1. Abandu bakabya n’obuba busana n’emyatsi milebe yahi?

 TULEBAYE emyatsi eyikwamire eyahikira Abimiri ba Yehova balebe. Nestor na mukali wiwe Maria, mobanza eriyakolera eyiri obwagha bw’abatuliri. * Eriberererya eriyisogha lyabo, ryabya ritolere ib’igha erikolesya esyofranga nge. Aliwe mobasagha bati banganabula eritsema kwenene bamabya bakakolesya esyofranga nge. Omughulu Biniam abya mwimiri wa Yehova omo kihugho ekyo baghanirye m’omubírí wetu, mwaminya ngoko akabya mughuma w’oko bandu b’oMungu, angan’endereribwa. Ekyo mokyamwita obuba. Aliwe, abya akasagha kutsibu kw’aho omughulu abya akalengekania ekihanda kiwe nga kikendiyira kiti kyabiminya ekisomo kiwe kihya-kihya. Valérie abya n’akasere akakalire kutsibu, kandi mwayikasa eribana omudoktere oyo wangasikya emyatsi eyo ikirirye eyiri omo Biblia eyilebirye omusasi. Kwenene, abya akasagha ati anganahola.

2. Busanaki litolere itw’igha erikakirya obuba bwetu?

² Wanabirikwa obuba obuli ng’obo? Kyabirihikira abangyi b’okw’itwe. Twamatendikakirya obuba bwetu, itwanganayisogha emyatsi eyituwene eyanganatsandya obwira bwetu haghuma na Yehova. Ekyo kyo Sitani anzire. Kandi akayikasa erikolesya obuba bwetu eritukuna eritendikwama ebyalayiro bya Yehova, erihirako n’ekyalayiro ky’eritula engulu mbuya. (Erib. 12:17) Sitani ni mubi, syalikwira abandu b’obulighe, kandi awite akaghala. Aliwe wanganayiteya okw’iye. Wuti?

3. Niki kyo kikendituwatikya erikinda obuba bwetu?

 ³ Twam’ikirirya ngoko Yehova atwanzire kandi ngoko ebiro byosi ane haghuma netu, Sitani syangatoka eritw’ubahisya. (Esy. 118:6) Eky’erileberyako, omuhandiki w’ Esyonyimbo 118 mwalaba omo myatsi milebe eyikahanga-hangaya kutsibu. Abya n’esyonzighu nyingyi, n’omo syonzighu esyo mwabya n’abandu b’olukengerwa (omulondo 9, 10). Ihakanabya endambi, iniasagha kutsibu (omulondo 13). Kandi Yehova mwamusuyira kutsibu (omulondo 18). Aliwe, omuhandiki w’Esyonyimbo oyo mwimba ati: “Sindiendisyubaha.” Niki kyo kyaleka iniayowa omo buholo mw’atya? Mwaminya ngoko nomo anamusuyira, Yehova Tata wiwe w’elubula abya amwanzire kutsibu. Omuhandiki w’Esyonyimbo abya ikirirye ngoko naly’angahikirwa n’omwatsi wahi, oMungu wiwe w’olwanzo angabere inianayiteghekire mughulu wosi erimuwatikya.​—Esy. 118:29.

4. Twanganakinda emyatsi yahi eyikaletera obuba twamabikirirya ngoko oMungu atwanzire?

⁴ Litolere itwikirirya ngoko Yehova atwanzire. Eriminya ekyo likendituwatikya erikinda emyatsi isatu eyikaletera abandu b’obuba, ni bughambu: (1) eryubaha nga tunemwenditoka eriha ab’omo kihanda kyetu b’ebyo balaghireko; (2) eryubaha abandu, (3) n’eryubaha oluholo. Abaghala n’abali betu abo tulyakanayako omo nungu y’erimbere mobatoka erikinda obuba bwabo kundi babya bikirirye ngoko oMungu abanzire.

