaghala kiwe kabuyirire.—Gal. 5:22.
7. Omughulu tukasaba oMungu, litolere itwibuka mwatsi wahi?
7 Omughulu ukasaba Yehova, umubwire ebyosi ebiri omo mutima waghu. Umubwire amaligho waghu, kandi umukaniraye ngoko ukayowa busana nagho. Hamabya ihane amenge malebe awangawatikya eribugha amaligho ayo, usabe Yehova akuwatikaye eribana amenge ayo n’erikuha akaghala akangakuwatikya erikolesyagho. Wamabya isiwangatoka, usabe Yehova akuwatikaye eritendihangya-hangya kutsibu. Wamabibwira Yehova yo burora-rora ebyo ulaghireko omo misabe yaghu, iwukendilangira ngoko Yehova abirisubirya kuyo. Utitabana ekisubiryo ky’oko musabe waghu kw’aho-naho, isiwaluha. Yehova syanzire ukamubwira ekikakuhanga-hangaya lisa, aliwe kandi anzire iwahatikana omo misabe yaghu.—Luka 11:8-10.
8. Litolere itwahira omo misabe yetu moki?
8 Omughulu ukabwira Yehova y’ebikakuhanga hangaya, isiwabirirawa erihiramo 2 Emy. 18:31; Rom. 8:26.
n’ebinywa by’erisima. Litolere itwalangira emiyisa eyo Yehova akatuha n’omo twangabya omo maligho mangyi. Hanganabya akatambi iwabula ebinywa by’erikolesya ukabwira Yehova ngoko ukayowa, aliwe uminye ngoko Yehova akasubiraya n’oko misabe y’ebinywa bilebe ng’eribugha uti: ‘Yehova, niwatikaye kisi!’—9. Twangabana obuholo bw’ekwenene bo tuti?
9 (2) Uyiketere amenge wa Yehova, butsira awaghu. Oko mughulu wa Isaya, abandu b’eYuda mubasagha eribambirwa n’Abasuria. Bakasagha eritabalwa n’Abasuria, Abayuda mubaronda obuwatikya b’oko bapakani b’eMisiri. (Isa. 30:1, 2) Yehova mwabwirabo ati, eriyiketera eMisiri likendibitisya. (Isa. 30:7, 12, 13) Erilabira omuminyereri Isaya, Yehova mwabakangania ngoko bangabana obuholo bw’ekwenene. Mwabugha ati: “Amaka wenyu asyabya omw’iyibombeka n’eriyiketera”—Isa. 30:15b, nwt.
10. Ni myatsi yahi eyo twangakangania mw’eriyiketera Yehova?
10 Twangakangania tuti ngoko tuyiketere Yehova? Terilengekania oko eky’erileberyako kino. Tubughe tuti, wamabana omubírí owakendibya akakuletera esyofranga nene, aliwe akimaya endambi yaghu yosi n’erileka iwatakolera Yehova yo ndeke ngoko ulwe ukamukolera. Kutse tubughe tuti omundu oyo mukakola naye omubírí inyatsuka erikupatana, aliwe omundu oyo si mughombe wa Yehova. Kutse tubughe tuti, omundu ow’omo kihanda kyaghu iniakubwira ati: “Wamabilola embere erikolera oMungu ingendikughana.” Omo myatsi yosi eyi eriyisogha ndeke lyanganakala, aliwe Yehova anganakuha obusondoli obo ulaghireko. (Mat. 6:33; 10:37; 1 Kor. 7:39) Eribulyo lyarino, unemwendiyiketera obusondoli obu n’erikolesyabo?
11. Ni mwatsi wahi owakanibweko omo Biblia owangakuwatikya iwasighala iwunatulere omughulu ukendereribawa?
11 (3) Wighe erilabira eby’erileberyako ebyuwene n’ebituwene. EBiblia yirimo eby’erileberyako bingyi ebikakanganaya omughaso w’eriyibombeka n’eriyiketera Yehova. Omughulu ukasoma emyatsi eyo, lebaya ngoko Yehova awatikaya abaghombe biwe erisighala ibanatulere nomo banaghalibawa kutsibu. Eky’erileberyako, omughulu abakwenda batwalawa embere sy’eSanedrini, abakulu b’eSanedrini mubababwira bati baleke eritulira. Aliwe mubatasagha. Mubabugha n’obutubaha bati: “Litolere itwakenga oMungu kwilaba abandu.” (Emib. 5:29) Nikwa n’enyuma sy’erihunzwa, abakwenda mubatahangya-hangya. Busanaki? Kundi babya ibanasi ngoko Yehova akendibawatikya. Mwaghanzabo mo bandu abatolere aliwe, mubalola embere eritulughania engulu mbuya. (Emib. 5:40-42) Kandi, omughulu Setefano itawa, mwasighala inianatulere neryo mubalangira “obusu buwe ibwamasosa obusu bʼomulaika.” (Emib. 6:12-15) Busanaki? Kundi abya inianasi ndeke-ndeke ngoko Yehova akamughanza mo mundu oyutolere.