5. Ni myatsi yahi yo yangaleka omutwe w’ekihanda inyahangya-hangya kutsibu? (Lebaya epitsa eyiri oko kijalada.)

⁵ Omukristo oyuli mutwe w’ekihanda akatsomana kutsibu omubírí w’erisulubirira ekihanda kiwe. (1 Tim. 5:8) Wamabya ighuli mutwe w’ekihanda, omo mughulu w’ekihunzo kya lino-lino, alinga mowasagha uti wanganaherya omubírí waghu. Wanganabya imowasagha uti kikendikukalako eriha ab’omo kihanda kyaghu b’ebyo balaghireko n’eribana aho bang’ikala. Kandi wanganabya imowasagha uti wamabiherya omubírí waghu isiwangasyabana oghundi. Kutse nga Nestor na María, abo twabirikaniako, wanganabya imowalengekanka uti sikyangatokekana okw’iwe eribya ukakolesya esyofranga nge sy’omo ngebe yaghu. Sitani abirilusya abandu bangyi b’oko Yehova busana n’eriyowa batya.

6. Sitani anzire itwikiriryaki?

⁶ Sitani anzire itwikirirya tuti Yehova syatutsomene kandi syangatuwatikya erisulubirira ekihanda kyetu. Ekyo, kyanganaleka itwalengekania tuti litolere itwakola ekyosi ekyo twangatoka busana n’eriteya omubírí wetu, nomo kyanganaleka obwira bwetu haghuma na Yehova ibwatsanda.

7. Yesu akatukanganaya ndeke-ndeke omwatsi wahi?

⁷ Yesu, oyo wasi Tata yo ndeke kulenga oghundi mundu wosi-wosi, akatukanganaya ndeke-ndeke ngoko oMungu “anasi [ebyo muli nabyo] bwaga isimwemwamusaba.” (Mat. 6:8) Kandi Yesu anasi ngoko Yehova anayiteghekire erituha ebyo tulaghireko. Itwe Bakristo, tuli b’omo kihanda ky’oMungu. Yehova yo mutwe w’ekihanda kyetu, neryo twangan’ikirirya ngoko syangabula erikola ekyakasaba ati obuli mutwe w’ekihanda akole omo 1 Timoteo 5:8.

8. (a) Niki kyo kyangatuwatikya eritendyubaha nga tunemwenditoka eriha ab’omo kihanda kyetu b’ebyo balaghireko? (Matayo 6:31-33) (b) Twang’ighira tuti oko ky’erileberyako ky’abatahenie abakaletera mwali wetu y’akalyo?

⁸ Twamabikirirya ndeke-ndeke ngoko Yehova atwanzire itwe n’ab’omo kihanda kyetu, twangan’ikirirya ngoko tukendisyabana ebyo tulaghireko. (Soma Matayo 6:31-33.) Yehova anzire erituha ebyo tulaghireko,  kandi ni w’olwanzo n’oyukahitaya! Omughulu ahangyika ekihugho, mwakola bingyi kulenga erituha ebyo tulaghireko busana n’eribyaho. Omo lwanzo mwahira oko kihugho kw’ebindu bingyi by’erituletera obutseme bunene. (Enz. 2:9) Nibya nomo hakanabya endambi itwabana ebyo tulaghireko bisa, twangan’ibuka ngoko tukabibana kundi Yehova yulyatuhabyo. (Mat. 6:11) Ebiro byosi litolere itwibuka ngoko ebyo Yehova akendituha ni by’endundi nene kutsibu kulenga ekindu kyosi-kyosi ekyo twangasighania, n’omo biro ebikasa akendisyatuha engebe y’erikota. Ekyo kyo Nestor na María bahikira eriminya.​—Isa. 65:21, 22.