12. Ngoko kiri omo 1 Petero 3:14; 4:14, busanaki twanganabya n’obutseme n’omo twangendereribwa?
12 Abakwenda mubalangira ndeke-ndeke obuwatikya bwa Yehova. Mwabaha obutoki obw’erikola ebitiko-tiko. (Emib. 5:12-16; 6:8) Aliwe munabwire Yehova syalituha obutoki obw’erikola ebitiko-tiko. Nomo bine bitya erilabira Ekinywa kiwe, Yehova akatubwira ngoko omughulu tukaghalibawa busana n’erikola ekitunganene, akatutsemera kandi akatuha akaghala kiwe. (Soma 1 Petero 3:14; 4:14.) Omo mwanya w’erilengekania ngoko tukasyakola omughu w’obulighe bunene omo biro bikasa, litolere itwalengekania oko ekyo twangakola lino, nibughambu eriwatya eriyiketera lyetu oko Yehova n’omo butoki bwiwe bw’erituteya n’eritulamya. Ngoko Abakristo abo bakola, netu litolere itwayiketera endaghane ya Yesu eno: ‘Kusangwa nasyabaha ebinywa nʼamenge ayo sihali enzighu yenyu yasyatoka erisinga kutse eriyighana.’ Yesu mwatulagha ati: “Busana nʼerihatikana lyenyu mwasyabana engebe yenyu.” (Luka 21:12-19) Kandi wibuke ngoko Yehova anibukire obuli mwatsi oko baghombe biwe abakahola butaleghula. Busana n’ekyo, syangataluka erilubukyabo.
13. Eby’erileberyako by’abandu abatayibombeka n’eritendiyiketera Yehova by’anganatwighisyaki?
13 Kandi twanganigha erilabira eby’erileberyako by’abandu abatayibombeka n’eritendiyiketera Yehova. Eby’erileberyako ebituwene ebyo by’anganatuwatikya eritendikola ebibi ebyo bakola. Eky’erileberyako, omughulu Asa abya Mwami w’eYuda, mwayiketera Yehova omughulu ekikumula ky’abasuda kyasyalwa naye, neryo Yehova mwamutsumula, amakinda esyonzighu siwe. (2 Emy. 14:9-12) Enyuma waho, omughulu ekikumula kike ky’abasuda b’Omwami Baasa we Israeli basyalwa naye, Asa mwasaba obuwatikya bw’Esiria, omomwanya w’eriyiketera erilamya lya Yehova, ngoko anakola embere. (2 Emy. 16:1-3) N’embere sy’oluholo lwiwe, mwalwala kutsibu, aliwe mwatasaba Yehova y’obuwatikya.—2 Emy. 16:12.
14. Amakosa wa Asa angatwighisyaki?
14 Asa akatsuka eritabala, abya iniakayiketera Yehova omughu ali omo maligho. Aliwe enyuma waho, mwatasaba obuwatikya b’oMungu wiwe. Mwasombola erisoha esyombanza s’iyuwene-wene. Kandi mwasaba obuwatikya bw’Abasuria, atoke erilwa n’Abaisraeli. Aliwe, obuholo bwiwe mubwabya b’omughulu muke. Yehova mwamubwira erilabira omuminyereri ati: “Kusangwa wabiriyiketera omwami wʼeSuria, isulitayiketera Yehova, oMungu wawe, busana nʼeki, omulondo wʼOmwami wʼeSuria amabala erilua omo byala byawe.” (2 Emy. 16:7) Litolere itwayiteya okwilengekania tuti alinga twanganatoka erisoha esyombanza itwibene-bene, omo mwanya w’erisonda obusondoli bwa Yehova erilabira Ekinywa kiwe. Nibya n’omughulu hamabya eriyisoha lya luba-luba, litolere itwayiketera Yehova n’eritulera, neryo iniakendituwatikya.
15. Omughulu tukasoma eBiblia litolere itwakolaki?
15 (4) Uhambe amasako malebe w’omo bwenge. Omughulu wamasunga omo Biblia mw’amasako malebe awakakanganaya omughaso w’eriyibombeka n’eriyiketera Yehova, ubikegho omo bwenge. Wanganasomagho omo mulenge muli, kutse wanganahandikagho neryo iwabya ukasubirira mugho mo kangyi-kangyi. Yehova mwabwira Yosua ati abye akasoma ekitabu ky’omughambo omo musibo n’omo kiro, imwatoka erikola n’amenge. (Yos. 1:8, 9) Emilondo mingyi y’omo Kinywa ky’oMungu yanganakuwatikya eritulera iwune n’omo maligho.—Esy. 27:1-3; Emi. 3:25, 26.