9. Wang’ighaki erilabira eky’erileberyako kya Nestor na María?

⁹ Nestor na María babya n’enyumba eyighambire n’emibírí eyuwene omo Colombia. Mobabugha bati “Motwalengekania okw’anguhya engebe yetu n’erikola bingyi omo mubírí wa Yehova, aliwe motubaha busana n’erilengekania tuti kwamuhwa engebe y’eribya tukakolesya esyofranga nge siyangabya m’obutseme.” Niki kyo kyabawatikaya erikinda obuba bwabo? Mobalengekania oko nzira nyingyi esyo Yehova abiribakangania m’olwanzo. Mobaleka emibírí yabo eyikaliha ndeke busana n’erikirirya ngoko Yehova akasyabatsomana ebiro byosi. Mobaghulya enyumba yabo n’erihumira omo kiharo ky’ekihugho kyabo ekyabya m’obwagha bunene bw’abatuliri bw’oBwami. Bakayowa bati busana n’eriyisogha lyabo? Nestor akabugha ati: “Twabiriyilangirira ngoko ebinywa ebiri omo Matayo 6:33 ni by’ekwenene. Sitwetwatabulirwa ekindu kyosi-kyosi ky’ekinya-mubiri. Na lino tuwite engebe eyiri mw’obutseme bunene.”

10. Busanaki sikiriswekaya erilangira abandu bakubahana?

¹⁰ Erilua ekiro Adamu na Eva bayisamambula oko Yehova, abandu babiribya bakahutalania. (Omug. 8:9) Eky’erileberyako, abandu bakakolesaya obutoki bwabo erikolera abandi bo nabi, abakaghana erisikya emighambo bakakola amategheko w’olutsatsuho; ekalasi abakolo b’omwagha bakabwira abakolo balikyabo b’amakaku n’erisaghisyabo, nibya n’abandi bandu bakatsurumira ab’omo kihanda kyabo. Neryo sikiriswekaya erilangira abandu bakasagha abandi. Sitani akayikasa ati erikolesya obuba bw’abandu busana n’erituterya?

11-12. Sitani akakolesaya obuba bw’abandu bw’ati erilwa netu?

¹¹ Sitani akakolesaya obuba bw’abandu eritukakirya eritulira kutse erikola eyindi myatsi  eyo Yehova atusabire erikola. Amatabali abirighania omubírí wetu n’eritw’endererya kundi akakunawa na Sitani. (Luka 21:12; Erib. 2:10) Omo kihugho kya Sitani, abandu bangyi bakatulaghanaya emyatsi eyituwene n’amabehi awakalire oko Bimiri ba Yehova. Abandu abak’ikiriraya amabehi ayo banganatusekererya, ibalwa netu kinya-mubiri, n’eritulekerania. (Mat. 10:36) Esyonzira esyo Sitani akakolesaya sikanatuswekaya? Iyehe n’ahake. Anabya akasikolesya n’oko karne k’erimbere! (Emib. 5:27, 28, 40) Eryubaha busana n’ery’endereribwa n’amatabali wate mwatsi mughuma musa owo Sitani akakolesaya erilwa netu.

¹² Abandu balebe omughulu bakabya Bimiri ba Yehova bakubaha abatunga babo nga bakendiyiwata bati. Esindi ngendo bakubaha ekyo kulenga erihunzwa. Banzire abatunga babo bo kutsibu kandi banzire ibasyahikira eriminya Yehova n’erimwanza. Kikab’ita obulighe bakowa abatunga babo bakabugha butsir’ikenga oko Mungu w’ekwenene n’oko baramya biwe. Aliwe, hakanabya endambi, abatunga ababya bakatw’endererya embere ibahika okw’ibya Bimiri ba Yehova. Aliwe, byangabya biti abatunga betu bamabilw’ibaleka erikola omwatsi wosi-wosi haghuma netu busana n’erikirirya ryetu rihya-rihya? Itukendiyira tuti?

13. Erikirirya ngoko Yehova atwanzire likatuwatikaya liti nomo abatunga betu bangatulekerania? (Esyonyimbo 27:10)

¹³ Ebinywa ebyuwene ebyangatusikya mutima biri omo Esyonyimbo 27:10. (Soma.) Twamabiminya ngoko Yehova atwanzire kutsibu, tukayowa omo buholo nomo abatunga betu bangatulekerania. Kandi tunayiketere ngoko akasyatuhemba busana n’eriyiyinia lyetu. Yehova akasyatuha ebyosi ebyo tulaghireko omo ngebe. Kulenga ngoko oghundi mundu wosi-wosi angakola, akasyatuwatikaya eritulera n’eribya n’obutseme n’erituwatikya erisighala bira biwe! Ekyo kyo Biniam, oyo twabirikaniako, ayilangirira.

14. Eky’erileberyako kya Biniam kyangakw’ighisyaki?

¹⁴ Biniam mwabya Mwimiri wa Yehova nomo anabya asi ngoko angan’endereribwa kutsibu. Tulebaye eriminya ngoko Yehova amwanzire nga molyawatikya Biniam yo liti erikinda obuba bw’abandu. Akabugha ati: “Mon’endereribwa kutsibu kulenga ngoko nabya ngalengekania. Aliwe erighanwa n’ekihanda lyo nabya nisaghire kutsibu kulenga n’eryendereribwa n’abatabali. Nabya ng’ubaha nyiti, eriyisogha lyaghe eribya Mwimiri wa Yehova, lyangabunire tata waghe oyutabya mwimiri wa Yehova yo mutima, n’ab’omo kihanda kyaghe  ibaghana eribya bakanyisikya.” Aliwe, Biniam abya ikirirye ngoko ebiro byosi Yehova akatsomana abandu abo anzire. Biniam akabugha ati: “Monalengekania oko mibere eyo Yehova awatikayamo abandi eriyiyinia omughulu esyofranga sibulire, omughulu hali akasololo, n’obutsumbu-tsumbu. Nabya ininasi ngoko namabisighala mutaleghula oko Yehova, iniakendisyanyitsumula. Nabere nabohwa ngendo-ngendo nibya n’erihunzwa, monayilangirira ngoko ebiro byosi Yehova akatuwatikaya omo mighulu eyikalire twamabisighala bataleghula okw’iye.” Yehova mwabya Tata wa Biniam ow’ekwenene-kwenene, n’abandu biwe mobabya ekihanda kiwe ky’ekwenene-kwenene.

15. Busanaki si kibi erisagha oluholo?

¹⁵ EBiblia ikabugha yiti oluholo ni nzighu. (1 Kor. 15:25, 26) Twanganahangya-hangya omo mutima omughulu tukalengekanaya oko luholo, kutsibu-tsibu omughulu omundu oyo twanzire kutse itwe tulwere kutsibu. Busanaki tukasagha oluholo? Kusangwa Yehova mwatubumba n’engumbu y’eritsemera engebe kera na kera. (Omug. 3:11) Aliwe eryubaha oluholo lyanganatuwatikya eriteya engebe yetu. Eky’erileberyako, lyanganatuwatikya eribya tukalya akalyo akuwene n’erikalya-kalya omubiri, erisondya esyodawa n’obuwatikya bw’abanganga lyamabitolera, n’eriyihighula okw’ihira engebe yetu y’omo bwiko oko hate.

16. Sitani akayikasa erikolesya obuba bw’oluholo bw’ati?

¹⁶ Sitani anasi ngoko tukalangira engebe yetu mo y’obughuli. Kandi akabugha ati twanganaligha eriherya nibya n’obwira bwetu haghuma na Yehova busana n’erilwira oko buyingo bwetu. (Yobu 2:4, 5) Aliwe, Sitani akayiteba! Ibwa kundi, yuwite “obutoki bw’oluholo,” Sitani akayikasa erikolesya obuba bw’oluholo eritukuna tuleke erikolera Yehova. (Ebr. 2:14, 15) Hakanabya endambi, abandu abakasondolawa na Sitani ibatubahisya bati bakenditwita twamatendighana obwikirirya bwetu. N’oko sindi ndambi, Sitani anganalangira ngoko tulaghire oko bubalya bulebe, neryo anganakolesya akanya ako eritukuna tuleke erikolera Yehova. Abanganga n’ab’omo kihanda kyetu abatikirirye banganatukuna eriligha erihirwamo omusasi, omwatsi owakaketa ebyalayiro by’oMungu. Kutse omundu mulebe anganatukuna eriligha obubalya bulebe obutahambene n’esyokanuni sy’eBiblia.