16. Yehova akakolesaya endeko yati erituwatikya eriyibombeka n’eriyiketera iye?
16 (5) Ulabaye endambi haghuma n’abandu b’oMungu. Yehova akakolesaya abaghala na bali betu erituwatikya erisighala itunatulere n’eriyiketer’iye. Oko mihindano yetu tukabana amahano erilabira emikania, ebisubiryo by’abaghala na bali betu, n’eribya n’emikania eyikahimba haghuma n’abaghala na bali betu. (Ebr. 10:24, 25) Tukasubibawa mutima omughulu tukabwira abira betu abo tuyiketere omo ndeko ebikatuhanga-hangaya. “Ekinywa kibuya” ekikalua oko mwira kyanganatusubya mutima.—Emi. 12:25.
17. Ngoko kiri omo Abaebrania 6:19, amaha wetu w’Obwami anganatuwatikya ati eritulera nomo twangabya omo maligho?
17 (6) Uwataye amaha waghu. Amaha wetu w’Obwami ali “nge kindu kisikirye omutima ndeke,” akatusikaya omutima nomo twangabya nʼerihangya-hangya. (Soma Abaebrania 6:19.) Ulengekanaye oko syondaghane sya Yehova esy’omo biro bikasa. (Isa. 65:17) Ubye ukalengekania ighune omo kihugho kihya-kihya eky’obuholo, ekitemo erihangya-hangya. (Mika 4:4) Amaha waghu akendiwata omughulu ukabwiragho abandi. Ukole ngoko wangatoka eritulira n’erisangira omo mubírí w’eriyira abigha. Wamabikola utya, ekyo kyanganakukolya ‘okwiberererya erisika lyamaha erihika oko nduli.’—Ebr. 6:11.
18. Omo biro ebikasa ni myatsi yahi yo yanganasyatuhikira, kandi twanganasyakindagho tuti?
18 Enduli y’ekihugho kino yikaseghera hakuhi, tukendilola oko maligho mangyi awangaleka itwahangya-hangya. Erisako lyetu ly’omwaka ono we 2021 lyanganatuwatikya eriyiyinia omo maligho ayo n’erisighala itunatulere, butsira omo kaghala ketu itwibene, aliwe omwiyiketera Yehova. Omo mwaka wosi ono tukanganaye omo mikolere yetu ngoko twikirirye endaghane ya Yehova eno: “Amaka wenyu asyabya omw’iyibombeka n’eriyiketera.”—Isa. 30:15, nwt.
OLWIMBO 8 Yehova ni busaghiro bwetu
^ par. 5 Erisako ly’omwaka we 2021 likendikangania omughaso w’eriyiketera Yehova omughulu tuli omo maligho awakaleka itwahangya hangya lino n’omo biro bikasa. Omo mwatsi ono, tukendikania oko syonzira esyangatuwatikya erikolesya erihano eriri omo risako lyetu ly’omwaka.
^ par. 5 Abaghala na bali betu balebe abataleghula bakaghalawa busana n’erihangya-hangya kutsibu. Erihangya-hangya ngy’eryo lyanganatsandya omubiri w’omundu, kandi oyo sighomuhanda w’erihangya-hangya owo Yesu ahula.
^ par. 63 ERIKANIA OKO SYOPITSA: (1) Mwali wetu anemusaba kutsibu busana n’ebikamuhanga-hangaya.
^ par. 65 ERIKANIA OKO SYOPITSA: (2) Oko mubírí wabo, omo syondambi sy’eriluhuka, mwali wetu anemulya inianemusoma Ekinywa k’oMungu akarondya mukyo mw’amenge.
^ par. 67 ERIKANIA OKO SYOPITSA: (3) Anemulengekania buli oko by’erileberyako ebyuwene n’ebituwene ebiri omo Biblia.
^ par. 69 ERIKANIA OKO SYOPITSA: (4) Amahandika oko frigo yiwe kw’erisako elikamusubaya mutima ely’anzire erihamba omo bwenge bwiwe.
^ par. 71 ERIKANIA OKO SYOPITSA: (5) Anemutsemera eritulira haghuma n’abira biwe.
^ par. 73 ERIKANIA OKO SYOPITSA: (6) Anemuwatya amaha wiwe omwilengekania oko biro ebikasa.