17. Erikwamana n’Abanya Roma 8:37-39, busanaki siritolere itwasagha oluholo?

¹⁷ Nomo tunanzire eribyaho, tunasi ngoko Yehova akasyalola embere eritwanza nibya nomo oluholo lwangatuhikira. (Soma Abanya Roma 8:37-39.) Abira ba Yehova bakabya bahola, akalola embere eryibukabo, ibabya nga bakineho. (Luka 20:37, 38) Ali n’engumbu nene y’eribasubya oko ngebe. (Yobu 14:15) Yehova mwaliha ekindu ky’obughuli bunene kutsibu tutoke eribya “n’engebe y’erikota.” (Yoa. 3:16) Tunasi ngoko Yehova atwanzire kutsibu kandi atutsomene. Neryo omo mwanya w’erisighania Yehova omughulu tulwere kutse omughulu tukubaha erihola, tukayiketera iye eritukirania, erituha amenge, n’akaghala. Ekyo kyo Valérie n’iba wiwe bakola.​—Esy. 41:3.

18. Wang’ighaki erilabira eky’erileberyako kya Valérie?

¹⁸ Abere ayira emyaka 35, abanganga mobabwira Valérie bati alwere akasere akakalire kutsibu. Tulebaye olwanzo nga molwamuwatikya luti eritendyubaha oluholo. Akabugha ati: “Nabere naminya ko nikwire akasere, ingye n’iba waghe motwahwerekerera. Lyabya litolere inayako emihamba. Monasungana n’abadoktere bangyi, aliwe abosi mobaghana  erinyihirako emihamba butsira erikolesya omusasi. Monubaha kutsibu, aliwe erikwamana n’ebyalayiro by’oMungu, sikyangatokekene inaligha erihirwamo omusasi! Omo ngebe yaghe, Yehova abirinyikangania olwanzo lunene kutsibu. Naghe, ako kabya katambi k’erimukangania ngoko nimwanzire. Obuli ndambi nabya ng’owa emyatsi eyituwene, ingayisogha kundu eritsemesya Yehova butsira Sitani. Oko nduli, monaya kw’emihamba butsira erikolesya omusasi. Nomo nyite nalama ndeke, Yehova abirilola embere eribya akatuha ebyo tulaghireko mughulu wosi. Eky’erileberyako, omo yenga y’embere sy’eriya kw’emihamba, motwasoma omwatsi ‘Kupambana na matatizo ya leo kwa ujasiri’ oko mihindano yetu y’endeko y’omwiso w’eyenga. * Omwatsi oyo mwatusikya mutima kundu! Mutwasomagho ngendo-ngendo. Emyatsi eyiri ng’eyo, n’eribya n’eprograme y’obunya-kirimu eyuwene, byabirituwatikya eritekana n’eribya tukayisogha ndeke.”

19. Hakisiya hake ihabyaki?

¹⁹ Busana n’obuwatikya bwa Yehova, Abakristo b’omo kihugho kyosi babirikinda emyatsi eyikalire kandi babiritoka erilwa na Sitani. (1 Pet. 5:8, 9) Naghu wanganatoka. Hakisiya hake, Yehova iniasondola Yesu n’abakasyatabala haghuma naye “eriherya emibiri y’eSitani.” (1 Yoa. 3:8) Enyuma syaho, abandu b’oMungu abakamukolera oko kihugho bakasyabya “hali okw’iubahya, siryendisyahika hakuhi nabo.” (Isa. 54:14; Mika 4:4) Aliwe lino, litolere itwayikasa kutsibu erikinda ebikatuletera obuba.

20. Ekikendituwatikya erikinda ebikatw’ita obuba niki?

²⁰ Erikinda emyatsi eyikatw’ita obuba, litolere itwalola embere eriwatya erikirirya ryetu ngoko Yehova anzire abaghombe biwe kandi akabateghaya. Ekikendituwatikya erikola tutya ly’eribya tukalengekania buli, n’erikanirya abandi Yehova nga mwateya ati abaghombe biwe ba kera. Kandi twangan’ibuka ngoko atuwatikaya itwibene-bene erilwa n’emyatsi eyikahanga-hangaya. Busana n’obuwatikya bwa Yehova, twanganakinda ebikatw’ita obuba!​—Esy. 34:4.